Καλοκαιρινή Πτώση κλάδου δέντρου
Πολύ συχνα το καλοκαίρι με το που αρχίζει η ζέστη.... ξεκινουν και η ξαφνικές θραύσεις υγειών δεντρων
Από τη συνέντευξη του F. Ferrini σχετικά με το φαινόμενο της "Ξαφνικής Κατάρρευσης Κλάδου". Εξαιρετικά εύστοχο θεωρώ, ο ίδιος έχει κάποιες ενστάσεις για τον τίτλο που έδωσε ο δημοσιογράφος και γράφει:
"«Αυτές οι αιφνίδιες καταρρεύσεις είναι φαινόμενα των ζεστών ημερών. Αλλά παραμένουν απρόβλεπτες. Περισσότεροι έλεγχοι; Άχρηστοι!»
(Ο τίτλος, προφανώς, δεν είναι δική μου επιλογή, γιατί το άρθρο μου λέει κάτι διαφορετικό.)
Κάθε καλοκαίρι, με την ίδια ακρίβεια που φτάνει η ζέστη, επανεμφανίζονται στους τίτλους των εφημερίδων τα περιστατικά με κάποιον ακόμα «κλάδο που έπεσε ξαφνικά», συχνά συνοδευόμενα από εικόνες με αποκλεισμένα πάρκα, πεσμένους κλάδους και ανήσυχους πολίτες. Δυστυχώς, κάποιες φορές υπάρχουν και τραυματισμοί ή υλικές ζημιές. Τα ερωτήματα πληθαίνουν: «Ποιος έπρεπε να ελέγξει;», «Ήταν άρρωστο το δέντρο;», «Μπορούσε να αποφευχθεί;». Ωστόσο, υπάρχει ένα φαινόμενο τεκμηριωμένο —αν και ακόμη ελλιπώς κατανοητό στην επιστήμη της δενδροκομίας— που διαφεύγει από κάθε προσπάθεια πρόληψης: το φαινόμενο της Ξαφνικής Πτώσης Κλάδου (Sudden Branch Drop – SBD), δηλαδή η απρόσμενη αποκοπή μεγάλων κλάδων από φαινομενικά υγιή δέντρα, συχνά σε ζεστές, άπνοες ημέρες. Η ξαφνική πτώση κλάδου δεν είναι αστικός μύθος ούτε δικαιολογία των τεχνικών. Πρόκειται για μια υπαρκτή δυναμική, παρατηρούμενη εδώ και δεκαετίες σε όλο τον κόσμο, η οποία όμως παραμένει ελάχιστα μελετημένη με συστηματικό τρόπο. Εκδηλώνεται κυρίως τους θερινούς μήνες, σε συνθήκες ατμοσφαιρικής ηρεμίας, και συχνά χωρίς κανένα προειδοποιητικό σημάδι. Τα δέντρα που εμπλέκονται είναι συνήθως ενήλικα ή ώριμα, μεγάλης ανάπτυξης, διαφορετικών ειδών, και συχνά οι κλάδοι που πέφτουν δεν παρουσιάζουν εμφανή μηχανικά ελαττώματα ή παθογένειες.
Έχουν διατυπωθεί πολλές υποθέσεις: συσσώρευση εσωτερικών τάσεων στο ξύλο, απότομες μεταβολές θερμοκρασίας και υγρασίας, δημιουργία θυλάκων αερίων, αλλαγές στην εσωτερική υδραυλική πίεση. Όμως καμία από αυτές δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι στιγμής με βεβαιότητα. Λείπουν ευρείας κλίμακας μελέτες, συστηματικά δεδομένα, και κυρίως αξιόπιστα προγνωστικά μοντέλα. Χωρίς δεδομένα και χωρίς έρευνα, κάθε παρέμβαση είναι εμπειρική και εκ των υστέρων.
Μετά από κάθε περιστατικό ξεκινά το καθιερωμένο αίτημα: «Να ελεγχθούν όλα τα δέντρα!». Αλλά τι ακριβώς να ελεγχθεί; Το ερώτημα είναι εύλογο, αλλά και αφελές. Σε μια πόλη μεσαίου μεγέθους, το αστικό δασικό κεφάλαιο μπορεί να περιλαμβάνει δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες δέντρα, το καθένα με δεκάδες κλάδους. Η ιδέα ότι μπορεί να ελεγχθεί κάθε κλάδος κάθε δέντρου είναι λογιστικά και οικονομικά ανέφικτη, εκτός αν φανταστούμε μια πόλη-πάρκο υπό διαρκή τεχνική παρακολούθηση, κάτι που δεν υπάρχει σε κανένα μέρος του κόσμου.
Επιπλέον, οι οπτικοί ή ακόμα και οι οργανολογικοί έλεγχοι, όσο ακριβείς κι αν είναι, δεν μπορούν να ανιχνεύσουν προειδοποιητικά σημάδια της Ξαφνικής Πτώσης Κλάδου, γιατί αυτά τα σημάδια – όσο γνωρίζουμε – δεν υπάρχουν, ή δεν είναι αναγνωρίσιμα με βάση τις παρούσες γνώσεις. Οι κλάδοι που αποσπώνται φαίνονται υγιείς μέχρι λίγα δευτερόλεπτα πριν την πτώση.
Το να κυνηγάμε την ψευδαίσθηση του μηδενικού κινδύνου είναι επικίνδυνο. Όχι μόνο γιατί προκαλεί πανικό ή υπερβολικές αντιδράσεις (όπως η αδιάκριτη κοπή υγιών δέντρων), αλλά και επειδή αποσπά πόρους από άλλους τομείς όπου η διαχείριση κινδύνου έχει στέρεες βάσεις και αποτελεσματικά εργαλεία. Η Ξαφνική Πτώση Κλάδου δεν είναι ένδειξη παραμέλησης, αλλά ένα φυσικό όριο της ικανότητάς μας να ελέγχουμε πολύπλοκα συστήματα, όπως είναι τα ώριμα δέντρα.
Πώς να δράσουμε, λοιπόν; Πρώτα απ’ όλα, απαιτείται συνειδητοποίηση και αποδοχή του υπολειπόμενου κινδύνου: όπως σε κάθε υποδομή, έτσι και το αστικό πράσινο φέρει εγγενή ρίσκα. Ο στόχος δεν μπορεί να είναι η πλήρης εξάλειψη του κινδύνου, αλλά η ορθολογική του διαχείριση. Δεύτερον, χρειάζονται διεπιστημονικές μελέτες στη βιομηχανική, τη φυσιολογία των φυτών, την αστική οικολογία και την κλιματολογία. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε πραγματικά τι συμβαίνει τις ώρες πριν από αυτά τα φαινόμενα. Τέλος, οι πολίτες πρέπει να ενημερωθούν ότι τα δέντρα είναι ζωντανοί και δυναμικοί οργανισμοί, όχι στατικές κατασκευές. Η παρουσία τους προσφέρει τεράστια οφέλη, και κάποιος υπολειπόμενος κίνδυνος αποτελεί μέρος του «συμβολαίου» που η πόλη συνάπτει με τη φύση.
Όπως ειπώθηκε, η Ξαφνική Πτώση Κλάδου δεν μπορεί να προβλεφθεί, τουλάχιστον όχι με τα σημερινά εργαλεία. Η αναζήτηση ευθυνών εκ των υστέρων είναι μάταιη, και η απαίτηση απόλυτου ελέγχου είναι ένας ευσεβής πόθος. Αυτό που χρειάζεται είναι μια αλλαγή παραδείγματος: να αποδεχθούμε ότι και το δέντρο, όπως κάθε μορφή ζωής, μπορεί να μας εκπλήσσει. Και ότι το πραγματικό σκάνδαλο δεν είναι η απρόβλεπτη πτώση ενός κλάδου, αλλά η απουσία σοβαρής επιστημονικής έρευνας για ένα φαινόμενο που αγγίζει άμεσα τις πόλεις και την ασφάλειά μας — αλλά, ως γνωστόν, ζούμε σε μια χώρα όπου η αφήγηση και οι δηλώσεις έχουν μεγαλύτερη αξία από τα αποτελέσματα της έρευνας."
Μετάφραση συνεντευξης του Καθηγητή F.Ferrini
από την Γεωπόνο, ειδικευμένη Δεντροκόμο Αννα Σαλμά
Διαχείριση Ρίσκου στο Ενωμένο Βaσίλειο για το
SBD
Μην το κάνεις.
Η πρώτη έκδοση του VALID, ήταν ένας Οδηγός με θέμα: την Καλοκαιρινή Πτώση κλάδου δέντρου, Summer Branch Drop (SBD), πολύ πίσω το έτος 2018.
Ο λόγος που κάναμε αυτόν τον οδηγό πρώτα ήταν, στο Ηνωμένο Βασίλειο είχαμε μια συγκλονιστική καυτή ξηρασία τον Ιούλιο του 2018. Προκάλεσε πολλές έρευνες από τους Δενδροκόμους και τους Υπευθύνων Καθηκόντων που ανησυχούσαν ότι ο κίνδυνος από την SBD ήταν κάτι που έπρεπε να διαχειριστούν επειγόντως. Διαφορετικά θα μπορούσαν να καταλήξουν στο δικαστήριο. Ότι κι αν δεν ανεγέρθηκαν βιαστικά όπως πινακίδες, να περιφράξουν δέντρα ή να τα κλαδέψουν, θα ήταν υπεύθυνοι αν συνέβαινε ένας θάνατος ή τραυματισμός.
Επιθυμούμε να φέρετε κάποια κοινή λογική στη διαχείριση του κινδύνου από την SBD. Σηκώσαμε τα μανίκια μας, κάναμε την έρευνα, και πήραμε τον οδηγό μέσα σε μερικές εβδομάδες.
5 χρόνια μετά, και έχουμε ενημερώσει τις δικές μας για τον Καλοκαιρινό οδηγό πτώσης κλάδου δέντρου για v9. Κυρίως για να συμπεριλάβετε μια ενότητα σχετικά με το γιατί δεν είναι συνετό να ανεβάζουμε προειδοποιητικά σημάδια σχετικά με την Καλοκαιρινή Πτώση κλάδου δέντρου Summer Branch Drop. Έχουμε βαρεθεί για αρκετούς ανθρώπους να ρωτήσουν αν μπορούμε να κάνουμε αυτό το σημείο πιο ξεκάθαρο και να το εξηγήσουμε. Έτσι το κάναμε. Όπως πάντα με τις δημοσιεύσεις μας, παραιτούμαστε από τα πνευματικά δικαιώματα όπως στον Οδηγό SBD και τον κυκλοφορήσαμε με μια άδεια δημιουργικού κοινού. Οποιοσδήποτε είναι ελεύθερος να το χρησιμοποιήσει.
Οδηγός μελέτης
Εάν τα δέντρα σας δεν έχουν ιστορικό SBD, τα προειδοποιητικά σημάδια είναι περιττά επειδή ο κίνδυνος είναι αποδεκτός. Εάν έχετε ένα δέντρο που έχει ιστορικό SBD και ο κίνδυνος δεν είναι αποδεκτός ή ανεκτός, τα προειδοποιητικά σημάδια δεν είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος διαχείρισης του κινδύνου.
https://www.validtreerisk.com/tree-risk-management-&-tree-risk-assessment-news/13235948?fbclid=IwY2xjawLEwq5leHRuA2FlbQIxMABicmlkETBMQU42V2VOU2kwQ1ROWXlJAR65jdkZ6W17B5tgArQelLII3fh5BfyWa9M2xgyUSk6k0IrXB2bTW4webLdu3A_aem_6IV4GbqMli_esX2B1qkE1w
Απόδοση στα Ελληνικά
Μανώλης Καπάνταης Δασολόγος – Περ/λόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου