Μανώλης Καπάνταης,
Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος,
τ. Δ/ντης Πρασίνου
Η Εκτίμηση
Κινδύνου του Δέντρου και η Ζωή του στο
Αστικό Περιβάλλον
Α. Πράσινες πόλεις
Εικόνα
1. Από το διαδίκτυο
Α.Χρειαζόμαστε πιο πράσινες πόλεις
Οποιοδήποτε πάρκο, κήπος, κυκλικός κόμβος, νησίδα ή δέντρο πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν κόσμημα, η φροντίδα του είναι υποχρέωση και η αύξηση του πρασίνου είναι μια άμεση πρόκληση. Η διατήρηση και η αύξηση των χώρων πρασίνου είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία μας και αυτό πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τους δημόσιους διαχειριστές, αιρετούς και αρμοδίους υπαλλήλους.
Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι το 70% του πληθυσμού ζει σε πόλεις και ότι η αύξηση των χώρων πρασίνου είναι μέρος της λύσης για την αειφορα αναοτηξη και επιβίωση του πλανήτη. Για χρόνια, πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει την άμεση σχέση μεταξύ των χώρων πρασίνου στις πόλεις και της υγείας του πληθυσμού.Υπάρχουν ακόμα αυτοί που γυρίζουν την πλάτη στα στοιχεία, γιατί όμως;
Αν συγκεντρώσουμε την εκτενή βιβλιογραφία που υπάρχει τα τελευταία 10 χρόνια σχετικά με την ανάγκη για χώρους πρασίνου και τα οφέλη που προσφέρουν στους κατοίκους των πόλεων, θα χρειαζόμασταν πολλές σελίδες μόνο για να ονομάσουμε τους τίτλους τους. Ερευνητές από όλο τον κόσμο, πανεπιστήμια και ιδρύματα έχουν πραγματοποιήσει εκτενείς αναλύσεις για να υποστηρίξουν αυτό το γεγονός. Ήδη το 1984, πραγματοποιήθηκε μια μελέτη σε ένα νοσοκομείο στην Πενσυλβάνια (ΗΠΑ), όπου ανέλυσαν ότι σε δύο είδη δωματίων: μερικά με θέα σε μια πράσινη περιοχή και τα άλλα εκ των οποίων τα παράθυρα έβλεπαν σε τοίχο από τούβλα. Όσον αφορά τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά και τον εξοπλισμό, τα δωμάτια και των δύο ομάδων ήταν τα ίδια. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ασθενείς με θέα σε χώρους πρασίνου είχαν λιγότερες ημέρες μετεγχειρητικής παραμονής, έπαιρναν λιγότερα αναλγητικά και έλαβαν λιγότερα αρνητικά σχόλια αξιολόγησης στις νοσηλευτικές αναφορές, σε αντίθεση με τους ασθενείς των οποίων το παράθυρο έβλεπε στον τοίχο. Αυτή ήταν η πρώτη μελέτη που έδειξε ότι η απλή θέα μιας περιοχής με δέντρα θα μπορούσε να μεταφραστεί σε οφέλη για την υγεία. Από τότε έχουν γίνει πολλές περισσότερες μελέτες που εστιάζουν στην ανάγκη για χώρους πρασίνου.
Πρόσφατα, το περιοδικό The Lancet Planetary Health δημοσίευσε μια μελέτη που αποδεικνύει ότι η έλλειψη πρόσβασης σε χώρους πρασίνου σε χίλιες πόλεις σε 31 ευρωπαϊκές χώρες (οι είκοσι επτά της ΕΕ συν το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελβετία, τη Νορβηγία και την Ισλανδία) προκαλεί 43.000 θανάτους. Αυτή είναι η πρώτη μεγάλη μελέτη που υπολογίζει τον ετήσιο αριθμό θανάτων που θα μπορούσαν να αποφευχθούν εάν οι ευρωπαϊκές πόλεις και οι μεγάλες πόλεις πετύχαιναν τη σύσταση του Π.Ο.Υ για έκθεση σε χώρους πρασίνου. Επίσης, μια συνδυασμένη ομάδα ερευνητών από το ETH Ζυρίχης, το Ινστιτούτο Επιστημών Ατμόσφαιρας και Κλίματος και το Πανεπιστήμιο του Newcastle, ανακάλυψε μέσω στατιστικής ανάλυσης ότι οι βροχοπτώσεις στην Ευρώπη θα μπορούσαν να αυξηθούν με τη φύτευση περισσότερων δέντρων. Στην εργασία τους που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Geoscience, η ομάδα περιγράφει τη χρήση δεδομένων από βροχόμετρα από όλη την Ευρώπη για την κατασκευή των μοντέλων τους. Η Jessica Baker από το Πανεπιστήμιο του Leeds δημοσίευσε ένα άρθρο News & Views στο ίδιο τεύχος του περιοδικού περιγράφοντας τη δουλειά που έκανε η ομάδα σε αυτό το νέο έργο.
Η φύτευση δέντρων στην Ευρώπη θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερες βροχοπτώσεις. Η προσπάθεια να γεμίσει το πεδίο με ηλιακούς συλλέκτες μπορεί να μην είναι η μόνη λύση στο πιεστικό πρόβλημα της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στη μείωση της αποψίλωσης των δασών, η κοινωνία και οι υπεύθυνοι είναι πιο συνειδητοποιημένοι τώρα από ό,τι πριν από δεκαετίες, δεν υπάρχει γι’ αυτό αμφιβολία, αλλά πρέπει ακόμα να δράσουμε από όλες τις περιοχές, γιατί οι χώροι πρασίνου συνεχίζουν να καταστρέφονται, τα δέντρα να κόβονται και να γίνουν οικοδομικές υπερκατασκευές.
Για μια πράσινη υποδομή
Ωστόσο, στη χώρα μας και ιδιαίτερα στην πρωτεύουσα, το πράσινο αντιπροσωπεύει μόλις το 2,4%, ενώ σε άλλες πόλεις η κατάσταση είναι χειρότερη, οι δε χώροι πρασίνου έχουν αντιμετωπίσει μια σειρά από πιέσεις τα τελευταία χρόνια. Ως εκ τούτου, παραμένει μεγάλη πρόκληση η ανάπτυξη μιας πράσινης αστικής υποδομής που συμβάλλει στην οικολογική βιωσιμότητα των πόλεων της Ελλάδας. Το όνειρο είναι δυνατό, από τα παραδείγματα των πράσινων πόλεων που υπάρχουν στον κόσμο. Βάσει των προαναφερθέντων, είναι σημαντικό να αναλυθεί ο τρόπος αύξησης των αστικών και περιαστικών περιοχών πρασίνου στις πόλεις μας και να πραγματοποιηθεί μια ποσοτική αξιολόγηση των περιβαλλοντικών οφελών που παράγονται από την παρούσα βλάστηση, σε μια διάσταση συμβολής στην ευημερία και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων στις πόλεις.
Μια Πρωτοβουλία που να επιβεβαιώνει τη δέσμευση για τη διατήρηση του περιβάλλοντος και την πρόκληση της βελτίωσης της ποιότητας ζωής μας.
Δεδομένου
του προβλήματος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε πόλεις της χώρας, τα έργα
πράσινων υποδομών γίνονται όλο και πιο σημαντικά. Η αποτελεσματικότητα της
βλάστησης στην απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα έχει αποδειχθεί από την
έρευνα.
«Δεδομένης αυτής της κατάστασης, η απορρόφηση
διοξειδίου του άνθρακα και η μείωση του σωματιδιακού υλικού από τη βλάστηση
αποκτούν ζωτική σημασία για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κακής ποιότητας
του αέρα και την προσπάθεια μετριασμού των επιβλαβών συνεπειών του στον
πληθυσμό σε πόλεις μεταξύ άλλων», επισημαίνει ο καθηγητής Manuel Rodríguez, Δασολόγος
Μηχανικός από το Πανεπιστήμιο της Χιλής.
Υπό αυτή την έννοια, επισημαίνει ο ειδικός, «η αστική δασοκομία και ο οικοσυστημικός της ρόλος, έχει και θα έχει θεμελιώδη ρόλο στην οικολογία των ανθρώπινων οικοτόπων. Ο βασικός ρόλος που παίζουν τα φυτά στην απορρόφηση του άνθρακα έχει αποδειχθεί επιστημονικά. Κάθε δέντρο που φυτεύεται έχει περιβαλλοντικά οφέλη στο αστικό περιβάλλον».
Είναι αναγκαίο
να επαναφυσικοποιηθούν οι πόλεις και να δημιουργηθούν τα απαραίτητα εργαλεία
για να πραγματοποιηθούν όλα αυτά, παρέχοντας στα έργα οικονομικό και ανθρώπινο
δυναμικό. Και πρέπει να βιαζόμαστε γιατί ο χρόνος κυλά.
Εικόνα
2. Από FAO
Η τοπική
αυτοδιοίκηση
Εικόνα 3. Από το διαδίκτυο
Η κλιματική αλλαγή που βιώνουμε μας αναγκάζει να ξανασκεφτούμε τον τρόπο σύλληψής της σχέση μας με τη φύση και με τα δέντρα. Εάν θέλουμε να έχουμε μια πόλη ανθεκτική, τότε οι πρακτικές μας πρέπει να αλλάξουν και η προσοχή στους ζωντανούς οργανισμούς όπως είναι στο αστικό πράσινο πρέπει να γίνει προτεραιότητα. Σήμερα, μάλλον περισσότερο από ποτέ, που η πόλη όπως είναι πυκνοδομημένη, δεν μπορεί πλέον να φανταστεί τον εαυτό της χωρίς τα δέντρα της, ουσιαστικά στοιχεία του τοπίου. Αντιμέτωποι με την αύξηση των φαινομένων των αστικών θερμικών νησίδων, τους ολοένα και συχνότερους και μεγάλους καύσωνες, τη συνεχή διάβρωση της βιοποικιλότητας, πρέπει να δείξουμε ανθεκτικότητα, ιδιαίτερα ενόψει της κλιματικής αλλαγής. Τα δέντρα είναι περισσότερο από ποτέ οι πολύτιμοι σύμμαχοί μας για αυτά τα πολλά ζητήματα.
Ωστόσο, πολύ συχνά θεωρούνται απλά «έπιπλα του δρόμου», παραμελούνται ή καταπιέζονται όταν γίνονται εμπόδιο. Οι διοικήσεις των Δήμων αλλά και των Περιφερειών στη χώρα μας πρέπει να λάβουν πρωτοβουλίες για το νομικό καθεστώς που θα διέπει το αστικό πράσινο με το μέρος αυτού που είναι τα δέντρα, σαν ζωντανούς οργανισμούς. Η καθιέρωση προτύπων στο σχεδιασμό, στην εκτέλεση εργασιών για τη φροντίδα και την προστασία τους είναι απαραίτητη.
Οι αποφάσεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
πρέπει να λαμβάνονται επικεντρωμένες στα φλέγοντα ζητήματα (στόχους):
1)
Από το γεγονός της δυσμενής οικονομικής κατάστασης της Τ.Α., που έχει ως
αποτέλεσμα μη συμβατές πλέον περικοπές, με ελάχιστη διαχείριση του αστικού
πρασίνου και της δενδροκομικής κληρονομιάς.
2)
Από την ανάγκη ελαχιστοποίησης του κινδύνου και τη διασφάλιση της ασφάλειας
χρήσης τους.
3)
Από την πίεση των πολιτών προς τις διοικήσεις της Τ.Α. που, ισχυρίζονται ότι τα
δέντρα διαχειρίζονται όπως «θέλουν αυτοί» και όχι όπως πρέπει
4)
Από την πίεση των 'οικολόγων', που πολλές φορές δεν βοηθά στη βελτίωση του
περιβάλλοντος, αλλά έτσι τώρα αντιπροσωπεύει ένα επιπλέον πρόβλημα. Οι πρωτοβουλίες
τους, που βασίζονται στην έλλειψη γνώσης των ανθρώπων (και επίσης στην επιθυμία
να μην ακούν), αντί να συμβάλλουν στην επίλυση περιβαλλοντικών προβλημάτων,
μερικές φορές αποτελούν εμπόδιο στη λύση τους.
5)
Από την ανάγκη προγραμματισμού της επιλογής φυτικού υλικού όχι για «την πόλη
όπως είναι», αλλά για την «πόλη όπως θα πρέπει να είναι».
Το τελευταίο είναι μια έννοια που πρέπει να βασίζεται σε βιώσιμες επιλογές, αλλά δεν γίνεται κατανοητό από εκείνους που φαίνεται να ενδιαφέρονται μόνο για το παρόν όταν, αντ’ αυτού, θα έπρεπε, κατά τη γνώμη μου, να ενεργήσουμε για το μέλλον.
Πιστεύετε λοιπόν ότι αυτή τη στιγμή στην
Ελλάδα οι αστικοί χώροι έχουν κατάλληλη βλάστηση;
4. Από το διαδίκτυο
Β. Η Ζωή του
Δέντρου στο Αστικό Περιβάλλον
Πώς να προωθήσετε την αποδοχή μεγαλύτερου και ποιοτικότερου πρασίνου για τις πόλεις;
Πρέπει να έχουμε ένα εξιδανικευμένο όραμα των πραγμάτων: Το αστικό περιβάλλον είναι ένα πολύ εχθρικό περιβάλλον για τα δέντρα, και το οποίο θα είναι όλο και περισσότερο με την κλιματική αλλαγή.
Από την άλλη, όταν μιλάς στους ανθρώπους στο δρόμο για τα δέντρα κοντά στα σπίτια τους, σου μιλάνε γενικά για τη σκιά, τις εναποθέσεις των φύλλων στην ταράτσα…
Οι «ζημιές» της βλάστησης γίνονται εύκολα
αντιληπτές, σε αντίθεση με τις υπηρεσίες που παρέχονται από αυτή. Έχουμε την
εντύπωση ότι η κοινωνία εξακολουθεί να κάνει πολύ λίγα πράγματα σε αυτά τα
θέματα.
5. ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ.- ΚΟΥΊΝΤΑ ΜΟΝΤΣΕΡΑΤΕ.- ΜΕΤΡΟΣΙΔΕΡΟΣ EXCELSA. Από την τοποθεσία EL ARBOL COMO SER VIVO José Elías Bonells
Το
δέντρο ως ζωντανό ον
Το δέντρο είναι ένα ζωντανό ον. Γεννιέται, ζει και πεθαίνει...
Έχει κύκλο ζωής και πρέπει να προσαρμόζεται σε πολυάριθμους οικολογικούς παράγοντες του περιβάλλοντος στο οποίο ζει, κλιματικούς, ατμοσφαιρικούς και βιολογικούς. Η ζωή στην πόλη δεν είναι το φυσικό του περιβάλλον.
Γεννιέται σε φυτώριο, μεγαλώνει για τον σχηματισμό του για 5-10-15 χρόνια σε αυτό. Όταν φτάνει στην πόλη, είναι το αντικείμενο φροντίδας που εγγυάται μια καλή ριζοβολία και μια αρμονική ανάπτυξη στο μέρος που έχουμε επιλέξει για αυτό. Σε αντίθεση με τα ζώα, αυτό δεν θα μπορεί να κινηθεί, εκεί στη θέση φύτευσης θα πρέπει να ολοκληρώσει ολόκληρο τον βιολογικό του κύκλο. Ποτίζεται, φροντίζεται και κλαδεύεται για τη διαμόρφωση και προσαρμογή στη νέα του θέση. Κατά τα χρόνια που είναι σε πλήρη ανάπτυξη, το δέντρο δεν χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα.
Εικόνα 6. CINNAMOMUM CAMPHORA.-Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο της Τεργέστης – Εικόνα από τον Andrea Moro – City of Lucca, Municipal Botanical Garden, LU, Τοσκάνη, Ιταλία, – Από την τοποθεσία EL ARBOL COMO SER VIVO José Elías Bonells
Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές ιδέες, ένα δέντρο σε κανονικές συνθήκες δεν χρειάζεται κλάδεμα. Το κόψιμο των κλαδιών είναι πάντα μια επιθετικότητα. Το ανεπαρκές κλάδεμα επιδεινώνει και αποδυναμώνει τη δομή του δέντρου και το καθιστά πιο ευαίσθητο σε ασθένειες. Στο τέλος του κύκλου του, το δέντρο παράγει πολύ νεκρό ξύλο, που γίνεται εύθραυστο, προσελκύει παράσιτα και μπορεί να είναι επικίνδυνο στοιχείο για τους πολίτες.
Χρειάζεται λοιπόν ιδιαίτερη φροντίδα, με υψηλό κόστος, μείωση της κόμης, χειρουργική επέμβαση δέντρων κ.λ.π.
Η
ζωή στην πόλη είναι συνώνυμη με πολυάριθμες δυσκολίες για τον σύντροφό μας, που
ως δέντρα του δρόμου υφίσταται ισχυρές επιθέσεις. Η άγνοια και η αδιαφορία για
τα δέντρα οδήγησε σταδιακά στην έλλειψη σεβασμού τους.
Εικόνα 7. Χάρτης καταγραφής των δέντρων της πόλης. Από
την τοποθεσία EL ARBOL COMO SER VIVO José Elías Bonells
Κατάλογος καταγραφής των δέντρων
Απαιτείται μια καταγραφή της κληρονομιάς των δέντρων στην κάθε πόλη για την καλύτερη κατανόηση και διαχείρισή της. Αξιολογήστε τον αριθμό των δέντρων και τη θέση τους, την κατάσταση της υγείας τους, την κατάστασή τους και τις ανάγκες τους. Όλες οι πληροφορίες κατά την απογραφή αποτυπώνονται σε χαρτογραφική βάση δεδομένων.
Φυτεύσεις στο μέλλον:
- Χρήση μεγαλύτερου αριθμού γηγενών δέντρων, όποτε αυτό είναι εφικτό.
- Επίλογη με βάση την Βιοποικιλότητα.
- Σωστές φυτεύσεις.
- Ένα ποιοτικό δέντρο στο σωστό μέρος.
- Ο χάρτης των δέντρων ειναι απαραίτητο εργαλείο.
- Προστασία των δεντρων με παράλληλη , ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σημασία των δέντρων στις πόλεις.
- Μεγαλύτερη παλέτα ειδών δέντρων.
- Επιλογή νέων ειδών προσαρμοσμένων στα χαρακτηριστικά του κάθε τόπου.
- Καταπολέμηση του εκφυλισμού και της ομοιομορφίας του αστικού τοπίου.
- Χρήση Είδων και ποικιλιων αυτών ανθεκτικών σε παράσιτα και ασθένειες
Εικόνα 8. ΖΗΜΙΕΣ ΣΕ ΔΕΝΤΡΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ. Από την τοποθεσία EL ARBOL COMO SER VIVO José
Elías Bonells
Ζημιές των δέντρων στο αστικό περιβάλλον ανάπτυξης τους
Το γεγονός της σχετικά αργής ανάπτυξής τους κάνει τα δέντρα να φαίνονται αμετάβλητα, εύρωστα και η εξέλιξή τους με την πάροδο του χρόνου, ελάχιστα αντιληπτή. Αλλά κάτω από το φλοιό υπάρχουν οι ζωτικές ροές που κυκλοφορούν μέσα στο δέντρο. Έτσι οποιαδήποτε αλλοίωση του φλοιού αντιπροσωπεύει μια ανοιχτή πόρτα σε ασθένειες.
Οι ρίζες μπορεί να ασφυκτιούν ή να ακρωτηριαστούν σε συμπιεσμένα εδάφη που δεν επιτρέπουν τη διείσδυση του αέρα ή του νερού.
Η απόρριψη επιβλαβών υγρών, η πρόσκρουση των αυτοκινήτων, το άνοιγμα τάφρων (υπόγεια δίκτυα κοινής ωφέλειας), οι οικοδομικές εργασίες κλπ… συμβάλλουν στην αποδυνάμωση και τη μείωση του προσδόκιμου ζωής τους.
Συχνά τα βλέπουμε να υποβάλλονται σε ριζικό και επαναλαμβανόμενο κλάδεμα, η αιτία πολλών σημερινών αποδυναμώσεων.
Πολλά από αυτά τα προβλήματα είναι συνέπεια μιας λανθασμένης επιλογής δέντρου τη στιγμή της φύτευσης.
Το προσδόκιμο ζωής ενός δέντρου στην πόλη είναι 50 έως 100 χρόνια. Γενικά, παρατηρείται αποδυνάμωση αυτής της περιουσίας-κληρονομιάς απο τις προηγουμενες γενιές στην υποδομή των πόλεων- των δέντρων όπως γνωρίζουμε από τα προβλήματα γήρανσης και αποδυνάμωσης. Ένα εξασθενημένο δέντρο είναι εύθραυστο, προσελκύει παράσιτα που θέτουν σε κίνδυνο και τα υγιή δέντρα.
Στο φυσικό περιβάλλον τα δέντρα
αναπαράγονται μόνα τους· στην πόλη ο άνθρωπος εξασφαλίζει την ανανέωσή τους.
Εικόνα 9. ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΩΝ ΔΕΝΤΡΩΝ. Από την τοποθεσία EL
ARBOL COMO SER VIVO José Elías Bonells
Μερικές ευεργετικές επιδράσεις
Τα δέντρα είναι απαραίτητα για τη βιολογική και βιοτική ισορροπία των πόλεων μας, για τις κοινωνικές, εκπαιδευτικές, αστικές, βιοφυσικές και βιολογικές τους λειτουργίες. Συμμετέχουν στον καθαρισμό του αέρα, συμβάλλουν στη μείωση του ρυθμού αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα και στην εξουδετέρωση άλλων ατμοσφαιρικών ρύπων (όζον, γύρη, αερολύματα...).
Συμβάλλουν στην ανανέωση του αέρα, στην αύξηση του ρυθμού υγρασίας λόγω της εξατμισοδιαπνοής τους.
Οι δεντροστοιχίες επιτρέπουν τη μείωση της αντήχησης των θορύβων από την κυκλοφορία των αυτοκινήτων στις προσόψεις των κτιρίων.
Αναχαιτίζοντας τις ακτίνες του ήλιου, μειώνουν την ανάκλαση του φωτός και εξοικονομούν ενέργεια.
Οι ρίζες συγκρατούν το νερό και περιορίζουν τα φαινόμενα διάβρωσης και κατολισθήσεων.
Η ζωντανή φύση μέσα στην πόλη μέσα από τα δέντρα σηματοδοτεί τις εποχές του έτους και την προστασία της αστικής πανίδας.
Επειδή το δέντρο είναι ένα ζωντανό ον που αναπτύσσεται σε μεγάλο
χρονικό διάστημα, το αστικό τοπίο εξελίσσεται συνεχώς στο χώρο και στο χρόνο.
Εικόνα 10. ΚΛΑΔΕΜΑ ΜΕΛΙΑΣ ΔΙΠΛΑ ΣΤΑ ΣΠΙΤΙΑ. Από την
τοποθεσία EL ARBOL COMO SER VIVO José Elías Bonells
Γ. Πώς να κλαδέψετε
- Κλάδεμα δεν σημαίνει κόψιμο κλαδιών.
- Το κλάδεμα είναι ένας διάλογος μεταξύ του κλαδευτή και του δέντρου.
- Οποιοσδήποτε χειρισμός στη δομή του δέντρου συνεπάγεται μια απάντηση από το δέντρο.
- Για να ξέρουμε πώς να κλαδεύουμε πρέπει να γνωρίζουμε εκ των προτέρων πώς θα ανταποκριθεί το δέντρο στις ενέργειές μας.
Σε τι ανταποκρίνεται η δομή ενός δέντρου;
Παλαιότερα, πίστευαν ότι η δομή ενός δέντρου ήταν αυτό που του αποδόθηκε με το κλάδεμα. Τώρα, γνωρίζουμε ότι τα διαφορετικά είδη δέντρων ξεκινούν από το δικό τους γενετικά καθορισμένο δομικό μοντέλο.
Επομένως διαφορετικά είδη θα έχουν διαφορετικές απαντήσεις. Αυτό το γνωρίζουν καλά οι επαγγελματίες, τώρα έχουν μια βάση αναφοράς για να τη διατηρήσουν.
Η γνώση των διαφορετικών συσχετίσεων ανάπτυξης που ταξινομούν τη δομή του σε κάθε στάδιο, μας επιτρέπει να καθοδηγήσουμε τις τεχνικές κλαδέματος.
Αν ένα από τα κλαδέματα πρόκειται να περιέχει τον όγκο του δέντρου, παρατηρώντας τα διάφορα στάδια της ανάπτυξής του, μπορούμε να βρούμε την απάντηση.
Εάν καταφέρουμε να φέρουμε το δέντρο στο ώριμο στάδιο του, δεν θα χρειαστεί καμία παρέμβαση για τη διατήρηση του όγκου του.
Εικόνα 11. Από την τοποθεσία EL ARBOL COMO SER VIVO
José Elías Bonells
ΚΛΑΔΕΜΑ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ-ΣΧΗΜΑΤΟΣ ΔΕΝΤΡΟΥ ΦΥΤΩΡΙΟΥ
Κλάδεμα σταδιακά
· 1. Νεανικό στάδιο.
- Κλάδεμα σχηματισμού. Επανεξισορρόπηση κλαδιών
· 2. Στάδιο ενηλίκων. - Κλάδεμα επιλογής. Επιλέξτε δομικούς
κλάδους
· 3. Ώριμο στάδιο.-
Κλάδεμα συντήρησης. Αφαιρέστε τα
εξασθενημένα και ξερά κλαδιά.
· 4. Γηράσκον στάδιο.- Μειωτικό κλάδεμα. Εξαλείψτε τα ξερά κλαδιά και μειώστε το φορτίο στα αδύναμα.
Προσοχή
στο κλάδεμα
· Νεκρό
ξύλο. - Το νεκρό ξύλο δεν είναι «διαπραγματεύσιμο». Πρέπει να αφαιρεθεί αμέσως.
· Αδύναμες
ενώσεις κλαδιών.- Κατάσταση κινδύνου σπασίματος.
· Σήψη.
- Η παρουσία σήψης μπορεί να προκαλέσει σπασίματα. Αξιολογήστε την ασφάλεια.
· Ρωγμές- Ρωγμές στο δέντρο που υποδηλώνουν τη γήρανση του δέντρου.
Λαϊκές παραδόσεις
Η λαϊκή κουλτούρα είναι στενά συνδεδεμένη με τη μνήμη των γεωργικών παραδόσεων ή με το αγροτικό περιβάλλον, όπου τα έθιμα εκμετάλλευσης και διαχείρισης των δέντρων καθιστούν θέμα την απόκτηση πόρων για την απόκτηση ξύλου, φρούτων και ενέργειας.
Εικόνα
12. ΤΟ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΟ ΚΛΑΔΕΜΑ ΕΝΟΣ FICUS ΤΟ ΚΑΝΕΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ ΔΕΝΤΡΟ. Από την τοποθεσία EL ARBOL COMO SER VIVO José
Elías Bonells
Συνέπειες κακοεκτελεσμένου κλαδέματος
Οι επιθέσεις που γίνονται στα δέντρα του δρόμου κρύβουν τις καταστροφικές συνέπειες που εκδηλώνονται χρόνια αργότερα.
Λόγω άγνοιας, το κλάδεμα συχνά επιταχύνει τη γήρανση των δέντρων, καθιστώντας τα πιο ανασφαλή.
Κατ' αρχήν, τα δέντρα είναι ασφαλή στοιχεία. Αλλά μπορεί να γίνουν λιγότερο ασφαλη από λανθασμένη διαχείριση.
Το κλάδεμα δεν ανταποκρίνεται στην ανάγκη για το δέντρο, αλλά μάλλον ανταποκρίνεται στη μείωση των καταστάσεων υγιεινής και στον κίνδυνο θραύσης ορισμένων κλαδιών και κατά συνέπεια στην αύξηση της ασφάλειας των πολιτών.
Ενοποίηση
κριτήριων κλαδέματος σύμφωνα με τη βιολογία του δέντρου
Καθορισμός κοινών βάσεων- Οδηγιών
Οι απαραίτητες γνώσεις να είναι διαθέσιμες για να δημιουργήσουν κοινές βάσεις για τις τεχνικές κλαδέματος για τα δέντρα του δρόμου.
Πρέπει να απαιτήσουμε από τις Διοικήσεις να εξετάσουν (πιστοποιήσουν) τους επαγγελματίες τους (για το αστικό πράσινο και τις δεντροκομικές εργασίες), από τα θεσμικά τους όργανα σε έργα διαχείρισης αστικών δέντρων.
Απαιτούνται πόροι για την προώθηση ενημερωτικών εκστρατειών που να στοχεύουν στην εκπαίδευση των πολιτών σχετικά με τη γνώση και το σεβασμό των δέντρων του δρόμου, καθώς και τους λόγους για το κλάδεμα και την κοπή τους σε ορισμένες περιπτώσεις.
Ζούμε σε πόλεις στις οποίες, ο δρόμος και ο δημόσιος χώρος χρησιμοποιούνται ευρέως από τους πολίτες καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου και απαιτούνται χώροι που να είναι σκιασμένοι το καλοκαίρι και ηλιόλουστοι το χειμώνα.
Πυκνές πόλεις, στενά πεζοδρόμια όπου συνδυάζονται πολλαπλοί παράγοντες, καταστήματα γρήγορων συναλλαγών, αστικός εξοπλισμός και με σπίτια και μπαλκόνια που βλέπουν στο δρόμο.
Σε πολλούς δρόμους έχουν φυτευτεί δέντρα όπου δεν υπάρχουν οι ελάχιστες συνθήκες χώρου για την ανάπτυξή τους.
Ορισμένες
αστικές επενδύσεις επέτρεψαν την φύτευση δέντρων στις πόλεις μας, αλλά δεν
έχουν ληφθεί αρκετοί πόροι για τη σωστή διαχείριση αυτής της κληρονομιάς.
Εικόνα 14. Από την τοποθεσία EL ARBOL COMO SER VIVO José Elías Bonells
Επικίνδυνα δέντρα
Ασφάλεια δέντρων
Η αξιολόγηση της ασφάλειας στα αστικά δέντρα πρέπει να γίνεται από επαγγελματίες. Τα δέντρα δεν ζουν για πάντα. Πρέπει να προβλεφθεί μια κυκλική αντικατάσταση. Η αντικατάσταση των δέντρων στην πόλη είναι υποχρέωση του διαχειριστή των δέντρων και πρέπει να πάψει να είναι ταμπού.
Τα
δέντρα πρέπει να αφαιρεθούν
- Όταν υπάρχει Δομική ανισορροπία.Δέντρα με κλίση λόγω αρνητικών επιπτώσεων και σήψης.
- Αιτίες επιλογής Αφαίρεσης δέντρων.
Αιτίες Αφαίρεσης δέντρων λόγω πιθανής πτώσης ( από την επίδραση του ανέμου) ή άλλων παραγοντων επικινδυνότητας
- Απόφαση Κοπής δέντρων. Απαιτείται να πραγματοποιηθεί αξιολόγηση και την εξέταση εναλλακτικών λύσεων.
- Ύπαρξη Εναέριας Καλωδίωσης Κλάδεμα για την Επέκταση της περιοχής ασφαλείας.
Topping.
Πρακτική που δεν πρέπει ποτέ να γίνεται σε δέντρα του δρόμου
Λόγοι για να κλαδέψετε τα
δέντρα του δρόμου
- Η κατάστασή ανάπτυξης του όταν έρχεται σε σύγκρουση με το κτίριο,
- την κυκλοφορία πεζών και οχημάτων,
- τον φωτισμό, τη σήμανση κ.λ.π.
- Λόγοι που τα κάνουν να υποφέρουν από τις συχνές επιθέσεις και βανδαλισμούς
- Λόγω του αυξημένου κινδύνου θραύσης των κλαδιών.
- Σε νεαρά δέντρα για το σχηματισμό τους
Η διάγνωση για το δέντρο πραγματοποιείται από Δεντροκόμο!!
Προέλευση συγκρούσεων
- Η χαμηλή ή μηδενική συμμετοχή των επαγγελματιών της δενδροκομίας σε αστικά έργα.
- Η έλλειψη εκστρατειών ενημέρωσης με στόχο την εκπαίδευση και ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τους λόγους του κλαδέματος και την τεχνική βάση του
- Η έλλειψη ομοιογένειας των τεχνικών κριτηρίων που εφαρμόζονται στους διάφορους Δήμους.
- Αυτός ο μεγάλος αριθμός νόμων και αποφάσεων -ελλειψης σαφους νομικου πλαισίου δημιουργεί ένα ιδανικό περιβάλλον για αυθαιρεσίες.
Εάν οι επαγγελματίες της δενδροκομίας είναι σε θέση να δημιουργήσουν κοινές βάσεις-οδηγίες για όλες τις δράσεις διαχέιρησης και κλαδέματος δέντρων, θα λάβουν τον απαραίτητο σεβασμό και την αναγνώριση για να ξεκινήσουν διάλογο με τους αιτερούς και τους πολίτες
Γ. Εκτίμηση Κινδύνου Δέντρου
Παραδείγματα Πτώσεων δέντρων
1. Στατιστικό Γεγονός:
στην Ισπανία τρεις άνθρωποι πεθαίνουν το χρόνο από πτώση κλαδιών ή δέντρων και
την ίδια περίοδο επτά από πτώση κεραυνών, 758 από τροχαία φέτος μέχρι τώρα,
σχεδόν 800 από εργατικά ατυχήματα και
3100 από θερμοπληξία...
Αλλά το πρόβλημα είναι τα δέντρα?
Από την τοποθεσία Los Árboles Mágicos
2. Η αντίδραση του Δήμου Μαδρίτης μετά από τον θάνατο ενός 38χρονου άνδρα λόγω πτώσης κλαδιού
Μετά τον θάνατο στις 21 Ιουνίου ενός 38χρονου άνδρα λόγω πτώσης κλαδιού, βάρους πολλών εκατοντάδων κιλών από ακακία στο Ελ Ρετίρο, το Δημοτικό Συμβούλιο συγκρότησε επιτροπή εμπειρογνωμόνων με στόχο, μεταξύ άλλων, να εντοπίσουν τα δέντρα του πάρκου που κινδυνεύουν να πέσουν, να εκτιμήσουν την κατάστασή τους και προσδιορίσουν αυτά που απαιτούν παρέμβαση κατά προτεραιότητα.
Αυτό θα αποτελέσει αντικείμενο μελέτης πρωτοκόλλου για
τον καθορισμό του ορίου κινδύνου, όπως εξήγησαν τα μέλη της επιτροπής
εμπειρογνωμόνων που συστάθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο της Μαδρίτης τον
περασμένο Ιούλιο.
Εκτίμηση Κινδύνου Δέντρου
Η διατήρηση της ασφάλειας γύρω από τα δέντρα απαιτεί τακτική φροντίδα και αξιολόγηση και πιθανώς την απόδοση θεραπειών. Ωστόσο, χάρη στην υπεύθυνη και κατάλληλη επιθεώρηση για το καθεστώς του δέντρου, ο κίνδυνος μπορεί να μειωθεί σε αποδεκτό επίπεδο. Μόνη η παρουσία ενός δέντρου, όποιο κι αν είναι το μέγεθός του, δεν πρέπει να θεωρείται απειλή.
Στην Ευρώπη πολλές χώρες έχουν πρωτόκολλα η πρότυπα αξιολόγησης κινδύνων των δέντρων, δυστυχώς θα το επαναλάβω στη χώρα μας δεν υπάρχουν πρότυπα εκτίμησης κινδύνου, εργασιών και προστασίας των δέντρων κ.λ.π. Κατά την άποψη μου η ΚΕΔΕ πρέπει να πάρει πρωτοβουλία με το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. ως συμβούλου του κράτους, τα πανεπιστήμια, τα ερευνητικά κέντρα και τους επαγγελματικούς φορείς που ασχολούνται με το αστικό πράσινο και δέντρα στη σύνταξη προτύπων.
Σχετικά με το έργο «Δέντρα για την Πράσινη Υποδομή της Ευρώπης» είναι ένα διεθνές έργο που συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σκοπός και κύριο έργο είναι η βελτίωση της διαχείρισης των δέντρων μέσω της ανάπτυξης και της διάδοσης προτύπων και καλών πρακτικών για τη διατήρηση των δέντρων εκτός δασών, σε τοπία αγροτικά και αστικοποιημένα.
Οι κατευθυντήριες γραμμές έχουν αναπτυχθεί στους τομείς:
- κλάδεμα και φροντίδα,
- διάγνωση και επιθεώρηση δέντρων,
- βιοασφάλεια,
- προστασία δέντρων με διαδικασίες επένδυσης,
- δημιουργία και διατήρηση δέντρων στο αγροτικό τοπίο,
- δημιουργία και διατήρηση δέντρων κατά μήκος των υδάτινων ρευμάτων και
- στις δενδροστοιχίες των δρόμων. «Στις ΗΠΑ οι δημόσιες δασικές υπηρεσίες υποστηρίζουν τοπικά προγράμματα για την απογραφή των δημόσιων δέντρων σε ένα ευρύ φάσμα περιοχών – από δέντρα στους δρόμους μέχρι σε μονοπάτια και μέχρι σε δασώδη πάρκα. Η διαχείριση κινδύνου για αυτά τα δημόσια δέντρα είναι «Εργασία 1» για τους διαχειριστές δέντρων πόλεων και το νέο πρότυπο ANSI για την αξιολόγηση κινδύνου δέντρων βοηθά τις πολιτείες και τις τοπικές κυβερνήσεις να καθορίσουν τις κατάλληλες μεθόδους και σχέδια εργασίας για την ολοκλήρωση αυτής της εργασίας». Pete Smith, Συντονιστής Συνεργασίας με το Πρόγραμμα Δασικής Υπηρεσίας του Τέξας – Urban Forestry. Το πρότυπο A300 Part 9 Tree Risk Assessment Standard έχει προτεραιότητα έναντι οποιωνδήποτε προηγούμενων προτύπων και κατευθυντήριων γραμμών διαχείρισης φροντίδας δέντρων.
Εικόνα 16. Από την τοποθεσία Tree Risk Assessment
www.savatree.com
Τα μη υγιή και τα κατεστραμμένα δέντρα, μπορούν συχνά να αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για τους ανθρώπους και τις περιουσίες τους, γι' αυτό η αξιολόγηση κινδύνου των δέντρων είναι τόσο πολύ σημαντική για τη διασφάλιση της ασφάλειας των εργαζομένων, των πολιτών και των επισκεπτών της πόλη
Παρακάτω
αναφέρουμε την πραγματοποίηση της τυπικής επαγγελματικής αξιολόγησης κινδύνου
δέντρων. Ακολουθώντας το Αμερικανικό Εθνικό Πρότυπο για τη Διαχείριση δέντρων,
θάμνων και άλλων ξυλωδών φυτών – Τυπικές πρακτικές (Αξιολόγηση κινδύνου δέντρων.
Αποτυχία δέντρων), γνωστό και ως ANSI A300 Μέρος 9.
|
Πίνακας 1 – Κίνδυνος δέντρου = Πιθανότητα x Συνέπειες
Τα 3 επίπεδα αξιολόγησης κινδύνου
- Επίπεδο 1: Περιορισμένη οπτική αξιολόγηση κινδύνου δέντρουΧρησιμοποιείται όταν το δέντρο θα προβληθεί από μια καθορισμένη και περιορισμένη προοπτική. Κατά συνέπεια, έχει περιορισμούς ως προς τους κινδύνους που μπορεί να εντοπίσει. Αυτή η άποψη αξιολόγησης μπορεί να περιλαμβάνει μια εναέρια περιήγηση, μια έρευνα μέσω του παρμπρίζ αυτοκινήτου, μια πεζή περιήγηση ή από φωτογραφίες.
- Επίπεδο 2: Βασική Εκτίμηση Κινδύνου ΔέντρουΑυτό το επίπεδο περιλαμβάνει την εξέταση των ριζών, του κορμού και της κόμης του δέντρου για τον εντοπισμό δομικών ελαττωμάτων. Είναι μια οπτική παρατήρηση 360 μοιρών από το έδαφος του δέντρου.
- Επίπεδο 3: Προηγμένη αξιολόγηση κινδύνου δέντρωνΑυτό το επίπεδο υπερβαίνει το επίπεδο 2. Μπορεί να περιλαμβάνει δοκιμή ιστού, επιθεώρηση με drone και διάτρηση αντίστασης.
Οι εκτιμήσεις κινδύνου δέντρων αποτελούν συνήθως μέρος ενός Σχεδίου Διαχείρισης Δέντρων για Δήμους, κατοικίες, επιχειρήσεις ή ακαδημαϊκά ακίνητα στην πανεπιστημιούπολη. Η αξιολόγηση εκτελείται από έναν αριθμό πιστοποιημένων συμβούλων αξιολόγησης κινδύνου ISA Tree Risk Assessment που είναι έτοιμοι να πραγματοποιήσουν τυπικές επαγγελματικές αξιολογήσεις κινδύνου δέντρων
Μετριασμός Κινδύνου Δέντρων
Αφού
εντοπιστούν πιθανοί στόχοι, οι σύμβουλοι δενδροκόμοι θα παρέχουν μια σειρά
επιλογών για τον μετριασμό των κινδύνων ζημιάς. Υπάρχουν ουσιαστικά τέσσερις
επιλογές – αφαίρεση του στόχου, διαχείριση του δέντρου και διαχείριση του
στόχου. Η αφαίρεση είναι πάντα η τελευταία λύση εάν δεν υπάρχουν άλλες διαθέσιμες
επιλογές.
Εικόνα 18. Από την τοποθεσία Tree Risk Assessment www.savatree.com
Εκτίμηση της κόμης των δέντρων με αεροφωτογραφίες
Η χρησιμοποίηση τηλεανιχνευομένων εικόνων υψηλής ανάλυσης που συγχωνεύονται για να παρέχουμε χάρτες κάλυψης γης υψηλής ανάλυσης. Μπορούμε να τα συνδυάσουμε με άλλα σύνολα δεδομένων για να αξιολογήσουμε τον υπάρχοντα και τον δυνητικό θόλο από την συγκόμωση των δέντρων σε ποικίλες κλίμακες. Οι αεροφωτογραφίες που διατίθενται προέρχονται από λήψεις υπερ-υψηλής ανάλυσης με κορυφαίας τεχνολογίας συστήματα αεροφωτογραφήσεων.
Η ορθοφωτογραφία είναι μια αεροφωτογραφία η οποία έχει υποστεί διόρθωση λόγω αναγλύφου (ορθοδιόρθωση) με συνέπεια να αποκτήσει ενιαία κλίμακα και γεωαναφορά (είναι δηλαδή ενταγμένη σε ένα σύστημα συντεταγμένων). Μια ορθοφωτογραφία προέρχεται από συνένωση ορθοδιορθωμένων αεροφωτογραφιών.
Ο
ορθοφωτοχάρτης αποτελείται από ορθοφωτογραφίες επι των οποίων έχουν προστεθεί
και διανυσματικά στοιχεία, όπως για παράδειγμα υψομετρικές καμπύλες,
περιγράμματα δρόμων ή ιδιοκτησιών, τοπωνύμια κ.λ.π. Τόσο οι ορθοφωτογραφίες όσο
και οι ορθοφωτοχάρτες διατίθενται με στοιχεία γεωαναφοράς και κατ' επιλογήν με
υψομετρικά δεδομένα.
Η Φωτοερμηνεία
Είναι η επιστημονική τέχνη της εξέτασης ενός αντικειμένου πάνω στην
αεροφωτογραφία με σκοπό την αναγνώρισή του και την εκτίμηση της σπουδαιότητάς
του και αποτελούν τον πλέον απόλυτο τρόπο απεικόνισης της πραγματικότητας.
Εικόνα 18. Από την τοποθεσία Tree Risk Assessment www.savatree.com
Στόχοι κινδύνου δέντρων
Φωτογραφία 1 – Ένα
δέντρο αποτυγχάνει. η περιοχής της κρούσης είναι ακτίνα ίση με το ύψος του δέντρου.
Φωτογραφία 2 –Το
κίτρινο βέλος δείχνει μια μεγάλη περιοχή πρόσκρουσης. Το κόκκινο βέλος δείχνει
ένα μικρότερο δέντρο με ίσο βαθμό κινδύνου επειδή βρίσκεται κοντά σε
διαδρόμους, κατασκευές και χώρο στάθμευσης.
ΠΗΓΕΣ
Ciudades
verdes: un aporte a la descontaminación Universidad de Chile
NECESITAMOS
CIUDADES MÁS VERDES 30 de junio de 2022 Por AMJA
EL
ARBOL COMO SER VIVO José Elías Bonells
Tree
Risk Assessment www.savatree.com - https://www.savatree.com/consulting/tree-riscesk-assessment-mitigation
Appendix 1 Using the ISA Basic Tree Risk Assessment
Form
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου