Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2023

Μπορεί ένας ζωντανός τοίχος να προσφέρει πραγματικά περιβαλλοντικά οφέλη;

Μπορεί ένας ζωντανός τοίχος να προσφέρει πραγματικά περιβαλλοντικά οφέλη;


        Οι ζωντανοί τοίχοι ξεφυτρώνουν στις πόλεις μας, συχνά σε πολυτελή ξενοδοχεία, συγκροτήματα γραφείων και μεγάλα καταστήματα.

        Τα οφέλη τους περιλαμβάνουν την αύξηση της βιοποικιλότητας της άγριας ζωής και τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα.

        Το Συμβούλιο Πράσινων Κτιρίων του Ηνωμένου Βασιλείου ζήτησε όλα τα νέα κτίρια και οι υποδομές να περιλαμβάνουν λύσεις που βασίζονται στη φύση έως το 2030, καθώς οι πόλεις μας θερμαίνονται, και τα συστήματα ζωντανών τοίχων μπορούν να αποτελέσουν μέρος αυτού του οράματος.

        Ωστόσο, οι επικριτές τους κατηγορούν ότι είναι "πράσινο ξεπλύματα της αγοράς" λόγω των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που δημιουργούνται κατά την κατασκευή τους, συνήθως από χάλυβα και σκυρόδεμα, τις οποίες τα οφέλη τους δεν μπορούν να εξουδετερώσουν.

Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στους ζωντανούς τοίχους

Τι είναι ένας ζωντανός τοίχος;

        Μετά την ανάπτυξη των πράσινων στεγών τη δεκαετία του 2000, οι ζωντανοί τοίχοι εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στη Γαλλία τη δεκαετία του 2000 και εξαπλώθηκαν σε όλη την Ευρώπη. Τα συστήματα ζωντανού τοίχου επιτρέπουν την κάθετη φύτευση τοίχων με θάμνους, λουλούδια και αγροστώδη  σε χώμα ή με τη χρήση υδροπονικού συστήματος για τη διατήρηση του νερού: χρειάζονται επίσης υλικά και ανθρώπινο δυναμικό για τη συντήρησή τους. Ενώ επαινούνται για την αύξηση της βιοποικιλότητας, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα ενός ζωντανού τοίχου εξαρτάται από παράγοντες όπως η εγκατάστασή του όσον αφορά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, η ποσότητα του απαιτούμενου νερού και το σύστημα στάγδην άρδευσης που χρησιμοποιείται.

        Ένας ζωντανός τοίχος μπορεί να περιέχει φυτά  με εντονη αναπτυξη φυλλωματος , αναρριχώμενα φυτά, πολυετή ποώδη και ανθοφόρα φυτά ή ένα μείγμα όλων αυτών. Είναι σημαντικό να επιλέξετε σωστά τα φυτά που ταιριάζουν στο επιλεγμένο σύστημα ζωντανού τοίχου, καθώς αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλίσετε υγιή φυτά.

 

Τα οφέλη ενός ζωντανού τοίχου

        Εκτός από τη βοήθεια στη βιοποικιλότητα, ένας ζωντανός τοίχος μπορεί:

·                 Απορροφά θερμότητα και ψύχει τον αέρα γύρω του, μειώνοντας τις θερμοκρασίες στις πόλεις. Ένας πράσινος τοίχος μπορεί να είναι έως και 32 βαθμούς ψυχρότερος από έναν συμβατικό τοίχο και να μειώσει τη θερμοκρασία του αέρα γύρω του έως και 4%.

·                     Βοηθήστε τα οικοσυστήματα να είναι ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή. Ένα δέντρο απορροφά περίπου 5,5 κιλά διοξειδίου του άνθρακα ετησίως και 1 m2 ενός πράσινου τοίχου μπορεί να απορροφήσει έως και 2 κιλά ετησίως.

·                     Συμβάλλουν στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με την απομάκρυνση των τοξινών από τον αέρα, όπως το διοξείδιο του αζώτου.

·                 Μείωση του θορύβου στο εσωτερικό ενός κτιρίου.

·         Συμβάλλουν στη μείωση των πλημμυρών απορροφώντας το νερό της βροχής.

·                 Προσθέστε πράσινο μέσω ενός κατακόρυφου κήπου αντί να χρησιμοποιείτε πολύτιμο οριζόντιο χώρο κτιρίων σε μια πόλη για  αισθητικό εξωραϊσμό.

·                Προσθέστε χαρακτήρα και να είναι αισθητικά ευχάριστο. Φέρνοντας την φύση σε ένα αστικό τοπίο, ένας πράσινος τοίχος παρέχει εμπλουτισμένο χώρο πρασίνου, δίνοντας μια αίσθηση ευεξίας που μπορεί να ωφελήσει την ψυχική μας υγεία.

·         Αύξηση της επισκεψιμότητας καθιστώντας τις εμπορικές περιοχές πιο ελκυστικές.

·                Δώστε στις εταιρείες που τα εγκαθιστούν την ευκαιρία να ενισχύσουν τα πράσινα διαπιστευτήριά τους στους πελάτες τους διότι είναι κινήσεις που αποδίδουν όχι μονο σε αυτές αλλα σε όλο το κοινωνικό σύνολο .

Κριτική των συστημάτων ζωντανού τοίχου

·                 Για να διατηρηθούν σε καλή κατάσταση μπορεί να χρειάζονται υψηλή συντήρηση, γεγονός που τα καθιστά λιγότερο βιώσιμα από μια πράσινη στέγη.

·                     Κατηγορούνται ότι είναι "περισσότερο στυλ παρά ουσία" και ότι δεν προσφέρουν πραγματικά οφέλη όταν λαμβάνονται με ακρίβεια υπόψη το κόστος κατασκευής και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, γεγονός που οδηγεί σε ισχυρισμούς περί "πράσινου ξεπλύματος της αγοράς".

·                     Ένας ζωντανός τοίχος είναι πολύ περιποιημένος - ένας ατημέλητος πράσινος τοίχος που συντηρείται με ελάχιστη προσπάθεια θα προσελκύσει περισσότερη άγρια ζωή από ό,τι ένας όμορφα συντηρημένος.

·                     Το γεγονός ότι μαυρίζουν και ξεραίνονται το χειμώνααν έχουμε παγετό  αποτελεί αισθητικό πρόβλημα για ορισμένους ανθρώπους που βρίσκουν την εμφάνισή τους ακατάστατη, αλλά παρέχουν βιότοπο όλες τις εποχές του χρόνου.

Η καλή υγεία των φυτών αποδεικνύεται σε αυτόν τον καλά εδραιωμένο, ζωντανό κάθετο κήπο.

 

Παραδείγματα ζωντανών τοίχων

        Εξειδικευμένες εταιρείες  όπως η Scotscape εγκαθιστά ζωντανούς τοίχους από το 2008 με στόχο τη δημιουργία διαδρόμων βιοποικιλότητας για τη σύνδεση των εσωτερικών πόλεων με την ύπαιθρο και δηλώνει ότι η εισαγωγή βιώσιμης φύτευσης στα σωστά σημεία δημιουργεί οικοσυστήματα που ενθαρρύνουν τη βιοποικιλότητα. Οι πράσινοι τοίχοι τους χρησιμοποιούν έξυπνη τεχνολογία και είναι εύκαμπτοι και ελαφροί για να στηρίζουν ώριμα φυτά και δέντρα που μπορούν να παγιδεύσουν αυξημένες ποσότητες σωματιδίων από τον αέρα. Χρησιμοποιούν ενδημικά είδη φυτών, που προσελκύουν μελλισσες καθώς προσφέρουν ενδιαιτήματα για  έντομα και πουλιά.

            Η Scotscape σχεδίασε και εγκατέστησε δύο πράσινους τοίχους για το Πανεπιστήμιο του Πλίμουθ, ο μεγαλύτερος από τους οποίους περιβάλλει την είσοδο του κτιρίου Sustainability Hub. Έρευνα του πανεπιστημίου το 2021 διαπίστωσε ότι ένας ζωντανός τοίχος μπορεί να μειώσει τις απώλειες θερμότητας από τα κτίρια κατά πάνω από 30%, γεγονός που πιστεύουν ότι θα μπορούσε να βοηθήσει το Ηνωμένο Βασίλειο να επιτύχει τις δεσμεύσεις του για μηδενικό καθαρό ισοζύγιο.

Ένας ζωντανός τοίχος στο Πανεπιστήμιο του Πλύμουθ.

 

        Μια άλλη εταιρεία σχεδίασε ένα μοντέλο για να ελαχιστοποιήσει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα, το κόστος και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Οι πράσινοι τοίχοι που δημιουργούνται από την Vertical Meadow έχουν σχεδιαστεί για εργοτάξια, σκαλωσιές και προσόψεις κτιρίων. Στόχος τους είναι να αποτελούν περιουσιακά στοιχεία της κοινότητας, προσφέροντας οπτική προστασία και μειώνοντας τη σκόνη και τον θόρυβο, ενώ παράλληλα προωθούν το εμπορικό σήμα του πελάτη.

         Αυτό το προσωρινό μοντέλο καλυψης των τοίχων με φυτικό υλικό  προβλέπει την επιτόπια ανάπτυξη φυτών από σπόρους, καθιστώντας το σύστημα ελαφρύτερο, λεπτότερο, πιο οικονομικό και ευκολότερο στη συντήρηση. Παραδίδεται στο χώρο, συνδέεται με ένα σύστημα άρδευσης, Wi-Fi και ρεύμα και στη συνέχεια ενεργοποιείται για να ξεκινήσει η διαδικασία βλάστησης. Στη συνέχεια, η υγεία των φυτών παρακολουθείται με εφαρμογές συντήρησης και επιθεωρήσεις, χρειάζεται αναπλήρωση των θρεπτικών στοιχείων και ένα ή δύο μηνιαία κοψίματα. Το σύστημα αυτό έχει εγκριθεί από τα Wildlife Trusts και το Buglife (το Invertebrate Conservation Trust).

Ένας  πράσινος τοίχος που εγκαταστάθηκε από την Vertical Meadow στο St Marks, North Audley Street, Λονδίνο.

 

 

 

Προβλήματα με την υιοθέτηση των πράσινων τοίχων

   Ένα ζήτημα είναι η αντιληπτή έλλειψη απόδοσης της επένδυσης. Ωστόσο, όπως αναφέρεται σε έκθεση του Συμβουλίου Πράσινων Κτιρίων του Ηνωμένου Βασιλείου (UKGBC), οι πράσινες υποδομές, όπως ένας ζωντανός τοίχος, μπορούν να αποφέρουν πολλά οφέλη για τις επιχειρήσεις, το περιβάλλον και την κοινωνία. Παράλληλα με τη συμβολή τους στον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, των πλημμυρών και της υπερθέρμανσης των κτιρίων, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να βοηθήσουν στην επίτευξη της πολεοδομικής άδειας όταν η τοπική αρχή έχει πράσινη ατζέντα.

    Ο Kai Liebetanz, ανώτερος σύμβουλος βιωσιμότητας στο UKGBC, δήλωσε ότι οι πράσινοι τοίχοι είναι πολύτιμοι, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν επαρκείς διαδικασίες συντήρησης, σαφώς κατανεμημένες ευθύνες,  & βιώσιμο κόστος.

Σχολίασε:

        Οι τοίχοι θα πρέπει ιδανικά να βελτιστοποιούνται για τη βιοποικιλότητα, και κατά προτίμηση να χρησιμοποιούν αυτοφυή βλάστηση. Οι πράσινοι/ζωντανοί τοίχοι μπορούν να συμβάλουν στη βιοποικιλότητα, στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και σε μια σειρά άλλων πλεονεκτημάτων που διευκρινίζονται στην έκθεσή μας, Η αξία των λύσεων που βασίζονται στην αστική φύση. Τα κυριότερα μειονεκτήματα αφορούν τη συντήρηση, η οποία μπορεί να είναι δαπανηρή ή πολύπλοκη και πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε κάθε πρόταση.

    Αναμένουμε ότι θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται σε όλο το δομημένο περιβάλλον, ιδίως σε νέες αναπτύξεις, καθώς μπορούν να βοηθήσουν στην τήρηση των νέων κανονισμών για το καθαρό κέρδος βιοποικιλότητας. Ελπίζουμε επίσης σε ευρύτερη αποδοχή των έργων αναβάθμισης, ώστε να μοιραστούν τα οφέλη ευρύτερα.

 

        Η έκθεση του UKGBC για το 2020,  υποστήριζει  την πράσινη υποδομή,  & περιλάμβανε ανάλυση δύο περιοχών όπου είχαν εγκατασταθεί ζωντανοί τοίχοι. Η πρώτη, στο Λονδίνο, που ονομάζεται Wild West End project, έχει κατασκευαστεί από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες ακινήτων της περιοχής που συνεργάζονται για να βελτιώσουν τις πράσινες υποδομές και να εμπνεύσουν άλλους να κάνουν το ίδιο. Έχουν κοινό όραμα να ενισχύσουν τη βιοποικιλότητα και την οικολογική συνδεσιμότητα, να μειώσουν την ατμοσφαιρική ρύπανση και να συμβάλουν στην ευημερία των κατοίκων, των εργαζομένων και των επισκεπτών.

        Το έργο βρίσκεται σε εξέλιξη και ο βασικός του στόχος είναι να δημιουργήσει πράσινα σκαλοπάτια μεταξύ των περιοχών του υπάρχοντος πάρκου, μέσω της παροχής πράσινων στεγών, ζωντανών τοίχων, γλάστρες, δέντρα δρόμου και ανθοδοχεία, παρέχοντας φιλόξενους χώρους για είδη που κάποτε ήταν κοινά στο Λονδίνο, όπως ο μαύρος κοκκινολαίμης και το σπουργίτι του σπιτιού.

        Στους κατασκευαστές περιλαμβάνονται οι Grosvenor και The Crown Estate, ενώ στους βασικούς συντελεστές περιλαμβάνονται ο τεχνικός εταίρος Arup, η Greater London Authority, το London Wildlife Trust και το Westminster City Council. Πραγματοποιούνται τακτικές συνεδριάσεις για την αξιολόγηση του καθαρού κέρδους του συστήματος. Μια διαπίστωση είναι ότι, ενώ οι πράσινες υποδομές μπορούν να θεωρηθούν ως "ωραίο να έχεις", οι επιχειρήσεις θεωρούν ότι κοστίζουν χρήματα, ενώ δεν δημιουργούν αξία: το έργο αποσκοπεί να αποδείξει ότι η αξία μπορεί να μην είναι σε χρηματική μορφή, αλλά σε περιβαλλοντικά, κοινωνικά και υγειονομικά οφέλη.

Ένας ζωντανός τοίχος στο κατάστημα M&S του Newcastle City Centre.

 

        Μια δεύτερη μελέτη περίπτωσης στην έκθεση επικεντρώθηκε στον ζωντανό τοίχο 167 m2 που σχεδιάστηκε από την ANS Group Global ως μέρος της ανακαίνισης του καταστήματος Marks & Spencer στο Newcastle. Οι στόχοι του ήταν να συμβάλει στη βελτίωση των επιδόσεων βιωσιμότητας του καταστήματος, να αποδείξει τα πράσινα διαπιστευτήριά του στους πελάτες, να είναι εντυπωσιακό και να ενθαρρύνει τη βιοποικιλότητα. Τα φυτά του ζωντανού τοίχου περιλαμβάνουν 16. 000 ενδημικά είδη, όπως θυμάρι, αγριοφράουλες και αγκινάρες. Το σύστημα βασίζεται στο κομπόστ και συλλέγει το νερό της βροχής για τα φυτά, ενώ η επιλογή των φυτών ταιριάζει με το εμπορικό σήμα της M&S. Τα οφέλη της πράσινης υποδομής του περιλαμβάνουν την μειωση του φαινομενου της αστικής νησίδας, την παροχή τροφής και ενδιαιτήματος για πουλιά και έντομα, τη βελτίωση της υγείας και της ευημερίας, ενώ αποτελεί μια εξαιρετική προσθήκη στον κεντρικό δρόμο.

 

Οι προοπτικές για τους ζωντανούς τοίχους

        Φαίνεται ότι θα γίνουν πιο συνηθισμένα στις πόλεις μας, καθώς ο σχεδιασμός των πλαισίων εγκατάστασης φυτεμενων τοιχων γίνεται πιο περιβαλλοντικά βιώσιμος, ξεπερνώντας την κριτική για το "πράσινο πλύσιμο". Διαφορετικά συστήματα έχουν εξελιχθεί ώστε να χρησιμοποιούν το νερό της βροχής, και οι κατασκευαστές προσθέτουν αυτοφυή είδη φυτών και φυτά που παρέχουν νέκταρ, μαζί με ειδικά κουτιά ενδιαιτημάτων εντόμων και κουτιά πουλιών για να βελτιώσουν τη βιοποικιλότητα των προϊόντων τους.

            Ωστόσο, η απόδοση ενός ζωντανού τοίχου εξαρτάται από το σχεδιασμό, τη θέση, το περιβάλλον και το κτίριο στο οποίο έχει εγκατασταθεί. Τα πλεονεκτήματά τους για την εξασφάλιση της πολεοδομικής άδειας μπορεί να γίνουν πιο σημαντικά καθώς οι κατασκευαστές πρέπει να πληρούν τους στόχους για το καθαρό κέρδος βιοποικιλότητας που θα τεθούν σε ισχύ αργότερα φέτος, απαιτώντας από αυτούς να αφήσουν το φυσικό περιβάλλον σε μια μετρήσιμα καλύτερη κατάσταση από ό,τι ήταν πριν από την παρέμβασή τους.

 

        Είναι επίσης πιθανό ότι οι επιχειρήσεις θα αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο τα πλεονεκτήματα ενός ζωντανού τοίχου όσον αφορά την αντίληψη των πελατών για το περιβαλλοντικό τους ποτύπωμα - οπότε, περιμένετε να τα δείτε σύντομα να ξεφυτρώνουν σε εξωτερικούς χώρους κοντά σας!

 

μεταφραση: Μαρίνα Πολυζώη

from:https://livingarchitecturemonitor.com/

Τρίτη 21 Φεβρουαρίου 2023

O Κανόνας κλαδέματός με τα 5 D

       


Oι Βασικές αρχές και πρακτικές κλαδέματος ακολουθούνται γενικά σε όλους τους τομείς κηποτεχνίας. Η ουσία τους  είναι ο έλεγχος. Που και αυτός βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και εμπειρία

    Ο έλεγχος μας παρέχει έναν εύκολο τρόπο να θυμόμαστε τι να αναζητήσουμε όταν αποφασίσουμε ότι είναι ώρα για να κλαδέψουμε. Αυτό μας βοηθά επίσης να διατηρήσουμε το γιατί κλαδεύουμε σε προοπτική, δηλαδή τι αλλαγές μπορεί να προκαλεί στο μέλλον κάθε επέμβαση στα δέντρα μας και ανάλογα με το είδος του δέντρου η των θάμνων και έτσι πρέπει να σχεδιάζουμε σε μία λογική δεκαετιών.

    Τα πέντε D είναι: νεκροί, άρρωστοι, κατεστραμμένοι, επικίνδυνοι και επιθυμητοί. (Dead, diseased, damaged, dangerous and desirable.,)

        Τα τέσσερα πρώτα μπορούν να ληφθούν με οποιαδήποτε σειρά, αρκεί να έχουμε κατά νου το τελευταίο..... τελευταίο  και ουσιαστικό στην βαρύτητα . Το να αφήσετε την επιθυμητή εργασία -δηλαδή το γιατί παρεμβαίνω στο δέντρο!!- μέχρι το τέλος είναι ένας καλός τρόπος για να βεβαιωθείτε ότι έχει γίνει όλο το απαραίτητο ή απαραίτητο κλάδεμα.

~Και αναλυτικά ....το καθένα 

            Τα τέσσερα πρώτα  σημεία μπορούν να ληφθούν με οποιαδήποτε σειρά, αρκεί να έχουμε κατά νου το τελευταίο.....  το τελευταίο  και ουσιαστικό σε βαρύτητα .                           Το να αφήσετε την επιθυμητή εργασία - δηλαδή το γιατί παρεμβαίνω στο δέντρο!!- μέχρι το τέλος, είναι ένας καλός τρόπος για να βεβαιωθείτε ότι έχει γίνει όλο το απαραίτητο ή αναγκαίο κλάδεμα.

~Και αναλυτικά ....το καθένα από τα πέντε σημεία.

            Πρώτον, "νεκρό" σημαίνει οτιδήποτε είναι νεκρό ή πεθαίνει στο φυτό. ..... η και στα δέντρα......                                                                                                 

Αφαιρούμε τα νεκρά φύλλα, μπουμπούκια, τμήματα κλαδιών η ολόκληρούς κλάδους   για να βελτιώσουμε τη γενική εμφάνιση του δέντρου και επίσης να εξαλείψουμε πιθανά σημεία μόλυνσης ή θέσεις από όπου τα  διάφορα παθογόνα να επιτεθούν στο φυτό. Το νεκρό υλικό πρέπει πάντα να αφαιρείται καθαρά και εντελώς πίσω στον πλησιέστερο ή πιο επιθυμητό επόμενο υγιή κόμβο. Δεν πρέπει να αφήνετε νεκρά σημεία επάνω στο φυτό μας 



        
Ο όρος "άρρωστο" αναφέρεται σε οτιδήποτε έχει πρόβλημα ασθένειας ή παρασίτων που θα μπορούσε ενδεχομένως να βλάψει το φυτό εάν η προσβολή αφεθεί ανεξέλεγκτη. Μην αφήνετε ποτέ οτιδήποτε στοιχείο έχει αφαιρεθεί από ένα φυτό να βρίσκεται κοντά του, ειδικά εάν είναι ήδη μολυσμένο ή  έχετε την υπόνοια ότι είναι μολυσμένο. Η αφαίρεση δεν εξαλείφει το πρόβλημα - η απόρριψη το κάνει.

        Το "κατεστραμμένο" φυτικό υλικό περιλαμβάνει σπασμένους βραχίονες, κλαδιά ή μίσχους που απομακρύνουν την επιθυμητή εμφάνιση του δέντρου. Και πάλι, αυτά τα εξασθενημένα κομμάτια αφαιρούνται καλύτερα για να αποφευχθεί η δημιουργία ενός " σημείου εισόδου για τα παθογόνα.

        «Επικίνδυνο» σημαίνει ακριβώς αυτό. Δεν χρειάζεται να είναι ένα μεγάλο, σπασμένο, προεξέχον κλαδί που θα μπορούσε να πέσει στο αυτοκίνητο του γείτονα. Εάν  ενέχει κάποιο κίνδυνο πρέπει να κλαδευτεί. Εάν συνεχίσετε να το ξεπερνάτε  απλώς σκεφτείτε τι μπορεί να συμβεί σε έναν επισκέπτη που δεν γνωρίζει την επικινδυνότητα του.  Η ουσία είναι ο έλεγχος και η γνώση  ότι το δέντρο με την ανάπτυξη του, πρέπει να "ταιριάζει" να προσαρμόζεται τόσο στην τοποθεσία όσο και στις συνθήκες χωρίς να μπορεί να προκαλέσει σημαντική ζημιά. Απλά η επικινδυνότητα του κάθε δέντρου είναι αποτέλεσμα επιστημονικής γνώσης  και έρευνας  και δεν μπορεί να γίνεται έτσι απλά.

                                                   Πριν                      Ορθό κλάδεμα                           Καρατόμηση και μελλον 

«Επιθυμητό» είναι αυτό που θέλουμε να κάνει το δέντρο για εμάς...                                             Την χρηστικότητα του για εμάς τους ανθρώπους. Επίσης εδώ έχει μεγάλη σημασία και ο σχεδιασμός στον χρόνο. Έτσι μία δεντροστοιχία πρέπει να προνοούμε πως θα εξελιχθεί και τι προβλήματα μπορεί να προκαλέσει σε γειτονικές οικίες υποδομές κτλ τι σχήμα θέλουμε να της δώσουμε , τι  απαιτείται να δρομολογήσουμε αν έχει γεράσει οπότε με την κλάδευση προστατεύουμε υποδομές και το ίδιο το δέντρο  Ακόμα και ένα απλό δέντρο απαιτείται να το επιλέξουμε έτσι ώστε να ταιριάζει πραγματικά στην θέση και να μας δώσει τα μέγιστα πλεονεκτήματά του με τις ελάχιστες εισροές από εμάς όπως κλάδεμα διαμόρφωσης κτλ ........και εκεί σκέφτομαι κάθε φορά ότι δεν είμαι θεός να αποφασίζω για άλλα όντα...

Αλλά σπάνια αποφασίζουμε εμείς τις προτεραιότητες  Η μεγάλη πίεση για κλαδέματα και τις κοπές έρχεται από τους πολίτες και τους αιρετούς…


Κωστας Τάτσης 

Γεωπόνος



ΑΝΑΛΟΓΑ ΑΡΘΡΑ:


Τρίτη 7 Φεβρουαρίου 2023

Μόλυνση λιμνών και θαλασσών από τα Όμβρια και λύσεις

 Μόλυνση λιμνών και θαλασσών  από τα Όμβρια και λύσεις

Εικόνα 1 Σύστημα δόμησης του εδάφους ενω παράλληλα αυξανεται η διήθηση 

Τους τελευταίους μήνες, το Ηνωμένο Βασίλειο το ταλανίζει το σκάνδαλο των μολυσμένων από λύματα υδάτων και. Το κοινό δικαίως τρομάζει που τα περισσότερα από τα βρετανικά υδάτινα ρεύματα δεν είναι κατάλληλα για κολύμπι και ότι έχει συμβεί τόσο συχνά ακατέργαστα λύματα, ελαία και αλλά επιζήμια για τα ποτάμιά, λίμνες και θάλασσες υλικά να μεταφέρονται μέσα από το δίκτυο των όμβριων. Πέρα από πιθανές παράνομές συνδέσεις, τα όμβρια ξεπλένουν τις σκληρές επιφάνειές ότι επικάθεται -όπως έλαια αυτοκινήτων από την άσφαλτό και όλα αυτά καταλήγουν στο γειτονικό ποτάμι μέσα από το δίκτυο αποχέτευσης όμβριων.

 ‘Όπως γνωστό η φυσική μέθοδός καθαρισμού υδάτων είναι το ίδιο το έδαφός …. Η χρήση των SuDs δίνει την δυνατότητα να εμπλουτίσουμε τον υδροφόρο ορίζοντα αλλά και να καθαρίσουμε το νερό

        Λοιπόν, τι είναι το SuDS; Τα αειφόρα συστήματα αποχέτευσης είναι λύσεις βασισμένες στη φύση που επιβραδύνουν το νερό, το καθαρίζουν και αποφέρουν άλλα οφέλη για το οικοσύστημα. Δηλάδη  ειναι οικονομικότερες και δεν λείτουργουν μονο στην μείωσει του όγκου νερού.  Αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνα τους, αλλά πιο συχνά σε μια σειρά λειτουργιών γνωστών ως "SuDS Trains" για μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας. Εκτός από την απορρόφηση και σημαντικότατη μείωση όγκου του νερού που θα πάει στους αποδέκτες και  που παρέχει το έδαφος, τα φυτά και τα δέντρα παίρνουν νερό από το έδαφος μέσω της εξατμισοδιαπνοής μέσω της δομής των φύλλων τους, μειώνοντας το νερό που ρέει μέσω του συστήματος.
 

Η συμπερίληψη του SuDS στο στάδιο του κύριου σχεδιασμού ή του σχεδιασμού τοποθεσίας ανάπτυξης έχει σημαντική επίδραση στη βιωσιμότητα και τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας  και στην ικανότητα του SuDS να προσφέρει πολλαπλά οφέλη. Ο κύριος σχεδιασμός παρέχει μια στρατηγική προσέγγιση για την εξέταση των (ενίοτε ανταγωνιστικών) απαιτήσεων για ανάπτυξη νέων έργων ανάπλασης ώστε να είναι βιώσιμα με λύσεις βασισμένες στην φύση. Υπάρχουν πολλές Βιωσιμές λυσεις με βαση την φύση  όπως βλέπετε στην Εικόνα 2 όπως τα φυτεμένα Δωματα, οι κήποι Βροχής, τα παρτέρια  που δέχονται νερό, οι δομημένοι δεντροδόχοι κ.α.  

Οι λύσεις που βασίζονται στη φύση (ΛΒΦ ή ΝΒS) αναγνωρίζονται ως το κύριο μέσο για την αντιμετώπιση προκλήσεων όπως οι καύσωνες, οι πλημμύρες και η απώλεια βιοποικιλότητας.

 συντακτης : Κωνσταντίνος Τάτσης 




Αναλογα άρθρα :

Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2023

Η κλιματική κρίση, οι πλημμύρες, η πόλη σφουγγάρι και οι κήποι βροχής



Μ. Καπάνταης

 Δασολόγος- Περιβαλλοντολόγος                                                     
τ. Δ/ντης Πρασίνου

1. Πρώτη έκθεση της Διεθνούς Κοινοπραξίας για την Παρακολούθηση του Υδάτινου Περιβάλλοντος (Global Water Monitoring Report)*.

    Η υπερθέρμανση του πλανήτη επηρεάζει τον κύκλο του νερού στη φύση και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφικές συνέπειες, ανέφεραν οι επιστήμονες στην πρώτη έκθεση της Διεθνούς Κοινοπραξίας για την Παρακολούθηση του Υδάτινου Περιβάλλοντος (Global Water Monitoring Report)*. Μιλούν για κλιματικά σοκ!

     Ξηρασίες, δασικές πυρκαγιές, πλημμύρες συμβαίνουν στον κόσμο όλο και πιο συχνά. Όλα αυτά συνδέονται με την υδρόσφαιρα, λένε ειδικοί επιστήμονες. Οι επιστήμονες μελέτησαν δεδομένα δορυφορικής παρατήρησης, καθώς και αρχεία μετεωρολογικών σταθμών και τα χρησιμοποίησαν για να δημιουργήσουν μοντέλα πρόγνωσης καιρού. Από την μελέτη όλων των στοιχείων διαπίστωσαν ότι οι καιρικές συνθήκες στη Γη εξαρτώνται από την αναλογία αλατιού, γλυκού και ατμοσφαιρικού νερού, καθώς και από την κατάσταση του πάγου και την κυκλοφορία του νερού στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Καιρικά σοκ την άνοιξη και το καλοκαίρι

    Σύμφωνα με τους επιστήμονες, την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2023, ο κόσμος περιμένει ένα ακόμη καιρικό σοκ. Οι καύσωνες και οι ξηρασίες θα έχουν μεγαλύτερη συχνότητα, τόνισε ο επικεφαλής συντάκτης της έκθεσης, ο καθηγητής Albert Van Dijk. «Βλέπουμε στοιχεία για τον αντίκτυπο της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους παγετώνες και στον κύκλο του νερού στις ψυχρές περιοχές. Το λιώσιμο των πάγων έχει ήδη συμβάλει στις πλημμύρες στο Πακιστάν – και θα συνεχίσει να το κάνει μέχρι να εξαφανιστούν οι παγετώνες», είπε ο επιστήμονας.  

    Ο καθηγητής Albert Van Dijk από τη Σχολή Περιβάλλοντος και Κοινωνίας του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας (ANU) και επικεφαλής συγγραφέας της νέας έκθεσης για την παγκόσμια διαθεσιμότητα νερού, που κυκλοφόρησε στις 12 Ιανουαρίου 2023, λέει ότι οι ξαφνικές ξηρασίες είναι «ευθέως ανάλογες με μια ξαφνική πλημμύρα». «Μια ξαφνική ξηρασία είναι μια απροσδόκητα ταχεία εξέλιξη των συνθηκών ξηρασίας», λέει ο Van Dijk. «Συνήθως συμβαδίζουν με παρατεταμένους καύσωνες. Όταν οι πολύ χαμηλές βροχοπτώσεις συνδυάζονται με πολύ υψηλές θερμοκρασίες και ξηρό αέρα μπορεί να προκαλέσουν πολύ υψηλούς ρυθμούς εξάτμισης και ταχεία ξήρανση των εδαφών και μείωση της στάθμης του νερού».                                     

    Ονομάζονται έκτακτες ξηρασίες επειδή αναπτύσσονται πολύ πιο γρήγορα από μια κανονική ξηρασία: Εντός εβδομάδων ή μερικών μηνών, ανάλογα με το κλίμα. Οι ξαφνικές ξηρασίες είναι ως επί το πλείστον αισθητές σε κάπως υγρές περιοχές με χειμερινή ή δροσερή εποχή, όπως σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης. Στο παρελθόν, το καλοκαίρι σε εκείνα τα μέρη ήταν πολύ σύντομο για να προκαλέσει ξηρασίες της σοβαρότητας που παρατηρούνται τώρα. Αλλά με πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες, οι ξηρασίες αναπτύσσονται σε σημείο που δεν είχε συμβεί τόσο γρήγορα στο παρελθόν.

Αλλάζει παγκοσμίως ο κύκλος του νερού

        Η έκθεση διαπίστωσε ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη αλλάζει τον κύκλο του νερού σε ολόκληρο τον πλανήτη, ενώ προειδοποιεί επίσης ότι γεγονότα όπως η «αστραπιαία ξηρασία» θα γίνουν πιο συχνά τα επόμενα χρόνια.                                    

        Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 2022 ο κύκλος του νερού κυριαρχούνταν από σχετικά ζεστά ωκεάνια νερά στον δυτικό Ειρηνικό και στον ανατολικό και βόρειο Ινδικό Ωκεανό. Ως αποτέλεσμα, ένας ισχυρός καύσωνας αναπτύχθηκε στη Νότια Ασία στις αρχές του έτους, ακολουθούμενος από έναν πολύ υγρό μουσώνα που προκάλεσε τεράστιες πλημμύρες στο Πακιστάν.

    Αλλού, στην Ευρώπη και την Κίνα, οι ακραίοι καύσωνες προκάλεσαν αυτές τις αποκαλούμενες «αστραπιαίες ξηρασίες», προκαλώντας χαμηλές ροές ποταμών, γεωργικές ζημιές και πυρκαγιές. Η έκθεση δείχνει ότι η θερμοκρασία του αέρα στην ξηρά το 2022 ακολούθησε τη μακροπρόθεσμη τάση θέρμανσης, ενώ η υγρασία του αέρα μειώνεται. «Αυτό σημαίνει ότι η φύση, οι καλλιέργειες και οι άνθρωποι θα χρειαστούν περισσότερο νερό για να παραμείνουν υγιείς, κάτι που επιδεινώνει το πρόβλημα», λέει ο Van Dijk.

    «Η επιτροπή δεν έχει ακόμη αποφασίσει αν αυτά τα τρία χρόνια του φαινομένου La Niña ήταν μια στατιστική ατυχία ή τα πρώτα σημάδια για κάτι πιο απαίσιο», συμπληρώνει ο Van Dijk. «Εάν το φαινόμενο La Niña ή El Niño πρόκειται να παραταθεί περισσότερο στο μέλλον, αυτό θα προκαλέσει πολλά προβλήματα, με χειρότερες, μεγαλύτερες ξηρασίες και χειρότερες πλημμύρες».

    Το Global Water Monitor είναι μια κοινή πρωτοβουλία πολλών δημόσιων και ιδιωτικών οργανισμών έρευνας και ανάπτυξης.

 

 

2.  Η Ελλάδα τέταρτη σε καταστροφικές πλημμύρες στην Ανατολική Μεσόγειο την περίοδο 1882- 2021                                                                Αναλυτικά τα αποτελέσματα ελληνικής έρευνας.. 

Εικόνα 1. Από ΑΠΕ- ΜΠΕ - Ιστοσελίδα Parallaxi .

        Τα τελευταία χρόνια, δεδομένων των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής και των καταστροφικών πλημμυρών τόσο στο εξωτερικό (π.χ. Γερμανία, Ιούλιος 2021 – 220 νεκροί) όσο και στη χώρα μας (πλημμύρα Μάνδρας, Νοέμβριος 2017 – 25 νεκροί), οι επιστήμονες αναρωτιούνται πόσο πιθανό είναι να συμβεί ξανά στο μέλλον ένα ακραίο πλημμυρικό γεγονός.         Η εκτίμηση που προκύπτει από μια νέα ελληνική μελέτη είναι ότι, με βάση τη διαχρονική τάση, όσο περνάνε τα χρόνια, τέτοια περιστατικά πιθανώς θα είναι συχνότερα στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή. Κατά τα τελευταία 140 χρόνια η Ελλάδα είναι τέταρτη σε σοβαρές και φονικές πλημμύρες στην Ανατολική Μεσόγειο με 12 συμβάντα, πίσω από την Ιταλία (51), την Τουρκία (35) και την Αίγυπτο (14). Γενικότερα πάντως στα Βαλκάνια συμβαίνουν σπανιότερα σοβαρές πλημμύρες σε σχέση με την Ιταλία και την Τουρκία..                                                  

    Η έρευνα, που αφορά τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, μεταξύ των οποίων και την Ελλάδα, δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Water από τους Δρα Μιχάλη Διακάκη (συνεργάτη ερευνητή στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ), Δρα Κατερίνα Παπαγιαννάκη (Ειδική Λειτουργική Επιστήμονα στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών) και Μελέτη Φούσκαρη (μεταπτυχιακό φοιτητή στο ΕΚΠΑ - Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος). Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι παρά τις προόδους στην τεχνολογία και στη διαχείριση του κινδύνου, καταστροφικές πλημμύρες με πολλά ανθρώπινα θύματα συμβαίνουν με ανησυχητικό ρυθμό διεθνώς, ενώ η Νότια Ευρώπη και η Ανατολική Μεσόγειος δεν αποτελούν εξαίρεση..     

    Οι ερευνητές μελέτησαν τις καταστροφικές πλημμύρες των τελευταίων 140 ετών, εντοπίζοντας στο διάστημα 14 δεκαετιών (1882-2021) συνολικά 132 γεγονότα που προκάλεσαν από 10 έως και 598 θανάτους σε 13 χώρες στην Ανατολική Μεσόγειο (Ελλάδα, Ιταλία, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κροατία, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Τουρκία, Λίβανο, Ισραήλ, Αίγυπτο, Λιβύη)..   


Εικόνα 2. Από το διαδίκτυο  

Τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν ότι οι πλημμύρες με πολλά θύματα δεν είναι ασυνήθιστες στην περιοχή και εμφανίζονται με την παρακάτω συχνότητα: 
– Μία φορά ανά ενάμισι έτος συμβάντα με πάνω από 10 θανάτους,                                
 – Μία φορά ανά σχεδόν τρία έτη συμβάντα με πάνω από 22 θανάτους,                        
 – Μία φορά ανά εννέα έτη πλημμύρες με περισσότερους από 82 θανάτους.

     Ειδικότερα στη χώρα μας και στα Βαλκάνια, πλημμύρες με περισσότερους από 10 θανάτους εμφανίζονται μία φορά στα 6,5 χρόνια (5% πιθανότητα ανά ένα τυχαίο έτος), ενώ πλημμύρες με περισσότερους από 22 θανάτους εμφανίζονται με συχνότητα μία φορά στα 12 χρόνια. Η πλειονότητα των πλημμυρών στην Ελλάδα και στις γειτονικές χώρες συμβαίνει μεταξύ Οκτωβρίου-Νοεμβρίου (αλλά και το καλοκαίρι), ενώ στις νοτιότερες χώρες κυρίως μεταξύ Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου. Επιπρόσθετα η μελέτη διαπίστωσε μια σημαντική διαχρονική αύξηση στα ακραία πλημμυρικά φαινόμενα με πολλά θύματα. Ειδικότερα, τα ακραία γεγονότα πλημμυρών με πάνω από 10 θύματα που έχουν καταγραφεί στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου κατά την περίοδο 1987-2021, είναι σχεδόν διπλάσια από την περίοδο 1952-1986 και σχεδόν τριπλάσια από την περίοδο 1917-1951..                                                     
    «Τα αποτελέσματα της έρευνας», σύμφωνα με τους ερευνητές, «δείχνουν ότι η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου παρουσιάζει μια σημαντική έξαρση ακραίων πλημμυρών με πολυάριθμα θύματα και εκτεταμένες επιπτώσεις στις υποδομές, στις περιουσίες και στην κοινωνικο-οικονομική δραστηριότητα». Όπως τόνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Δρ. Διακάκης, «τα ευρήματα αναδεικνύουν τη σημασία του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού από την πολιτεία για την πρόληψη και την μείωση των αρνητικών επιπτώσεων των έντονων φαινομένων, καθώς και της έγκαιρης και συστηματικής ενημέρωσης των πολιτών για τους καιρικούς κινδύνους και τα
μέτρα αυτοπροστασίας»..







3.  Γιατί πλημμυρίζουμε μετά από κάθε βροχή - Ο κομβικός ρόλος του ανθρώπινου παράγοντα στις παρεμβάσεις και τις συμπεριφορές







 H πλημμύρα είναι ένα φυσικό φαινόμενο, ωστόσο κομβικό ρόλο διαδραματίζουν οι ανθρώπινες παρεμβάσεις όπως τα μπαζώματα των ρεμάτων, η καταστροφή δασών και η επέκταση οικισμών και γενικά η αστικοποίηση με την δημιουργία αδιαπέραστων επιφανειών από τσιμέντο, άσφαλτο, πλακοστρώσεις και άλλα υλικά..        
Και η θεώρηση ότι το νερό της βροχής είναι απόβλητο στην πόλη.                                           Για την κάθε επερχόμενη «κακοκαιρία» λοιπόν το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας εκδίδει εγκυκλίους με οδηγίες προς τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τη λήψη έγκαιρων μέτρων για την αποφυγή πλημμυρικών φαινομένων      Το ερώτημα ωστόσο που χρήζει απάντησης είναι, εάν γίνεται έλεγχος στη λήψη αυτών των μέτρων, την εποχή που θα έπρεπε, καθώς το αποτέλεσμα μετά από κάθε νεροποντή αφήνει έκθετους αυτούς που θα έπρεπε, από ενέργειες όπως, αυτές του να έχουν καθαρίσει φρεάτια ή να έχουν προχωρήσει σε αντιπλημμυρικά έργα και αυτές που δεν έγιναν έγκαιρα με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν άνθρωποι και περιουσίες.              
    Οι εποχές ωστόσο αλλάζουν, η κλιματική κρίση είναι εδώ και φέρνει μεγαλύτερη ποσότητα βροχής σε σχέση με άλλα χρόνια αλλά κυρίως οι ανθρώπινες παρεμβάσεις προκαλούν σημαντικά προβλήματα. Μια από τις περιοχές που αντιμετωπίζουν συχνότερα πλημμυρικά φαινόμενα είναι η Αττική.
      Σε αρκετές περιοχές του Λεκανοπεδίου κυρίως στα προάστια έχει παρατηρηθεί ότι τα ποτάμια και τα ρέματα να έχουν μετατραπεί σε δρόμους, κατασκευάστηκαν σπίτια και κτίρια  σε όχθες ποταμών, έγιναν μπαζώματα κ.ά..
     Όπως λένε χαρακτηριστικά οι κάτοικοι «κάθε φορά που βρέχει δρόμοι μετατρέπονται σε ποτάμια και τα αυτοκίνητα τους σε «ταχύπλοα» ενώ σε κάποια σημεία σχηματίζονται μεγάλες λίμνες γιατί στα σημεία από τα οποία έπρεπε να φεύγουν τα νερά έχουν φτιαχτεί σπίτια και τα νερά δεν έχουν διέξοδο προς τη θάλασσα η το αποχετευτικό δίκτυο με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται». 

 

Ο ρόλος της ανθρώπινης παρέμβασης

Ωστόσο, κάποιοι θέτουν το ερώτημα…                                                                             

Γιατί τότε κάποιοι έδωσαν το «πράσινο φως» να κατασκευαστούν τα σπίτια στα αυτά συγκεκριμένα σημεία;                                                                                   

    Παράλληλα τα δίκτυα ομβρίων ή αποχέτευσης που κατασκευάστηκαν πριν από πάρα πολλά χρόνια δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν, καθώς έχει αλλάξει σημαντικά ο αριθμός των οικιών που εξυπηρετούνται μέσα από αυτά τα δίκτυα.

     Όπως λένε ειδικοί η πλημμύρα είναι ένα φυσικό φαινόμενο ωστόσο κομβικό ρόλο διαδραματίζουν οι ανθρώπινες παρεμβάσεις με μπαζώματα των ρεμάτων, με την καταστροφή των δασών (από τις πυρκαγιές δεν υπάρχουν δέντρα για να συγκρατούν τα ορμητικά νερά που παρασύρουν στο πέρασμα τους φερτά υλικά και «μπαίνουν» μέσα σε σπίτια που βρίσκονται κοντά στα δάση) και επέκταση οικισμών. Σημειώνουν ακόμη πως θα πρέπει να υπάρχει ολοκληρωμένη διαχείριση του ζητήματος, ενημέρωση των πολιτών αλλά και συνολικός σχεδιασμός σε επίπεδο πόλης η του μεγέθους λεκάνης απορροής. 

Η εκπαίδευση των πολιτών για τα φυσικά φαινόμενα

    «Η εκπαίδευση των πολιτών στο κομμάτι της συμπεριφοράς την ώρα των καιρικών φαινομένων δεν είναι ακόμα καλή» σημειώνουμε χαρακτηριστικά καθώς παρά τις διαρκείς εκκλήσεις της Πολιτικής Προστασίας για περιορισμό των μετακινήσεων στις απολύτως αναγκαίες πάρα πολλοί βρίσκονται στους δρόμους με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν και σοβαρά κυκλοφοριακά προβλήματα λόγω της ισχυρής βροχόπτωσης ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι οδηγοί «εγκλωβίστηκαν» στα οχήματα τους από τα συσσωρευμένα νερά που δημιουργούσαν λίμνες. 

Οι δρόμοι που (παραδοσιακά) κλείνουν στο λεκανοπέδιο μετά από κάθε βροχή

    Είναι χαρακτηριστικό πως μετά από κάθε βροχή διακόπτεται η κυκλοφορία σε συγκεκριμένα σημεία όπως τμήματα της οδού Πειραιώς από τα Πετράλωνα ως τον Ταύρο ενώ τα ορμητικά νερά «κλείνουν συνήθως» τις υπόγειες διαβάσεις όπως της διασταύρωσης της λεωφόρου Συγγρού με την παραλιακή λεωφόρο στο ύψος του Κέντρου Πολιτισμού «Σταύρος Νιάρχος» στην Καλλιθέα. Επίσης συμβαίνει αρκετοί να εγκλωβίζονται σε ανελκυστήρες καθώς στην εξέλιξη της κακοκαιρίας συμβαίνει διακοπή ρεύματος.

        Λόγω εκδήλωσης των ισχυρών βροχοπτώσεων και καταιγίδων, συνοδεία ισχυρών ανέμων, με χαλαζοπτώσεις, καθώς και με χιονοπτώσεις, το Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος λαμβάνει  κλήσεις, κυρίως για αντλήσεις υδάτων, απεγκλωβισμούς από ανελκυστήρες, κοπές δέντρων και απομακρύνσεις ατόμων προς ασφαλή σημεία. 

Εικόνα 3 από το διαδίκτυο. Οι πλημμύρες στο Μαρούσι και για το πάρκινγκ που βούλιαξε στα λασπόνερα. 26/07/2018


4.  Σχεδιασμός της Πόλης «σφουγγάρι»: ένα μελλοντικό μοντέλο στον πολεοδομικό σχεδιασμό

Το Concept προσφέρει στις πόλεις προστασία από τις πλημμύρες,  μετά από δυνατή βροχή

        Πολλές πόλεις σήμερα είναι πολύ πυκνοδομημένες και οι περιοχές με την αδιαπέραστη η σφραγισμένη από τσιμέντο επιφάνεια, είναι αντίστοιχα υψηλή. Ως αποτέλεσμα, οι πόλεις και οι Δήμοι παλεύουν όλο και περισσότερο με τις έντονες βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες λόγω της κλιματικής αλλαγής.                        

        Σε ορισμένα σημεία το αποχετευτικό σύστημα κατακλύζεται από τις υδάτινες μάζες. Μια πιθανή λύση σε αυτό το φαινόμενο: η έννοια της πόλης σφουγγάρι

Η πόλη «σφουγγάρι» απορροφά νερό και το αποθηκεύει προσωρινά

    Η σύγχρονη διαχείριση των ομβρίων υδάτων γίνεται όλο και πιο σημαντική για τους πολεοδόμους και τους Δήμους. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να δημιουργηθούν περιοχές που είναι σε θέση να απορροφήσουν μεγάλες ποσότητες νερού και στη συνέχεια να τις απελευθερώσουν ξανά με χρονική καθυστέρηση.

      Οι πόλεις που σχεδιάζουν και υλοποιούν τέτοιες περιοχές αναφέρονται και ως «σπογγοπόλεις». Είναι σημαντικό να συλλέγουμε το νερό της βροχής όπου εμφανίζεται και να το τροφοδοτούμε στον κύκλο του βρόχινου νερού ακριβώς εκεί - σύμφωνα με την αρχή της λεγόμενης αποκεντρωμένης διαχείρισης των ομβρίων υδάτων. Το νερό καθαρίζεται από το έδαφος και τελικά εμπλουτίζει τα υπόγεια ύδατα δηλαδή τους υδροφόρους ορίζοντες.

Πόλεις «σφουγγάρι» στη Γερμανία

        Τέτοια συστήματα πόλεων «σφουγγάρι» υπάρχουν ήδη στη Γερμανία: για παράδειγμα το Rummelsburger Bucht στο Βερολίνο. Στην κατοικημένη περιοχή, εκσκαμμένοι χώροι πρασίνου σε σχήμα γούρνας - τα λεγόμενες παρτερια  διήθησης - διασφαλίζουν ότι το νερό της βροχής συγκρατείται σε έντονη βροχόπτωση. Αντί να αποστραγγίζεται το νερό της βροχής στο αποχετευτικό σύστημα, αποθηκεύεται προσωρινά σε χαμηλότερα κοιλώματα αποθηκευτικούς χώρους κάτω από τους υπάρχοντες χώρους πρασίνου.                          

        Η συγκέντρωση και διείσδυση του νερού της βροχής στο έδαφος γίνεται τότε με χρονική καθυστέρηση, όπως και ο εμπλουτισμός των υπόγειων υδάτων. Αποτέλεσμα δεν υπάρχουν πλέον πλημμύρες σε αυτό το σημείο της πόλης. Επιπλέον, σχεδόν όλες οι στέγες της περιοχής Rummelsburg είναι πράσινες. Ένα στρώμα εδάφους πάχους 80 cm π.χ. πάνω από τον υπόγειο χώρο στάθμευσης μπορεί επίσης να αποθηκεύσει το νερό της βροχής.          

        Ένα άλλο πλεονέκτημα: τις ζεστές μέρες, το αποθηκευμένο νερό λειτουργεί σαν ένα φυσικό σύστημα κλιματισμού λόγω του φαινομένου της εξάτμισης, με μετρήσιμη επιτυχία: η θερμοκρασία στο εσωτερικό του συγκροτήματος των κατοικιών είναι σημαντικά χαμηλότερη από τις θερμοκρασίες στη γύρω πόλη.

Αξιόπιστο σε δυνατή βροχή: ορύγματα με φύτευση δέντρων σε παρτέρια διήθησης

        Ένα άλλο παράδειγμα μιας τέτοιας ιδέας πόλης «σφουγγαρι» παρουσιάστηκε στη Διεθνή Έκθεση Κήπου του 2017 στο Βερολίνο. Εδώ χρησιμοποιήθηκαν οι λεγόμενες τάφροι δέντρων,  όπου τα παρτερια  διήθησης συνδυάστηκαν με δενδροφύτευση. Φυσικά, είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι έχετε επιλέξει μια φύτευση που μπορεί να αντιμετωπίσει την υπερχείλιση από το νερό της βροχής. Στο Βερολίνο επέλεξαν βελανιδιές (Quercus palustris).        

        Τον Ιούνιο του 2017, η περιοχή μπόρεσε να αποδείξει τη λειτουργία της αμέσως μετά από μια έντονη βροχόπτωση. Ενώ οι γειτονικές, σφραγισμένες αδιαπέραστες περιοχές ήταν προσωρινά αδιάβατες, εδώ οι τάφροι μπορούσαν να απορροφήσουν όλο το νερό.

Η πρωτοπόρος όσον αφορά την πόλη σφουγγάρι: είναι η Κοπεγχάγη

Απόλυτος πρωτοπόρος στον τομέααυτό και έμπνευση για πολλές άλλες πόλεις είναι η Κοπεγχάγη. Η πρωτεύουσα της Δανίας χρησιμοποίησε αρκετές έντονες βροχοπτώσεις ως ευκαιρία, για να αναπτύξει και να εφαρμόσει μέτρα για τη μείωση του κινδύνου πλημμύρας. Ειδικά κατασκευασμένοι δρόμοι εκτρέπουν το νερό πάνω από το έδαφος ή το συγκρατούν προσωρινά.                       

 Οι πλατείες χρησιμεύουν ως προσωρινές λεκάνες συγκράτησης και οι πρόσφατα πρασινισμένοι και αποσφραγισμένοι δρόμοι και πλατείες παρέχουν περισσότερες περιοχές διείσδυσης.


Εικόνα 4. Από την τοποθεσία Schwammstadt: ein Zukunftsmodell im Städtebau


Ο συνδυασμός μέτρων υπόσχεται επιτυχία

        Μόνο η αλληλεπίδραση διαφόρων μέτρων πρασίνου, όπως το πρασίνισμα της στέγης και των προσόψεων (φυτεμένα δώματα και κάθετοι πράσινοι κήποι), η διαπερατή πλακόστρωση και τα παρτέρια  αποστράγγισης καθιστούν την ευαίσθητη στο νερό αστική ανάπτυξη ιδιαίτερα αποτελεσματική. Αναπόσπαστο μέρος της ιδέας είναι η αποσφράγιση της επιφάνειας, γιατί μόνο έτσι μπορεί να απορροφηθεί το νερό. Το νερό που αποθηκεύεται με αυτόν τον τρόπο μπορεί να προσφέρει πρόσθετο δροσισμό  κατά τις περιόδους ξηρασίας και να αποτρέψει την ανάπτυξη θερμικών νησίδων.


Το Concept προσφέρει στις πόλεις προστασία από πλημμύρες μετά από δυνατή βροχή όπως αυτό στο παρακάτω βίντεο

https://www.youtube.com/watch?v=kSgZFx1D3_4


5. Οι κήποι βροχής

Εικόνα 5. Από το διαδίκτυο. Είσοδος του  νερού της βροχής σε κήπο βροχής

        Οι κήποι βροχής μπορούν να επιβραδύνουν τη ροή του νερού, να δροσίσουν το νερό, να το αποθηκεύσουν και να το καθαρίσουν. Μπορούν να είναι τόσο απλοί όσο μια κοιλότητα ή ένα χαντάκι ή κάτι πιο περίπλοκο, όπως οι διαπερατές επιφάνειες σε δρόμο. Το βρόχινο νερό μπορεί να απορροφηθεί από το διαπερατό δρόμο και όχι να απορρέει στην επιφάνεια του δρόμου. Τα φυτά είναι φυτεμένα σε γραμμή στην άκρη αυτής της κίνησης του νερού.          

     Στο δρόμο, το νερό είναι σε θέση να διεισδύσει στο έδαφος μέσω πορώδους υλικού μεταξύ των επιστρώσεων. Το έδαφος δίπλα και κάτω από το δρόμο μπορεί να τροφοδοτείται επίσης από ένα σύστημα αποχέτευσης που συλλέγει το νερό που χύνεται από την οροφή του σπιτιού μέσω μιας σειράς αγωγών βροχής.  

  


Εικόνα 6. Από το διαδίκτυο. Λειτουργία και οφέλη κήπου βροχής

    Ο διαπερατός δρόμος διατηρεί το νερό από τις βροχοπτώσεις, από το να καταστεί η απορροή του σπατάλη στην υδρορροή. Αντ 'αυτού, απορροφάται στο έδαφος, και σε ορισμένα σημεία υποστηρίζεται και από τα φυτά.                           

        Ένας άλλος προληπτικός τρόπος απορρόφησης μπορεί να βρίσκεται εκεί όπου η μπροστινή αυλή της κατοικίας συναντά το δρόμο. Η κατασκευή εδώ είναι ένα κοίλωμα  με φυτά  αναπτυσσόμενα σε χαμηλό ύψος που απορροφούν το νερό που απορρέει από το δρόμο πριν φτάσει σε ένα φρεάτιο αποχέτευσης.

      Σε ένα άλλο παράδειγμα ενός κήπου βροχής, μπορεί να δημιούργησεις swales που να κατευθύνει το νερό σε παρτέρια κήπου και όχι στη μικρή λίμνη στο πίσω μέρος του ακινήτου.  

(Swales)

Είναι μία βυθισμένη επιφάνεια, με ελαφρά κεκλιμένες πλευρές. Είναι λοιπόν ρηχά, πλατιά και με βλάστηση κανάλια που έχουν σχεδιαστεί για να αποθηκεύουν ή/και να μεταφέρουν την απορροή και να απομακρύνουν τους ρύπους. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μεταφορικές δομές για να περάσουν την απορροή στο επόμενο στάδιο της διαδοχικής σειράς επεξεργασίας και μπορούν να σχεδιαστούν για να προάγουν τη διείσδυση όπου το επιτρέπουν οι συνθήκες του εδάφους και των υπόγειων υδάτων.  

Επισημαίνεται ότι το Swales είναι ένα μάθημα για παρατήρηση:                               

 Πρώτον, παρατήρησε πως το νερό κυλά με ήπιο ρυθμό στο swales ότι αυτό δεν υπερχειλίζει διότι στο επόμενο  στάδιο απορροφάται από τα διψασμένα φυτά. Ωστόσο, όταν τα swales εξακολουθούσαν να ξεχειλίζουν τελικά οδηγούν την περίσσεια του νερού  που την απορροφά σε παρακείμενη λίμνη η σε παρτέρια.

       Σημειώνει ότι τα swales δημιουργούν ένα μικροκλίμα που είναι πιο υγρό και θερμότερο, επειδή προστατεύονται από ψηλότερα φυτά. Έτσι, όχι μόνο το σύστημα Swale σταματάει την απώλεια νερού, αλλά  επεκτείνει επίσης αυτό που μπορεί να αναπτυχθεί.


Εφαρμογές κατασκευής κήπων βροχής

Αστικός κήπος βροχής, βιώσιμη διοχέτευση του νερού της βροχής στο έδαφος με κοινωνική και περιβαλλοντική αξία


Εικόνα 7. Αστικός κήπος βροχής στο Crescent Gardens. Wood Green, Λονδίνο | © Robert Bray Associates

        Η αειφορία έχει να κάνει επίσης με το νερό της βροχής και την αποχέτευση του στις πόλεις.  Στους σχεδιασμούς των κήπων και των δημόσιων πάρκων εφαρμόζονται όλο και περισσότερο νέα κριτήρια που έχουν σαν στόχο να συλλαμβάνουν και να διαχειρίζονται το νερό της βροχής με περισσότερο σεβασμό στον φυσικό υδρολογικό κύκλο, αποφεύγοντας τη μόλυνση και επιτρέποντας την ανάκτηση ή την επιστροφή του στο φυσικό περιβάλλον.                       Με αυτόν τον τρόπο, ο αστικός κήπος βροχής βοηθά στη διόρθωση σοβαρών ελλείψεων στη διαχείριση της επιφανειακής απορροής, χρησιμοποιώντας Συστήματα Βιώσιμης Αστικής Αποχέτευσης  (SUDS). Δεν βρέχει ποτέ όπως αρέσει σε όλους, αλλά ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήματα που ενυπάρχουν στην ανάπτυξη και επέκταση των πόλεων δεν είναι η βροχή, αλλά η προοδευτική αδιαβροχοποίηση του εδάφους που το κάνει αδιαπέραστο από το νερό και η φθορά του συστήματος συλλογής όμβριων υδάτων.

Εικόνα 8-9. Αστικός κήπος βροχής στο Crescent Gardens. Wood Green, Λονδίνο | © Robert Bray Associates

    Πράγματι, τα συμβατικά συστήματα αποχέτευσης σε αστικές περιοχές μετατρέπουν έναν φυσικό πόρο σε λύματα, σπαταλούν τον πόρο και δημιουργούν σημαντικά δομικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα λόγω της υπερφόρτωσης και κορεσμού τους, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα πλημμύρας και υποβάθμισης των φυσικών καναλιών (ποτάμια, ρεγκάτα κ.λ.π. .).                                                                                                          

Συστήματα Βιώσιμης Αστικής Αποχέτευσης (SUDS)     

        Για να διορθωθεί η σοβαρή ανεπάρκεια στη διαχείριση της επιφανειακής απορροής του νερού της βροχής, μπαίνουν στο παιχνίδι τα Συστήματα Αειφόρου Αστικής Αποστράγγισης (SUDS), των οποίων ο απώτερος στόχος είναι να μειώσουν την απορροή, τη συσσώρευση και τον κορεσμό των δικτύων, βελτιώνοντας έτσι το αστικό τοπίο και την περιβαλλοντική ολοκλήρωση. Δηλαδή, σκοπός μας είναι  η αστικοποιημένη περιοχή να μοιάζει όσο το δυνατόν περισσότερο με αυτή που ήταν στην αρχική της κατάσταση, επιτυγχάνοντας έτσι ανθεκτικά τοπία.

Εικόνα 10.Συστήματα Βιώσιμης Αστικής Αποστραγγισης (SUDS)

    Η φιλοσοφία του SUDS μεταφράζεται στην αναπαραγωγή, με τον πιο πιστό τρόπο, του φυσικού υδρολογικού κύκλου πριν από την αστικοποίηση ή την ανθρώπινη δράση. Αποτελούνται από μια σειρά τεχνικών επεξεργασίας του βρόχινου νερού, οι οποίες συλλαμβάνουν, επεξεργάζονται και διεισδύουν/αποθηκεύουν νερό στο έδαφος, έχοντας τη δυνατότητα να το εκμεταλλευτούν για διάφορες χρήσεις (ανεφοδιασμός υδροφόρου ορίζοντα, άρδευση, αναψυχή σε δημόσιους χώρους κ.λ.π.)                                                                 

    Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στις μέρες μας τα SUDS είναι όλο και πιο απαραίτητα συστατικά σε νέες εξελίξεις, αν και μπορούν επίσης να προσαρμοστούν σε υπάρχοντες χώρους, όπως συμβαίνει στο παράδειγμα που δείχνω παρακάτω, ένας κήπος βροχής που δημιουργήθηκε σε μια πλατεία στην οποία μέχρι τότε κυριαρχούσε το τσιμέντο.  


Ιστορίες επιτυχημένων εγκαταστάσεων 

► Crescent Gardens

Εικόνα 11. Φύτευση νατουραλιστικού στιλ, στον αστικό κήπο βροχής στο Crescent Gardens. Wood Green, Λονδίνο | © Robert Bray Associates

        Το Crescent Gardens είναι ένα έργο που σχεδιάστηκε και εκτελείται από τον Robert Bray Associates, είναι μια εταιρεία αρχιτεκτονικής τοπίου με έδρα το Μπρίστολ, που είχε ως στόχο να φέρει τη μολυσμένη απορροή από παρακείμενους δρόμους σε ένα φθαρμένο αστικό πάρκο στο Μεγάλο Λονδίνο, μια διοικητική περιοχή που περιλαμβάνει 32 δήμους του Βόρειου Λονδίνου εξαιρουμένων η πόλη. Για αυτούς ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία να σχεδιάσουν κάτι ξεχωριστό, κάτι σαν να συνδυάσουν τη διακοσμητική αξία του πάρκου, προστατεύοντας παράλληλα τον ποταμό Moselle (Mosselle River, γνωστό και ως Moselle Brook) από το κοκτέιλ των ρύπων που συνήθως ρέει μέσα από αυτούς τους δρόμους.                                                                  

    Για να γίνει αυτό, δημιούργησαν ένα δίκτυο ημικυκλικών και κυκλικών κήπων βροχής, οι οποίοι συνδέονται με φυτά με χλοοτάπητα και σχηματίζονται καλλωπιστικές φυτεύσεις που δημιουργούν εποχιακά χρώματα, με αντίθετες υφές, χαρούμενη κίνηση και τροφή για τους επικονιαστές (έντομα).

Εικόνα 12-13-14. Αστικός κήπος βροχής στο Crescent Gardens. Wood Green, Λονδίνο | © Robert Bray Associates


► Πλατεία Μπρίτζετ Τζόις

Η πλατεία Bridget Joyce, Community Rain Park είναι ένα έργο που εκτελείται στο Λονδίνο από τον Robert Bray Associates, ένα στούντιο αρχιτεκτόνων τοπίου που ειδικεύονται στα τοπία SUDS. Το έργο, που πραγματοποιήθηκε το 2015, συνίστατο στον επανασχεδιασμό της υπάρχουσας πλατείας στο Bridget Joyce, στο Δυτικό Λονδίνο. Ο δρόμος βρίσκεται ανάμεσα σε ένα σχολείο και δύο παιδικές χαρές και η κοινότητα χρειάστηκε να υπομείνει την έλευση πεζών και οχημάτων, καθιστώντας τον δρόμο επισφαλή και ανθυγιεινό.

Εικόνα 15-20 Αστικός βροχόκηπος της πλατείας Bridget Joyce, Λονδίνο | © Robert Bray Associates

    Στόχος ήταν να φέρουν ζωτικούς χώρους πρασίνου σε μια περιοχή όπου μέχρι τότε κυριαρχούσε το μπετόν. Δημιούργησαν έναν κοινόχρηστο χώρο για πεζούς και ποδηλάτες, όπου το τοπίο εξυπηρετεί τη ζωτική λειτουργία της αποχέτευσης για τη διόρθωση των προβλημάτων πλημμύρας. Το σύστημα έχει σχεδιαστεί για να διατηρεί τη μέγιστη ποσότητα όμβριων υδάτων στο χώρο κατά τη διάρκεια καταιγίδων, αντί να ρέει στο αποχετευτικό σύστημα.                  
    Το νερό της βροχής από την ταράτσα του σχολείου και των άλλων κτιρίων κατευθύνεται μέσω καναλιών στους φυτεμένους χώρους και στους δύο βροχόκηπους που πλαισιώνουν τηνκεντρική είσοδο του σχολείου.

        Η επιλογή των φυτών με πυκνό ριζικό σύστημα (θυσσανώδες) και η φύτευση τους, σχεδιάστηκε με στόχο τη δημιουργία μιας πλήρως φυτεμένης περιοχής χωρίς να βασίζεται σε ζιζανιοκτόνα ή λιπάσματα, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα διάβρωσης, μεγιστοποιώντας τη διεισδυτικότητα του  εδάφους και προστατεύοντας τις υδάτινες οδούς από τη μόλυνση. Σημύδες και μια φυτεία όπου κυριαρχούν τα διακοσμητικά φυτά είναι υπεύθυνα για τη δημιουργία ενός υγιούς εφέ αστικής όασης.

    Το αποτέλεσμα είναι ένα δυναμικό τοπίο, στο οποίο η απουσία αυτοκινήτων παρέχει μια πολύτιμη ασφαλή διαδρομή προς το σχολείο. Επιτρέπει νέες εκδηλώσεις στην κοινότητα και ενθαρρύνει το παιχνίδι, ενώ συλλέγει, επεξεργάζεται και αποθηκεύει το νερό της βροχής για να μειώσει τις πλημμύρες και τη ρύπανση των ποταμών. Πρόκειται για έναν κήπο βροχής, ένα βιώσιμο έργο αποχέτευσης με μεγάλη κοινωνική και περιβαλλοντική αξία.





Fotos e información: Robert Bray Associates

ΠΗΓΕΣ

Κλιματικά σοκ αναμένονται την άνοιξη και το καλοκαίρι                          Μουσταΐρας Γιώργος SLpress.gr

Η Ελλάδα τέταρτη σε καταστροφικές πλημμύρες στην Ανατολική Μεσόγειο την περίοδο 1882- 2021 . Ιστοσελίδα    Parallaxi.

Γιατί πλημμυρίζουμε μετά από κάθε βροχή - Ο κομβικός ρόλος του ανθρώπινου παράγοντα Διονύσης Βυθούλκας. Ιστοσελίδα  reader.gr

Schwammstadt: ein Zukunftsmodell im Städtebau

Jardín de lluvia urbano, drenaje sostenible con valor social y medioambiental

https://www.elblogdelatabla.com/jardin-lluvia-urbano-drenaje-sostenible-valor-social-medioambiental/?fbclid=IwAR3HlkDy5Ng3JHG2-x_6gCe6Z6K2NhQ8LAvFq9NvxT-OG1bXwm_FOUuDg5Q


Αναλογα άρθρα :

ΑΡΘΡΑ ΑΠΌ ΤΟΝ ΟΔΗΓΌ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΟΜΒΡΊΩΝ ΣΤΗΝ ΠΌΛΗ