Σάββατο 28 Ιανουαρίου 2012

Κομποστοποίηση σε απλα βήματα


 Από τις λίγες φροντίδες του κήπου γι αυτή την εποχή είναι η λίπανση, οι προληπτικοί ψεκασμοί με χαλκούχα σκευάσματα και τα κλαδέματα όπου χρειάζονται. Στον βιολογικό κήπο όμως, όπου τίποτα δεν πάει χαμένο, η πιο σημαντική εργασία είναι η κομποστοποίηση! Να μαζέψουμε δηλαδή αυτά, τα φαινομενικά άχρηστα φύλλα και υπολείμματα από το κλάδεμα και να τα κάνουμε πολύτιμη οργανική ουσία για τον κήπο.

Το Compost δεν είναι Ελληνική λέξη. Το βρήκε ο Άγγλος ALBERT HOWART, στις αρχές του 1800 στις Ινδίες, και ο ίδιος το ονόμασε έτσι, είναι η ονομασία με την οποία είναι γνωστό σε όλο το κόσμο. Πιο κοντά είναι η λέξη φυτόχωμα, όμως το compost δεν είναι φυτόχωμα. Φυσικά ο HOWART δεν βρήκε κάτι καινούριο, απλά διατύπωσε αυτό που κάνει η φύση από καταβολής κόσμου… Την κομποστοποίηση!

Τι είναι κομποστοποίηση: είναι η φυσική διαδικασία αποδόμησης, δηλαδή χωνέματος, υλικών φυτικής προέλευσης (φύλλα, κλαδιά κ.α.) τα οποία μετατρέπονται σε πλούσιο οργανικό μίγμα που βελτιώνει το χώμα και είναι άριστο λίπασμα στο κήπο μας.
Γιατί να κάνουμε κομποστοποίηση: Για να περιορίσουμε τη χρήση χημικών λιπασμάτων, την ενέργεια που απαιτείται για τη παρασκευή τους και φυσικά τα κατάλοιπα από τη χρήση τους. Για να συμβάλλουμε κι εμείς, στο μέτρο του δυνατού, στη σωστή διαχείριση του περιβάλλοντος… για να ζήσουμε εμείς και τα παιδιά μας σε ένα κόσμο καλύτερο, αφελέστερο που θα σέβεται την ανθρώπινη υγεία και τη ζωή.

Πως γίνεται η κομποστοποίηση?   με τρεις τρόπους:
1.   σε σωρούς
2.   υπόγεια
3.   επιφανειακά
Μπορείτε να επιλέξετε αυτόν που ταιριάζει στις ανάγκες ή ακόμη και να εφαρμόσετε και τους τρεις.

Η κομποστοποίηση σε σωρούς


το υλικό συγκεντρώνεται σε σωρούς, οι οποίοι πρέπει να έχουν ελάχιστες διαστάσεις ενός μέτρου προς όλες τις πλευρές, έτσι ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί στο εσωτερικό του η απαραίτητη θερμοκρασία δηλαδή 60 - 65 βαθμοί Κελσίου.

Υπόγεια κομποστοποίηση

Ένας άλλος τρόπος κομποστοποίησης, με λιγότερες δαπάνες και φροντίδες, είναι η χώνευση των υλικών σε λάκκους, δηλαδή υπόγεια. Είναι ότι καλύτερο μπορείτε να κάνετε για τη γρήγορη βελτίωση των φτωχών εδαφών και την κομποστοποίηση υλικών που μυρίζουν άσχημα.
Ανοίγετε λάκκο βάθους 30 εκ, πλάτους μισού περίπου μέτρου και μήκους όσο χρειάζεται για το θάψιμο όλου του διαθέσιμου υλικού σας. Γεμίστε το λάκκο με το υλικό, βρέξτε το υλικό με νερό και σκεπαστέ με χώμα. Η κομπόστα πρέπει να «χωνέψει» για 6 μήνες. Στη συνέχεια μπορεί να διαμορφωθεί ένα σαμάρι φύτευσης ακριβώς από πάνω της όπου φυτεύονται καρότα ή άλλα βολβώδη λαχανικά. Όταν τα δοκιμάσετε θα με θυμηθείτε!

Επιφανειακή κομποστοποίηση

Στην επιφανειακή κομποστοποίηση το χώνεμα των φυτικών υλικών γίνεται στην επιφάνεια του εδάφους. Δηλαδή:   το    υλικό   σκορπίζεται   στην   επιφάνεια του λαχανόκηπου σε στρώματα πάχους 10 εκατοστών.


Ποια υλικά είναι κατάλληλα για κομποστοποίηση

1.   Υπολείμματα λαχανικών (φύλλα και κοτσάνια)
2.   Διάφορα αγριόχορτα (να μην έχουν σπόρους)
3.   Σάπια ή χαλασμένα φρούτα - Τσόφλια από αυγά
4.   Λουλούδια από ανθοδοχεία (όχι ξυλώδη μέρη)
5.   Φύλλα (ελιάς κ πεύκου σε μικρή αναλογία)
6.   Ροκανίδια και πριονίδια ξύλου (σε μικρές ποσότητες)
7.   Κλαδιά δένδρων και θάμνων (τεμαχισμένα)
8.   Υπολείμματα καφέ (μεζές για γαιοσκώληκες)
9.   Κομμένο γκαζόν (ανακατεύεται με τεμαχισμένα κλαδιά ή στρώνεται σε λεπτές στρώσεις. Το γρασίδι προσφέρεται κυρίως για επιφανειακή κομποστοποίηση),
10.  Υπολείμματα λαχανικών από το καθάρισμα τους στην
κουζίνα του σπιτιού (π.χ. πατατόφλουδες, βολβοί από
φασόλια, αρακάς, κουκιά κ.τ.λ.)







Ποια υλικά είναι ακατάλληλα για κομποστοποίηση

Στη κομποστοποίηση δεν χρησιμοποιούνται υλικά υλικά που δεν χωνεύουν και όσα υλικά σαπίζουν και δημιουργούν δυσάρεστες οσμές, δηλαδή:
1.   πέτρες
2.   πλαστικά, γυαλί, μεταλλικά αντικείμενα, τυπωμένο χαρτί γιατί το μελάνι είναι δηλητήριο
3.   υπολείμματα φαγητών (κρέας, λίπη, κόκαλα, λάδι)
4.   υλικά καθαρισμού και χημικά
5.   φλούδες εσπεριδοειδών σε μεγάλες ποσότητες γιατί αυξάνουν την οξύτητα και εμποδίζουν την ανάπτυξη μικροοργανισμών της χώνευσης

Ο σωρός του κομπόστ θα πρέπει κατά διαστήματα να βρέχεται, ιδιαίτερα αν έχει ζέστη. Καλό είναι να σκεπάζεται με ένα νάιλον για να μη στεγνώσει σε πολλή ζέστη και να μη μουσκέψει πολύ σε πολλή βροχή. Η χώνευση θα κρατήσει γύρω στους 3 - 6 μήνες ανάλογα με το υλικό κ την εποχή. Σε κλειστά δοχεία, αυτά που λέμε κομποστοποιητές, είναι δυνατό να συντομεύσει ο χρόνος. Μερικοί κατασκευαστές τέτοιων δοχείων αναφέρουν χώνευση σε 14 - 30 ημέρες.



Τεστ ωρίμανσης

Πως θα καταλάβουμε αν το κομπόστ είναι έτοιμο? Βάζουμε λίγο από το κομπόστ σε μια γλάστρα, σπέρνουμε κάρδαμο και ποτίζουμε. Σε 3 – 5 μέρες πρέπει να βλαστήσει με ζωηρά πράσινα φύλλα. Αν η βλάστηση είναι αραιή με αραιά ή μισοκιτρινισμένα φύλλα, το κομπόστ δεν είναι έτοιμο. Φυσικά η μυρωδιά του φρεσκοβρεγμένου χώματος όπως στο δάσος είναι το ασφαλέστερο κριτήριο

6 σχόλια:

  1. enas kalos tropos anakoiklwshs sto spiti diladi???

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. οχι μονο σε σπιτι με κηπο αλλα σε εξοχικα ή και σε μπαλκόνι

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Τα σκουπίδια περισσεύουν...
    ... τρεις λαλούν, και δυο χορεύουν.

    Αποφάσισα να αφιερώσω αυτή την ανάρτηση στο ζήτημα των απορριμμάτων, διότι, η έννοια του "σκουπιδιού" στο δυτικό κόσμο είναι παραπλανητική. Πολλά πράγματα παρουσιάζονται ως σκουπίδια, δηλαδή, ως άχρηστα αντικείμενα που "πρέπει να χωθούν κάπου" στην καλύτερη περίπτωση, ή ακόμα χειρότερα, ως κάτι που μπορεί ο καθένας να πετάξει από το παράθυρο του αυτοκινήτου του και να παραμείνει στο ρείθρο του οδοστρώματος μέχρι να το οδηγήσει η βροχή στο πλησιέστερο φρεάτιο... Αντίθετα, πολλές άλλες εκφάνσεις σκουπιδιών κυριεύουν όλο και περισσότερο τις ζωές μας, και εμείς αποφεύγουμε ή χλευάζουμε συνειδητά τηλε-σκουπίδια, δημόσια πρόσωπα χωρίς ουσία, σαβούρα γενικώς, αφού η παρουσία τους μας είναι ανυπόφορη.
    Στις μικρογραφίες κοινωνίας, όπως είναι οι πολυ-κατοικίες, τα απορρίμματα αποτελούν παραπροϊόντα της ζωής μας στο σπίτι, δείχνοντας το επίπεδο του καταναλωτισμού μας, και μέσω αυτού, του σεβασμού που έχουμε απέναντι, καταρχήν, στους εαυτούς μας, και κατά συνέπεια στα αντικείμενα που μας πλαισιώνουν. Όσο πιο πολλά πράγματα αναγκάζεται κάποιος να πετάξει, τόσο χαμηλότερης ποιότητας ήταν τα πράγματα αυτά, και το να αγοράζει κανείς αντικείμενα που σε κάποιους μήνες, ή σε 1-2 χρόνια θα αναγκαστεί να πετάξει, δείχνει ότι σέβεται πολύ λίγο τον εαυτό του. Αγοράζοντας συνεχώς ένα αντικείμενο ίδιας χρηστικότητας, αφού το προηγούμενο μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα χάλασε, μεγεθύνεται ο όγκος των παραγόμενων σκουπιδιών, εξαντλούνται οι φυσικοί πόροι και γινόμαστε δέσμιοι μιας αυτοκαταστροφικής κουλτούρας, που οδηγεί τους ανθρώπους να επαναγοράζουν παρόμοια αντικείμενα, κατασπαταλώντας τους φυσικούς πόρους για τη δημιουργία... σκουπιδιών.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Υπάρχουν απλές, αλλά και απαιτητικές διαδικασίες μεταποίησης ενός φθαρμένου αντικειμένου, ώστε να μετατραπεί από σκουπίδι σε χρήσιμο αντικείμενο. Η ανακύκλωση συσκευασιών, για παράδειγμα, χρειάζεται μια μικρή βιομηχανία για να υλοποιηθεί, και έτσι εναποθέτουμε τις ελπίδες μας για "διαχείριση" αυτού του είδους στο κράτος. Το τελευταίο, δεν παύει να μας θυμίζει μέρα με τη μέρα ότι μέλημά του είναι να εξυπηρετεί συμφέροντα που δεν έχουν καμία σχέση με την ποιότητα ζωής των κατοίκων αυτής της χώρας, και το σεβασμό στους φυσικούς πόρους του πλανήτη. Άλλα παραπροϊόντα, όμως, όπως είναι τα οικιακά απορρίμματα φρούτων και λαχανικών, μπορούμε να τα θέσουμε εμείς "υπό ανακύκλωση" στον κήπο μας με κομποστοποιητές, ενώ επαναχρησιμοποιώντας αντικείμενα που έχουν φθαρεί, μέσα από συλλογικές διαδικασίες ανταλλαγής, επιδιόρθωσης, μετατροπής, τα ανανεώνουμε και τα θέτουμε πάλι σε λειτουργία, σπάζοντας τον φαύλο κύκλο του καταναλωτισμού.
    Η φύση, για λόγους οικονομίας, και επειδή δεν έχει τις ανθρώπινες ψευδαισθήσεις ενός εξω-φυσικού χώρου, δηλαδή, ενός χώρου έξω από την "περιφέρεια" της φύσης (όπως θεωρούμε εμείς ότι είναι εξω-κοινωνικός χώρος η χωματερή) θέτει σε εφαρμογή την ανακύκλωση σε όλα τα επίπεδα, και αυτή η αέναη αλυσίδα φυσικής ανακύκλωσης αποτελεί θεμέλιο της ζωής στον πλανήτη μας. Πριν από 6 χρόνια, αγοράσαμε τον πρώτο μας κομποστοποιητή, χωρητικότητας περίπου 300 λίτρων. Έκτοτε, και επειδή οι ανάγκες του σπιτιού μας αυξήθηκαν, τοποθετήσαμε στην αυλή μας άλλους δύο.


    Η οικονομία στα σκουπίδια που έχουν προσφέρει στη μικρή μας κοινότητα είναι εμφανής, όχι τόσο σε όγκο, αφού τα περισσότερο ογκώδη αντικείμενα είναι οι συσκευασίες των τροφίμων που ανακυκλώνουμε στους ειδικούς κάδους (ελπίζοντας ότι πράγματι οδηγούνται σε μονάδες επεξεργασίας και ανακύκλωσης), αλλά σε βάρος. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι κατά μέσο όρο, έχουμε ανα δύο ημέρες μια σακούλα γεμάτη με φλούδες λαχανικών και φρούτων, η οποία ζυγίζει περίπου 4-5 κιλά, δηλαδή, περίπου 14-17 κιλά την εβδομάδα.
    Οι κομποστοποιητές είναι τοποθετημένοι απευθείας στο χώμα, για να μπορούν οι γαιοσκώληκες και τα υπόλοιπα έντομα που συμμετέχουν στη διαδικασία της κομποστοιποίησης να μπαινοβγαίνουν, ενώ σε τακτά χρονικά διαστήματα, για να αποφεύγουμε τις μυρωδιές, γεμίζουμε τους κάδους με ξερά φύλλα που μαζεύουμε από τον κήπο. Αν πάρ' αυτα σας ενοχλεί η ιδέα της οσμής, υπάρχουν ειδικά ένζυμα που τοποθετούνται περιοδικά στον κάδο για αυτό το λόγο. Σε αυτό το σημείο θέλω να σημειώσω ότι στον κάδο ρίχνουμε και προτοκαλόφλουδες, παρότι υποτίθεται ότι παράγουν όξινο χούμο που βλάπτει τα φυτά. Η πείρα μας, μας δίδαξε ότι το παραγόμενο λίπασμα είναι τόσο λίγο σε σχέση με το μέγεθος του κήπου, που η οξύτητα την οποία ενδεχομένως έχει, ουδέποτε έβλαψε δέντρα ή άλλα φυτά.
    Το αποτέλεσμα είναι, σε συνδυασμό με την ανακύκλωση συσκευασιών, τουλάχιστον 85% λιγότερα σκουπίδια, ελαχιστοποίηση της μυρωδιάς σαπισμένου που βγάζουν οι κάδοι σκουπιδιών του δήμου, και εξαιρετικό οργανικό λίπασμα, δηλαδή "χούμο", που αφαιρούμε από το πορτάκι στο κάτω μέρος του κομποστοποιητή 1-2 φορές το χρόνο. Και όσοι σκεφτούν ότι αυτά είναι για όσους έχουν κήπο, στο εμπόριο κυκλοφορούν και κομποστοποιητές για μπαλκόνια, πιο εξελιγμένοι και περιορισμένοι σε μέγεθος (ακόμα και με αυτόματη περιστροφή).
    Είναι αδιέξοδο να περιμένουμε από το υπό διάλυση κράτος να διαχειριστεί το ζήτημα των απορριμμάτων, καθώς, δεν θα σταματήσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να δημιουργεί φαινόμενα σαν αυτά που ζούμε αυτές τις μέρες στην πόλη μας, η οποία έχει μεταβληθεί σε ένα απέραντο σκουπιδαριό. Η ανακύκλωση με τους κομποστοποιητές, η μεταποίηση και επανάχρηση παλαιών αντικειμένων μέσα από συλλογικές διαδικασίες, και επιτέλους, ένα μέτρο στον καταναλωτισμό που μας οδηγεί να αγοράζουμε σαβούρες όλων των ειδών, θα περιορίσει το σκουπιδαριό από δική μας επιλογή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΕΙΣΑΓΟΥΝ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΑΠΟ ΓΕΙΤΟΝΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ ΓΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. ΚΑΙ ΜΑς ΠΟΥΛΑΝ ΤΗΝ ΚΟΜΠΟΣΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΟΥΝ ΓΙΑ ΕΔΑΦΟΒΕΛΤΙΩΤΙΚΌ ΣΤΟΥς ΚΗΠΟΥΣ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή