Ενας σοβαρός εχθρός της φτελιάς στην Αττική

Ενας σοβαρός εχθρός της φτελιάς στην Αττική

Μ. Βαμβακάς & Παναγιώτα Μαλτέζου

       Αρχικά την άνοιξη του 2004 εντοπίσαμε σοβαρή εντομολογική προσβολή σε μια μικρή συστάδα δένδρων φτελιάς (πτελέας) στο Δήμο Αλίμου. Τα δένδρα φτελιάς, στη συγκεκριμένη
τοποθεσία, από τα τέλη Ιουνίου ή αρχές Ιουλίου, έμειναν γυμνά από φύλλα ή όσα είχαν απομείνει ξεραίνονταν και έπεφταν. Σύμφωνα με μαρτυρίες των περιοίκων, το πρόβλημα αυτό υπήρχε εκεί από αρκετά χρόνια πριν. Μετά από έρευνα που πραγματοποιήσαμε, τα επόμενα χρόνια, διαπιστώσαμε ανάλογες προσβολές σε όλο το Νομό Αττικής, οπού υπήρχε δέντρο φτελιάς.
        Την προσβολή αποδώσαμε σε είδος του γένους , Xanthogaleruca (=Pyrrhalta), ένα κολεόπτερο της οικογένειας Chrysomelidae. Το είδος Xanthogaleruca luteola έχει περιγραφεί από τον Muller το 1766, ενώ ο Warchalowski έχει αναφέρει την παρουσία του στην Ελλάδα, Βουλγαρία και Τουρκία από το
1976. Το έντομο είναι ένα κολεόπτερο μεγέθους 0,6 χιλ. (Εικ. 1). Έχει 2-3 γενεές το χρόνο και διαχειμάζει σαν γονιμοποιημένο θηλυκό (Εικ. 2). Αυτό διαπιστώθηκε μετά από την
εξέταση του γεννητικού συστήματος σε διαχειμάζοντα θηλυκά, στα οποία βρέθηκαν διογκωμένες ωοθήκες

                                           

  Εικόνα 1. Τέλειο έντομο του Xanthogaleruca.                  


  Εικόνα 2. Διαχειμάζον τέλειο έντομο του Xanthogaleruca.

       

 

ΓΙΑΤΙ ΠΛΗΜΜΥΡΙΖΕΙ Η ΑΘΗΝΑ ;

ΝΑ ΓΙΑΤΙ  ΠΛΗΜΜΥΡΙΖΕΙ  Η  ΑΘΗΝΑ ; 

 

Στα τέλη του 19^ου αιώνα, διέσχιζαν το λεκανοπέδιο 700 χείμαρροι, ποτάμια και ρυάκια. Η οδός Σταδίου ήταν ποτάμι και μπαζώθηκε μαζί με τον αρχαίο Ιλισό, Ηριδανό και Κυκλοβόρο. Από τότε συνέχεια «βουλιάζουμε» …

 

«Η καταιγίδα ήταν τόσο έντονη, που φούσκωσε το ποτάμι. Η γέφυρα παρασύρθηκε, με αποτέλεσμα η Αθήνα να κοπεί στα δύο». Η είδηση διαδόθηκε από στόμα σε στόμα σπέρνοντας τον φόβο στους κατοίκους της πόλης. Πότε και που συνέβη αυτό ;

Το 1852, στην Αθήνα. Ποιο ήταν το ποτάμι που φούσκωσε ; Η σημερινή οδός Σταδίου … Μάλιστα, στο ύψος του Αρσακείου υπήρχε και μία γέφυρα και η νεροποντή την παρέσυρε με αποτέλεσμα να κοπεί η Αθήνα στα δύο.

 

Τα ποτάμια εξακολουθούν να ρέουν κάτω από τους δρόμους της Αθήνας. Σε πολλά κτίρια κατά μήκος του δρόμου αντλούνται και σήμερα νερά, με υδραυλικά συστήματα, ενώ γεωτρήσεις του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.) απέδειξαν ότι οι περισσότεροι δρόμοι της Αθήνας κρύβουν ένα μπαζωμένο ρέμα ή ένα υπόγειο ποτάμι.

Ο Ιλισός, ο Ηριδανός, ο Κυκλόβορος, το Λυκόρεμα, ο Βουρλοπόταμος, ο Βοϊδοπνίχτης, ο Αλασσώνας είναι μερικά από αυτά.

Σύμφωνα με μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.), τα ανοιχτά ρέματα το 1945, είχαν μήκος 1.280 χιλιόμετρα και σήμερα, μόλις, 434 χιλιόμετρα, μειώθηκαν, δηλαδή, σε ποσοστό 66,4%. Όπως, δε, προκύπτει από μελέτη του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.), πριν από μερικά χρόνια, το 80% των νερών της βροχής το απορροφούσε το έδαφος και μόλις το 20% έπεφτε στην θάλασσα, σήμερα το ποσοστό αυτό έχει αλλάξει δραματικά.

Αθήνα, 1937, κάλυψη Ιλισού. Ο Διοικητής Πρωτευούσης (επί δικτατορίας Μεταξά) Κωνσταντίνος Κοτζιάς επισκέπτεται τα έργα της κάλυψης Ιλισού.

 Στις αρχές του 20^ου αιώνα ολόκληρη η περιοχή μεταξύ Ιλισού και Υμηττού είχε κηρυχθεί αναδασωτέα και είχε φυτευτεί. Στη δεκαετία του 1950 ολοκληρώθηκε η κάλυψη της κοίτης του ποταμού και τη θέση του ποταμού πήραν οι οδοί Μιχαλακοπούλου, Βασιλέως Κωνσταντίνου και Καλλιρόης. Το έργο είχε ξεκινήσει το 1939 και το θεμελίωσε ο Ιωάννης Μεταξάς με τη χαρακτηριστική φράση : «Θάπτομεν τον Ιλισόν».

 Καθίσταται, λοιπόν, σαφές, ότι τα πλημμυρικά φαινόμενα που συχνά – πυκνά σημειώνονται στο λεκανοπέδιο, δεν αποτελούν «κεραυνό εν αιθρία», αλλά είναι αποτέλεσμα των επιλογών μας και της στρεβλής ανάπτυξης που ακολουθήσαμε.

Και οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί : μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι δομημένες επιφάνειες στην Αθήνα κάλυπταν το 25% του λεκανοπεδίου. Μετά το 1975, το 75% καλύφθηκε από δομημένες επιφάνειες και δρόμους δίκτυα, ενώ οι ελεύθεροι χώροι αποτελούν, μόλις, στο 4%.[...]

 

ΤΑ  ΡΕΜΑΤΑ, ΧΘΕΣ  ΚΑΙ  ΣΗΜΕΡΑ

Χάρτης των ποταμών και των ρεμάτων (4 Ιουλίου 2009).

Στα τέλη του 19^ου αιώνα, διέσχιζαν το λεκανοπέδιο, 700 χείμαρροι, ποτάμια και ρυάκια.
Το 1999, ο αριθμός τους ήταν μικρότερος των 70 (κάτω, δηλαδή και από το 10%) και σήμερα, δεν υπερβαίνουν τα 50. Που χάθηκαν ;

 

Μπαζώθηκαν και καταπατήθηκαν. Μόνο στο λεκανοπέδιο της Αττικής έχουν μπαζωθεί και τσιμεντοποιηθεί περίπου 550 χιλιόμετρα ρέματα και χείμαρροι. Κι αυτό, προκειμένου να πραγματοποιηθούν τα οικιστικά όνειρα των κατοίκων της Αθήνας, με τις γνωστές συνέπειες που και σήμερα (για πολλοστή φορά) βιώσαμε. 

Ο  ΙΛΙΣΟΣ

ΗΤΑΝ  ΤΟ  ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ  ΠΟΤΑΜΙ  ΠΟΥ  ΔΙΕΣΧΙΖΕ  ΤΗΝ  ΑΘΗΝΑ

 

Ξεκινούσε από τον Υμηττό, για να καταλήξει στην θάλασσα. Παλιά ήταν ανοικτό. Σήμερα, κυλάει εξ ολοκλήρου υπογείως, κάτω από τη Μιχαλακοπούλου, περνάει από την Βασιλίσσης Σοφίας (μπροστά από το Παναθηναϊκό Στάδιο), συνεχίζει στην Καλλιρρόης, για να καταλήξει μετά την Καλλιθέα στην θάλασσα.

 

Οι Αθηναίοι θεωρούσαν τον Ιλισό, ιερό και στις όχθες του διατηρούσαν βωμούς πολλών θεών, όπου τελούνταν τα Μικρά Μυστήρια, τα οποία σχετίζονταν τόσο με τα Ελευσίνια, όσο και με Διονυσιακές τελετουργίες. Από το ιερό, αυτό, ποτάμι το μόνο που απομένει σήμερα εμφανές είναι η στεγνή και χορταριασμένη κοίτη του, δίπλα στην οποία είναι χτισμένη η Αγία Φωτεινή του Ιλισού.

 

Στον Ιλισό χυνόταν ο Ηριδανός που ξεκινούσε από τον Λυκαβηττό και κατέβαινε από το Κολωνάκι. Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Μετρό στην πλατεία Συντάγματος, ανακαλύφθηκε η αρχαία κοίτη του.

Ο ποταμός συνεχίζει στις οδούς Μητροπόλεως και Ερμού, στην Αρχαία Αγορά και καταλήγει στον Κεραμικό. Την κοίτη του Ηριδανού συνάντησε το Μετρό και στο Μοναστηράκι, γεγονός που ανησύχησε ιδιαίτερα τους υπεύθυνους, καθώς το ποτάμι φούσκωσε κάποιες φορές επικίνδυνα κατά τη διάρκεια των εργασιών. Ακόμα και σήμερα, ο υπόγειος ποταμός κατεβάζει 20 – 30 κυβικά νερού την ώρα, ενώ τις βροχερές μέρες το νερό υπερδιπλασιάζεται και από τα νερά του πλημμυρίζει η Ποικίλη Στοά και η Αρχαία Αγορά.

Τμήμα του Ηριδανού εντός του Κεραμικού.

Από το Λυκαβηττό ξεκινούσε και ο Βοϊδοπνίχτης που χωριζόταν, με ένα μέρος του να περνάει από την οδό Δημοκρίτου και την οδό Ακαδημίας προς το Αρσάκειο. Από τα Τουρκοβούνια ξεκινούσε ο Κυκλόβορος, ένας από τους μεγαλύτερους χειμάρρους της Αθήνας, που έφθανε στο Πεδίον του Άρεως και διαμέσου της οδού Μάρνη κατέληγε στην πλατεία Βάθης.

 

Το Παγκράτι και τον Βύρωνα διέσχιζαν ο Αλασσώνας και το ρέμα «Πήδημα της Γριάς» αντίστοιχα.
Στο Φάληρο χύνονταν ο Βουρλοπόταμος (ή Ξηροτάγαρος) και το ρέμα της Πικροδάφνης.
Το ρέμα του Ποδονίφτη κυλάει κάθετα τους δήμους Χαλανδρίου, Ψυχικού, Φιλοθέης και Νέας Ιωνίας, διασχίζει υπόγεια τη Λεωφόρο Κηφισίας καταλήγοντας στον Κηφισό.

Αθήνα με Ακρόπολη : μερική άποψη από τον Κυκλόβορο εκεί που είναι σήμερα η Πλατεία Μεταξουργείου.

Οι πανεπιστημιακές μελέτες συγκρίνουν την σημερινή τσιμεντούπολη με τις παλαιότερες διαμορφώσεις της, όπου γεωργικές εκτάσεις, χωράφια και ποτάμια διέσχιζαν τη γη. Η εικόνα των πανάρχαιων ποταμών που πότιζαν την Αθήνα και απορροφούσαν τα νερά της βροχής έχει περάσει ανεπιστρεπτί.

 

Έτσι, κάθε φορά που βρέχει λίγο παραπάνω, λόγω των επιχωματώσεων και των αλλοπρόσαλλων οικιστικών σχεδίων, τα υπόγεια ποτάμια «φουσκώνουν» και πλημμυρίζουν ολόκληρες περιοχές υπενθυμίζοντάς μας την μακραίωνη ύπαρξή τους και χλευάζοντας τις όποιες (εκ μέρους μας) προσπάθειες εξαφάνισής τους.

 

ΜΠΑΖΩΘΗΚΑΝ  800  ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΑ  ΡΕΜΑΤΩΝ

 Αν στα 550 χιλιόμετρα ποταμών ή χειμάρρων που μπαζώθηκαν ή καλύφθηκαν είχαν αφεθεί δεξιά και αριστερά της όχθης τους από 5 μέτρα υποχρεωτικής ‘πρασιάς’ η Αθήνα θα είχε (550.000 Χ 2 Χ 5 = ) 5.500.000 τετραγωνικά μέτρα ήτοι 5,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα πράσινο / ανοικτό χώρο επιπλέον της ίδιας της επιφάνειας των ποταμών και ρεμάτων !!!

 Τρία σπίτια στο βουνό, ένα μέγαρο στους πρόποδες και μια τοξωτή γέφυρα. Τι είναι ; Να το πάρει το ποτάμι ;

Η τοξωτή γέφυρα ήταν σήμα κατατεθέν της περιοχής για πολλές δεκαετίες. Από εκεί οι διαβάτες περνούσαν από το κέντρο της πόλης στα τότε προάστια … στην περιοχή του Αρδηττού. Ο λόφος δεν είχε ακόμα δεντροφυτευτεί και η θέα προς το Α΄ νεκροταφείο ήταν ανεμπόδιστη. Το κοιμητήριο διακρίνεται πίσω δεξιά με τα κυπαρίσσια του.

Το σημείο με το γεφύρι είναι η περιοχή του αρχαίου Παναθηναϊκού Σταδίου και το ποτάμι είναι ο Ιλισός !Εκεί ακριβώς περνά η σημερινή Βασιλέως Κωνσταντίνου. Η φωτογραφία ελήφθη το έτος 1880 πριν διαμορφωθεί το σύγχρονο Στάδιο και αποκτήσει μαρμάρινες κερκίδες.

Στη θέση που βρίσκεται σήμερα το σημερινό Μέγαρο Μαξίμου υπήρχε το Αμαλίειο ορφανοτροφείο που ίδρυσε η Βασίλισσα Αμαλία για τα ορφανά της χολέρας. Την επιδημία λέγεται ότι έφεραν οι Γάλλοι στρατιώτες στο αποκλεισμό της Αθήνας (Κριμαϊκός πόλεμος).Ο κάθετος φαρδύς δρόμος είναι η Ηρώδου Αττικού (δίπλα στον εθνικό – τότε Βασιλικό – κήπο). Η οδός τότε ονομαζόταν Παλαιού Σταδίου γιατί κατέληγε στο χωμάτινο κοίλον του Σταδίου.

Το «Στάδιον» το 1880 χωρίς τις μαρμάρινες κερκίδες. Δίπλα περνούσε ο Ιλισός ποταμός.

Ο Ιλισός ενέπνευσε ποιητές, μουσικούς και ζωγράφους και έγινε το χιλιοτραγουδισμένο ποτάμι της Αθήνας που «εξαφανίστηκε» κάτω από την άσφαλτο. Οι μηχανικοί χρησιμοποιούν τον επιστημονικό όρο «εγκιβωτισμός», αλλά αυτό δεν δικαιολογεί στο ελάχιστο το χωροταξικό έγκλημα.

Ο Ιλισός μέσα σε πυκνή βλάστηση το 1910 περίπου στο ύψος της Καλλιρρόης.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ  2014

πηγη: αγνωστου απο το ιντερνετ αλλα πολυ ενδιαφερον

Η ορθολογική λίπανση της ελιάς - Κανόνες συγκομιδής ελαιόκαρπου

Των 
Στέλλα Μαλλιαράκη,
Γεωπόνος Τ.Ε Ο.Δ. Ομάδας Παραγωγών ΕΑΣ Μεραμβέλλου, MSc Διαχείρισης και Προστασίας Περιβάλλοντος

Κατερίνα Αγγελάκη
Γεωπόνος Ο.Δ. Ομάδας Παραγωγών ΕΑΣ Μεραμβέλλου

Η ορθολογική λίπανση της ελιάς

Κάθε χρόνο, με τη συγκομιδή των καρπών ο ελαιώνας χάνει σημαντικές ποσότητες θρεπτικών στοιχείων. Τα θρεπτικά στοιχεία αυτά πρέπει να αναπληρώνονται, ώστε να μην μειωθεί σταδιακά η γονιμότητα του εδάφους και αντίστοιχα να μην μειωθεί η παραγωγικότητα του ελαιώνα.

Εξατομίκευση των αναγκών

Ασφαλώς η λίπανση είναι μία δαπανηρή εργασία και πολύ συχνά –παρά τη σπουδαιότητά της-παραλείπεται για λόγους κόστους. Αν όμως αρχικά καταφέρουμε να εξατομικεύσουμε τις ανάγκες λίπανσης του κάθε ελαιώνα και στη συνέχεια να εφαρμόσουμε κάποιες εναλλακτικές πρακτικές, τότε είναι δυνατόν να πετύχουμε μια σημαντική οικονομία διατηρώντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα του χωραφιού να παράγει τις επιθυμητές ποσότητες σε ελιές και ελαιόλαδο.

Το είδος του λιπάσματος, η ποσότητα και ο τρόπος εφαρμογής εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Οι σπουδαιότεροι από αυτούς είναι: η χημική και μηχανική σύσταση του εδάφους, το ΡΗ, η υγρασία-βροχοπτώσεις, η πυκνότητα φύτευσης, η ηλικία, η ποικιλία και η παραγωγικότητα των δένδρων. Συνεπώς η εξατομίκευση των αναγκών λίπανσης πρέπει να απασχολεί τον παραγωγό.

Εδαφολογική και φυλλοδιαγνωστική

Στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης (Ο.Δ.) που εφαρμόζεται από το 2004 στην περιοχή του Μεραμβέλλου μέσω τουπρογράμματος των Ο.Ε.Φ. του κανονισμού 867/08, το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή είναι η ανάλυση του εδάφους και των φύλλων.

Οι αναλύσεις αυτές διαφέρουν μεταξύ τους ως προς το ότι η πρώτη (εδάφους) γίνεται μια φορά κάθε 3-5 έτη, ενώ η δεύτερη (φύλλων) γίνεται κάθε χρόνο, συνήθως το φθινόπωρο, ενώ μπορεί να γίνει και την άνοιξη.

Η ανάγκη για ετήσια ανάλυση των φύλλων προκύπτει από το ότι τα απαραίτητα στοιχεία που έχουν προστεθεί, είναι πιθανό να ανταγωνίζονται μεταξύ τους οπότε το δέντρο δεν μπορεί να τα απορροφήσει. Έτσι το αποτέλεσμα είναι τροφοπενίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις μόνο η ανάλυση φύλλων μας δείχνει τις ελλείψεις και τότε πρέπει να ενισχύσουμε το δέντρο με διαφυλλικά. Τέλος, διαφέρει ο τρόπος δειγματοληψίας των δυο. Οι παραπάνω αναλύσεις εδάφους και φύλλων είναι συμπληρωματικές και το ιδανικό είναι να γίνονται και οι δυο σε κάθε ελαιοτεμάχιο.

Επιλογή του λιπάσματος

Από την ανάλυση εδάφους προκύπτει το είδος και ο τύπος του λιπάσματος ,ανάλογα με το ΡΗ, την σύσταση κ.α. και από των φύλλων η ποσότητα, η οποία μπορεί να βγει και από του εδάφους.

Εκπαίδευση του παραγωγού, σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης 

Έχει προηγηθεί η εκπαίδευση του παραγωγού με βάση την συνημμένη (βλ. παράρτημα) οδηγία δειγματοληψίας εδάφους και φύλλων, η οποία είναι ενσωματωμένη στο σύστημα Ο.Δ. που η ομάδα της ΕΑΣ Μεραμβέλλου εφαρμόζει.

Εδαφολογική ανάλυση

Σε οτι αφορά την ανάλυση εδάφους, πρόκειται για μία εύκολη και οικονομική ενέργεια που μας δίνει σημαντικές και χρήσιμες πληροφορίες και η οποία γίνεται μια φορά κάθε 5 έτη την περίοδο του φθινοπώρου πριν την συγκομιδή. Τα δείγματα συλλέγονται από τους γεωπόνους του προγράμματος κωδικοποιούνται, ζυγίζονται και αποστέλλονται στο εκάστοτε συνεργαζόμενο εργαστήριο εδαφολογικών αναλύσεων προς ανάλυση.

Επειδή τα ελαιοτεμάχια των παραγωγών συνήθως είναι πολλά, μικρά και σε διαφορετικές περιοχές, αυτό που συνιστάται είναι ο παραγωγός να έχει προτεραιότητα  τις αναλύσεις από τα 1-2 κύρια και πιο μεγάλα ελαιοτεμάχια ή από αυτά που έχει εντοπίσει κάποιο πρόβλημα. Με την πάροδο των ετών σταδιακά να κάνει και στα υπόλοιπα δευτερεύοντα ελαιοπερίβολα. Εν τω μεταξύ ίσως να μπορεί και αυτά να τα λιπάνει με βάση την ανάλυση που έχει γίνει από κάποιον άλλον παραγωγό στην περιοχή που βρίσκονται κοντά και τα δικά του δευτερεύοντα ελαιοτεμάχια (αυτή η λύση δεν είναι η καταλληλότερη, αλλά είναι μια λύση καλύτερη από το να πέσουν λιπάσματα στα ελαιοτεμάχια αυτά αυθαίρετα, είναι δηλ αυτό που λέμε «το μη χείρον βέλτιστον») 

Οδηγία λίπανσης

Μόλις οι αναλύσεις πραγματοποιηθούν τα αποτελέσματα παραλαμβάνονται από τους γεωπόνους και έτσι δίνεται η δυνατότητα σε αυτούς– συνυπολογίζοντας και άλλες παραμέτρους-να διαμορφώσουν την εξατομικευμένη οδηγία λίπανσης για κάθε ελαιώνα που έγινε ανάλυση ώστε ο παραγωγός που είναι ενταγμένος στην Ο.Δ. να μπορεί τελικά:

1. Να επιλέξει το κατάλληλο λίπασμα και να καθορίσει την απαραίτητη ποσότητα, ώστε να μειωθεί το κόστος από την άσκοπη και αλόγιστη χρήση λιπασμάτων.

2. Να εξασφαλίσει στα δένδρα τις θρεπτικές ουσίες που έχουν ανάγκη την κατάλληλη εποχή ώστε να αποφύγει συμπτώματα είτε τροφοπενίας, είτε περίσσειας στοιχείων.

3. Να βελτιώσει την γονιμότητα του εδάφους αυξάνοντας το ποσοστό της οργανικής ουσίας με διάφορες μεθόδους π.χ. προσθήκη οργανικών υλικών στο έδαφος ή ακόμα και να βελτιώσει το ΡΗ του εδάφους στην περίπτωση που αυτό δεν είναι το κατάλληλο για την καλλιέργεια της ελιάς π.χ πολύ όξινο.

4. Να αποφύγει τις δυσάρεστες επιπτώσεις στο περιβάλλον οι οποίες μπορεί να είναι:
α. έκπλυση νιτρικών και ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα
β. αλκαλίωση η οξίνιση εδαφών
γ. διατάραξη της εδαφικής δομής από την συσσώρευση αλάτων στο έδαφος

Εκτός από την παραπάνω καινοτομία οι γεωπόνοι μπορούν να προτείνουν-ανάλογα με την περίσταση-και άλλους τρόπους βελτίωσης του εδάφους π.χ. σωστή διαχείριση των ζιζανίων του ελαιώνα, σπορά ψυχανθών για δέσμευση αζώτου και χορτοκοπή αυτών μόλις φτάσουν στο κατάλληλο στάδιο ανάπτυξης κ.α, στο πλαίσιο πάντα της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης.

Εμπειρία 10 ετών της Ένωσης Μεραμβέλλου

Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα αυτά τα έτη από το 2004 έως σήμερα στο πλαίσιο του προγράμματος ΟΔ της ΕΑΣ Μεραμβέλλου οι ενταγμένοι στο σύστημα παραγωγοί έχουν πραγματοποιήσει πάνω 500 αναλύσεις εδάφους στην περιοχή και τα αποτελέσματα αυτών είναι αρχειοθετημένα και διαθέσιμα σε κάθε ενδιαφερόμενο παραγωγό μέλος της ομάδας που θέλει να αντλήσει πληροφορίες για τα εδάφη στην περιοχή που έχει ελαιοτεμάχια.

Παράλληλα γίνεται μεγάλη προσπάθεια από τους γεωπόνους του προγράμματος τα στοιχεία αυτά να επεξεργαστούν και να εξαχθούν κάποια γενικά συμπεράσματα για τα εδάφη της περιοχής, τα οποία συμπεράσματα να είναι ανακοινώσιμα και να γίνουν γνωστά στον αγροτικό κόσμο της περιοχής.


Ποια είναι τα κύρια προβλήματα και οι ελλείψεις

Η δεκαετής εμπειρία στην περιοχή έχει δείξει ότι τα κύρια προβλήματα στη λίπανση είναι :

α) η λανθασμένη λίπανση, είτε υπερβολική είτε ελλειμματική,
β) η χρήση μόνο σύνθετων λιπασμάτων, με αποτέλεσμα να προστίθενται όλα τα στοιχεία την ίδια εποχή όπου το δέντρο δεν τα χρειάζεται και να μπαίνουν στοιχεία, που ίσως δεν τα χρειάζεται στο συγκεκριμένο ελαιοτεμάχιο και,
γ) η εποχή λίπανσης, καθώς είναι λάθος να μπαίνουν όλα τα στοιχεία την ίδια εποχή.

Τα παραπάνω αποτελούσαν πάγιες τακτικές για την περιοχή για πολλά χρόνια πράγμα που έχει αρχίσει να αλλάζει τουλάχιστον για τους παραγωγούς που είναι ενταγμένοι στη Ο.Δ. τα τελευταία 10 έτη.

Τα συστατικά που συνήθως λείπουν είναι:
α) το άζωτο, που αποτελεί στοιχείο βασικής λίπανσης και πρέπει να προστίθεται κάθε έτος στην ελιά, του οποίου η ποσότητα (πολύ ή λίγη) είναι πάντα σε συνάρτηση με την ανάλυση εδάφους, ενώ στα περισσότερα τεμάχια υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες και χρειάζεται απλά προσθήκη μιας δόσης συντήρησης εκ μέρους του παραγωγού,
β) ο φώσφορος, ο οποίος αποτελεί στοιχείο βασικής λίπανσης αλλά επειδή οι παραγωγοί δεν το θεωρούσαν σημαντικό τα περισσότερα τεμάχια παρουσιάζουν έλλειψη,
γ) το κάλιο, βασικό στοιχείο και αυτό αλλά με λιγότερη έλλειψη στην περιοχή, συνήθως συνίστανται δόσεις συντήρησης πάντα σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα των αναλύσεων, δ) το βόριο, ιχνοστοιχείο που οι παραγωγοί μέχρι πριν από 10 έτη δεν το έβαζαν σχεδόν καθόλου, με αποτέλεσμα όλα σχεδόν τα τεμάχια να παρουσιάζουν έλλειψη και να πρέπει να προστεθεί μια μικρή ποσότητα σε κάθε δέντρο/ 3 έτη, και,
ε) ο σίδηρος, ιχνοστοιχείο που εμφανίστηκε με μεγάλη συχνότητα σε ελαιοτεμάχια σε έλλειψη και οι παραγωγοί συνήθως το προσθέτουν διαφυλλικά την άνοιξη.
στ) τέλος, υπήρξαν στην περιοχή ελαιοτεμάχια -αρκετά διαδεδομένα- όπου το ΡΗ ήταν πολύ όξινο (<5,5) και στα οποία χρειάστηκε να προστεθεί μεγάλη ποσότητα υλικού με περιεκτικότητα σε Ca για να αυξηθεί το ΡΗ που ήταν ακατάλληλο για την καλλιέργεια της ελιάς.

Η εμπειρική και η γεωπονική γνώσηΟ αγροτικός κόσμος γνωρίζει από εμπειρία ότι η λίπανση του ελαιώνα είναι εργασία ζωτικής σημασίας. Άλλωστε πως θα «πάρεις» αν δεν «δώσεις»... Αυτό που συχνά διαφεύγει είναι πως η σύγχρονη γεωπονική γνώση έρχεται να συμπληρώσει και κάποιες φορές να ανατρέψει καλλιεργητικές συνήθειες πολλών γενεών. Κάποιες θα είναι περισσότερο παραδοσιακές, γνωστές και ήδη δοκιμασμένες. Κάποιες άλλες θα είναι καινούργιες και πρωτοποριακές. Πως, όμως, θα λύσουμε παλιά προβλήματα αν δεν επιλέξουμε λύσεις διαφορετικές από εκείνες που χρησιμοποιούσαμε όταν αυτά δημιουργήθηκαν;

Κανόνες συγκομιδής ελαιόκαρπου

Ελαιοκαλλιέργεια
 Η ελαιοκαλλιέργεια διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στην οικονομία των περιοχών και κατ' επέκταση των χωρών στις οποίες αναπτύσσεται, εξ' αιτίας των πολυτίμων αγαθών που προσφέρει στη διατροφική αλυσίδα (ελαιόλαδο, επιτραπέζια ελιά), της αξιοποίησης τους σε πολλά πεδία, αλλά και λόγω των σημαντικότατων υποπροϊόντων από την αξιοποίηση του πυρήνα ελαιοκάρπου (καύσιμη πυρήνα, πυρηνέλαιο). Παράλληλα, η καλλιέργεια της ελιάς, λόγω της δυνατότητας του ελαιόδεντρου να προσαρμόζεται σε πληθώρα εδαφικών τύπων, κλιματικών συνθηκών γεωμορφίας και υψομέτρων, αξιοποιεί εκτάσεις οι οποίες είναι ακατάλληλες για καλλιέργεια άλλων ειδών. Η μακροζωία, η ευρεία προσαρμοστικότητα, η ικανότητα καρποφορίας σε αντίξοες συνθήκες καθώς και η δυνατότητα της για ανάνηψη μετά από δοκιμασίες, καθιστούν την Ελιά, δέντρο ευλογημένο και τη συγκομιδή της καθοριστική περίοδο για ην καλλιέργεια.

Κριτήρια

Ο τρόπος και ο χρόνος συγκομιδής επηρεάζουν την ποιότητα του τελικού προϊόντος, το κόστος, τις παραγωγικές δυνατότητες της επόμενης καλλιεργητικής περιόδου καθώς και τη διατήρηση ή όχι της φυτοϋγείας της καλλιέργειας για τα επόμενα έτη.

Αναφερόμενοι στην καλλιέργεια για ελαιοποίηση, η ποικιλία, οι κλιματολογικοί παράγοντες, το στάδιο ωρίμανσης, η ελαιοπεριεκτικότητα, το ανάγλυφο του εδάφους, το σχήμα μόρφωσης του δέντρου, οι καλλιεργητικές τεχνικές, καθώς και οι απαιτήσεις του τελικού προϊόντος σε ποιοτικά χαρακτηριστικά είναι μερικοί παράγοντες που υποδηλώνουν τη βέλτιστη εποχή συγκομιδής.

Επομένως, μονοσήμαντο αντικειμενικό κριτήριο για τον προσδιορισμό της καταλληλότερης φάσης της συγκομιδής δεν υπάρχει. Εν τούτοις, φροντίζουμε η συγκομιδή να ξεκινά κατά την έναρξη της ωρίμανσης του ελαιοκάρπου και να ολοκληρώνεται πριν την πλήρη ωρίμανση και υπερωρίμανση αυτού, αν θέλουμε να διασφαλίσουμε υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά και κατ επέκταση μεγάλη προστιθέμενη αξία στο τελικό προϊόν.

Μικροσκοπικά σ' αυτό το στάδιο, ανάλογα και με τους προαναφερθέντες, παράγοντες,Κορωνέϊκη ποικιλία, τοποθετείται στο διάστημα από το Δεκέμβριο έως Ιανουάριο και μετατοπίζεται νωρίτερα λόγω κλιματολογικών παραγόντων και γειτνίασης με τη θάλασσα και αργότερα στις ορεινές περιοχές που είναι πιο όψιμες.
Στις περιπτώσεις που το ζητούμενο είναι παραγωγή αγουρέλαιου, η συγκομιδή γίνεται νωρίτερα, όταν ο καρπός είναι ακόμα πράσινος, στάδιο κατά το οποίο διαθέτει στις υψηλότερες συγκεντρώσεις τα αντιοξειδωτικά στοιχεία του.  Στην περίπτωση αυτή θυσιάζουμε την ποσότητα γιατί οι αποδόσεις είναι χαμηλότερες.

 Η συγκομιδή στο στάδιο της υπερωρίμανσης, όταν το χρώμα του καρπού είναι μαύρο, υποβαθμίζει το τελικό προϊόν, εφ όσον τα φαινολικά χαρακτηριστικά που κάνουν το ελαιόλαδο πολύτιμο προϊόν, βρίσκονται σε χαμηλές συγκεντρώσεις. Επίσης αυτό που συμβαίνει είναι η υψηλή συγκέντρωση νερού και όχι λαδιού, όπως από πλάνη πιστεύεται, ενώ συγχρόνως  είναι ιδιαίτερα ευπρόσβλητο από ενζυμικές διαδικασίες και εντομολογικές προσβολές που υποβαθμίζουν ραγδαία την ποιότητά του.

Κανόνες σωστών πρακτικών

Η ποιότητα του ελαιολάδου κατά τη συγκομιδή διασφαλίζεται από μία σειρά παραγόντων, μερικοί απ΄ αυτούς είναι ο τρόπος μεταφοράς του καρπού, η άμεση μεταφορά στο ελαιουργείο (ελαιοτριβείο) οι συνθήκες παραμονής του ελαιοκάρπου στον ελαιώνα ή στο ελαιουργείο, η καθαρότητα του καρπού και βέβαια οι συνθήκες τελικής αποθήκευσης του ελαιολάδου. 

Οι καλές καλλιεργητικές πρακτικές σημαίνουν, μεταξύ άλλων :
* καρπός απαλλαγμένος από ξένες ύλες, από  εντομολογικές ή μυκητολογικές προσβολές,
* συγκέντρωση και μεταφορά του καρπού σε πλαστικά τελάρα τα οποία εξασφαλίζουν καλό αερισμό και αποφεύγεται η συμπίεση του καρπού, αποφυγή με κάθε τρόπο των πλαστικών σακιών που ραυματίζουν τον καρπό,
* μάλαξη άμεσα μετά τη συγκομιδή 
* αποθήκευση τελικού προϊόντος σε ανοξείδωτα σκεύη.

Τον συνηθέστερο τρόπο συγκομιδής αποτελεί ο ραβδισμός σε δίχτυα και δευτερευόντως σε κάποιες ποικιλίες η συγκομιδή με το χέρι κυρίως στις ποικιλίες με προορισμό την επιτραπέζια ελιά.

Η αναμονή ώστε ο καρπός να υπερωριμάσει και να πέσει δίχτυα πρέπει να αποφεύγεται γιατί έχει σαν αποτέλεσμα ελιές/ελαιόλαδο με ποιοτικά προβλήματα.

Η συγκομιδή δεν πρέπει να γίνεται ποτέ με υγρό ή βροχερό καιρό και πρέπει να δίνεται μεγάλη προσοχή ώστε να μην τραυματίζεται το ελαιόδεντρο από τα εργαλεία ή τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται κατά τη συγκομιδή. Αυτός είναι ο σημαντικότερος τρόπος προστασίας από βακτηριώσεις.

Ένα μεγάλο θέμα συζήτησης αποτελούν οι υπέρπυκνες φυτεύσεις για τη μηχανοποιημένη συγκομιδή. Σε κατάλληλα διαμορφωμένες καλλιέργειες και εφόσον το επιτρέπει το ανάγλυφο, υπάρχει δυνατότητα μηχανικής συγκομιδής με κατάλληλα μηχανήματα που προσαρμόζονται στους βραχίονες ή στον κορμός και προκαλούν δόνηση τέτοιας έντασης, ώστε να αποκοπεί ο καρπός από το μίσχο χωρίς να γίνει ζημιά στη στήριξη του ελαιόδεντρου από το έδαφος.

Καλή βεντέμα!

Η συμβολή του τρόπου συγκομιδής στην ποιότητα του τελικού προϊόντος συμπληρώνει και ολοκληρώνει την παραγωγική διαδικασία από την αρχή μέχρι το τέλος της καλλιεργητικής περιόδου και επομένως δικαιώνει τις καλλιεργητικές τεχνικές του παραγωγού.

πηγη: olivenews.gr

Σχετικα αρθρα:

 Προστασία από τον δάκο της ελιάς
Η Ελιά η Χρυσόφυλλη 
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ

ΕΛΙΑ~Διάφορα Παθογόνα Ελιάς

AΣΘΕΝΕΙΕΣ ΕΛΙΑΣ

ΕΠΟΧΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ

Το σύγχρονο κλάδεμα της Ελιάς

Ελαιοκομία και περιβάλλον

Η ορθολογική λίπανση της ελιάς - Κανόνες συγκομιδής ελαιόκαρπου

ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ

Βιοκαλλιέργεια της ελιάς

Η προσβολή των ελαιώνων της Ν. Ιταλίας από το βακτήριο Xylella fastidiosa και ο κίνδυνος εξάπλωσης του στις καλλιέργειες της Ελλάδας

Ελληνικό ελαιόλαδο: Η πραγματικότητα ίσως είναι διαφορετική από την εικόνα

Υπεραιωνόβιες ελιές «μετακόμισαν» στην Αθήνα

ΕΛΙΑ Η ΠΟΛΥΤΙΜΗ

 Αγοράστε ασφαλώς  Αλυσοπρίονο σας

Η πρώτη ερώτηση, που θα πρέπει να κάνετε στον εαυτό σας, είναι εάν το αλυσοπρίονο θα χρησιμοποιηθεί για επαγγελματική, ή για ερασιτεχνική χρήση. Αυτό το κριτήριο θα προσδιορίσει τον τύπο και το μέγεθος του αλυσοπριόνου που θα πρέπει να επιλέξετε.

Επαγγελματικά Αλυσοπρίονα για επαγγελματική χρήση
Επαγγελματικά αλυσοπρίονα. είναι τα πριόνια αυτά που έχουν σχεδιαστεί για καθημερινή εργασία και προορίζονται για χρήστες που επιζητούν πάντα το καλύτερο. Έχουν τελειοποιηθεί έτσι ώστε να χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά σε διάφορες εργασίες και κλιματικές συνθήκες. Επιλέξτε από μία μεγάλη σειρά αλυσοπριόνων: από μικρά έως πραγματικά μεγάλα, ανάλογα με το μέγεθος των δένδρων στα οποία θα τα χρησιμοποιήσετε.  Το κύριο δεν είναι το μέγεθος της λάμας αλλά η ασφάλεια του χρήστη και προστασία απο τις δονήσεις ώστε να μην κουράζεται πολύ.

Αλυσοπρίονα γενικής χρήσης
Αυτά είναι αλυσοπρίονα για απλές χρήσεις  σε μία ποικιλία καταστάσεων. Στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν τον ίδιο σχεδιασμό με τα επαγγελματικά αλυσοπρίονα. Ο κινητήρας τους όμως, δεν έχει τελειοποιηθεί στον ίδιο βαθμό και έτσι τα αλυσοπρίονα γενικής χρήσης μπορεί να έχουν μία ελαφρά χαμηλότερη απόδοση, σε σχέση με τα επαγγελματικά πριόνια. 

Αλυσοπρίονα για ερασιτεχνική χρήση
Αλυσοπρίονα για ερασιτέχνες χρήστες, που τα χρησιμοποιούν σπάνια και για τους οποίους προέχει η ευκολία στην χρήση, παρά η μεγάλη απόδοση. Τα αλυσοπρίονα αυτά διαθέτουν κάποιες εργονομικές λύσεις, που συνήθως απαντώνται, μόνο στα επαγγελματικά αλυσοπρίονα και τις δικλείδες ασφαλείας αλλά δεν έχουν όλη την προστασία πχ δονήσεων, κραδασμών ή υπερθέρμανσης . 

Τι θα πρέπει να προσέχουμε όταν επιλέγουμε αλυσοπρίονο.

    Ασφάλεια. Χρησιμοποιώντας τις σωστές τεχνικές, η εργασία σας γίνεται ευκολότερη και κυρίως ασφαλέστερη. Σιγουρευτείτε ότι χρησιμοποιείτε πάντοτε εγκεκριμένο ιματισμό προστασίας και ασφάλειας.

    Η πρώτη ερώτηση, που θα πρέπει να κάνετε στον εαυτό σας, είναι εάν το αλυσοπρίονο θα χρησιμοποιηθεί για επαγγελματική, ή για ερασιτεχνική χρήση. Αυτό το κριτήριο θα προσδιορίσει τον τύπο και το μέγεθος του αλυσοπριόνου που θα πρέπει να επιλέξετε.

   Βάρος και μέγεθος κινητήρα. Να θυμάστε πάντοτε ότι ένα ελαφρύ πριόνι είναι ευκολότερο στον χειρισμό του, ιδίως εάν δεν είστε πολύ έμπειροι χρήστες. Αλλά από την άλλη πλευρά, μην επιλέξετε ένα πολύ μικρό κινητήρα. Η μεγαλύτερη ισχύς, κάνει την εργασία πιό γρήγορη, ακόμα και εάν απλά κόβετε ξύλα για το τζάκι.

  Μέγεθος και σκληρότητα ξύλου. Επιλέξτε ένα μέγεθος λάμας, βασιζόμενοι στο μέγεθος των δένδρων που θέλετε να κόψετε. Οσο ισχυρότερος είναι ο κινητήρας, τόσο μεγαλύτερο είναι και το μήκος της λάμας με την οποία μπορείτε να τον συνδυάσετε.

    Εργονομικός σχεδιασμός. Τα χαμηλά επίπεδα δονήσεων στην χειρολαβή, ένα λεπτό και καλά ισορροπημένο σώμα αλυσοπριόνου και ένα υψηλά ευρισκόμενο κέντρο βάρους, αποτελούν πλεονεκτήματα, ακόμα και εάν χρησιμοποιείτε το αλυσοπρίονο περιστασιακά. Τα καλά εργονομικά χαρακτηριστικά, μπορεί να είναι το ίδιο σημαντικά, όσο και το χαμηλό βάρος του αλυσοπριόνου.

    Χαρακτηριστικά ασφαλείας. Η αποτελεσματική προστασία από το κλώτσημα, μπορεί να είναι υποχρεωτική στις περισσότερες χώρες, αλλά πόσο εύκολο είναι να αντικαταστήσει κανείς ένα σπασμένο πριτσίνι από τον συγκρατητή της αλυσίδας;

     Συντήρηση. Κανονική συντήρηση από επαγγελματία. Το αλυσοπρίονο σας σίγουρα θα εκτιμήσει μία κανονική συντήρηση, κατά τακτά χρονικά διαστήματα, από ένα εξειδικευμένο επαγγελματία. Μάτα από κάθε χρήση ενας σχολαστικός καθαρισμός είναι ότι καλύτερο

ΠΗΓΗ: AΛΥΣΟΠΡΊΟΝΑ.GR 

ΑΝΆΛΟΓΟ ΘΈΜΑ:

Επιλέγοντας αλυσοπρίονο