Κομποστοποίηση σε απλα βήματα

 Από τις λίγες φροντίδες του κήπου γι αυτή την εποχή είναι η λίπανση, οι προληπτικοί ψεκασμοί με χαλκούχα σκευάσματα και τα κλαδέματα όπου χρειάζονται. Στον βιολογικό κήπο όμως, όπου τίποτα δεν πάει χαμένο, η πιο σημαντική εργασία είναι η κομποστοποίηση! Να μαζέψουμε δηλαδή αυτά, τα φαινομενικά άχρηστα φύλλα και υπολείμματα από το κλάδεμα και να τα κάνουμε πολύτιμη οργανική ουσία για τον κήπο.

Το Compost δεν είναι Ελληνική λέξη. Το βρήκε ο Άγγλος ALBERT HOWART, στις αρχές του 1800 στις Ινδίες, και ο ίδιος το ονόμασε έτσι, είναι η ονομασία με την οποία είναι γνωστό σε όλο το κόσμο. Πιο κοντά είναι η λέξη φυτόχωμα, όμως το compost δεν είναι φυτόχωμα. Φυσικά ο HOWART δεν βρήκε κάτι καινούριο, απλά διατύπωσε αυτό που κάνει η φύση από καταβολής κόσμου… Την κομποστοποίηση!

Τι είναι κομποστοποίηση: είναι η φυσική διαδικασία αποδόμησης, δηλαδή χωνέματος, υλικών φυτικής προέλευσης (φύλλα, κλαδιά κ.α.) τα οποία μετατρέπονται σε πλούσιο οργανικό μίγμα που βελτιώνει το χώμα και είναι άριστο λίπασμα στο κήπο μας.

Γιατί να κάνουμε κομποστοποίηση: Για να περιορίσουμε τη χρήση χημικών λιπασμάτων, την ενέργεια που απαιτείται για τη παρασκευή τους και φυσικά τα κατάλοιπα από τη χρήση τους. Για να συμβάλλουμε κι εμείς, στο μέτρο του δυνατού, στη σωστή διαχείριση του περιβάλλοντος… για να ζήσουμε εμείς και τα παιδιά μας σε ένα κόσμο καλύτερο, αφελέστερο που θα σέβεται την ανθρώπινη υγεία και τη ζωή.

Πως γίνεται η κομποστοποίηση?   με τρεις τρόπους:

1.   σε σωρούς

2.   υπόγεια

3.   επιφανειακά

Μπορείτε να επιλέξετε αυτόν που ταιριάζει στις ανάγκες ή ακόμη και να εφαρμόσετε και τους τρεις.

Η κομποστοποίηση σε σωρούς

το υλικό συγκεντρώνεται σε σωρούς, οι οποίοι πρέπει να έχουν ελάχιστες διαστάσεις ενός μέτρου προς όλες τις πλευρές, έτσι ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί στο εσωτερικό του η απαραίτητη θερμοκρασία δηλαδή 60 - 65 βαθμοί Κελσίου.

Υπόγεια κομποστοποίηση

Ένας άλλος τρόπος κομποστοποίησης, με λιγότερες δαπάνες και φροντίδες, είναι η χώνευση των υλικών σε λάκκους, δηλαδή υπόγεια. Είναι ότι καλύτερο μπορείτε να κάνετε για τη γρήγορη βελτίωση των φτωχών εδαφών και την κομποστοποίηση υλικών που μυρίζουν άσχημα.

Ανοίγετε λάκκο βάθους 30 εκ, πλάτους μισού περίπου μέτρου και μήκους όσο χρειάζεται για το θάψιμο όλου του διαθέσιμου υλικού σας. Γεμίστε το λάκκο με το υλικό, βρέξτε το υλικό με νερό και σκεπαστέ με χώμα. Η κομπόστα πρέπει να «χωνέψει» για 6 μήνες. Στη συνέχεια μπορεί να διαμορφωθεί ένα σαμάρι φύτευσης ακριβώς από πάνω της όπου φυτεύονται καρότα ή άλλα βολβώδη λαχανικά. Όταν τα δοκιμάσετε θα με θυμηθείτε!

Επιφανειακή κομποστοποίηση

Στην επιφανειακή κομποστοποίηση το χώνεμα των φυτικών υλικών γίνεται στην επιφάνεια του εδάφους. Δηλαδή:   το    υλικό   σκορπίζεται   στην   επιφάνεια του λαχανόκηπου σε στρώματα πάχους 10 εκατοστών.

Ποια υλικά είναι κατάλληλα για κομποστοποίηση

1.   Υπολείμματα λαχανικών (φύλλα και κοτσάνια)

2.   Διάφορα αγριόχορτα (να μην έχουν σπόρους)

3.   Σάπια ή χαλασμένα φρούτα - Τσόφλια από αυγά

4.   Λουλούδια από ανθοδοχεία (όχι ξυλώδη μέρη)

5.   Φύλλα (ελιάς κ πεύκου σε μικρή αναλογία)

6.   Ροκανίδια και πριονίδια ξύλου (σε μικρές ποσότητες)

7.   Κλαδιά δένδρων και θάμνων (τεμαχισμένα)

8.   Υπολείμματα καφέ (μεζές για γαιοσκώληκες)

9.   Κομμένο γκαζόν (ανακατεύεται με τεμαχισμένα κλαδιά ή στρώνεται σε λεπτές στρώσεις. Το γρασίδι προσφέρεται κυρίως για επιφανειακή κομποστοποίηση),

10.  Υπολείμματα λαχανικών από το καθάρισμα τους στην
κουζίνα του σπιτιού (π.χ. πατατόφλουδες, βολβοί από
φασόλια, αρακάς, κουκιά κ.τ.λ.)

Ποια υλικά είναι ακατάλληλα για κομποστοποίηση

Στη κομποστοποίηση δεν χρησιμοποιούνται υλικά υλικά που δεν χωνεύουν και όσα υλικά σαπίζουν και δημιουργούν δυσάρεστες οσμές, δηλαδή:

1.   πέτρες

2.   πλαστικά, γυαλί, μεταλλικά αντικείμενα, τυπωμένο χαρτί γιατί το μελάνι είναι δηλητήριο

3.   υπολείμματα φαγητών (κρέας, λίπη, κόκαλα, λάδι)

4.   υλικά καθαρισμού και χημικά

5.   φλούδες εσπεριδοειδών σε μεγάλες ποσότητες γιατί αυξάνουν την οξύτητα και εμποδίζουν την ανάπτυξη μικροοργανισμών της χώνευσης

Ο σωρός του κομπόστ θα πρέπει κατά διαστήματα να βρέχεται, ιδιαίτερα αν έχει ζέστη. Καλό είναι να σκεπάζεται με ένα νάιλον για να μη στεγνώσει σε πολλή ζέστη και να μη μουσκέψει πολύ σε πολλή βροχή. Η χώνευση θα κρατήσει γύρω στους 3 - 6 μήνες ανάλογα με το υλικό κ την εποχή. Σε κλειστά δοχεία, αυτά που λέμε κομποστοποιητές, είναι δυνατό να συντομεύσει ο χρόνος. Μερικοί κατασκευαστές τέτοιων δοχείων αναφέρουν χώνευση σε 14 - 30 ημέρες.

Τεστ ωρίμανσης

Πως θα καταλάβουμε αν το κομπόστ είναι έτοιμο? Βάζουμε λίγο από το κομπόστ σε μια γλάστρα, σπέρνουμε κάρδαμο και ποτίζουμε. Σε 3 – 5 μέρες πρέπει να βλαστήσει με ζωηρά πράσινα φύλλα. Αν η βλάστηση είναι αραιή με αραιά ή μισοκιτρινισμένα φύλλα, το κομπόστ δεν είναι έτοιμο. Φυσικά η μυρωδιά του φρεσκοβρεγμένου χώματος όπως στο δάσος είναι το ασφαλέστερο κριτήριο