Κομποστοποίηση

Σε αυτές τις σελίδες θα βρείτε πολλές πληροφορίες που σχετίζονται με την οικιακή κομποστοποίηση. Η διαδικασία της οικιακής κομποστοποίησης έχει πολλά μικρά μυστικά που πρέπει να γνωρίζει κάποιος, έτσι ώστε να φτιάξει καλό κομπόστ. Η  παραγωγή του βέβαια μπορεί να καθυστερήσει, ανάλογα και με το χρόνο που θα  αφιερώσει κανείς στον κάδο του, αλλά αυτό που προέχει είναι να μειώσουμε τα  απορρίμματα μας, με όλες τις θετικές συνέπειες που έχει αυτό για το περιβάλλον. 

Εδώ θα βρείτε λύσεις για τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στον κάδο σας και πολλές άλλες απαντήσεις σε ερωτήματα που αφορούν την τοποθέτηση και καθημερινή λειτουργία του κάδου. Επίσης, θα βρείτε  σχεδιαγράμματα για να μπορέσετε να φτιάξετε μόνοι σας τον κάδο κομποστοποίησης του κήπου σας. 

Ποιός κάδος κομποστοποίησης είναι καλύτερος;

Οι καλύτεροι εμπορικοί Κάδοι:  Οι τετράγωνοι κάδοι φαίνεται να έχουν την μεγαλύτερη αποδοχή και τις καλύτερες κριτικές των χρηστών των προκατασκευασμένων μονάδων κομποστοποίησης στην αγορά.  Έχουν σημαντικό μέγεθος,  μεγάλο καπάκι, και ευκολία στη χρήση. Οι χρήστες τους  βρίσκουν βολικούς,  μεταφέρονται εύκολα,  λύνονται και συναρμολογούνται σε νέα θέση αν είναι έτοιμη η κομπόστα στην παλιά θέση.

Τι γίνεται με τους κωνικούς κάδους; Οι κάδοι αυτοί είναι χρήσιμοι, είναι οικονομικοί, έχουν όμως περιορισμένο μέγεθος.  Αν γίνουν μεγαλύτεροι θα έχουν πρόβλημα  από τον κρύο αέρα από όλες τις πλευρές σε ψυχρά κλίματα  Οι κωνικοί κάδοι-καμπάνες-είναι πολύ ασφαλή από τα παράσιτα των ζώων.

Περιστρεφόμενοι κάδοι. Πολύ αποδοτικοί κάδοι, Έχουν ακόμα και το μισό χρόνο για να φτάσουμε στο τελικό αποτέλεσμα. Είναι εύκολη  στην χρήση , και  με λιγότερο κόπο. Μειονέκτημα είναι η μεγαλύτερη τιμή τους και τα συχνά κατασκευαστικά προβλήματα

Ο  καλύτερος σπιτικός κάδος: Οι καλύτεροι σπιτικοί κάδοι- για σπίτια χωρίς κήπο- για σοβαρές κομποστοποίησεις είναι αυτοί με τα διαδοχικά δοχεία –δισκους. Αποτελεσματικοί, σχετικά αποδοτικοί αλλά δεν μπορούν να παράγουν μεγάλές ποσότητες

   

Αυτοσχέδιοι κάδοι . Έχουν συμπαγείς πλευρές, όπως το ξύλο αν τους φτιάξετε από παλέτες προσθέτοντας σανιδούλες στα κενά ώστε να μην παίρνουν πολύ αέρα και ξηραίνονται γρήγορά ή παγώνουν σε άλλα κλίματα. Είναι από οικοδομικό πλέγμα με ένα νάυλον ή μεμβράνη από μέσα ή ακόμα από  μπάλες σανού. Οι στερεές πλευρές θα βοηθήσουν να κρατήσουν το σωρό υγρό και θερμό, ιδιαίτερα σημαντικό κατά την παραγωγή κομπόστας με ως επί το πλείστον ξερά φύλλα. Κάντε κάδους τουλάχιστον ένα μέτρο πλατύς στις πλευρές σε τετράγωνο ή σε ένα κυκλικό σχήμα. Προγραμματίστε να κατασκευάσετε ένα κάλυμμα ή το καπάκι για να βοηθήσει να κρατήσει το νερό μέσα ή έξω, όπως επιθυμείτε. Σπιτικοί κάδοι ποικίλλουν ως προς το υλικό και το σχεδιασμό γιατί το μόνο όριο είναι η φαντασία μας. Μία ιδέα μπορείτε να πάρετε από το πανεπιστήμιο του Winscosin στο http://www3.uwm.edu/Dept/shwec/publications/cabinet/html/compost/Bin%20Plans.htm

Πού πρέπει να τοποθετήσουμε τον κάδο μας;

• Μια ηλιόλουστη τοποθεσία στο χειμώνα βοηθά το κομπόστ να μένει ζεστό ιδιαίτερα στις περιοχές που έχει παγωνιές. (Μην το αφήσετε να στεγνώσει.) Τοποθετήστε το κομπόστ, έτσι ώστε  το άδειασμα να είναι βολικό για τον κήπο. Όταν ξεκινάτε το άδειασμα τα τελικά προϊόντα λιπασματοποίησης, θα  τα έχουμε πιο κοντά στο σημείο όπου μπορείτε να το χρησιμοποιήσουμε. εκεί είναι και ο χώρος που τα παραγουμε.....

Χρειάζεται να έχουμε ένα κάδο;

Ναι, ένα δοχείο ή περίβλημα κάποιου είδους που να  κρατά τα υλικά που περιέχονται και καταλαμβάνει λιγότερο χώρο από ό, τι ένα απλό σωρό όπς γινόταν παλιά. Έτσι πέρα από τον χώρο μεγαλώνει η ταχύτητα παραγωγής κομπόστας, ο σωρός μπορεί να ζεσταθεί ευκολότερα, να κρατηθεί η θερμότητα, Μειώνεται η υγρασία από την βροχή, και οι  έτοιμοι κάδοι  κρατάνε τα ζώα έξω. 

Κώστας Τάτσης - Γεωπόνος

www.bioprasino.gr

 

Τι είναι κομποστοποίηση

What is Composting?  

Κομποστοποίηση είναι η ανακύκλωση απλών υπολείμματων τροφών και κήπων και άλλες οργανικών υλών. Ή πιο συγκεκριμένα η ελεγχόμενη αποσύνθεση της οργανικής ύλης από  μικροοργανισμούς κύρια βακτήρια και μύκητες σε φυτόχωμα-όπως προϊόν. Αυτό που αφήνουν πίσω τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί ...

- Σαν βελτιωτικό χώματος  για γλάστρες και τον κήπο - Για την αύξηση του αέρα και την απορρόφηση του νερού στο έδαφος, - Τη μείωση της διάβρωσης, - Για να καταστείλει την ανάπτυξη ζιζανίων, και - Για τη βελτίωση της υφής του εδάφους

Why Compost? Γιατί κομπόστα;

Πρώτον, η κομποστοποίηση έχει νόημα. Δεν στέλνουμε  χρήσιμες οργανικές ουσίες σε χώρους υγειονομικής ταφής (που σε πολλές χώρες έχει τεθεί εκτός νόμου στην Ελλάδα  σε λίγο θα είναι παρανομές), μπορεί να μετατραπεί σε ένα χρήσιμο πρόσθετο, το οποίο μπορούν ακόμη  και να πωληθεί.

Δεύτερον, η κομποστοποίηση είναι εύκολη. Κοινά υλικά όπως σύρμα, τούβλα, και κάδοι είναι το μόνο που χρειάζεται για να ξεκινήσει η λιπασματοποίηση, η οποία μπορεί να γίνει είτε εσωτερικούς ή εξωτερικούς χώρους.  Η πραγματοποίηση  δεν είναι δύσκολο να γίνει…. με  τακτική ανάμιξη και λίγο νερό μπορεί να εξασφαλίσει την επιτυχία.  Μπορείτε να αγοράσετε και κάδους που έχουν ρυθμιζόμενο αερισμό και αυτό κάνει την διεργασία ευκολότερη

Τι να βαζετε….

Χάρτινο ρολά	Χορτα	Καφέδες φίλτρων , κατακαθια
Κελυφών των αυγών	στάχτες Τζάκιου	καρπών , πατατες
κομμένο χλοοτάπητα	Μαλλιά	Φύλλα
Πριονίδια	λαχανικά	Φακελάκια τσαγιού
χνούδι  από ηλεκτρική σκούπα	Φυτικά υπολείμματα	Μαλλί και βαμβάκι, κουρέλια

Τι δεν βαζουμε 

υλικο	Λόγος για τον οποίο ...
Black φύλλα καρυδιάς / κλαδιά	τοξικό για τις τομάτες
Κρόκοι αυγών	προσελκύει παράσιτα -τρωκτικα
Με βάση το κρέας /ψαρι	προσελκύει μύγες και τρωκτικά
Λάδια και γράσα	παράγει την οσμή και προσελκύει παράσιτα
Φυτοφάρμακα	μπορεί να σκοτώσει μικροοργανισμούς
κόπρανα  ζώων	μπορούν να μεταφέρουν ασθένειες και προσελκύει τρωκτικα

Επιμέλεια: Τάτσης Κων/νος - Γεωπόνος
www.bioprasino.gr

Γαιοσκώληκες για κομποστοποίηση

Γαιοσκώληκες

Οι γαιοσκώληκες  είναι ζωντανοί οργανισμοί που τρώνε και μετατρέπουν τα υλικά προς κομποστοποίση σε πλούσιες αζωτούχες ενώσεις  που μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε για την λίπανση των φυτών.  Έχει υπολογιστεί ότι ένα ποσοστό πάνω από 60% των «σκουπιδιών ενός ελληνικού νοικοκυριού μπορεί να μετατραπεί σε ένα χρήσιμο λίπασμα για την θρέψη των φυτών και να μην γεμίσει το κάδο και τις χωματερές…

Οι γαιοσκώληκες αναπτύσσονται σχετικά γρήγορά όταν έχουμε αρκετή τροφή –όπως σε ένα κάδο κομποστοποίησης-αλλά θέλουν:

o   χαμηλές θερμοκρασίες (κάτω από 30^ο) για να επιζήσουν

o   υγρό περιβάλλον όπου το εξασφαλίζουν αρκετά λαχανικά και χλοοτάπητες στον κάδο (υγρασία 75-90%). Αυτό μπορούμε να το ελέγχουμε και με ένα υγρασιόμετρο και να προσθέτουμε νερό όταν η υγρασία πέφτει το καλοκαίρι. Με αυτή την μέθοδο μειώνουμε και την θερμοκρασία

o   Θέλουν καλό αερισμό –οξυγόνο- για να ζήσουν και να παράγουν το κομπόστ οπότε όσο καλύτερη και συχνότερη ανάδευση κάνουμε τόσο ταχύτερα και καλύτερο προϊόν παράγουμε

o   Να μην έχουμε πολύ χαμηλό ph οπότε δεν συμπαθούν τα πολλά φλούδια και καρπούς εσπεριδοειδών. Μπορούμε αν έχουμε πολλά να χρησιμοποιούμε και σταθεροποιητή PH. Δεν συμπαθούν τα χημικά για αυτό καλό είναι να μην έχουμε πολλά λευκασμένα χαρτιά στο κομπόστ, ή υλικά που περιέχουν χημικά απορρυπαντικά κτλ.

Είναι απόλυτα ασφαλείς για τον άνθρωπο ούτε μεταφέρουν παθογόνα. Το μόνο που κάνουν είναι να παράγουν χρήσιμα υλικά για τα φυτά!!

Επιμέλεια: Τάτσης Κων/νος - Γεωπόνος

www.bioprasino.gr 

Κομποστοποίηση

Το φθινόπωρο ο κήπος μας θα γεμίσει από τα πεσμένα φύλλα των δέντρων. Αντί να πετάγονται τα φύλλα στα σκουπί­δια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρα­σκευή του compost (φυλλοχώματος).

Η κομποστοποίηση είναι η επανάληψη της φυσικής διαδικασίας αποδόμησης (χωνέματος), υλικών φυτικής προέλευσης, τα οποία μετατρέπονται σε πλούσιο οργανικό μίγμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εδαφοβελτιωτικό και σαν άριστο λίπασμα στο κήπο μας.

Το 40 – 60% των οικιακών αποβλήτων είναι οργανικής προέλευσης και από αυτά το 70% είναι κομποστοποιήσιμα. Αυτό σημαίνει ότι εάν κάνουμε κομποστοποίηση μπορούμε να μειώσουμε μέχρι και 35% τον όγκο των οικιακών αποβλήτων

Άλλα σημαντικά πλεονεκτήματα της κομποστοποίησης είναι:

• Αξιοποιούμε πολύτιμη οργανική ουσία τη στιγμή που τα εδάφη μας υποφέρουν από την έλλειψη της.
• Αποφεύγουμε την καύση των υπολειμμάτων άρα μειώνουμε τον κίνδυνο πυρκαγιών με τις γνωστές τραγικές συνέπειες
• Περιορίζουμε τη χρήση χημικών λιπασμάτων συμβάλλοντας στη προστασία των υπόγειων νερών, των ποταμιών, των λιμνών και τελικά της θάλασσας.

Η κομποστοποίηση μπορεί να γίνει με τρεις τρόπους:

1. σε σωρούς
2. υπόγεια
3. επιφανειακά

Καθένας από τους τρόπους κομποστοποίησης έχει τα δικά του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Μπορεί να επιλεχθεί αυτός που ταιριάζει στις ανάγκες ή ακόμη και να εφαρμοστούν ταυτόχρονα και οι τρεις.

 

Κομποστοποίηση σε σωρούς

Κατά τη μέθοδο αυτή, το υλικό που προορίζεται για το χώνεμα συγκεντρώνεται σε σωρούς, οι οποίοι πρέπει να έχουν ελάχιστες διαστάσεις ενός μέτρου προς όλες τις πλευρές. Οι ελάχιστες διαστάσεις του ενός κυβικού μέτρου μας εξασφαλίζουν την ελάχιστη δυνατή μάζα υλικού για να μπορέσει να αναπτυχθεί στο εσωτερικό του απαραίτητη θερμοκρασία  των 60 - 65 βαθμών Κελσίου. Η διαμόρφωση του σωρού, όπως θα δούμε, έχει πολύ μεγάλη σημασία, μαζί με ορισμένους άλλους παράγοντες, για την επιτυχία της χώνευσης. Ας δούμε όμως πρώτα ποια υλικά είναι κατάλληλα για κομποστοποίηση και ποια δεν είναι.

 

Υλικά κατάλληλα για κομποστοποίηση

Τα φυτικά υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι :

1. Υπολείμματα λαχανικών (φύλλα και στελέχη)
2. Διάφορα αγριόχορτα (να μην έχουν ώριμους σπόρους)
3. Σάπια ή χαλασμένα φρούτα
4. Λουλούδια από ανθοδοχεία
5. Φύλλα
6. Ροκανίδια  και πριονίδια ξύλου (σε μικρές ποσότητες)
7. Κλαδιά δένδρων και θάμνων
8. Χώμα από γλάστρες, όταν ανανεώνετε το χώμα τους
9. Άχυρο
10. Τσόφλια από αυγά
11. Υπολείμματα   του καφέ
12. Κομμένο γρασίδι του γκαζόν (να ανακατευτεί με τεμαχισμένα κλαδιά ή να στρωθεί αυτούσιο σε λεπτές στρώσεις. Το γρασίδι προσφέρεται κυρίως για επιφανειακή κομποστοποίηση), και
13.  Υπολείμματα λαχανικών από το καθάρισμά τους στην κουζίνα του σπιτιού (π.χ. πατατόφλουδες, βολβοί από φασόλια, αρακάς, κουκιά κ.τ.λ.)

 

Ακατάλληλα υλικά για κομποστοποίηση

Δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται όλα τα ανόργανα υλικά που δεν θα αποσυντίθενται και μερικά από τα οργανικά υλικά που η αποσύνθεσή τους θα δημιουργήσει δυσάρεστες οσμές ή κινδύνους για την υγιεινή κατάσταση της κομπόστας, όπως:

1. πέτρες
2. μεταλλικά αντικείμενα
3. πλαστικά
4. γυαλί
5. τυπωμένο χαρτί
6. υπολείμματα φαγητών που περιέχουν κρέας, λίπη, κόκαλα, λάδι
7. υλικά καθαρισμού
8. τα υπολείμματα τα καλλιέργειας της ντομάτας γιατί στις ρίζες υπάρχουν συχνά νηματώδεις, όπως επίσης και τα φυτικά υπολείμματα που έχουν προσληφθεί από μύκητες (π.χ. περονόσπορος, ωίδιο, κ.λ.π.) για να μη μεταφερθούν τα σπόρια από τις ασθένειες στην κομπόστα που θα παραχθεί.
9. θα αποφεύγονται οι φλούδες των εσπεριδοειδών σε μεγάλες ποσότητες γιατί αυξάνουν την οξύτητα και εμποδίζουν την ανάπτυξη μικρών οργανισμών της χώνευσης (μερικά είδη από γαιοσκώληκες)
10. να αποφεύγονται οι πευκοβελόνες και τα προϊόντα άλεσης των κλαδιών από όλα τα πευκοειδή γιατί  “χωνεύουν” δύσκολα.

Ο σωρός της κομπόστας θα πρέπει κατά διαστήματα να βρέχεται, ιδιαίτερα αν επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες. Καλό είναι να σκεπάζεται με ένα νάιλον για να περιορίζεται από τη μία μεριά η εξάτμιση και το “ξέρασμα” του και από την άλλη για να μη μουσκέψει πολύ ο σωρός σε μια βροχερή περίοδο.

Από τη δεύτερη κιόλας μέρα που γέμισε το σιλό θα αυξάνει η θερμοκρασία του και μάλιστα, αν η περίοδος είναι ψυχρή, θα βγαίνει και αχνός. Αυτό είναι πολύ καλό σημάδι που δείχνει ότι οι μικροοργανισμοί άρχισαν να κάνουν τη δουλειά τους. Αν σηκωθεί με το χέρι ή με την τσουγκράνα το υλικό, θα παρατηρηθεί πυκνή “μούχλα”. Είναι οι μύκητες που πρώτοι αυτοί αρχίζουν το έργο της χώνευσης.

Η χώνευση θα κρατήσει γύρω στους τέσσερις με έξι μήνες ανάλογα με το είδος του υλικού, την εποχή της χρονιάς που γίνεται η χώνευση (άνοιξη ή χειμώνας) και την ύπαρξη των κατάλληλων συνθηκών για την ανάπτυξη των οργανισμών που κάνουν τη χώνευση. Σε κλειστά δοχεία χώνευσης είναι δυνατό να συντομεύσει ο χρόνος. Μερικοί κατασκευαστές τέτοιων δοχείων αναφέρουν χρόνους χώνευσης 14 - 30 ημερών, φυσικά κάτω από άριστες συνθήκες. Δεν τα έχουμε δοκιμάσει προς τα παρόν για να επιβεβαιώσουμε τους ισχυρισμούς τους.

  

Υπόγεια κομποστοποίηση

Ένας άλλος τρόπος κομποστοποίησης, με λιγότερες δαπάνες και φροντίδες, είναι η χώνευση των υλικών σε λάκκους ή αλλιώς η υπόγεια κομποστοποίηση. Η υπόγεια κομποστοποίηση συνιστάται για τη γρήγορη βελτίωση των φτωχών εδαφών και την κομποστοποίηση υλικών που μυρίζουν άσχημα όταν γίνεται το χώνεμά τους σε επιφανειακούς σωρούς.

Για την υπόγεια κομποστοποίηση ανοίγεται λάκκος βάθους 30 εκ, πλάτους μισού περίπου μέτρου και μήκους όσο χρειάζεται για την ταφή όλου του διαθέσιμου υλικού. Γεμίζεται ο λάκκος με το υλικό, βρέχεται το υλικό με το απαραίτητο νερό και σκεπάζεται με χώμα. Η κομπόστα πρέπει να «χωνέψει» για 6 τουλάχιστον μήνες. Στη συνέχεια μπορεί να διαμορφωθεί ένα σαμάρι φύτευσης ακριβώς από πάνω της όπου φυτεύονται καρότα ή άλλα βολβώδη λαχανικά την επόμενη χρονιά ακριβώς πάνω από την υπόγεια κομπόστα.

 

Επιφανειακή κομποστοποίηση

Η επιφανειακή κομποστοποίηση όπως υπονοεί και η λέξη είναι η διαδικασία εκείνη κατά την οποία το χώνεμα των φυτικών υλικών γίνεται στην επιφάνεια του εδάφους.

Με τη μέθοδο αυτή το υλικό διασκορπίζεται στην επιφάνεια του λαχανόκηπου σε στρώματα πάχους 10 εκατοστών τουλάχιστον. Η επιφανειακή κομποστοποίηση δεν κάνει τίποτα άλλο από το να μιμείται αυτό που γίνεται στη φύση, όπου το έδαφος καλύπτεται από τα φύλλα των φυτών και τη νεκρή βλάστηση, η οποία σταδιακά χωνεύεται και μετατρέπεται σε οργανική ουσία. Μέσα και κάτω από το στρώμα της επιφανειακής κομπόστας δημιουργείται ένα ευνοϊκό περιβάλλον  για τους μικροοργανισμούς του εδάφους. Τα βακτήρια και οι μύκητες μετατρέπουν το οργανικό υλικό σε θρεπτικά στοιχεία για τα φυτά, ενώ οι γαιοσκώληκες καταφθάνουν γρήγορα για να πάρουν τμήματα του οργανικού υλικού βαθιάς μέσα στο έδαφος, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός χαλαρού εδάφους που είναι τόσο ευεργετικά για τα φυτά. Εκτός από τους γαιοσκώληκες πολλοί οργανισμοί (ακάρεα, πολύποδα, κ.λ.π) τεμαχίζουν και ανακατεύουν  το οργανικό υλικό. Το σκόρπισμα μπορεί να γίνει στις θέσεις του λαχανόκηπου που έχουν αφεθεί ως διάδρομοι για την κυκλοφορία των ανθρώπων ή και ανάμεσα στα φυτά.

 Στην πρώτη περίπτωση αποκτούμε διαδρόμους κυκλοφορίας, οι οποίοι δεν λασπώνουν ποτέ, δεν πιάνουν χόρτα, ενώ παράλληλα μειώνεται η πίεση που ασκείται στο έδαφος από το βάρος των ανθρώπων, με αποτέλεσμα να μην συμπιέζεται το έδαφος. 

Για πληροφορίες  www.bioprasino.gr

κομποστ :: η συνταγή του σάντουιτς

Αν έχετε μάθει πια τα υλικά που μπορείτε να ρίξετε μέσα στον κάδο του κομπόστ, αλλά δεν ξέρετε τις σωστές αναλογίες, τότε ακολουθήστε τη συνταγή του σάντουιτς:
Ας ονομάσουμε τα καφέ υλικά ψωμί και τα πράσινα υλικά τυρί. Ξεκινήστε λοιπόν να γεμίζετε τον κάδο σας με διαδοχικές στρώσεις καφέ και πράσινων υλικών σαν να φτιάχνατε σάντουιτς. Με αυτό τον τρόπο θα πετύχετε την καλή υφή του μίγματος, τον καλό αερισμό του και την εξισορρόπηση της υγρασίας, αποτρέποντας την σήψη των υγρών πράσινων υλικών. Μην ξεχνάτε ποτέ ότι όλο το μίγμα θα πρέπει να είναι ενυδατωμένο σαν ένα καλά στυμμένο σφουγγάρι!
* καφέ υλικά: (ξερά υλικά): ξερά φύλλα, χαρτί (όχι τυπωμένο), στάχτη, τρίχες, άχυρο, ροκανίδια (από ξύλο χωρίς χημική επεξεργασία και σε μικρές ποσότητες) που αποτελούν την πηγή ενέργειας για τους μικροοργανισμούς του κομπόστ, βελτιώνουν τις συνθήκες αερισμού και διορθώνουν την υγρασία σε πολύ υγρά μίγματα.
*πράσινα υλικά (φρέσκα υλικά): φλούδες λαχανικών και φρούτων, φύλλα, τρυφεροί βλαστοί, αγριόχορτα (που δεν έχουν ακόμα σποριάσει), γρασίδι (σε μικρές ποσότητες και καλά ανακατεμένο), υπολείμματα καφέ και τσαγιού, τσόφλια αυγών που αποτελούν τις βασικές πηγές Ν (αζώτου) και υγρασίας για το μίγμα.

πηγη:thinkgreen

για πληροφορίες βιολογικούς σπόρους βοτάνων,     2130043272                 ή         www.bioprasino.gr