Ο άνυδρος κήπος

Τι είναι ο άνυδρος κήπος;
Άνυδρος είναι ο κήπος που ποτίζεται ελάχιστα ή καθόλου γιατί έχει φυτά προσαρμοσμένα στα ξηρά καλοκαίρια που χαρακτηρίζουν τις περιοχές με μεσογειακό κλίμα.

Γιατί να έχουμε άνυδρο κήπο;
Γιατί το νερό είναι πολύτιμος φυσικός πόρος που πιθανότατα θα σπανίζει (και θα ακριβαίνει) όλο και περισσότερο καθώς οι αλλαγές στο κλίμα θα φέρουν ακόμα ξηρότερα και θερμότερα καλοκαίρια σε ορισμένα μέρη του κόσμου. Και βεβαίως επειδή οι άνυδροι κήποι ταιριάζουν με το μεσογειακό περιβάλλον και είναι όμορφοι όλες τις εποχές.

Τι φυτά ταιριάζουν σε άνυδρο κήπο;
Δέντρα, θάμνοι (και πολλά αναρριχώμενα), υπόθαμνοι (και πολλά αρωματικά βότανα), βολβοί, θερινά ή χειμερινά εποχιακά, και μερικά ποώδη πολυετή. Υπάρχουν χιλιάδες φυτά ιθαγενή των διαφόρων περιοχών του κόσμου με μεσογειακό κλίμα που έχουν προσαρμοστεί στις συνθήκες θερινής ξηρασίας. Υπάρχουν και άλλες περιοχές με έντονες περιόδους ξηρασίας που προσφέρουν πολλά ακόμα τέτοια φυτά.

Τι δεν μπορούμε να έχουμε;
Γκαζόν και φυτά από εύκρατα κλίματα που θα ξεραθούν χωρίς τακτικό καλοκαιρινό πότισμα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε να υπολογίσουμε και τις χειμωνιάτικες θερμοκρασίες: μερικά φυτά ιδεώδη για ξηρά καλοκαίρια δεν αντέχουν την παγωνιά, ενώ άλλα μπορούν να την αντιμετωπίσουν.

Πώς επιζούν τα φυτά χωρίς καλοκαιρινό πότισμα;
Εκτός από τους βολβούς και τα ανοιξιάτικα εποχιακά, που ανθίζουν και μετά εξαφανίζονται κάτω απ' τη γή (βολβοί) ή ξεραίνονται αφού δέσουν οι σπόροι τους για την επόμενη άνοιξη (εποχιακά), τα μεσογειακά φυτά αντιστέκονται στην καλοκαιρινή ξηρασία γιατί η περίοδος ανάπτυξής τους είναι το φθινόπωρο, ο χειμώνας και η άνοιξη, εποχές κατά τις οποίες μπορούν να βασιστούν σε τακτική βροχή. Το καλοκαίρι παύουν να αναπτύσσονται. Πολλά από αυτά έχουν σκληρά, γυαλιστερά, χνουδωτά ή ασημιά φυλλώματα που βοηθούν να περιοριστεί η απώλεια νερού από τα φύλλα. Η ποικιλία φυλλωμάτων και δομής δίνει σε πολλά μεσογειακά φυτά ενδιαφέρουσα εμφάνιση ακόμα και όταν δεν είναι ανθισμένα.

Τι θα συμβεί αν τα ποτίσω;
Μερικά φυτά ξηρού κλίματος θα ξεραθούν αν ποτιστούν το καλοκαίρι. Άλλα θα επιζήσουν αλλά με βραχύτερο κύκλο ζωής απ ότι θα είχαν απότιστα, και άλλα θα δεχτούν το πότισμα χωρίς βλαβερές συνέπειες.

Άρα, καθόλου πότισμα;
Ύστερα από ένα σωστό ξεκίνημα, πολλά φυτά ξηρού κλίματος πράγματι δεν θα χρειάζονται καθόλου πότισμα το καλοκαίρι. Άλλα  φυτά θα τα ωφελούσε ένα βαθύ πότισμα σε τακτά διαστήματα, ας πούμε μια φορά τον μήνα. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των πρώτων καλοκαιριών, ώσπου να εγκατασταθούν σωστά (δηλαδή έχοντας αναπτύξει καλό σύστημα ριζών και συνηθίσει το νέο χώμα και τη νέα τοποθεσία), τα νεοφυτεμένα φυτά θα χρειάζονται ένα βαθύ πότισμα κάθε δύο-τρεις εβδομάδες.

Τι είναι το βαθύ πότισμα;
Πολύ νερό σε αραιά διαστήματα είναι πολύ καλύτερο από λίγο νερό συχνά. Ο λόγος είναι ότι το συχνό πότισμα με μικρές ποσότητες νερού ενθαρρύνει τα φυτά να αναπτύξουν επιφανειακές ρίζες, ενώ το αραιό πότισμα με μεγάλες ποσότητες επιτρέπει στο νερό να εισχωρήσει βαθιά στο έδαφος και ενθαρρύνει το φυτό να αναπτύξει βαθιές ρίζες για να αντιμετωπίσει καλύτερα την ξηρασία. Ένας τρόπος βαθιού ποτίσματος είναι η δημιουργία μιας μεγάλης αρδευτικής λεκάνης, βάθους περίπου 20εκ. γύρω από το φυτό (η γύρω από μία ομάδα μικρών φυτών) κατά την φύτευση. Κατά το πότισμα η λεκάνη πρέπει να γεμίζει ως απάνω και να επιτρέπει στο νερό να εισχωρήσει βαθιά.

Θερινή νάρκη: άφυλλο αλλά όχι ξερό
Μερικά μεσογειακά φυτά πέφτουν σε θερινή νάρκη, χάνοντας όλα τους τα φύλλα όταν σταματήσει το πότισμα. (Παραδείγματα είναι τα Medicago arborea  και το Teucrium fruticans.) Αυτά τα φυτά μπορεί να μοιάζουν ξερά αλλά εξακολουθούν να είναι ζωντανά. Με τις πρώτες βροχές του φθινοπώρου θα βγάλουν νέα φύλλα. Όταν σχεδιάζετε έναν άνυδρο κήπο, καλό είναι να τοποθετείτε τέτοια φυτά στο βάθος κι όχι στην πρώτη γραμμή.

Μερικές συμβουλές:
Να φυτεύετε το φθινόπωρο
Πάντα να φυτεύετε το φθινόπωρο ώστε τα νέα φυτά να ωφεληθούν από τις χειμωνιάτικες βροχές κατά την πρώτη τους χρονιά.

Να αγοράζετε μικρά φυτά.
Όταν ψωνίζετε κοιτάξτε να διαλέξετε μικρά και γερά φυτά του είδους πού θέλετε και μην παρασυρθείτε από τα μεγάλα και ανθισμένα. Τα φυτά που παίρνουν τη θέση τους στον κήπο όταν είναι ακόμη μικρά θα εδραιωθούν καλύτερα και γρηγορότερα, και σε κανένα δυό χρόνια θα είναι μεγαλύτερα από εκείνα που αρχικά θέλατε.

Αποστράγγιση
Τα φυτά ξηρού κλίματος δεν αντέχουν νερό στις ρίζες τους τον χειμώνα, και χρειάζονται έδαφος με καλή αποστράγγιση. Για να το εξασφαλίσετε αυτό σκαλίστε βαθιά το χώμα πριν φυτέψετε και αν το δείτε βαρύ και αργιλώδες προσθέστε άμμο ή χαλίκι.

Περιορίστε την επιφανειακή εξάτμιση
Για να εμποδίσετε την απώλεια υγρασίας από εξάτμιση, καλύψτε το χώμα με ένα παχύ (τουλάχιστον 10 εκ.) στρώμα οργανικής (ψιλοκομμένα κλαδιά) ή ανόργανης (χαλίκι ή βοτσαλάκια) εδαφοκάλυψης. Η ανόργανη εδαφοκάλυψη έχει το προτέρημα των στραγγιστικών ιδιοτήτων, και ενδείκνυται για φυτά που δεν αντέχουν τη χειμωνιάτικη υγρασία. Πολλά φυτά με καταγωγή από τα πετρώδη εδάφη των μεσογειακών λόφων αγαπούν ιδιαίτερα το χαλίκι. Αφήστε ακάλυπτη την αρδευτική λεκάνη κατά τον πρώτο χρόνο του φυτού.

Που θα βρείτε τα κατάλληλα φυτά;
Δυστυχώς τα περισσότερα φυτώρια και κέντρα κήπου, ιδιαίτερα στις περιοχές της Μεσογειακής Λεκάνης, δεν διαθέτουν μεγάλη ποικιλία φυτών ξηρού κλίματος. (Βέβαια, αν οι πελάτες τα ζητούν επίμονα κάποια στιγμή θα το κάνουν.) Αν δυσκολεύεστε να βρείτε τα φυτά που θέλετε στην περιοχή σας, ψάξτε στο διαδίκτυο για ειδικευμένα φυτώρια που κάνουν αποστολές.

ανάρτηση από Το Μεσογειακό Σύλλογο 
Πολλές πληροφορίες για κηπουρική ξηρού κλίματος με λεπτομερείς καταλόγους κατάλληλων φυτών, υπάρχουν στα ακόλουθα βιβλία:

Στα ελληνικά:
Olivier Filippi, Για έναν άνυδρο κήπο, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2008
Heidi Gildemeister, Κήποι στο φως της Μεσογείου, Εκδόσεις Ποταμός, 2004.

Στα αγγλικά:
Heidi Gildemeister, Mediterranean Gardening: A Waterwise Approach, Thames and Hudson, 2004; Editorial Moll, 1995

Κρεμμυδάκια στο μπαλκόνι μας και στον αγρο

Μπορείτε να φανταστείτε την μαγειρίτσα χωρίς φρέσκο κρεμμυδάκι; Ή την σαλάτα μαρουλιού; Για δοκιμάστε να κάνετε μία νόστιμη και «δεμένη» σάλτσα χωρίς ξερό κρεμμύδι; Παρατηρείστε ότι, μόνο για το κρεμμύδι χρησιμοποιείται το υποκοριστικό του -κρεμμυδάκι- για να περιγραφεί μία άλλη όψη και χρήση του ιδίου φυτού. Οι αρχαίοι μας Έλληνες τιμούσαν αρκούντως το κρεμμύδι, μιας και, εκτός των άλλων χρήσεων, αποτελούσε σταθερό συστατικό του πρωινού τους (ακράτισμα).

Ο αρχαίος κόσμος, καλλιεργούσε το κρεμμύδι, όχι μόνο για την άρτυση των φαγητών αλλά και για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες, που οφείλονται μάλλον στην μεγάλη περιεκτικότητά του σε ιώδιο και θειάφι.

Το κρεμμύδι, μπορεί να καταναλωθεί με πολλούς τρόπους. Ως φρέσκο κρεμμυδάκι, αποτελεί ιδανικό συστατικό για τα διάφορα φρικασέ και τις ωμές σαλάτες, ενώ ως ξερό κρεμμύδι, αποτελεί βασικό συστατικό για πάμπολλες συνταγές μαγειρικής.

Το ξερό κρεμμύδι, μπορεί ακόμα να ψηθεί ολόκληρο και να αποτελέσει μία εξαίρετη σαλάτα με λίγο ξύδι και λάδι.

Ας δούμε λοιπόν πώς μπορείτε να έχετε κρεμμυδάκια και κρεμμύδια όλον τον χρόνο.
1. Παραγωγή σπόρων και κοκκαριού: Κατά κανόνα, η παραγωγή του κρεμμυδιού γίνεται φυτεύοντας μικρούς βολβούς (κοκκάρι), οι οποίοι στη συνέχεια βλαστάνουν και παράγουν το μεγάλο κρεμμύδι που όλοι γνωρίζουμε. Εμείς εδώ, θα δούμε πώς μπορείτε να παράγετε μόνοι σας τον σπόρο για την εν συνεχεία παραγωγή του κοκκαριού. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι, τα μεγάλα ξερά κρεμμύδια, αν τα φυτέψετε, θα βλαστήσουν και θα αναπτύξουν παράλληλα με τα κρεμμυδόφυλλα, έναν κεντρικό σκληρό κορμό στην κορυφή του οποίου θα αναπτυχθεί ένα στρογγυλό άνθος. Όταν ωριμάσει και ξεραθεί, μπορείτε να συλλέξετε τον κρεμμυδόσπορο, το λεγόμενο μπαρούτι από την ομοιότητά του με αυτήν. Αυτόν τον σπόρο, μπορείτε να τον σπείρετε κατά τον Φεβρουάριο-Μάρτιο. Το κοκκάρι σας (μικροί κρεμμυδοβολβοί), θα είναι έτοιμο κατά τον Ιούλιο-Αύγουστο. Η σπορά του μπαρουτιού, γίνεται σε βάθος το πολύ μέχρι 1 εκατοστό από την επιφάνεια του εδάφους. Τρία έως τέσσερα γραμμάρια σπόρου, αρκούν για 1 τετραγωνικό μέτρο. Συνεπώς, αν δεν θέλετε να σπείρετε τον θεσσαλικό κάμπο, αρκούν 5-6 μεγάλα ξερά κρεμμύδια για να παράγετε το μπαρούτι και το αντίστοιχο κοκκάρι που απαιτείται για έναν οικογενειακό λαχανόκηπο. Ο τρόπος συλλογής και φύλαξης του κοκκαριού μέχρι την φύτευσή του, είναι ίδιος με τους αντίστοιχους του ξερού κρεμμυδιού που αναφέρονται στη συνέχεια.
 

2. Φύτευση κοκκαριού: Αν θέλετε να παράγετε χλωρά κρεμμύδια, θα πρέπει να φυτέψετε το κοκκάρι σας τον Οκτώβριο με Νοέμβριο. Τα χλωρά κρεμμυδάκια σας θα είναι έτοιμα την επόμενη άνοιξη. Αν αντίθετα θέλετε να παράγετε ξερά κρεμμύδια, θα φυτέψετε κατά το τέλος Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου. 

Τα ξερά σας κρεμμύδια θα είναι έτοιμα για συγκομιδή κατά τον μήνα Αύγουστο. Σημειώστε ότι, μπορείτε να έχετε φρέσκα κρεμμυδάκια όλον τον χρόνο, αρκεί να φυτεύετε τμηματικά τον διαθέσιμο χώρο. Η φύτευση γίνεται σε βραγιές με απόσταση 20-30 εκατοστά μεταξύ τους και σε βάθος 3-4 εκατοστά. Μέσα στην ίδια βραγιά, η απόσταση των φυτών πρέπει να είναι 10-15 εκατοστά.

3. Τεχνική καλλιέργειας: Το κρεμμύδι, έχει ανάγκη από ελαφρύ χώμα πλούσιο σε οργανικές ουσίες και καλοδουλεμένο, για να μπορέσει να αναπτύξει συμμετρικούς βολβούς. Ακόμα, το κρεμμύδι δεν χρειάζεται λίπανση με κοπριά κατά τη σπορά γιατί δεν την αφομοιώνει εύκολα. Προτιμότερο είναι να έχετε λιπάνει από την προηγούμενη περίοδο, έτσι ώστε η κοπριά να έχει αφομοιωθεί σχεδόν πλήρως από το χώμα. Επίσης, το περίσσευμα υγρασίας στο χώμα, ταλαιπωρεί το κρεμμύδι, εμποδίζει την ανάπτυξή του και ευνοεί την ανάπτυξη ασθενειών, όπως την σήψη. Επομένως, φροντίστε το έδαφος να είναι στραγγερό και μην το ποτίζετε υπέρμετρα. Από την σύσταση του εδάφους, εξαρτάται η μικρότερη ή μεγαλύτερη καυστικότητα του κρεμμυδιού. Έδαφος πλούσιο σε θειάφι, παράγει καυστικά κρεμμύδια ενώ έδαφος πλούσιο σε άζωτο, τα γλυκαίνει.
4. Συγκομιδή: Είναι ευνόητο ότι μπορείτε να μαζεύετε τα κρεμμύδια σας οποιαδήποτε στιγμή το απαιτούν οι ανάγκες σας. Μόνο για τα ξερά κρεμμύδια, αυτά δηλαδή που θέλετε να φυλάξετε και να διατηρήσετε για τον χειμώνα, θα πρέπει να τα συλλέξετε σε συγκεκριμένο στάδιο της ωρίμανσής τους. Η κατάλληλη στιγμή είναι, όταν τα φύλλα αρχίσουν να κιτρινίζουν έντονα και γέρνουν προς το έδαφος. Σε αυτή την φάση, οι βολβοί έχουν αναπτυχθεί τελείως και είναι έτοιμοι για συγκομιδή και φύλαξη. Ξεριζώστε τους βολβούς, τραβώντας τους κάθετα προς τα πάνω με σταθερή δύναμη. Αν το έδαφος είναι πολύ συμπαγές, καλό είναι να κάνετε αυτή την εργασία, 1-2 ημέρες μετά από ένα καλό πότισμα.
 

5. Φύλαξη και διατήρηση:Για να μπορέστε να διατηρήσετε καλά τα ξερά κρεμμύδια και να μην μουχλιάσουν, είναι απαραίτητο να τα αφήσετε 2-3 ημέρες απλωμένα σε στεγασμένο μέρος για να στεγνώσουν. Μπορείτε να τα αφήσετε και στο σημείο που τα ξεριζώσατε, αν μπορέσετε να εξασφαλίσετε την Υψηλή διαβεβαίωση ότι δεν θα βρέξει. Φροντίστε όμως να τα σκεπάζετε τη νύχτα για να μην τα επηρεάζει η πρωινή δροσιά. Στην συνέχεια, καθαρίστε το χώμα και τις κατεστραμμένες φλούδες, κόψτε την ουρά στα 2-3 εκατοστά, τοποθετήστε τα σε ξύλινα ή χάρτινα τελάρα και φυλάξτε τα σε μέρος χωρίς υγρασία και με λίγο φως. Επειδή χρειάζονται αερισμό για να μην μουχλιάσουν, φροντίστε η ποσότητα σε κάθε τελάρο να είναι τέτοια που να μπορούν όλοι οι βολβοί να αερίζονται. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να τα τοποθετήσετε ένα-ένα, αλλά ούτε και σε σωρό που εμποδίζει τον αερισμό. Ωστόσο, ο πιο γνωστός -και κατά τη γνώμη μου περισσότερο αρεστός από άποψη αισθητικής- τρόπος διατήρησης είναι, σε πλεξούδες. Αν αποφασίσετε να τα διατηρήσετε σε πλεξούδες, μην κόψετε την ουρά τους γιατί θα σας χρειαστεί για το πλέξιμο. Πάρτε έναν σκοινί, και πλέξτε τις ουρές τους μαζί με το σκοινί, χρησιμοποιώντας την ίδια τεχνική που εφαρμόζουν οι γυναίκες στις πλεξούδες των μαλλιών τους. Κρεμάστε τις σε μέρος δροσερό και προφυλαγμένο. Τα κρεμμύδια εννοείται…

Το κρεμμύδι είναι ένα εύκολο φυτό στην καλλιέργειά του. Κι αν ακόμα δεν έχετε λαχανόκηπο, μια-δυο ζαρντινιέρες στη βεράντα, είναι αρκετές για να έχετε τουλάχιστον φρέσκο κρεμμυδάκι από τα ίδια σας τα χέρια. Ή τα χεράκια της….

Πηγή: www.valentine.gr

για πληροφορίες, συμβουλές     2130043272         ή         www.bioprasino.gr 

Αντιμετώπιση του εντόμου καραντίνας Tuta absoluta

ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΝΤΟΜΑΤΑ 10.6.2010

Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου Μαγνησίας

ΔΕ Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο ΥΑντιμετώπιση του εντόμου καραντίνας Tuta absoluta

Το έντομο Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechidae), αποτελεί σημαντικό εχθρό των κηπευτικών, το οποίο επεκτείνεται με ραγδαίους ρυθμούς σε ολόκληρη την Ελλάδα καταστρέφοντας καλλιέργειες ντομάτας, πατάτας ακόμη και μελιτζάνας. Από το 2004 περιλαμβάνεται στον κατάλογο Α1 (με αριθμό 321) των εχθρών καραντίνας του EPPO (European and Mediterranean Plant Protection Organization) για τους οποίους ισχύουν ειδικά φυτοϋγειονομικά μέτρα. Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Π.Δ. 365 υποχρεούμαστε να λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να παρεμποδίσουμε την εξάπλωση επιβλαβών οργανισμών. Το έντομο έχει έρθει στην Ελλάδα από το 2009, σε θερμοκήπια της Κρήτης. Η παρουσία του εντόμου έχει διαπιστωθεί σε περιοχές της Μαγνησίας, της Λάρισας και των Τρικάλων τόσο σε θερμοκηπιακές όσο και σε υπαίθριες καλλιέργειες.

Μορφολογία, αναγνώριση

Αυγό: κυλινδρικά, υπόλευκα έως λευκά, μήκους 0,35 mm. Τα αυγά εναποτίθενται κυρίως στην κάτω πλευρά των φύλλων. Η επώασή τους διαρκεί 4-5 ημέρες.

Κάμπιες: Οι νέο-εκκολαφθείσες προνύμφες είναι μικρές (0,5 χιλιοστό), κιτρινωπές. Καθώς ωριμάζουν, οι προνύμφες γίνονται κιτρινοπράσινες και εμφανίζουν μια χαρακτηριστική μαύρη ζώνη πίσω από το κεφάλι. Οι πλήρως αναπτυγμένες προνύμφες αποκτούν μήκος γύρω στα 9 χιλιοστά και ένα ρόδινο χρώμα στη ράχη τους.

Χρυσαλίδες: έχουν χρώμα ανοιχτό καφέ με μήκος γύρω στα 6 χιλιοστά

Ακμαία: έχουν χρώμα γκρι-καφέ, μήκος σώματος γύρω στα 6 χιλιοστά και άνοιγμα πτερύγων γύρω στα 10 χιλιοστά. Διαθέτουν νηματοειδείς κεραίες (σε σχήμα χάνδρας), με ασημογκρί απόχρωση και χαρακτηριστικές μαύρες κουκίδες στο επάνω πτερύγιο.

Φυτά ξενιστές

Το έντομο προσβάλλει την τομάτα (Lycopersicon esculentum), τη μελιτζάνα (Solanum melongena), την πατάτα (Solanum tuberosum), την πιπεριά (Capsicum annuum), το φασόλι (Phaseolus vulgaris) καθώς και την αγριοτοματιά (Solanum nigrum), τον τάτουλα (Datura stramonium), το γιατράκο (Nicotiana glauca) και το γερμανό (Solanum elaeagnifolium),


Βιολογία του εντόμου

Το έντομο πολλαπλασιάζεται ταχύτατα, συμπληρώνοντας τον κύκλο του μέσα σε 24-38 ημέρες, ανάλογα με τη θερμοκρασία και μπορεί να έχει 10-12 γενεές το χρόνο.

Η ελάχιστη θερμοκρασία στην οποία δραστηριοποιείται είναι 9οC. Διαχείμαση μπορεί να γίνει στη μορφή αυγού, χρυσαλίδας ή τέλειου εντόμου.

Τα τέλεια έντομα είναι δραστήρια κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ κατά τη διάρκεια της ημέρας κρύβονται ανάμεσα στα φύλλα. Κάθε θηλυκό γεννά μέχρι και 260 αυγά πάνω στα υπέργεια μέρη των φυτών. Οι προνύμφες που εκκολάπτονται από τα αυγά ορύσσουν στοές στο εσωτερικό φύλλων, βλαστών και καρπών και παραμένουν

μέσα σε αυτές εκτός από μικρά διαστήματα μεταξύ εκδύσεων κατά τα οποία μπορεί να βρεθούν εκτός των στοών.

Οι ώριμες προνύμφες συνήθως εξέρχονται από τις στοές και μετατρέπονται σε χρυσαλίδες είτε στο έδαφος είτε στην επιφάνεια του φύλλου (ή σε κάποια αναδίπλωση του φύλλου) και σπανιότερα μένουν μέσα στη στοά και χρυσαλιδώνονται εκεί.

Συμπτώματα προσβολής, ζημιές

Σε καρπούς τομάτας η προσβολή είναι ορατή από τη δημιουργία ευδιάκριτων στοών καθώς και τα σφαιροειδή αποχωρήματα από την τροφική δραστηριότητα της προνύμφης. Προσβολές έχουν διαπιστωθεί σε όλα τα στάδια ανάπτυξης και ωρίμανσης του καρπού. Προσβολές παρατηρούνται και στην επιφάνεια του καρπού. Οι προσβολές αποτελούνται αρχικά από μικρές σκουρόχρωμες οπές οι οποίες εξελίσσονται σε ακανόνιστες στοές.

Σε φύλλα και σε στελέχη η διαπίστωση προσβολής από τον εχθρό είναι σχετικά δύσκολη καθώς στα αρχικά στάδια μοιάζει αρκετά με προσβολή από υπονομευτή φύλλων Liriomyza spp. και δύσκολα μπορεί να αξιολογηθεί. Σε προχωρημένο στάδιο η προσβολή μπορεί να διακριθεί πιο εύκολα, καθώς οι στοές είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές που προκαλεί ο υπονομευτής ενώ συχνά παρατηρούνται ακανόνιστου σχήματος θάλαμοι εντός του παρεγχύματος του φύλλου από την δραστηριότητα της προνύμφης. Ορατά είναι και τα σφαιροειδή αποχωρήματα που δεν παρατηρούνται σε προσβολές από Liriomyza spp. Προσβολές παρατηρούνται σε νεαρούς βλαστούς και στις μασχάλες των φύλλων. Οι στοές είναι λιγότερο ευδιάκριτες, όμως τα σφαιροειδή αποχωρήματα βοηθούν στον εντοπισμό των προσβολών. Οι προνύμφες μπορούν να προσβάλλουν όλα τα υπέργεια μέρη των φυτών και σε οποιοδήποτε στάδιο ανάπτυξης αυτών (από τα νεαρά σπορόφυτα μέχρι τα ώριμα φυτά). Η συνεχής ανάπτυξη του εντόμου, στις θερμότερες περιοχές, εξασφαλίζει την παρουσία προνυμφών σ’ όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου και αυτό μπορεί να επιφέρει την πλήρη καταστροφή της καλλιέργειας. Το έντομο ζημιώνει ιδιαίτερα την τομάτα, τόσο την υπαίθρια όσο και τη θερμοκηπιακή.




ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΞΑΠΛΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΝΤΟΜΟΥ

1. Σε υπό κάλυψη καλλιέργειες:

α) κλείσιμο των ανοιγμάτων με ειδικό εντομοστεγές δίκτυ (τύπος 16x10),

β) εγκατάσταση προθαλάμου με διπλές πόρτες στα θερμοκήπια,

γ) απομάκρυνση και καταστροφή προσβεβλημένων καρπών, φύλλων και βλαστών,

δ) καταστροφή των αυτοφυών ξενιστών, στον περιβάλλοντα χώρο,

ε) επεμβάσεις με εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα και

στ) χρήση κατάλληλων εγκεκριμένων παγίδων για την εκτίμηση των επιπέδων του πληθυσμού.

2. Σε υπαίθριες καλλιέργειες:
α) επεμβάσεις με εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα,

β) απομάκρυνση και καταστροφή προσβεβλημένων καρπών, φύλλων

γ) καταστροφή των αυτοφυών ξενιστών, στον περιβάλλοντα χώρο και

δ) χρήση κατάλληλων εγκεκριμένων παγίδων για την ακριβή εκτίμηση των επιπέδων του πληθυσμού.

3. Σε χώρους συσκευασίας και επανασυσκευασίας:

α) απομάκρυνση και καταστροφή προσβεβλημένων καρπών, φύλλων και βλαστών, όπως και συσκευασιών μιας χρήσης με ασφαλή φυτοϋγειονομική μέθοδο και

β) καθαρισμός των συσκευασιών. Όπου απαιτείται μπορεί να διενεργείται απεντόμωση των επαναχρησιμοποιούμενων μέσων συλλογής και συσκευασίας καθώς και των χώρων συσκευασίας, διακίνησης και αποθήκευσης.

Η μαζική παγίδευση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επιβράδυνση της ανάπτυξης του πληθυσμού του εντόμου στο θερμοκήπιο με κατάλληλες φερομονικές παγίδες.

Για την χημική καταπολέμηση του εντόμου στην τομάτα έχει δοθεί κατ’ εξαίρεση έγκριση διάθεσης στην αγορά 120 ημερών (ισχύει μέχρι 2-10-2010) για τα εξής εντομοκτόνα σκευάσματα:

1. AFFIRM 095SG (δραστική ουσία emamectin benzoate)

2. ALTRACOR 35 WG (δραστική ουσία chloratraniliprole)

3. ALVERDE 24 SC (δραστική ουσία metaflumizone) Μόνο για υπαίθρια τομάτα

4. VOLIAM TARGO 063 SC (δραστική ουσία chlorantraniliprole και abamectin) Μόνο για τομάτα θερμοκηπίου.

Συνιστάται η εναλλαγή στη χρήση σκευασμάτων με διαφορετικό τρόπο δράσης για την αποφυγή ανάπτυξης ανθεκτικότητας του εντόμου (όχι πάνω από 2 φορές το σκεύασμα, στην ίδια καλλιεργητική περίοδο). Είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και η άμεση εφαρμογή των επεμβάσεων. Επισημαίνουμε ότι η χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων πρέπει να γίνεται βάσει των οδηγιών που αναγράφονται στις συσκευασίες και να τηρούνται οι ημέρες που απαιτούνται πριν την συγκομιδή.

Ευχαριστίες Ευχαριστούμε τις Διευθύνσεις Αγρ. Ανάπτυξης Λάρισας και Τρικάλων και το Γραφείο Γεωργικής Ανάπτυξης Τυρνάβου για τη συνεργασία .

Για τη σύνταξη του κειμένου χρησιμοποιήθηκαν οι κάτωθι πηγές :

· European and Mediterranean Plant Protection Organization, 2005. Data sheets on quarantine pests: Tuta absoluta. EPPO Bulletin 35: 434-435.

· Χαραντώνης Δ. και Γιαννοπολίτης Κ.Ν. (2009) Ο φυλλορύκτης της τομάτας Tuta absoluta Γεωργία - Κτηνοτροφία, τεύχος 5 σελ. 31-34

· www.minagric.gr

· www.bpi.gr/photos/files/files/Tuta%20absoluta.pdf
Κατευθυντήριες οδηγίες


Για το Π.Κ.Π.Φ.& Π.Ε. Μαγνησίας

Ο Προϊστάμενος Δ/νσης

Βλειώρας Σπύρος

Το τουνελ της Γλυσίνιας

Ο παράδεισος έχει όνομα: "το τουνελ της Γλυσίνιας" Αν με ρωτούσατε τι υπάρχει στο τέρμα αυτού του «μαγευτικού» ανθισμένου τούνελ, θα σας έλεγα. «ο παράδεισος ή η μαγική Χώρα των Θαυμάτων»! Κι, όμως, το μοναδικό στον κόσμο «ανθισμένο» τούνελ δεν είναι μέρος κάποιου παραμυθιού ούτε τόπος μυθικός. Υπάρχει πάνω στον πλανήτη Γη, αποδεικνύοντας για άλλη μία φορά το μεγαλείο της φύσης! Το εκπληκτικό «Wisteria Tunnel» αποτελεί μέρος του κήπου Kawachi Fuji Garden, που βρίσκεται στην πόλη Kitakyushu της Ιαπωνίας, λίγα χιλιόμετρα μακριά από το Τόκιο. Στην ουσία πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα πάρκα στον κόσμο, στο εσωτερικό του οποίου κυριαρχούν οι ουιστέριες ή αλλιώς γλυτσίνιες. Εντυπωσιακά αναρριχώμενα φυτά της Άπω Ανατολής με μοβ και λευκά λουλούδια «πλημμυρίζουν» το πάρκο, συνθέτοντας μοναδικές εικόνες με ανθισμένους μεγάλους διαδρόμους αλλά και φυσικά τούνελ, που όμοιά τους δεν υπάρχουν πουθενά στον κόσμο. Πλήθος κόσμου επισκέπτεται καθημερινά αυτόν τον επίγειο «παράδεισο», απολαμβάνοντας μια βόλτα κάτω από τους «κρεμαστούς» κήπους του πάρκου, η οποία δεν μπορεί παρά να αποτελεί μια ολοκληρωμένη εμπειρία που ικανοποιεί στο έπακρο όλες τις αισθήσεις, με την όραση και την όσφρηση, βέβαια, να βρίσκονται στο. προσκήνιο! Αν και «μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις» (και εσείς εδώ έχετε πολλές εικόνες, άρα και πολύ περισσότερες λέξεις!), δεν μπορώ να μην σας πω ότι ο συγκεριμένος κήπος έχει βραβευτεί πολλές φορές για την ομορφιά του (πράγμα αυτονόητο, νομίζω) αλλά και για τη συντήρησή του, αφού ορισμένες από τις ουιστέριες «έχουν στην πλάτη τους» αρκετά χρόνια ζωής!

 πηγη http://perierga.gr

ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΒΟΤΑΝΑ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ 

Τα βότανα έχουν πολλούς τρόπους χρήσης. Τα απλά και συνηθισμένα βότανα, που συνήθως έχουμε στα σπίτια μας, χρησιμοποιούνται κυρίως σαν αφεψήματα. 

Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι για να φτιάξουμε αποτελεσματικά και κυρίως θεραπευτικά ροφήματα:

ΕΓΧΥΜΑ: Είναι ο καλύτερος τρόπος για να πάρουμε δυνατά ροφήματα από βότανα από τα οποία χρησιμοποιούμε τα άνθη ή τα φύλλα ή γενικά μαλακά μέρη του φυτού, που είναι συνήθως και ιδιαίτερα αρωματικά.
Βάζουμε να βράσει νερό, και μόλις έρθει σε θερμοκρασία βρασμού το κλείνουμε και ρίχνουμε μέσα την κατάλληλη ποσότητα βότανου. Συνήθως υπολογίζουμε ποσότητα βοτάνων όσο πιάνουμε με τρία δάχτυλα του χεριού μας (ή δύο κουταλάκια του γλυκού), για κάθε φλυτζάνι. Αφήνουμε τα βότανα στο βραστό νερό για 10 ως 20 λεπτά και μετά το σουρώνουμε και το πίνουμε.


ΑΦΕΨΗΜΑ: Αυτός ο τρόπος είναι καλύτερος για σκληρότερα μέρη των φυτών, δηλαδή ρίζες, σκληροί βλαστοί ή καρποί. Βάζουμε νερό να βράσει. Μόλις αρχίσει ο βρασμός ρίχνουμε μέσα το βότανο και αφήνουμε να βράζουν για 5 ως 10 λεπτά. Το κατεβάζουμε από τη φωτιά, το σουρώνουμε και το πίνουμε. 
Μπορούμε όμως να χρησιμοποιήσουμε τα βότανα και με άλλους τρόπους. 


ΒΑΜΜΑ: Είναι διαλύματα με βότανα διατηρημένα σε μείγμα από οινόπνευμα ή αλκοολούχο ποτό (π.χ. βότκα) και νερό. Η αναλογία βοτάνου προς το υγρό πρέπει να είναι περίπου 1 προς 5. Βάζουμε το μείγμα σε ερμητικά κλειστό γυάλινο δοχείο, σε ζεστό μέρος, για 14 μέρες. Μετά το στραγγίζουμε και το αποθηκεύουμε σε σκούρα μπουκάλια, καλά κλεισμένα. 
Το βάμμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί αδιάλυτο ή διαλυμένο σε νερό, να προστεθεί σε ροφήματα ή για εξωτερική χρήση σε κομπρέσες, στο λουτρό κλπ. Ακόμη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή αλοιφών με κερί μέλισσας ή άλλα έλαια. 


ΚΑΤΑΠΛΑΣΜΑ (ΚΟΜΠΡΕΣΑ): Βοηθάει το σώμα να απορροφήσει από το δέρμα τα συστατικά του βοτάνου. Φτιάχνουμε διάλυμα του βοτάνου με τον τρόπο του εγχύματος ή του αφεψήματος (ανάλογα με το βότανο), βουτάμε σ’ αυτό μια κομπρέσα και την τοποθετούμε στο μέρος που πάσχει. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα βρασμένα βότανα, χωρίς να τα στραγγίσουμε, αλλά βάζοντας τα σε γάζα, για να δημιουργήσουμε ένα κατάπλασμα. Ακόμη μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το βάμμα που ήδη έχουμε, διαλυμένο σε νερό, στο οποίο βουτάμε κομπρέσες. 




ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

- Τα βότανα πρέπει να φυλάσσονται σε μέρος σκιερό, σε γυάλινα αλλά σκουρόχρωμα δοχεία, μακριά από τον ήλιο, τις υψηλές θερμοκρασίες και την υγρασία.

- Προμηθευόμαστε όση ποσότητα νομίζουμε ότι μπορεί να καταναλωθεί μέσα σε ένα χρόνο το πολύ, γιατί μετά χάνουν την δραστικότητα τους.

- Δεν είναι καλό να πίνουμε πολλά ροφήματα την ημέρα. Η κατάχρηση μπορεί να οδηγήσει σε δυσάρεστες συνέπειες, συχνά αντίθετες από το ζητούμενο κάθε βοτάνου

- Καλό είναι να μην ανακατεύουμε πολλά βότανα μαζί, εκτός αν έχουμε ιδιαίτερες γνώσεις ή ακολουθούμε συμβουλές κάποιου ειδικού. Αλλιώς ας επιλέγουμε ένα ή δύο το πολύ βότανα, ανάλογα με τις προτιμήσεις μας αλλά και την αντίδραση του οργανισμού μας σε κάθε ένα απ’ αυτά.

- Είτε κάνουμε έγχυμα είτε αφέψημα, πάντα τα βότανα τα προσθέτουμε αφού πάρει βράση το νερό, ώστε να διασπαστούν τα τοιχώματα των φύλλων και να εγχυθούν τα ωφέλιμα συστατικά. 

- Το έγχυμα χρειάζεται τουλάχιστον 10 λεπτά για να γίνει, αλλά καλό είναι να παρακολουθούμε και το χρώμα του νερού. Αφαιρούμε τα βότανα από το νερό όταν αυτό έχει πάρει το κατάλληλο χρώμα. Δεν τα αφήνουμε περισσότερο, γιατί τότε καταστρέφονται τα πολύτιμα συστατικά. 

- Το ρόφημα των βοτάνων καλό είναι να καταναλώνεται αμέσως μόλις η θερμοκρασία του είναι ανεκτή από μας. Όσο περισσότερο παραμένει αποδυναμώνεται. Ωστόσο, τα εγχύματα μπορούν να καταναλωθούν και αργότερα, αρκεί να διατηρηθούν στο ψυγείο. Τα αφεψήματα πρέπει να καταναλωθούν μέσα σε 12 ώρες το πολύ, γιατί μετά χάνουν τις ιδιότητες τους. Σε κάθε περίπτωση πάντως, πρέπει να διατηρούνται καλά κλεισμένα, για να αποφευχθεί η οξείδωση.

- Να αποφεύγουμε την προσθήκη ζάχαρης, γιατί εξουδετερώνει την αντιοξειδωτική δράση του αφεψήματος. Αντίθετα, την αυξάνει η χρήση του μελιού.

- Το λεμόνι αυξάνει την αντιοξειδωτική δράση περίπου κατά 45%, οπότε άφοβα μπορούμε να προσθέτουμε όσο μας ευχαριστεί.

- Το γάλα, αν και δίνει θρεπτικές ουσίες, ας αποφεύγεται γιατί υποβαθμίζει το αφέψημα. 



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΠΗΓΕΣ
- 200 ΒΟΤΑΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ, Γκόλιου Ρούλα, εκδόσεις Μαλλιάρης.
- Ο ΠΡΑΚΤΙΚΟΣ ΓΙΑΤΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΒΟΤΑΝΑ, Θανασούλια Βούλα, Εκδόσεις Αγγελάκη.



Νίκη Β.
ΠΗΓΗ:http://giatrosofia-elladas.blogspot.gr/

Σημασία μερικών στοιχείων ενός εδάφους: PH του εδάφους, αγωγιμότητα εδάφους, οργανική ουσία στο έδαφος και ο λόγος άνθρακας προς άζωτο στο έδαφος.

PH

1) Μέγεθος που δείχνει πόσο όξινο ή αλκαλικό είναι το εδαφικό διάλυμα - το νερό του εδάφους δηλαδή που περιέχει διαλυμένα τα θρεπτικά στοιχεία. Τα εδάφη με πολύ ασβέστιο είναι αλκαλικά ενώ αυτά με ελάχιστο είναι όξινα. Το pH το μετρούμε με μια κλίμακα από 0 έως 14. Ωστόσο τα φυτά αναπτύσσονται στην περιοχή από το 5 έως το 9 περίπου (το 7 είναι το ουδέτερο pH).

2) Το κάθε φυτό έχει τις προτιμήσεις του. Ένα φυτό που βρίσκεται σε έδαφος με ακατάλληλο pH συνήθως υποφέρει από τροφοπενίες, γιατί δεν μπορεί να απορροφήσει κάποια θρεπτικά συστατικά του εδάφους ακόμα και αν αυτά βρίσκονται σε επαρκή ποσότητα.

3) Η απορρόφηση των ανόργανων συστατικών από τις ρίζες των φυτών π.χ. άζωτο, σίδηρο γίνεται μόνο όταν είναι διαλυμένα σε νερό. Εξαιρετικά όξινα ή αλκαλικά, εδάφη δεν επιτρέπουν σε αρκετά θρεπτικά συστατικά για τα φυτά να διαλυθούν και κατά συνέπεια αυτά δεν σε θέση να τα απορροφήσουν. Καθώς τα φυτά δεν λαμβάνουν τις απαιτούμενες ποσότητες θρεπτικών συστατικών, εμφανίζουν μειωμένη παράγωγη, μικρή ανάπτυξη και είναι επιρρεπή και ευπρόσβλητα σε ασθένειες φυτών.

4) Πρακτικά λοιπόν η γνώση του βαθμού οξύτητας, μας επιτρέπει το φύτεμα δέντρων και φυτών τα οποία έχουν αντίστοιχες απαιτήσεις ή την τροποποίηση του εδάφους σε σχέση με φυτά και δέντρα τα οποία ήδη υπάρχουν.

Αγωγιμότητα εδάφους

1) Από την οποία εκτιμάτε η αλατότητα ενός εδάφους, πολλαπλασιάζοντας την ειδική αγωγιμότητα εδάφους επί 0,128.

2)υψηλή αγωγιμότητα σημαίνει υψηλή αλατότητα εδάφους

Οργανική ουσία στο έδαφος

1) Η οργανική ουσία του εδάφους αποτελεί πηγή βιοποικιλότητας του εδάφους, ενεργώντας ως δεξαμενή θρεπτικών ουσιών όπως το άζωτο, ο φώσφορος και το θείο, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί τον κύριο συντελεστή γονιμότητας του εδάφους.

2) Ο οργανικός άνθρακας του εδάφους υποστηρίζει τη δομή του εδάφους βελτιώνοντας το φυσικό περιβάλλον των ριζών ώστε να διεισδύσουν μέσα στο έδαφος.

3) Η οργανική ουσία απορροφάει νερό – έχει την ικανότητα να συγκρατεί περίπου έξι φορές το βάρος της σε νερό – και κατά συνέπεια η σημασία της για τη βλάστηση σε φυσικά ξηρά και αμμώδη εδάφη είναι καθοριστική. Τα πλούσια σε οργανική ουσία εδάφη έχουν καλύτερη δομή πράγμα που βελτιώνει τη διήθηση νερού και μειώνει την ευπάθεια του εδάφους στη συμπύκνωση, στη διάβρωση, στην απερήμωση και στις κατολισθήσεις.

Ο λόγος C/N

Η σχέση C/N είναι πολύ σημαντική και η ιδανική τιμή της πρέπει να είναι γύρω στο 25-35/1. Ο άνθρακας είναι βασικά αυτός που παρέχει ενέργεια στους μικροοργανισμούς, ενώ το άζωτο βασικό

συστατικό για τη δημιουργία των πρωτεϊνικών συστατικών τους. Αν η τιμή του C/N είναι μεγαλύτερη, απαιτείται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για την αποσύνθεση, ενώ αν είναι μικρότερη, τότε μέρος του αζώτου χάνεται στην ατμόσφαιρα με τη μορφή αμμωνίας. Η ρύθμιση του λόγου C/N μπορεί να γίνειμε την ανάμειξη υλικών που έχουν διαφορετικές τιμές C/N. Τα άχυρα περιέχουν μεγάλο ποσοστό άνθρακα, ενώ η εμπλουτισμένη με ούρα κοπριά, περιέχει μεγάλο ποσοστό αζώτου

Σχέση C/N : Κατά τη διάρκεια της αποικοδόμησης της ενσωματωμένης στο έδαφος πράσινης φυτικής μάζας, βασική σημασία έχει η τιμή του πηλίκου περιεκτικότητα άνθρακα προς άζωτο (C/N). Η τιμή C/N θα πρέπει να είναι χαμηλή, ιδιαίτερα όταν πρόκειται ν’ ακολουθήσουν καλλιέργειες μη ψυχανθών ειδών, ώστε το άζωτο που απελευθερώνεται κατά την αποικοδόμηση της

φυτικής μάζας από τη δράση των μικροοργανισμών του εδάφους, να είναι διαθέσιμο στα φυτά της καλλιέργειας που ακολουθεί. Όσο τα φυτά της καλλιέργειας αυτής αναπτύσσονται, η περιεκτικότητα του εδάφους σε άνθρακα αυξάνεται, ενώ η περιεκτικότητα σε πρωτεϊνες και κατά συνέπεια και σε άζωτο μειώνεται. Το ιδανικό πηλίκο C/N, για την ταχύτερη αποικοδόμηση των οργανικών υπολειμμάτων, κυμαίνεται από 15/1 έως 25/1, ανάλογα με το φυτικό είδος.

Όταν το πηλίκο C/N είναι μεγάλο, οι μικροοργανισμοί του εδάφους που είναι υπεύθυνοι για τη διάσπαση των οργανικών υπολειμμάτων, έχοντας στη διάθεσή τους αφθονία ενέργειας (πολύ άνθρακα), πολλαπλασιάζονται υπέρμετρα. Τότε λοιπόν, όσο άζωτο παράγεται από τη διάσπαση των

φυτικών υπολειμμάτων καταναλώνεται από τους μικροοργανισμούς για την οικοδόμηση των πρωτεϊνών τους και επί πλέον καταναλώνεται και το εδαφικό διαθέσιμο ανόργανο άζωτο, για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες των αυξηθέντων μικροοργανισμών. Αυτή η εξέλιξη έχει ως αποτέλεσμα οι κύριες καλλιέργειες να υποφέρουν από έλλειψη ανόργανου αζώτου. Σε τέτοιες περιπτώσεις ενσωμάτωσης πράσινης φυτικής μάζας χλωρήςλίπανσης με υψηλό πηλίκο C/N, συνιστάται η προσθήκη στο έδαφος μικρών ποσοτήτων οργανικού αζώτου, για να καλυφθούν οι πρώτες ανάγκες των μικροοργανισμών.

για πληροφορίες, συμβουλές     2106017403         ή         www.topiodomi.gr   
ΠΗΓΗ agroboard.blogspot.gr 

ΜΗΛΙΑ

Έδαφος 
Ανάγλυφο εδάφους: Αποφεύγονται επίπεδες τοποθεσίες που περιβάλλονται από λόφους ( έκθεση σε παγετούς). 
Συνιστάται: επιλογή κατηφορικών τοποθεσίας που καταλήγει σε επίπεδη επιφάνεια. Αποφυγή έτσι κινδύνων όπως άνεμοι, παγετώνες κτλ.
Υπέδαφος: μεγαλύτερη σημασία από το επιφανειακό έδαφος. Πρέπει: καλή αποστράγγιση, σύσταση αμμοπηλώδη, pH εδάφους = 6,5 - 6,8. 
Αποστράγγιση: καλή, κυρίως κατά τα τέλη του χειμώνα - αρχές άνοιξης γιατί τότε η αποστράγγιση είναι δυσκολότερη. 

Ανεμοπροστασία: Εγκατάσταση ανεμοφρακτών, στις ανεμόπληκτες περιοχές, για προστασία και μείωση ταχύτητας ανέμου και για μείωση απώλειας υγρασίας από εξάτμιση, ζημιές.

Πότισμα 
Γενικά για να θεωρηθεί ένα πότισμα ικανοποιητικό χρειάζεται να γνωρίζουμε: 
-την ποσότητα νερού που απορροφούν τα δένδρα από το έδαφος 
-ότι η ποσότητα του νερού και η ποσότητα ποτισμάτων επηρεάζεται από τον τύπο του εδάφους και τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής 
-ότι η μισή ποσότητα, που καταναλίσκεται κάθε χρόνο, πρέπει να διαθέτεται κατά Ιούλιο και Αύγουστο 
-ότι οι παράγοντες, που τείνουν να περιορίσουν τη δια σπορά των ριζών σε βάθος, επηρεάζουν αποφασιστικά και την ανάγκη για πιο συχνά ποτίσματα 
-ότι τα αμμώδη εδάφη, που έχουν μικρότερη ικανότητα συγκρατήσεως, χρειάζονται αραιότερα ποτίσματα 
-ότι τα συνεκτικά επιφανειακά εδάφη και υπεδάφη και τα αδιαπέραστα στρώματα βράχων περιορίζουν τη δραστηριότητα των ριζών και αναστέλλουν την ανάπτυξη των δένδρων. 
Επίδραση νερού στη βλάστηση: Η μηλιά επωφελείται κατά την ταχεία αύξηση της βλάστησης και έμμεσα για την επόμενη βλαστική περίοδο. 
Επίδραση νερού στην αύξηση των ριζών: αναστολή της αύξησης ριζών όταν η εδαφική υγρασία είναι ανεπαρκής. 
Επίδραση νερού στο σχηματισμό και ανάπτυξη των καρποφόρων οφθαλμών: Η μεγάλη ξηρασία και οι πολλές καλοκαιρινές βροχές παρέτειναν τον σχηματισμό. Όχι μεγάλη επίδραση. 
Επίδραση νερού στην καρπόδεση και ανάπτυξη καρπών: Καρπόδεση: παροχή νερού ευνοεί την απορρόφηση Ν.
Ανάπτυξη: αύξηση μεγέθους από παροχή νερού(Μάιο και Αύγουστο) 

Επίδραση νερού στην παραγωγή: ευνοϊκή

Επίδραση νερού στην ποιότητα των καρπών : παροχή νερού τον Ιούλιο – Αύγουστο προκαλεί μια αύξηση της περιεκτικότητας των καρπών σε σάκχαρα και μια βελτίωση χρωματισμού και ποιότητας κατά την συντήρηση.

Συστήματα ποτίσματος 
Πότισμα με κατάκλιση: Ακατάλληλο σε μηλεώνες ευαίσθητους στη Phytophora cactorum (μύκητας) 

Πότισμα με διπλές λεκάνες: Αναχώματα γύρω από το λαιμό του δέντρου σε απόσταση 50 cm για την Αποφυγή ανάπτυξης μύκητα

Πότισμα με αυλάκια: 2 - 4 παράλληλα αυλάκια σε κάθε σειρά δέντρων. 
Πότισμα με τεχνητή βροχή: Ομοιόμορφη κατανομή νερού στο έδαφος, αποφυγή σπατάλης νερού, ελάχιστα εργατικά 
Πότισμα στάγδην: μικρό κόστος λειτουργίας, οικονομία νερού, δεν διαβρέχονται τα κενά μεταξύ των δέντρων, η συνεχής παροχή διατηρεί τα άλατα στο έδαφος διαλυτά, αποτελεσματικότητα λίπανσης. Μειονεκτήματα: εμφράξεις σταλακτήρων, δημιουργία συνθηκών λιμνάσεως του νερού, συγκεντρώσεις αλάτων 
Λίπανση 

Η λίπανση οργανώνεται μετά από μια ανάλυση φύλλων (φυλλοδιαγνωστική) (40-100 φύλλα) τα φύλλα λογχοειδών που καρποφόρησαν συλλέγονται ευκολότερα δίνουν σταθερότερα αποτελέσματα. Πλύσιμο φύλλων: Απαραίτητο για προσδιορισμό μικροστοιχείων και για απομάκρυνση υπολειμματικών φυτοφαρμάκων.

Μακροστοιχεία 
Άζωτο (βασικό): Tροφοπενία Ν κάτω από 1,9% , επάρκεια μεταξύ 2 - 2,4%. 
Tροφοπενία Ν: συμπτώματα: Καχεκτική βλάστηση, αποχρωματισμός φύλλων, χλωρωτικά νεύρα, μικροί καρποί που καθυστερούν να ωριμάσουν. 
Κάλιο: Τροφοπενία Κ κάτω από 1%, επάρκεια πάνω από 1,2% 
Προτιμάμε το θειικό και όχι το χλωριούχο διότι μπορεί να προκαλέσει τοξικότητα. 250 kg/ στρέμμα. Σε βαριά αργιλώδη εδάφη 500 kg/ στρέμμα. Σε όξινα εδάφη 60-120 kg/ στρέμμα. 
Φώσφορος: Επάρκεια μεταξύ 0,1-0,3%. 125 kg Ρ2Ο3 (υπερφωσφορικού) 
Μαγνήσιο: Επάρκεια >0,25%, με διαφυλλικούς ψεκασμούς με διάλυμα νιτρικού Mg 
Μικροστοιχεία 
Ψευδάργυρος: Επάρκεια >18 ppm, με διαφυλλικούς ψεκασμούς.
Μαγγάνιο: Επάρκεια > 20ppm, με διαφυλλικούς ψεκασμούς με διάλυμα Mn (Απρίλιος) 
Χαλκός: Επάρκεια Cu > 4 ppm, με διαφυλλικούς ψεκασμούς με διάλυμα Cu EDTA. 
Βόριο: Επάρκεια Β 25-70 ppm, περίσσεια Β > 100 ppm, τροφοπενία Β < 20 ppm. Η τροφοπενία θεραπεύεται με διαφυλλικούς ψεκασμούς με “Solubor” και με την προσθήκη 6 kg/ στρέμμα βόρακα 
Ασβέστιο: Επάρκεια Ca > 1% 
Τροφοπενία: Bitter: Μαύρες κηλίδες πάνω στο μήλο. Ενσωμάτωση Ca πριν εγκατασταθεί η καλλιέργεια. 
Χλώριο: Περίσσεια Cl > 0,3% 
Τροφοπενία Cl: Ξήρανση περιφέρειας ή ολόκληρου φύλλου. 
ΠΗΓΗ agroboard.blogspot.gr 
για πληροφορίες, συμβουλές     2130043272         ή         www.bioprasino.gr   

ΧΡΗΣΗ ΒΟΤΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ

Η φίλη μας Γεωργία Κ. έχει συλλέξει (και ήδη έχει αρχίσει να δοκιμάζει) πολύ ενδιαφέρουσες συνταγές για τη χρήση βασικών βοτάνων στην παραδοσιακή θεραπευτική. Γράφει:


"Στον Ελληνικό χώρο οι παραδοσιακές θεραπείες αναπτύχθηκαν πολύ καθώς, αν και ευλογημένος καθώς ανθίζουν πλήθος θεραπευτικών βοτάνων, δεν ήταν ποτέ πλούσιος τόπος από άποψη πόρων. Στις παραδοσιακές οικογένειες φρόντιζαν να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες σε φάρμακα από τα δώρα της φύσης που άνθιζαν σε κάθε τόπο. Εφάρμοζαν την πρόληψη και όχι μόνο τη θεραπεία όσον αφορά τη χρήση των βοτάνων, καθώς δεν περίμεναν να αρρωστήσουν, αλλά αντίθετα προλάβαιναν τα κρυολογήματα και αντιμετώπιζαν έγκαιρα ότι μπορούσαν. Όταν πια αρρώσταιναν, ακόμα και τότε γνώριζαν τους πρακτικούς τρόπους αντιμετώπισης και μόνο σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις θα κατέφευγαν στον πρακτικό, τη μαμή, τον παπά, τη μάγισσα, ή το γιατρό της περιοχής.

Η ρίγανη είναι γνωστή από παλιά για τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Μαζί με το θυμάρι και το φασκόμηλο αποτελούν τα βασικά θεραπευτικά βότανα που δεν έλλειπαν από τα ελληνικά σπίτια και χρησίμευαν ως φρουροί της υγείας, μιας και η αγορά φαρμάκων και η πρόσβαση του γιατρού δεν ήταν πάντα εύκολη. Άλλα θεραπευτικά ήταν το ελαιόλαδο, το λεμόνι, το κρασί ή το ξύδι, τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά ή χόρτα, που τρώγονταν στην εποχή τους. Και δύο ακόμα βασικά συστατικά που προστατεύουν από πλήθος ασθενειών αλλά και μπορούν να χρησιμεύσουν σε καταπλάσματα, το σκόρδο και το κρεμμύδι, με αντισηπτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες αντίστοιχα.

Ο τρόπος χορήγησης μπορεί να είναι από το στόμα ως αφέφημα, σκόνη, σιρόπι κλπ, ή ως εισπνοές πάνω από κατσαρόλα όπου βράζει νερό με τα απαραίτητα βότανα, ή ως καταπλάσματα επάνω σε πληγές, τραύματα, οιδήματα ή ακόμα σαν αρωματικά στη μαγειρική, σε σάλτσες, κρέατα, ως μαγειρεμένα χόρτα ή σαν σαλάτα. Το βάμμα, το έλαιο και η σκόνη αποτελούν φαρμακευτικά σκευάσματα και θέλουν ιδιαίτερη προσοχή στη δοσολογία και πάντα σε επικοινωνία με τον ολιστικό γιατρό. Χρειάζεται να ενημερώνουμε όποιον γιατρό μας παρακολουθεί γιατί η χρήση κάποιου βοτάνου μπορεί να αντενδείκνυται στην πάθησή μας, να εξουδετερώνει ή να αυξάνει τη δράση κάποιου φαρμάκου που λαμβάνουμε.


Παρακάτω παραθέτουμε μια συνοπτική περιγραφή ορισμένων βοτάνων, με στόχο να γνωστοποιήσουμε ορισμένες βασικές ιδιότητές τους, ώστε να αντλήσουμε στοιχεία από την παράδοση και να κάνουμε το ξεκίνημα μιας έρευνας στον τομέα της βοτανολογίας, αλλά και να έχουμε μια πρακτική εφαρμογή και χρήση τους.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ 
Στον Μεσαίωνα στην Ευρώπη θεωρήθηκε ευλογημένο θείο βότανο, από εκεί πήρε και το όνομά του και το χρησιμοποιούσαν για τελετουργική κάθαρση. Στην παραδοσιακή θεραπευτική θεωρείται ότι συντελλεί στην κάθαρση του αίματος. Είναι τονωτικό, δυναμωτικό, βοηθά στην πέψη, είναι αποχρεμπτικό, σπασμολυτικό, απελευθερώνει από φουσκώματα και συλλογή αερίων. Εντριβές και καταπλάσματα βοηθούν σε ρευματισμούς αρθρίτιδες και παθήσεις του δέρματος. Μπορεί να θεραπεύσει την ανορεξία, το έλκος στομάχου. Οι πεπτικές του ιδιότητες ήταν γνωστές και για αυτό στη βόρεια, κεντρική Ευρώπη παρασκεύαζαν λικέρ από το είδος Αγγελική Αρχαγγελική, όπως το Benedictine. Στα μέρη μας πιο εύκολα βρίσκουμε την Αγγελική την άγρια, ή των δασών, οι ιδιότητες είναι κοινές.

BAΛΣAMO
Επουλωτικό πληγών κυρίως με καταπλάσματα από λάδι που έχει παρασκευαστεί βάζοντας για αρκετό καιρό μέσα σε αυτό κυρίως άνθη του φυτού. Επίσης καταπλάσματα με κοπανισμένα φύλλα θεραπεύουν μώλωπες, τσιμπήματα, εγκαύματα, τραύματα, εκδορές. Το αφέψημα είναι βάλσαμο για το πεπτικό, για το στομάχι, το ήπαρ και όλες τις παθήσεις που συσχετίζονται, κυρίως για το έλκος και τον ίκτερο. Αλλά και βάλσαμο για την ψυχή, θεωρείται ότι βοηθά στην θεραπεία της κατάθλιψης. Ακόμα εμμηναγωγό, αιμοστατικό και κατά των ελωδών πυρετών.

ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ
Όχι μόνο για το φαγητό ή τον αγιασμό, αλλά και εξαίρετο θεραπευτικό βότανο. Το αιθέριο έλαιό του είναι αντισπασμωδικό. Ίσως έλαβε το όνομά του γιατί συσχετίζεται με παθήσεις της κεφαλής. Έλεγαν οι παλιοί ότι καθαρίζει το κεφάλι, χρησιμοποιείται κατά του πονοκεφάλου, της ζαλάδας, νευρικής ημικρανίας. Βοηθά μαζί με το δεντρολίβανο τη μνήμη και τη συγκέντρωση. Φέρνει ευχάριστη διάθεση, απελευθερώνοντας τη σκέψη, από τα περιττά. Με κρασί φτιάχνουμε κάτι χωνευτικό. Τονωτικό, διουρητικό, αντισηπτικό, αποχρεμπτικό. Χρησιμοποιείται κατά της δυσκοιλιότητας μαζί με λάδι στη σαλάτα.

ΓΛΥΚΑΝΙΣΟ
Το άρωμα του ούζου, ορισμένων ειδών τσίπουρου και ρακί. Είναι τονωτικό και ενεργοποιεί το νευρικό σύστημα, αλλά και αντίστοιχα τονώνει και ενεργοποιεί το πεπτικό σύστημα. Το λικέρ από σπόρους γλυκάνισου σε οινόπνευμα βοηθά στην πέψη σε επώδυνη δυσπεψία. Είναι καλό αποχρεμπτικό, κατάλληλο για το στομάχι, αντισπασμωδικό, διουρητικό, εμμηναγωγό. Ως κατάπλασμα βοηθά σε εκχυμώσεις.

ΔΕΝΤΡΟΛΙΒΑΝΟ
Ένα από τα πιο ευλογημένα βότανα με σημαντική παρουσία ως φυτό ή αιθέριο έλαιο, στην τελετουργική ή μαγική χρήση των βοτάνων. Θεωρείται ότι καθαρίζει το αίμα, αλλά και προκαλλεί διαύγεια πνεύματος. Βοηθά τη μνήμη και τη συγκέντρωση, την εγρήγορση, δρα ως τονωτικό και κρατά ξύπνιο το νου χωρίς να τον κουράζει με υπερένταση όπως κάνει ο καφές. Είναι πολύ ευεργετικό για το δέρμα και τα μαλλιά. Είναι εμμηναγωγό. Δρα κατά νευρικών παθήσεων, τοποθέτηση του φυτού στο κεφάλι θεωρείται ότι ξεκουράζει τους πνευματικά κουρασμένους. Τα βλαστάρια του σε κρασί φτιάχνουν ένα καλό τονωτικό της καρδιάς, βελτιώνοντας την κυκλοφορία του αίματος. Δρα κατά του ικτέρου, της χρόνιας χολοκυστίτιδας και ηπατίτιδας. Βοηθά σε επούλωση πληγών, σε ρευματικούς πόνους και οιδήματα, αλλά και το αφέψημά του μπορεί να βοηθήσει ακόμα και σε γαγγραινώδεις πληγές.

ΘΥΜΑΡΙ
Το όνομά του συσχετίζεται με το θυσιάζω και το αρωματίζω. Ένα από τα βασικά αντιβιοτικά είτε σε μορφή βοτάνου είτε ως αιθέριο έλαιο. Πολύ καλό για το αναπνευστικό, αλλά και για παρασιτώσεις του εντέρου, ανθελμινθικό, κατά των οξύουρων και κατά των κολικών, που οφείλονται σε λοίμωξη. Έτσι όπως και η ρίγανη βοηθά στη διάρροια, στη δυσεντερία, δρα ως αντιπυρετικό σε τυφοειδή πυρετό. Το έγχυμα μπορεί να θεραπεύσει την ψώρα και άλλες δερματοπάθειες. Στο αναπνευστικό βοηθά στη θεραπεία του κρυολογήματος (και πονοκεφάλου που προκαλείται από αυτό) άσθματος, του κοκκύτη, της φυματίωσης, της χρόνιας βρογχίτιδας, και χρόνιου κατάρρου, της λευκόρροιας, αλλά και της αμηνόρροιας. Επίσης καθαρίζει τον αέρα και δρα προληπτικά για να αποφεύγονται κρυολογήματα.

ΚΟΡΙΑΝΔΡΟΣ
Οι σπόροι του είτε ως αφέψημα ή έγχυμα βοηθούν πολύ σε πεπτικές διαταραχές. Χορηγείται κατά της δυσπεψίας, για το στομάχι, ως αντιφυσιτικό, εφιδρωτικό, κατά παθήσεων του εντέρου. Κατάλληλο για καταστάσεις υστερίας και κεφαλαλγία που προκαλείται. Ο χυμός του θεωρείται ότι προκαλεί έντονη μέθη.

ΛΕΒΑΝΤΑ
Η λεβάντα από παλιά θεωρούνταν ότι βοηθά στην αυπνία, φέρνει ωραία όνειρα και γλυκό ύπνο, όχι τυχαία γιατί το χρώμα της συσχετίζεται με το υψηλότερο τσάκρα ευνοόντας τη σύνδεση με την άλλη πλευρά. Αντίστοιχα ως αφέψημα, τονώνει το νευρικό σύστημα. Επίσης είναι αντισπασμωδικό, αντιβηχικό, κατά του άσθματος, του κοκκύτη, της γρίππης και της λαρυγγίτιδας, ένα ακόμα από τα φυσικά αντιβιοτικά, για το φαρμακείο του σπιτιού. Διουρητικό, μειώνει τον πονόδοντο, θεραπεύει την ουλίτιδα. Δρα ως ηρεμιστικό και βοηθά στον πόνο του στομάχου που οφείλεται σε νευρικότητα και άγχος, ηρεμώντας και καθαρίζοντας το τσάκρα του ηλιακού πλέγματος. Λίγες σταγόνες στο μαξιλάρι μπορούν να μειώσουν την αυπνία, ενώ στο δέρμα μαζί με κάποιο λάδι να αλλάξουν την όψη ενός άρρωστου ή απλά κουρασμένου δέρματος σε υγιές και φωτεινό.
Το αιθέριο έλαιο είναι παρασιτοκτόνο, εκτός από τη θεραπεία και προσωπική υγιεινή είναι κατάλληλο και για την υγιεινή του σπιτιού.

ΡΙΓΑΝΗ
Ένα από τα πρώτα βότανα που γνώρισα είτε στην μαγειρική της μανιάτισσας γιαγιάς είτε ως θεραπευτικό για τη διάρροια από τη μακεδόνισσα μαμά. Είναι το φάρμακο που έχω συστήσει σε πάρα πολύ κόσμο με θεαματικά αποτελέσματα. Η μητέρα μου πάντα όταν πρόκειται να ταξιδέψει έχει μαζί της σε ένα σακουλάκι λίγη ρίγανη, για την αντιμετώπιση της γνωστής διάρροιας των ταξιδιωτών. Καλό τονωτικό, αποχρεμπτικό, κατά της δυσμηνόρροιας, αντισπασμωδικό,εφιδρωτικό, μειώνει τον πονόδοντο. Ακόμα έχει σημαντικές επουλωτικές ιδιότητες. Βοηθά σε ρευματισμούς, στη θεραπεία του άσθματος, σε καταρροϊκές παθήσεις. Στεγνό κατάπλασμα με ζεσταμένα και κοπανισμένα φρέσκα φύλλα βοηθά σε ψύξεις και στραβολαίμιασμα.

ΤΑΡΑΞΑΚΟ
Το λεγόμενο δόντι του λέοντος ή κοινώς πικραλίδα. Το ταπεινό αυτό χόρτο που πολλές φορές βρέθηκε στη σαλάτα μας ή το μαζέψαμε από το δρόμο, είναι ένα καλό καθαριστικό του αίματος, διουρητικό, υπακτικό, τονωτικό, θεραπεύει το σκορβούτο. Είναι καλό για τις φλεμονές του στήθους, για τον βήχα, για δερματικές παθήσεις, αλλά επιδρά σημαντικά στη μείωση της χοληστερόλης, θεραπεύει τις παθήσεις του ήπατος, τη διόγκωση ήπατος και σπληνός σε ελονοσία. Θεραπεύει το διαβήτη, δρα κατά της παχυσαρκίας, ρυθμίζει τη λειτουργία των ενδοκρινών αδένων και του λεμφικού συστήματος. Δρα κατά της κόπωσης και τονώνει την πνευματική διάυγεια. Μπορούμε να το λάβουμε ως αφέψημα, βάμμα ή στη σαλάτα…

ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ
Πνευματικό και θεραπευτικό. Το κάψιμο των φύλλων του ή του αιθερίου ελαίου, καθαρίζει το χώρο σε όλα τα επίπεδα. Δρα κατά του κρυολογήματος, του ρευματικού πυρετού, κατά της ατονίας του πεπτικού. Ακόμα χρησιμοποιούνταν για να μειώνει το νυκτερινό ιδρώτα των φυματικών. Δρα κατά της νευρασθένειας. Είναι επίσης ένα ακόμα φυσικό αντιβιοτικό, απολυμαντικό, αποχρεμπτικό, βοηθά την πέψη. Είναι καλό για στοματικές πλύσεις και γαργάρες. Τονώνει τη μνήμη και νικά την τεμπελιά και νωθρότητα. Είναι το κατεξοχήν φυσικό οιστρογόνο, άρα ρυθμίζει την έμμηνο ρύση, δρα κατά της αμμηνόρροιας, δυσμηνόρροιας, λευκόρροιας, βοηθά ακόμα τις γυναίκες στην εμμηνόπαυση, εναρμονίζοντας τις ορμόνες. Κάνει καλό στο δέρμα με ατμόλουτρα. Το αφέψημά του θεραπεύει, λαρυγγίτιδα, φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα, σταφυλίτιδα κλπ. Είναι επίσης καλό τονωτικό για τα μαλλιά.

ΧΑΜΟΜΗΛΙ
Το χαμομήλι φημίζεται για τις καταπραϋντικές, κατευναστικές του ιδιότητες είτε στο πεπτικό, είτε στο δέρμα, είτε στη νοητική και ψυχική ηρεμία. Είναι ένα φυσικό ήπιο αλλά δραστικό αντιφλεγμονώδες. Είναι καλό αντισπασμωδικό, βοηθά στη θεραπεία των ρευματισμών, του κρυολογήματος, του πυρετού,μειώνει τους κολικούς του εντέρου. Αναφέρεται ότι βοηθά σε παράλυση της γλώσσας. Ενδείκνυται ακόμα σε ανορεξία, είναι τονωτικό, διουρητικό, ήπιο ηρεμιστικό, κατάλληλο σε δυσμηνόρροια και υστερία. Από τη γιαγιά και τη μητέρα μου γνωρίζω ότι στη Μακεδονία και στον Πόντο από παλιά και ως σήμερα δίνουν στα νευρικά, ανήσυχα μωρά χαμομήλι (ή τίλιο), αραιωμένο στο νερό τους για να σταματούν το κλάμα. Μάλιστα το προτιμούσαν όταν το μωρό είχε και κωλικούς. Στην ομοιοπαθητική υπάρχει αντίστοιχο φάρμακο, που είναι κατάλληλο για ένα συγκεκριμένο τύπο ανήσυχου μωρού, που του ταιριάζει το χαμομήλι. Θεωρείται ακόμα ότι βοηθά την εύκολη γέννα. Το κατάπλασμά του είναι αντιρευματικό. Ενδείκνυται ακόμα για εξωτερικούς στο δέρμα ή εσωτερικούς ερεθισμούς στους βλεννογόνους, και άρα αντίστοιχες λοσιόν, καταπλάσματα, και στοματικές ή κολπικές πλύσεις. Οι κομπρέσες χαμομηλιού εμποτισμένου σε γάζα, ξεκουράζουν και θεραπεύουν τα ερεθισμένα κόκκινα μάτια. Χαρίζει στα μαλλιά λαμπερό ξανθό χρώμα και φωτίζει τις φυσικές ανταύγειες, όταν μετά το λούσιμο τα ξεπλένουμε με χαμομήλι.


Αντιμετώπιση βασικών παθήσεων με τη χρήση βοτάνων κατά τον παραδοσιακό τρόπο...
Τα βότανα ήταν μέσα στην καθημερινότητα των παλιών και φτάνουν μέχρι σήμερα να τα συναντούμε σε φαγητά και συνταγές μαγειρικές ή θεραπευτικές. Τα βότανα στα φαγητά δεν τα έβαζαν μόνο για τη νοστιμιά αλλά και τη συντήρηση και τις ιδιότητες που προσέφεραν, ακόμα και αν ήταν απλά το άρωμά τους. Όλα συντονίζονταν σε μια τελετουργία παλιά και ξεχασμένη που όμως φανερώνει τις ρίζες της στην παράδοση κάθε τόπου.
Ήδη έχουν αναφερθεί ορισμένες θεραπείες ή πρακτικές εφαρμογές, αλλά θα περιγράψουμε κάποιες ακόμα συνταγές. Προσοχή δοκιμάστε τις συνταγές αλλά σε κάθε περίπτωση επισκεφτείτε ή ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού σας. Κάτι μπορεί να είναι πολύ σοβαρότερο από ό,τι φαίνεται και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί αντί για καλό να προξενήσουμε βλάβη στον εαυτό μας ή σε κάποιον δικό μας από κακή χρήση των βοτάνων.

Παραδείγματα από την κουζίνα και το φαρμακείο της γιαγιάς μου στην παράδοση της Μάνης, πικραλίδες σαλάτα, φασκόμηλο και πορτοκάλι στο χοιρινό, δεντρολίβανο στο κατσικάκι, λαδορίγανη χτυπημένη με λεμόνι, πάντα στο σερβίρισμα των ψαριών, θυμάρι, ρίγανη και μαϊντανό στα κεφτεδάκια, βασιλικό στον αγιασμό και σαν έκφραση αγάπης, προσφοράς, στο δίσκο σερβιρίσματος του νερού και του καφέ συνήθως για έναν εκλεκτό καλεσμένο ή ένα αγαπημένο πρόσωπο της οικογένειας.
Στα κρυολογήματα πάντα τσάι του βουνού ή φασκόμηλο με μέλι και λεμόνι και χυμό φρεσκοστημένου πορτοκαλιού. Σε πονόλαιμογαργάρες με λεμόνι και αλάτι. Μαντζουράνα σε κοιλιακούς πόνους. Λεμονάδα με σόδα για ναυτία ή δυσπεψία. Επίσης χυμό λεμονιού γιαπρόκληση εμετού. Ξύδι στο ξέβγαλμα των μαλλιών για υγιή μαλλιά, ακόμα και τώρα σε ηλικία 95+ η γιαγιά έχει πέρα από τους γκρίζους κροτάφους, μαύρα μαλλιά…

Από τον πατέρα μου έμαθα τις εισπνοές ευκαλύπτου για τοκρυολόγημα, τις λαρυγγίτιδες κλπ και το αλατόνερο για να καθαρίσει ο ρινοφάρυγγας με πλύσεις, εισπνοή και έπειτα φύσημα της μύτης ή φτύσιμο από το στόμα. Μάλιστα δρα προληπτικά το καλοκαίρι στη θάλασσα να κάνουμε κάτι αντίστοιχο με θαλασσινό νερό. Επίσης την τονωτική δύναμη της ζεστής σοκολάτας όταν σε αυτή προσθέτουμε μπαχάρια, πιπέρια, γαρύφαλλο και κανέλλα. Το κονιάκ και το μέλι είναι το επιπρόσθετο στοιχείο που βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση όλων αυτών των συστατικών ή και σε οποιοδήποτε αφέψημα, απλά χρειάζεται πολύ προσοχή σε κάποια ιδιαίτερα δραστικά γιατί μπορεί να αυξηθεί επικίνδυνα η απορρόφηση. Σε χτυπήματα, διαστρέμματαχτυπημένο κρεμμύδι ως κατάπλασμα. Το σκόρδο, ρίχνει την πίεση, ειδικά τα φρέσκα σκορδάκια. Η κρεμμυδόσουπα προλαβαίνει τοκρυολόγημα.


Από παραδοσιακές συνταγές, οδηγίες και ερευνώντας τις θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων παραθέτουμε ορισμένες ακόμα θεραπείες για κάποιες κοινές παθήσεις ή συνηθισμένες καταστάσεις:

Τα πρησμένα μάτια ηρεμούν με κατάπλασμα ωμής πατάτας, σε γάζα.
Τα κόκκινα μάτια με κατάπλασμα από χαμομήλι.
Τα μάτια με μαύρους κύκλους με αγγούρι φρεσκοκομμένο σε φέτα ή κατάπλασμα και δροσερό.

Για την κόπωση: το φασκόμηλο για την νοητική και ψυχική, το θυμάρι για νοητική κυρίως κόπωση, το βάλσαμο για ψυχική κυρίως κόπωση, το κάρδαμο και το σπανάκι για σωματική και ενεργειακή κόπωση. Αν δεν είστε σίγουροι για το αίτιο ή είναι γενικευμένη η κόπωση, κάντε συνδυασμούς που σας ταιριάζουν σαν γεύσεις και αρώματα, θα βρείτε το καταλληλότερο για εσάς.

Κατάθλιψη: Στα πρώτα σύννεφα δοκιμάστε φασκόμηλο, βάλσαμο, μελισσόχορτο και μιλήστε με τον γιατρό σας, υπάρχουν φυσικές λύσεις πριν καταφύγετε στα αντικαταθλιπτικά.

Εγκαύματα: Υπάρχουν διάφορες παραδοσιακές συνταγές οι πιο ακίνδυνες κατάπλασμα από πατάτα ωμή τριμμένη, ή κατάπλασμα από κοπανισμένο λάχανο.

Τα οιδήματα των κάτω άκρων αντιμετωπίζονται με καταπλάσματα από λάχανο, λιωμένα βραστά φύλλα τυλιγμένα σε γάζες.

Δυσκοιλιότητα τέλος με ξερά δαμάσκηνα μουλιασμένα σε νερό μια νύχτα, το πρωί πίνετε το χυμό και τρώτε τα δαμάσκηνα. Άλλος απλός τρόπος, ζεστό νερό με μέλι κάθε πρωί. Σε ζόρικες καταστάσεις τα φύλλα Αιγύπτου, αλλά πολλή προσοχή και όχι τακτικά γιατί αδρανοποιείται η λειτουργία του εντέρου.
Διάρροια. Ρίγανη πρώτα από όλα.

Ακμή. Ανάλογα με τη βαρύτητα μπορεί να βοηθήσει λοσιόν από χυμό τομάτας το βράδυ και λίγο χυμό λεμονιού σε βαμβακερό ύφασμα ή γάζα το πρωί, ή με αφέψημα λεβάντας ή χαμομηλιού, ξεπλένετε το πρόσωπό σας πρωί και βράδυ. Σε μεμονωμένα σπυράκια, τοπικά μόνο λεμόνι.

Δυσμηνόρροια. Βρείτε τι σας ταιριάζει καλύτερα. Αφέψημα από δεντρολίβανο, φασκόμηλο, ή μαντζουράνα, που συνήθως έχει τα καλύτερα αποτελέσματα στο συγκεκριμένο πρόβλημα.
Εμμηνόπαυση. Προτιμήστε το φασκόμηλο
Σε αραιομηνόρροια ή σε καθυστέρηση δοκιμάστε την Αρτεμισία, αλλά μπορεί να βοηθήσει και το φασκόμηλο γιατί ρυθμίζει τις γυναικείες ορμόνες.

Κρυολογήματα, Αμυγδαλίτιδα, Λαρυγγίτιδα, Φαρυγγίτιδα κλπ ό,τι έχουμε ήδη αναφέρει, εισπνοές ευκαλύπτου, γαργάρες με χυμό λεμονιού και αλατόνερο και τα κατάλληλα αφεψήματα πχ θυμάρι, φασκόμηλο κλπ Η μαντζουράνα ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Εντριβή με οινόπνευμα ή πετρέλαιο το βράδυ πριν τον ύπνο.

Στη βραχνάδα γαργάρες με αλατόνερο ή γαργάρες με φασκόμηλο και ξίδι αραιωμένο στο αφέψημα.

Ωτίτιδα. Σε βαμβάκι ελαιόλαδο ή χυμός δεντρολίβανου ή χυμός μαντζουράνας.

Αναιμία. Στη σαλάτα εκτός από το σπανάκι...μαιντανός και ως φρέσκος χυμός από τα φύλλα,φρέσκη πικραλίδα (ταραξάκο), αφέψημα από ρίζα αγγελικής.

Αιμορροϊδες. Υπάρχουν διάφορες συνταγές με λάχανο, μελιντζάνα, κ.α. αλλά δοκιμάστε σκόνη από τριμμένες φλούδες σκόρδου, είναι η πιο αποτελεσματική συνταγή.

Για την ουρική αρθρίτιδα τσουκνίδα και ταραξάκο σε αφέψημα.

Χοληστερίνη τέλος με ταραξάκο.

Διαταραχές του ήπατος θα βρείτε λύσεις στα βότανα που αναφέραμε παραπάνω, αλλά βοηθά και η αγκινάρα έστω και στη διατροφή.

Γαστρίτιδα και αυξημένη οξύτητα του στομάχου, αγνό ελαιόλαδο. Για το έλκος μαστίχα Χίου. Διαβάστε και τα βότανα που αναφέρονται στην αρχή.

Τονωτικά μαλλιών για την τριχόπτωση : δεντρολίβανο, τίλιο, εκουιζέτο, φασκόμηλο, αχιλλαία, δάφνη, μάλαθρο, τσουκνίδα, χαμομήλι κ.α

Επουλωτικά πληγών ως κατάπλασμα: κυρίως ρίγανη, βάλσαμο, μαντζουράνα, δεντρολίβανο, δίκταμο.

Διαστρέματα, τραυματισμοί, οιδήματα το δραστικότερο είναι κατάπλασμα από κοπανισμένο κρεμμύδι, επίσης είναι πολύ δραστικό και σε οιδήματα από τσιμπήματα εντόμων.

Και μια σκόνη για τα δόντια με σόδα και αλάτι σε ίσα μέρη, μικρή ποσότητα πάνω στην οδοντόβουρτσα.

Μιας και αναφερθήκαμε στον οδοντίατρο κλείνοντας παραθέτω κάτι ακόμα από τις χρήσεις των βοτάνων όπως έφτασαν από τις ρίζες της παράδοσης μέσα στην οικογένειά μου εως εμένα. Η μητέρα μου στην θεραπευτική της δράση ως οδοντίατρος, πάντα μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση, που συχνά κάναμε μαζί τα τελευταία χρόνια (πχ.εξαγωγή οδόντος), δίνει σαν οδηγία μπουκώματα και ξέπλυμα με χαμομήλι, τακτικά μέχρι να επουλωθεί η πληγή. Σε αυτήν αφιερώνω τη μικρή αυτή εργασία καθώς οδήγησε τα πρώτα μου βήματα στο δρόμο της θεραπείας. Όταν κάποτε σε αρκετά μικρή ηλικία, μετά από ένα τραυματισμό που είχε οδηγήσει σε απώλεια της όρασης και δακρύρροια τελικά κατάφερα να δω μετά από την αγάπη της μαμάς σε συνδυασμό με τις κομπρέσες χαμομηλιού, κατάλαβα τόσο τη θεραπευτική δύναμη των βοτάνων όσο και της αγάπης...



• Βιβλιογραφία :
1. Σύγχρονη πλήρης θεραπευτική με τα ΒΟΤΑΝΑ. Ιγνατίου Ζαχαρόπουλου.Εκδ. Ψυχάλου. 1972.
2. Βότανα Θεραπευτικά. Εκδ. Ωρίων. 1982.
3. Η Μαγεία των κρυστάλλων, πολύτιμων λίθων και μετάλλων. Scott Cunningam.Eκδ. Κονιδάρη. 1990-91.
4. Μαγική Αρωματοθεραπεία. Scott Cunningam.Eκδ.Αλκυών. 2005.
5. To βιβλίο των Τσάκρα S.Sharamon, B.J.Baginski. Εκδόσεις Δίοπτρα. 1997.
6. Σύγχρονη Αρωματοθεραπεία. Γ. Παπαιωάνου.Εκδ. ΜEDICUM. 2001.
7. Κλινική Φυτοθεραπεία, Αρωματοθεραπεία. Αντώνης Καβάγιας. Εκδ. Λίτσας. 1997.
8. Ενεργειακή Αρωματοθεραπεία, Patricia Davis.Εκδ.Σέλλας. 1994.
9. Oι αρχαίοι Έλληνες Αλχημιστές και η γέννεση της Αλχημείας. M.Berthelot. Εκδ. Κορόντζη. 2002.
10. 150 βότανα για 150 χρόνια ζωής.Κ.Α.Κατσαμπούλας. Εκδ.Δρόμων. 2004.
11. Οδηγός Βοτανοθεραπείας. Η Νέα Ολιστική Βοτανοθεραπεία. David Hoffman.Εκδ. Διόπτρα. 1997.
12. Οδηγός των φαρμακευτικών φυτών. P. Schauenberg, F. Paris. Εκδ. Γκιούρδας. 1981.
13. Πληροφορίες, μέσω εθνοφαρμακολογίας, για θεραπευτικές ιδιότητες βοτάνων στην ελληνική παράδοση, από αρχαιότητα εως σήμερα.
14. ΒΟΤΑΝΑ, Χαρακτηριστικά και Πρακτικές Εφαρμογές. Νοητική Εργασία Αλεξάνδρα Τζανακάκη.
15. Πώς να γιατρευτείτε με βότανα και ρίζες. Ρέα Πλάκα, Μαίρη Σπυριδογιαννάκη. Εκδ.Καραμπερόπουλος.