ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΖΙΖΑΝΙΩΝ ΣΤΟΝ ΟΠΩΡΩΝΑ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΖΙΖΑΝΙΩΝ ΣΤΟΝ ΟΠΩΡΩΝΑ

             Κατά την αντιμετώπιση των ζιζανίων πολλές φορές κάνουμε και αναμόχλευση του 

εδάφους αλλά και τα αναπτυσσόμενα ζιζάνια επηρεάζουν τις ιδιότητες του εδάφους. Τα ζιζάνια συνήθως ανταγωνίζονται τα νεαρά δέντρα για φως, νερό και θρεπτικά και τα μεγαλύτερα δέντρα για νερό και θρεπτικά. Μπορούν ακόμα να μεταφέρουν ασθένειες στο έδαφος και να τροποποιήσουν το κλίμα ή την πανίδα του οπωρώνα θετικά (ωφέλιμα αρθρόποδα) ή αρνητικά (τρωκτικά). Στην oλοκληρωμένη διαχείριση απαιτείται καταγραφή των ειδών και πυκνότητας ζιζανίων στους οπωρώνες το φθινόπωρο και την άνοιξη (και δευτερευόντως το καλοκαίρι), μελέτη της μεταβολής της βιοποικιλότητας (θέλουμε να βελτιώνεται) με τα χρόνια (και γι’ αυτό κάνουμε την καταγραφή), εύρεση των κύριων περιόδων αντιμετώπισης των ζιζανίων και στόχων που πρέπει να βάλουμε ανάλογα με το είδος των ζιζανίων, την καλλιέργεια και τις καλλιεργητικές τεχνικές. 

               Γενικά, στα φυλλοβόλα οπωροφόρα διεθνώς η αντιμετώπιση των ζιζανίων γίνεται 

με κοπές μεταξύ των σειρών (ακόμα και σε ξηρικές θερμές περιοχές) και χημική ζιζανιοκτονία ή κοπές πάνω στις γραμμές. Οι κοπές βοηθούν τα μέγιστα την υγεία του εδάφους, παράγουν βιομάζα και επομένως δεσμεύουν CO2 στο έδαφος αυξάνοντας την οργανική του ουσία, βοηθούν στην κυκλοφορία των οχημάτων ανεξαρτήτως καιρού και αυξάνουν τη βιοποικιλότητα των αρθρόποδων, επομένως και των ωφέλιμων αρθρόποδων. Η χημική ζιζανιοκτονία μπορεί να περιλαμβάνει 

μεταφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα που δεν βλάπτουν ουσιαστικά (?) το περιβάλλον και ελάχιστα προφυτρωτικά. Τα τελευταία εφαρμόζονται το φθινόπωρο ή το Μάρτιο. Τα μεταφυτρωτικά εφαρμόζονται το Μάρτιο, Μάιο και τοπικά το καλοκαίρι όταν και όπου εμφανιστούν ζιζάνια. Τα ζιζανιοκτόνα πρέπει να κρατούν γυμνή από ζιζάνια λιγότερη από το 1/3 της επιφάνειας του οπωρώνα. Συνδυασμός κοπής και χημικής ζιζανιοκτονίας με χαμηλή δόση glyphosate αμέσως μετά (chemical mowing) μεταξύ των γραμμών μπορεί να δοκιμαστεί για εξοικονόμηση νερού και μείωση της χρήσης 

μηχανημάτων στην Ελληνική δενδροκομία. Το Φθινόπωρο αφήνουμε τα ζιζάνια να βλαστήσουν και πάνω στη γραμμή καθώς δεν ανταγωνίζονται τα δέντρα και δεσμεύουν την περίσσεια εδαφικού αζώτου. 

                  Ανάπτυξη των ζιζανίων τις τελευταίες εβδομάδες πριν τη συγκομιδή των μήλων, 

που έχουν κόκκινο επίχρωμα, βελτιώνει το χρωματισμό και ποιότητα (γεύση και τραγανότητα) των μήλων απορροφώντας το περίσσειο Ν, και αυξάνοντας την υγρασία και μειώνοντας τη θερμοκρασία του οπωρώνα. Αυτό απαιτεί συχνές βροχές ή συχνή αλλά σύντομη άρδευση με ατομικά μπεκ. 

Στα επικλινή εδάφη δεν πρέπει να παραμένει ολόκληρο το έδαφος του οπωρώνα γυμνό από βλάστηση οποιαδήποτε εποχή του έτους. Γι’ αυτό προτείνεται η κοπή ή χημική ζιζανιοκτονία αφήνοντας λωρίδες βλάστησης εκεί που δεν παρεμποδίζουν τα δέντρα μας. Αυτό βοηθά σημαντικά και στην ανάπτυξη και διατήρηση πληθυσμών ωφέλιμων αρθρόποδων σε όλους τους οπωρώνες ιδιαίτερα την άνοιξη και φθινόπωρο. 

                   Παρόμοια αποτελέσματα έχει και η ύπαρξη ακαλλιέργητης ζώνης στην άκρη συνήθως του χωραφιού που επιβάλλεται σιγά-σιγά σε επικλινείς και μη οπωρώνες από την Ολοκληρωμένη παραγωγή και τη φιλοπεριβαλλοντική γεωργία. 

Χλωρή λίπανση 

(φθινοπωρινή φύτευση ψυχανθούς ή μίγματος ψυχανθούς με αγρωστώδες και κοπή+ενσωμάτωση το Μάρτιο) ενδείκνυται ιδιαίτερα στη βιολογική γεωργία αλλά δεν είναι τόσο αποτελεσματική στη γραμμική φύτευση οπωρώνων με πυκνές φυτεύσεις όπου η σπορά των φυτών χλωρής λίπανσης πρέπει να γίνει μόνο μεταξύ των γραμμών. Αλλά είναι σχετικά εύκολο να μετακινηθεί η παραγόμενη 

βιομάζα πάνω στη γραμμή των δέντρων κατά την κοπή με ειδικό μηχάνημα. Η δράση αυτή συμπεριλαμβάνεται και στη δέσμευση C στον οπωρώνα και στη βελτίωση της υγείας και παραγωγικότητας του εδάφους του οπωρώνα. 

                Η εδαφοκάλυψη (mulching) 

αποτελεί επίσης ένα τρόπο αντιμετώπισης των ζιζανίων κοντά στους κορμούς ή πάνω στη γραμμή. Σαν υλικό εδαφοκάλυψης μπορεί να χρησιμοποιηθεί πλαστικό φύλλο (μαύρο ή ανακλαστικό) ή οργανικά υλικά. Δυστυχώς όμως και τα δύο είναι πολύ ακριβά και έχουν μειονεκτήματα ή ιδιαίτερες απαιτήσεις. Χρησιμοποιείται στην καλλιέργεια της φράουλας για αντιμετώπιση των ζιζανίων και προστασία των καρπών. Το ανακλαστικό πλαστικό κάτω από την κόμη των δέντρων μελετάται για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας χρήσης του αρδευτικού νερού και τη βελτίωση της ποιότητας των καρπών στην κατώτερη κόμη, που συνήθως λόγω σκίασης, έχουμε καρπούς κατώτερης ποιότητας. Το ανακλαστικό πλαστικό χρησιμοποιείται ευρύτερα στον κόσμο σαν εδαφοκάλυψη μεταξύ των γραμμών έως και τη συγκομιδή των καρπών για βελτίωση της ποιότητας των καρπών της κατώτερης κόμης.

πηγη:ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ .

ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ 

ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ /ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΕΝΔΡΟΚΟΜΙΑΣ 

Αναπλ. Καθηγητής Γιώργος Νάνος