Στη χώρα μας, το τελευταίο διάστημα επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες και είναι απρόβλεπτο το τι θα συμβεί τους επόμενους μήνες. Επειδή στο παρελθόν, τη δεκαετία του ’90, είχαμε διακοπές τροφοδοσίας με νερό των χώρων πρασίνου από το δίκτυο της ΕΥΔΑΠ, επειδή δεν γνωρίζουμε τι θα συμβεί στο άμεσο μέλλον, ας δούμε τα μέτρα που προτείνονται για τη μείωση των επιπτώσεων της ξηρασίας στο αστικό πράσινο στην Ισπανία.
Συμπεράσματα της Διάσκεψης
«Μέτρα για τη μείωση των επιπτώσεων της ξηρασίας στο αστικό πράσινο»
«Ονειρευόμαστε, άρα υπάρχουμε»
Όλα ξεκίνησαν όταν, ξαφνικά, αρχίσαμε να παρατηρούμε ότι το νερό σταμάτησε να πέφτει από τον ουρανό όπως μέχρι τότε έπεφτα, και σκεφτήκαμε ότι αυτό θα επιστρέψει, όπως πάντα και θα κατέληγε να βρέχει. Όμως οι μέρες της αναμονής έγιναν μήνες, οι μήνες σε χρόνια και τα χρόνια σε περιορισμούς. Και ξαφνικά συνειδητοποιήσαμε, σαν να μην το ξέραμε, ότι το νερό είναι ζωή και ότι ίσως η κλιματική αλλαγή είναι εμφανής.
Αυτοί οι περιορισμοί δεν έλαβαν υπόψη (για μια άλλη φορά) τους χώρους πρασίνου μας, επειδή το νερό για την τροφοδοσία του πράσινου είναι σπατάλη νερού, επειδή πολύ λίγοι θεωρούν ότι το πράσινο είναι υγεία, επειδή όλοι υποθέτουν ότι το πράσινο θα είναι διαθέσιμο όταν το χρειαστούμε για να καταφύγουμε από η ζέστη, και σχεδόν κανείς δεν γνωρίζει τι βοηθά στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής ή τα οφέλη που φέρνει στη σωματική και ψυχική υγεία των ανθρώπων.
Βλέποντας ότι η κουλτούρα του πράσινου, το πάθος και το επάγγελμά μας, κινδυνεύει, ότι η απώλεια της πράσινης κληρονομιάς θα είχε σοβαρές συνέπειες, διότι η πλειοψηφία της κοινωνίας δεν το γνωρίζει και ότι ως εγγυητές του πράσινου δεν θα μπορούσαμε να το επιτρέψουμε τυχαία να συμβεί, αποφασίσαμε να ονειρευόμαστε και να πιστεύουμε ότι αυτός ο σκοπός θα μπορούσε να ενώσει ολόκληρο τον κλάδο, ότι η διάσωση του πράσινου ήταν δυνατή. Και το πιστέψαμε τόσο πολύ που το κάναμε πραγματικότητα και του δώσαμε τη μορφή ημερήσιας συζήτησης. Και σήμερα που βρεθήκαμε για λίγο πριν ξεκινήσουμε, χωρίς να πούμε τίποτα κοιτώντας ο ένας στα μάτια του άλλου, είπαμε... Υπάρχουμε!
Πράσινοι επαγγελματίες υπάρχουν και θα αγωνιστούμε ενωμένοι όσο ποτέ άλλοτε για να μη χάσουμε την κληρονομιά που μας άφησαν οι προκάτοχοί μας!
Το έχουμε δει στα μάτια, το έχουμε δει στη στάση, πρόσωπα ελπίδας, εποικοδομητική και μη καταστροφική στάση, διάθεση να κοιτάξουμε πίσω και να μάθουμε από τα λάθη, να μην αναζητήσουμε ευθύνες, να κοιτάξουμε μπροστά και να αναζητήσουμε λύσεις, να ξέρουμε ότι υπάρχει δύναμη στην ενότητα και ότι μπορούμε μόνο να κάνουμε εποικοδομητικά βήματα από τη συναίνεση.
Ναι, Συμβαίνει. Αυτό είναι αληθινό, Έλα!!!
Μόλις ξεκινήσουμε, λαμβάνουμε μια κανάτα με κρύο νερό (ουάου!), και ταυτόχρονα μια δόση πραγματικότητας για να μας τοποθετήσει στην αρχή, να μας αναγκάσει να έχουμε τα πόδια μας στο έδαφος και να έχουμε επίγνωση του τι έχουμε θα βρει στην πορεία: ο δάσκαλος Narcís Prat μας λέει: δεν θα υπάρξει προσαρμογή χωρίς μετριασμό, δεν θα υπάρξει νερό χωρίς μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.
Και με αυτό το πρώτο χτύπημα, συνεχίζουμε προς τα εμπρός υποθέτοντας ότι η ξηρασία αλλάζει το τοπίο και ότι πρέπει να ανακτήσουμε το μωσαϊκό τοπίο για να εξισορροπήσουμε τις περιοχές που καταναλώνουν νερό με αυτές που το παράγουν, για να εξισορροπήσουμε την επιφάνεια της δασικής περιοχής με αυτή των βοσκοτόπων και θάμνους. Μετά από λίγο, ένα δεύτερο μήνυμα χρησιμεύει ως υπενθύμιση και μας λέει, να είστε προσεκτικοί!
Μην μπερδεύεστε, αυτό είναι σοβαρό!: το νερό και η ενέργεια δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν χωριστά... εντάξει, εσωτερικευμένο μήνυμα, θα συνεχίσουμε; Συνεχίζουμε!
Συνεχίζουμε να προχωράμε, αν και με τα πόδια μας ακόμα πατούν γερά στο έδαφος, έτσι δεν θα χαθούμε. Άλλο ένα μήνυμα από τον δάσκαλο: χωρίς να γνωρίζουμε πού βρισκόμαστε δεν θα γνωρίζουμε πού πάμε.
Κατανοητό, το υποθέτουμε, αλλά θέλουμε περισσότερα, είμαστε έτοιμοι να ταιριάξουμε και να προχωρήσουμε. Και με αυτή την προδιάθεση να επιστρέψουμε στο αρχικό κουτί όσες φορές χρειάζεται και χωρίς να επιτρέψουμε στους εαυτούς μας να εξαρτηθούν από αυτό που έχουμε συχνά υποθέσει λανθασμένα, μαθαίνουμε ότι μόνοι μας δεν θα μπορέσουμε να ανατρέψουμε την κατάσταση που βιώνουμε, αλλά Πρέπει να υπολογίζουμε στους υπόλοιπους φορείς της κοινωνίας, αφού η ξηρασία δεν είναι τεχνικό ζήτημα, είναι κοινωνικοπολιτικό ζήτημα. Μαθαίνουμε ότι τα ανθρώπινα όντα δεν γνωρίζουν ότι είμαστε μέρος της βιοποικιλότητας και μέρος του προβλήματος. Μαθαίνουμε να δεχόμαστε ότι κάνουμε λάθος όταν πιστεύουμε ότι το παράπονο είναι διεκδίκηση και ότι σχεδόν πάντα παραπονιόμαστε, αλλά δεν αλλάζουμε τίποτα.
Ακούμε τα λόγια του Δρ. Prat και τα υιοθέτουμε μέχρι να τα κάνουμε δικά μας, και έρχεται η συμβουλή με την οποία συμφωνούμε όλοι, γιατί είναι αδιαμφισβήτητη, γιατί είναι εφικτή, γιατί είναι λογική:
Eίναι απαραίτητο να αντικειμενοποιήσουμε τις χρήσεις του νερού, ταξινομώντας τα σε τρεις τύπους: Life Water, Water Business, Water Ecosystem Services.
Κάνοντας αυτό και αποδίδοντας μια τιμή στις χρήσεις του νερού σε καθεμία από τις 3 ταξινομήσεις μας δείχνει ότι τις πρώτες θέσεις, αυτές με την υψηλότερη αξία, καταλαμβάνουν το πόσιμο νερό, οι γεωργικές χρήσεις και η αστική χρήση πρασίνου.
Ξαφνικά, μια ερώτηση μπαίνει στη σκηνή και κοιταζόμαστε με έκπληκτα πρόσωπα και, ταυτόχρονα, χωρίς να ξέρουμε πώς να την απαντήσουμε:
Γιατί, το αστικό πράσινο;;;
Οι απαντήσεις όμως εμφανίζονται αμέσως, γιατί η γενναιοδωρία και ο ενθουσιασμός έχουν αυτό, να αθροίζονται και να κάνουν τα πάντα να κυλούν εύκολα.
Αναλύουμε και κάνουμε αυτοκριτική, απαραίτητη για να μην σκοντάψουμε σε πέτρες που ήδη έχουμε κάνει τόσες πολλές φορές, και συνειδητοποιούμε ότι η κοινωνία δεν πιστεύει το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ότι η Πράσινη Υποδομή είναι απαραίτητη, και αναρωτιόμαστε …πώς γίνεται;, και καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι δεν ξέρουμε πώς να επικοινωνούμε καλά, και κοιτάμε τον εαυτό μας να αναρωτιέται αν έχει συμβεί αυτό γιατί ούτε εμείς είμαστε πεπεισμένοι για αυτά που ξέρουμε, κάνουμε και θέλουμε να μεταδώσουμε.
Συνεχίζουμε να αναλογιζόμαστε τι κάναμε μέχρι τώρα και πώς το κάναμε, αναγνωρίζοντας ότι δεν διαχειριζόμαστε καλά την άρδευση, ότι δεν ποτίζουμε καλά, ότι παρέχουμε πάρα πολύ νερό και πολύ συχνά, ότι συχνά ξεχνάμε την υποστήριξη, το χώμα, εκείνο το μεγάλο ξεχασμένο. Κάποια στιγμή φτάνουμε σε τέτοιο σημείο αυτοκριτικής που αμφιβάλλουμε ακόμη και αν ξέρουμε τι είναι καλό χώμα και τι όχι, τι είναι καλό φυτό και τι όχι, μέχρι να πει κάποιος, πρόσεχε!
Άλλο η αυτοκριτική και άλλο η αυτοκατηγορία!
Τι γίνεται αν πιούμε έναν καφέ και ένα σνακ και πάρουμε λίγη ενέργεια;
Ευχαριστώ!! Και για να συνεχίσουμε, μερικές φορές είναι απαραίτητο να σταματήσουμε, είπε και έγινε, μια στάση αναψυκτικού.
Οι προσδοκίες για τον καφέ μετατρέπονται σε μια μικρή απογοήτευση: ο καφές είναι πιο αδύναμος από εκείνον ορισμένων διάσημων ξενοδοχείων (νοτιοαμερικανικού στυλ). Αλλά από τη στιγμή που πήραμε τον καθαρό αέρα, βάλαμε κάτι στερεό στο σώμα μας και κουβεντιάζαμε χαλαρά, ανακτήσαμε το εποικοδομητικό και αισιόδοξο πνεύμα μας και επιστρέψαμε ξανά στη μάχη.
Αφού κάνουμε την αυτοκριτική μας, ήρθε η ώρα να δικαιωθούμε ως τομέας και να εκτιμήσουμε τον εαυτό μας (ήρθε η ώρα, φτου!).
Ο πρώτος προβληματισμός που τίθεται στο τραπέζι είναι ο μέσος όρος ηλικίας όσων παρακολουθούν το συνέδριο... Γιατί είναι μικρή η παρουσία νέων επαγγελματιών; Και αναρωτιόμαστε ξανά, τι κάναμε λάθος;
Και τότε ακριβώς μας λένε ότι ανάμεσα στο κοινό υπάρχει και ένας άνθρωπος που δεν έχει καμία σχέση με τον κλάδο, που έχει έρθει ελεύθερα ως πολίτης... Ωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωωω! ακούγεται στην αίθουσα… Ο εν λόγω πολίτης, διακατέχεται από ντροπή, που αυτή έρχεται όταν τον υποδείξουν ανάμεσα σε 200 άτομα, εκείνος αναφέρει ότι: «Βρίσκω πολύ ενδιαφέροντα όλα όσα λέγονται». Woooow ναι!
Ανεβαίνει η αδρεναλίνη και όλοι επιστρέφουμε στη θέση μας και σκεφτόμαστε χωρίς να το πούμε ο ένας στον άλλον, λοιπόν, τώρα ήρθε η ώρα να «σκίσουμε»ε τη γάτα.
Δηλώνουμε ότι έχουμε επίγνωση ότι πρέπει να μπορούμε (επειδή έχουμε την ικανότητα) να εκτιμούμε όχι μόνο τους χώρους πρασίνου, αλλά και την επαγγελματική μας αξία και τη σημασία της δουλειάς μας, να το μεταδώσουμε με τέτοιο τρόπο ώστε όλα όσα μας παρέχουν οι χώροι πρασίνου να ενσωματωθούν στην κοινωνία ως ουσιαστική και αναφαίρετη αξία, επικοινωνώντας με πλήρη πεποίθηση, γνωρίζοντας ότι η διαχείριση των ροών είναι διαχείριση του νερού, ότι το μέλλον είναι η διαχείριση των όμβριων υδάτων που πέφτουν στις αστικές περιοχές , ότι πρέπει να προωθηθεί η έρευνα και η γνώση, ότι χωρίς επαγγελματική επανεκπαίδευση δεν θα είναι δυνατή η επιμόρφωση, ότι πρέπει να είμαστε επίμονοι με την τάξη της πολιτικής και να μην εγκαταλείπουμε την προσπάθεια, ώστε να πραγματοποιηθούν οι καλές τους προθέσεις. πραγματικότητα και νερό το πιστοποιητικό αποδοτικότητας εφαρμόζεται σε χώρους πρασίνου, ώστε να εφαρμοστεί η περιβαλλοντική και φυτική εκπαίδευση στο εκπαιδευτικό σύστημα και να τα κάνουμε όλα μαζί και από μια ενιαία οντότητα που θα περιλαμβάνει όλους τους φορείς του κλάδου, διαφορετικά δεν θα μπορέσουμε. Κάνε το. Ότι στην Καταλονία υπάρχει έλλειψη συνδετικού ιστού (είπε ο Margalef) και ότι αυτό που κάνουμε, πρέπει να το κάνουμε με συναίνεση, γιατί η συναίνεση δημιουργεί εμπιστοσύνη.
Είμαστε πεπεισμένοι, και με ποιον τρόπο, ότι πρέπει να εκμεταλλευτούμε την ορμή και τη δύναμη που βρήκαμε σήμερα για να καθορίσουμε ποιο μοντέλο διαχείρισης ή ποια οντότητα, υπάρχουσα ή νεοσύστατη, θα πρέπει να είναι αυτή που θα ηγείται αυτού του κινήματος. Μια οντότητα που πρέπει να είναι εγκάρσια, με επαρκή ικανότητα να συνενώνει, να προωθεί και να συνδέεται με διοικήσεις, τοπικές, περιφερειακές και κρατικές, μια από τις μεγάλες ελλείψεις που είχαμε πάντα στον τομέα. Μια οντότητα που πρέπει να ξεκινήσει από τη βάση και με στόχο να φτάσει σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, με κάθε δυνατή σαφήνεια, ότι οι χώροι πρασίνου είναι μέρος της λύσης και όχι μέρος του προβλήματος, ανακτώντας το πράσινο όπως όλα τα οφέλη του οικοσυστήματος που παρέχει, διαδίδοντας το μήνυμα, που υποστηρίζεται από όλες τις επιστημονικές μελέτες που το επιβεβαιώνουν, ότι οι χώροι πρασίνου είναι υγεία και είναι θεμελιώδες στοιχείο για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.
Το να κάνουμε όλα αυτά, μια μεγάλη πρόκληση αλλά όχι αδύνατη (ναι, μπορούμε!), περιλαμβάνει το σπάσιμο των βράχων (φραγμών) μέχρι να υιοθετηθεί, σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, ότι η ζωή μας εξαρτάται από φυσικά οικοσυστήματα και τα οποία πρέπει να υποστηρίζονται, ότι πρέπει να μιμούμαστε τα δάση, ότι αν δεν ανακτήσουμε τους δεσμούς με τα φυσικά συστήματα, το μέλλον μπορεί να μην υπάρχει, αυτή η φύση, μέρος της οποίας αποτελούν οι χώροι πρασίνου, εξισορροπεί το σώμα και είναι φάρμακο προληπτικό και ως εκ τούτου, αποτρέπει την εμφάνιση σοβαρών σωματικών και ψυχικών προβλημάτων, τα οποία η αλλαγή, η αποξήρανση ή η εξαφάνιση των χώρων πρασίνου προκαλεί ήδη την εμφάνιση ασθενειών όπως το οικολογικό άγχος ή η σολασταλγία (συναισθηματική επίδραση από την πλευρά των ανθρώπων όταν βλέπουν το περιβάλλον τους να εξαφανίζεται ή να μεταμορφώνεται), και ότι το νερό για την άρδευση χώρων πρασίνου πρέπει να θεωρείται ως επένδυση στο μέλλον και όχι ως περιττή δαπάνη.
Ολοκληρώνουμε τη μέρα με μια παρουσίαση που μας αφήνει άφωνους, αυτή του καθηγητή Josep Mª Mallarach, για την ικανότητα ανάλυσης και σύνθεσης της ημέρας, για τη σοφία, την ικανότητα και τη σαφήνειά του να εκφράσει αυτό που, πιθανώς, δεν ξέραμε πώς να επικοινωνήσουμε :
Η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε δεν είναι τεχνική αλλά κοινωνικοπολιτική, και με βάση τις αρχές της ολοκληρωμένης οικολογίας, πρέπει να εμβαθύνουμε στο φιλοσοφικό και πνευματικό επίπεδο για να επιτύχουμε τον στόχο. Χρειάζεται να προκαλέσουμε αλλαγές στη νοοτροπία της κοινωνίας, φιλοσοφικές και πνευματικές.
Η μέρα τελειώνει σε ένα επίπεδο που ξεπερνά κάθε προσδοκία, απλά φαντασμαγορικά. Μας τελειώνει ο χρόνος και η μέρα ήταν πολύ έντονη, κερδοφόρα και ενθαρρυντική. Πρέπει να χωνέψεις και να επεξεργαστείς, αυτό που έχει τεθεί στο τραπέζι συνοψίζεται σε λίγες γραμμές, αλλά OMG! Αυτό πρέπει να διαμορφωθεί και να αρχίσει να ορίζεται! Ξεκινάμε πάλι;
Θα επιστρέψουμε!
Αλλά θα επιστρέψουμε, συνωμοτικά για να αναγκάσουμε τον εαυτό μας να θυμηθεί, γιατί αυτή η ξηρασία θα περάσει και η τάση που είχαμε πάντα είναι να μην θυμόμαστε. Όταν αρχίσει να πέφτει ξανά η βροχή και η ζωή πέσει πάνω μας από τον ουρανό με τη μορφή νερού, δεν θα αναγκαζόμαστε να θυμηθούμε, αλλά θα πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε, προβλέποντας ότι σίγουρα θα επαναληφθούν νέα επεισόδια ξηρασίας, αυτό που κάναμε πραγματικότητα σήμερα και μόλις άρχισε να διαμορφώνεται, δεν θα έχει καμία χρησιμότητα αν δεν θα το έχουμε εκμεταλλευτεί.
Συνωμοτήσαμε για να κρατήσουμε αυτή τη φλόγα ζωντανή και πριν πάμε σπίτι, χωρίς να πούμε τίποτα, κοιτάζοντας ο ένας τον άλλον στα μάτια και με ένα χαμόγελο γνώσης, είπαμε στον εαυτό μας... έχει γίνει πραγματικότητα το αδύνατο???, Ναι!, Έχουμε ονειρευτεί???, Ναι!! Τότε υπάρχουμε!
Συνωμοτούμε για να κρατήσουμε αυτή τη φλόγα ζωντανή και πριν πάμε σπίτι, χωρίς να πούμε τίποτα, κοιτάζοντας ο ένας στα μάτια τον άλλον και με ένα χαμόγελο γνώσης, να πούμε στον εαυτό μας... έχει γίνει πραγματικότητα το αδύνατο,
Ναι!, Έχουμε ονειρευτεί,
Ναι!! Τότε υπάρχουμε!
Casa de l'Aigua, Βαρκελώνη, 12 Μαρτίου 2023
Πρωτότυπος τίτλος του άρθρου :
Conclusiones de la Jornada ‘Medidas para reducir el impacto de la sequía en el verde urbano’
Λήψη σε pdf:
https://aearboricultura.org/download/36314/?tmstv=1712315400
Απόδοση στα Ελληνικά
Μανώλης Καπάνταης
Δασολόγος - Περιβαλλοντολόγος
