Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2023

ΑΣΤΙΚΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ -4 άρθρα

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
(αδημοσίευτο άρθρο - Francesco Ferrini)



        Η αστικοποίηση είναι ένας σημαντικός κινητήρας της περιβαλλοντικής αλλαγής και συνδέεται στενά με το μέλλον της βιοποικιλότητας. Η αστική ανάπτυξη και η συνεχής πυκνοποίηση πολλών πόλεων παγκοσμίως αμφισβητούν την ύπαρξη οικοσυστημάτων που κινδυνεύουν να διατηρηθούν στις αστικές περιοχές και την επιβίωση των ειδών εντός των πόλεων. Ταυτόχρονα, ορισμένα αστικά περιβάλλοντα φιλοξενούν πλούτο φυτών και ζώων, συμπεριλαμβανομένων των απειλούμενων ειδών. Οι πολιτικές υπέρ της βιοποικιλότητας στις πόλεις θα μπορούσαν τότε να βοηθήσουν στην αντίθεση της παγκόσμιας κρίσης - βιοποικιλότητας. Ως εκ τούτου, η ανάλυση των πολυκατευθυντικών σχέσεων -δηλαδή θετικών, αρνητικών ή ουδέτερων- μεταξύ αστικοποίησης και βιοποικιλότητας είναι ένα καυτό θέμα για την αστική οικολογική έρευνα και χρειάζονται επειγόντως νέες επιστημονικές γνώσεις για την υποστήριξη αποτελεσματικών στρατηγικών αστικής διατήρησης.
        Οι πόλεις υπέρ της βιοποικιλότητας είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη και την ευημερία του ανθρώπου. Η αστική φύση παράγει και υποστηρίζει ένα ευρύ φάσμα οικοσυστημικών υπηρεσιών ρύθμισης, προσφοράς και πολιτισμού, προάγει τη σωματική και ψυχική υγεία και διατηρεί τη σύνδεση των ανθρώπων με τη φύση. Είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι υπάρχουν όλο και περισσότερες αποδείξεις για την προστιθέμενη αξία των περιοχών βιοποικιλότητας, σε σύγκριση με απλά «πράσινες» περιοχές στις πόλεις. Η βιοποικιλότητα συχνά (αν και όχι πάντα) συνδέεται θετικά με την παροχή οικοσυστημικών υπηρεσιών που ωφελούν τους κατοίκους της πόλης. Επομένως, η ποιότητα, εκτός από την ποσότητα, της αστικής φύσης είναι σημαντική για τους ανθρώπους και συμβάλλει στην ευημερία τους. Η ενίσχυση της βιοποικιλότητας στα αστικά περιβάλλοντα είναι ένας σημαντικός δρόμος για τη δημιουργία πιο βιώσιμων πόλεων.
    Οι αστικές στρατηγικές διατήρησης της φύσης γίνονται όλο και περισσότερο μέρος της παγκόσμιας αστικής ατζέντας. Η Νέα Αστική Ατζέντα, η διακήρυξη της τρίτης Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τους Ανθρώπινους Οικισμούς, ζητά καθολική πρόσβαση σε χώρους πρασίνου αλλά και διατήρηση των ειδών στις πόλεις. Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης ζητούν την διακοπή της απώλειας βιοποικιλότητας και την πρόληψη της εξαφάνισης των απειλούμενων ειδών. Η ενσωμάτωση αυτού του οράματος στο κτισμένο περιβάλλον έχει αναγνωριστεί ως βασικός δρόμος για την επίτευξη αυτών των στόχων. Η Διακυβερνητική Ομάδα για τη Βιοποικιλότητα και τις Υπηρεσίες Οικοσυστήματος προσδιορίζει ως βασική προσέγγιση για την επίτευξη της βιωσιμότητας.

Για να επιτύχουν τους στόχους τους, οι στρατηγικές διατήρησης της αστικής βιοποικιλότητας πρέπει να θεωρούν τις ποικίλες πτυχές της αστικής φύσης ως κοινωνικο-οικολογικά συστήματα, ενσωματώνοντας τις αξίες, τις στάσεις και τις συμπεριφορές των ανθρώπων. Μια καλύτερη κατανόηση της διασταύρωσης μεταξύ ανθρώπων και βιοποικιλότητας υπόσχεται να οδηγήσει την επιτυχία στην ανάπτυξη πόλεων που είναι κοινά ενδιαιτήματα για ανθρώπους, φυτά και ζώα. 



ΑΣΤΙΚΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΚΑΙ 

ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΝΕΩΝ



 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΣΦΑΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

 Άρθρο  του F. Ferrini 

        Η βιοποικιλότητα ήταν πάντα ένα θέμα μεγάλου ενδιαφέροντος λόγω του κρίσιμου ρόλου που διαδραματίζει στο παγκόσμιο οικοσύστημα. Πρόσφατα, προέκυψε μια νέα πτυχή της σχέσης μεταξύ βιοποικιλότητας και ανθρώπινης κοινωνίας: η σύνδεση μεταξύ βιοποικιλότητας και ψυχικής υγείας και ανθρώπινης ευημερίας. 

        Ένα  αρθρο , αποτελεσμα ερευνητικού έργου με τίτλο «Αστική βιοποικιλότητα και εφηβική ψυχική υγεία και ευημερία», που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Journal of Environmental Psychology , αναλύει κριτικά αυτή τη σύνδεση. Η έρευνα υπογράμμισε ότι η βιοποικιλότητα δεν είναι μόνο θέμα αριθμού ειδών, αλλά θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των κατοίκων των πόλεων. Η φύση στις πόλεις προσφέρει ευκαιρίες για χαλάρωση, διαλογισμό και σωματική δραστηριότητα, συμβάλλοντας στη μείωση του στρες, του άγχους και της κατάθλιψης.

         Εκτός από τα άμεσα οφέλη, οι αστικοί χώροι πρασίνου προωθούν τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, ενισχύουν την αίσθηση της κοινότητας και αυξάνουν τη συνολική ικανοποίηση των κατοίκων. Ως εκ τούτου, η επένδυση στη διατήρηση και την ενίσχυση της αστικής βιοποικιλότητας μπορεί να προσφέρει βιώσιμες λύσεις για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας και της ευημερίας των αστικών πληθυσμών. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να επισημανθεί ότι η έρευνα σχετικά με αυτή τη σύνδεση βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα. 

        Στο επίκεντρο της μελέτης βρίσκονται οι λεγόμενες «Περιοχές Σημασίας για τη Διατήρηση της Φύσης» (SINC) του Λονδίνου, που χαρακτηρίζονται για την ουσιαστική σημασία τους για τον τοπικό βιότοπο. Το βασικό ερώτημα ήταν: Θα μπορούσε η ζωή κοντά σε ένα SINC να έχει θετικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των νέων; Η υπόθεση ήταν ότι οι έφηβοι που ζουν σε ακτίνα 1000 μέτρων από ένα SINC θα επωφεληθούν από την ευκολότερη πρόσβαση σε αυτούς τους χώρους, γεγονός που θα οδηγήσει σε λιγότερα προβλήματα ψυχικής υγείας και αυξημένα επίπεδα αυτοεκτίμησης και ευτυχίας. Ωστόσο, τα αποτελέσματα που ελήφθησαν δεν φαίνεται να επιβεβαιώνουν την υπόθεση. 

        Αφού εξέτασε διάφορους συγχυτικούς παράγοντες, η έρευνα δεν βρήκε άμεση συσχέτιση μεταξύ της εγγύτητας σε ένα SINC και της ψυχικής ευεξίας των νέων. Αλλά τι σημαίνει αυτό ακριβώς; Όχι απαραίτητα ότι δεν υπάρχει σχέση μεταξύ βιοποικιλότητας και ψυχικής ευεξίας. Στην πραγματικότητα, οι συντάκτες του άρθρου προτείνουν διάφορες πιθανές εξηγήσεις για τα μηδενικά αποτελέσματα, όπως ο ορισμός της βιοποικιλότητας που χρησιμοποιείται, ζητήματα που σχετίζονται με την πραγματική πρόσβαση σε SINs ή τη στατιστική δύναμη της ανάλυσης που πραγματοποιήθηκε. 



ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΣΤΡΕΣΟΓΟΝΟΙ ΚΑΤΑ ΜΗΚΟΣ ΑΣΤΙΚΟ ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΥΣ   

Σχολιο σε άρθρο του Francesco Ferrini



    Το άρθρο «Βιοποικιλότητα και περιβαλλοντικοί στρεσογόνοι παράγοντες κατά μήκος αστικών διαδρομών πεζοπορίας», που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Urban Forestry &; Urban Greening (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S161886672300122X?via%3Dihub), υπογραμμίζει τη σημασία του σχεδιασμού βιώσιμων πόλεων που προωθούν το περπάτημα ως μέσο μετακίνησης. Ωστόσο, επισημαίνει επίσης πώς οι αστικές διαδρομές πεζοπορίας μπορούν να εκθέσουν τους ανθρώπους σε δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες που μειώνουν την υγεία, την ευημερία και τη βιοποικιλότητα.

         Ο κύριος στόχος της μελέτης ήταν να αξιολογήσει τον τρόπο με τον οποίο η αστική μορφή συνδέεται με την ποιότητα του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητας, για τους ανθρώπους που μετακινούνται στον αστικό χώρο.
        Οι ερευνητές εξέτασαν μια σειρά περιβαλλοντικών συνθηκών που επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία και τη βιοποικιλότητα, όπως η θερμοκρασία, ο θόρυβος και η ρύπανση σωματιδίων, μαζί με τη βιοποικιλότητα τριών taxa, δηλαδή δέντρων, πεταλούδων και πτηνών, κατά μήκος δημόσιων πεζόδρομων μήκους 700 μέτρων σε τρεις πόλεις του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτές οι διαδρομές έχουν επιλεγεί για να αντιπροσωπεύουν μια κλίση της έντασης της αστικοποίησης. Τα αποτελέσματα της μελέτης αποκάλυψαν ότι οι πεζόδρομοι σε πιο αστικοποιημένες περιοχές ήταν πιο θορυβώδεις και θερμότεροι, με τα επίπεδα θορύβου να αυξάνονται περαιτέρω σε περιοχές με περισσότερη βιομηχανική γη και μεγάλους δρόμους.
        Παρά την παρουσία βλάστησης κατά μήκος των μονοπατιών, δεν υπήρχαν ενδείξεις μετριασμού του θορύβου ή της θερμοκρασίας, αλλά υπήρχαν κάποιες ενδείξεις ότι η αυξημένη κάλυψη βλάστησης θα μπορούσε να μετριάσει την παρουσία λεπτών σωματιδίων. Επιπλέον, οι πεζόδρομοι σε πιο αστικοποιημένες περιοχές είχαν μικρότερο πλούτο ειδών πεταλούδας, ιθαγενών πτηνών και δέντρων, μαζί με χαμηλότερη αφθονία πεταλούδων. Οι μεγάλοι δρόμοι συνδέθηκαν με χαμηλότερο πλούτο ειδών πουλιών, ενώ η αύξηση του θορύβου συνδέθηκε με χαμηλότερη αφθονία πτηνών. Επιπλέον, συγκεκριμένες μετρήσεις της βλάστησης στον περιβάλλοντα πίνακα δεν φαίνεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα κατά μήκος των πεζοδρόμων, υποδεικνύοντας περιορισμένο όφελος.
        Συνοπτικά, η μελέτη υπογραμμίζει μια αξιοσημείωτη ετερογένεια στην περιβαλλοντική ποιότητα των αστικών πεζόδρομων και τη δυνατότητα των πεζών να βιώσουν τη βιοποικιλότητα κατά μήκος αυτών των μονοπατιών, με υποβάθμιση της ποιότητας σε πυκνότερες περιοχές κτιρίων. Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στον μετριασμό των δυσμενών επιπτώσεων των ειδικών χαρακτηριστικών του δομημένου περιβάλλοντος (δρόμοι, βιομηχανικές περιοχές, θόρυβος) που περιβάλλουν τους πεζόδρομους, προκειμένου να βελτιωθούν τα οφέλη που σχετίζονται με την αύξηση της βιοποικιλότητας και τις υγιέστερες συνθήκες για τους πεζούς.
(Εικόνα από: https://lnkd.in/dCz6HU5a)


ΤΑ ΔΕΝΤΡΑ ΠΑΙΖΟΥΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΣΤΗΝ ΕΥΗΜΕΡΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ, ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΠΟΣΟ ΚΑΙΡΟ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΟΥΝ;


        Μια διεθνής ερευνητική ομάδα δημοσίευσε την πρώτη παγκόσμια εκτίμηση κινδύνου για τα αστικά είδη δέντρων στο τρέχον πλαίσιο της αύξησης της θερμοκρασίας και της μείωσης των ετήσιων βροχοπτώσεων λόγω της κλιματικής αλλαγής: 56-65% αυτών των ειδών κινδυνεύουν ήδη σήμερα και ο αριθμός αυτός θα μπορούσε να φτάσει στο 68-76% έως το 2050.
        Οι επιστήμονες δημοσίευσαν τα αποτελέσματα για την Κλιματική Αλλαγή της Φύσης στις 19 Σεπτεμβρίου 2022, μελετώντας 3.129 είδη δέντρων και θάμνων που βρέθηκαν σε 164 πόλεις σε 78 χώρες και υπολόγισαν το περιθώριο ασφάλειας (μέτρο κλιματικής ανοχής) κάθε είδους σε κάθε πόλη υπό τις τρέχουσες κλιματικές συνθήκες και μέλλον.
Η ερευνητική ομάδα σημείωσε ότι είναι αρκετά σύνηθες τα αστικά είδη να βρίσκονται ήδη σε αγχωτικές κλιματικές συνθήκες· αν και μερικές πόλεις, ειδικά οι πλουσιότερες, είναι σε θέση να ξοδέψουν χρήματα για το πότισμα των δέντρων σε περιόδους ξηρασίας και να μετριάσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

        Ωστόσο, οι κίνδυνοι θα αυξηθούν στο μέλλον και θα οδηγήσουν σε πολύ υψηλότερα έξοδα διαχείρισης. Με τα δέντρα να διαδραματίζουν όλο και πιο κρίσιμο ρόλο ως φυσικά κλιματιστικά στις πόλεις κατά τη διάρκεια του καύσωνα, αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα προγράμματα αστικής δάσωσης πρέπει να προσαρμοστούν ώστε να επιτρέψουν στα δέντρα να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή, για παράδειγμα φυτεύοντας είδη ανθεκτικά στη θερμοκρασία και στις μελλοντικές βροχοπτώσεις. Η έρευνα λειτουργεί αυτό, αλλά χρειάζεται χρόνο και δέσμευση ανθρώπινων και οικονομικών πόρων
(αρχικό άρθρο Η κλιματική αλλαγή αυξάνει τον παγκόσμιο κίνδυνο για τα αστικά δάση, Φύση Κλιματική Αλλαγή (2022). ΔΥΟ: 10.1038/s41558-022-01465-8. www.nature.com/articles/s41558-022-01465-8 )


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου