Αξιολόγηση Φυσικών και Παραδοσιακών Λύσεων για την Από-συμπύκνωση του Αστικού Εδάφους

 

Αξιολόγηση Φυσικών και Παραδοσιακών Λύσεων για την Από-συμπύκνωση του Αστικού Εδάφους

 Ένα άρθρο από των Glynn C. Percival και συνεργατών, δημοσιευμένο στο Arboriculture & Urban Forestry το 2025.

 Ενα πολυ σημαντικό ζητημα για την υγεία των αστικών δεντρων είναι η συμπίεση του εδάφους οπότε εχουν κακό αερισμό αρα και ανάπτυξη 

Εξετάστηκαν δύο δυνητικές λύσεις από συμπύκνωσης  του εδάφους βασισμένες στη φύση (προσθήκη γαιοσκωλήκων, καλλιέργεια  τριφυλλιού με ικανότητα δέσμευσης αζώτου) σε συνδυασμό με πιο γνωστά συστήματα αποσυμπίεσης του εδάφους (κατακόρυφο εδαφοκάλυμμα, επιφανειακό στρώμα από θρυματισμένα ξυλοτεμαχίδια). Οι επιδράσεις στην ποιότητα του εδάφους (φαινόμενη πυκνότητα, οργανική ουσία, pH, εκτιμώμενη απελευθέρωση αζώτου, αποσύνθεση λωρίδων βαμβακιού και καταμέτρηση γαιοσκωλήκων) και στην υγεία των δέντρων (διάμετρος σε ύψος στήθους [DBH], πυκνότητα κόμης, ξηρή μάζα ριζών) παρακολουθήθηκαν για 3 χρόνια.

Η μελέτη, η οποία διεξήχθη σε ένα αστικό πάρκο στην Αγγλία σε δείγματα Tilia × europaea, έδειξε ότι όλες οι εφαρμοζόμενες τεχνικές, τόσο οι παραδοσιακές όσο και οι βασισμένες στη φύση, βελτιώνουν την ποιότητα του εδάφους και την ανάπτυξη των δέντρων. Ειδικότερα, η συνδυαστική προσέγγιση (κατακόρυφο εδαφοκάλυμμα + εδαφοκάλυψη + γαιοσκώληκες) αποδείχθηκε η πιο αποτελεσματική στη μείωση της πυκνότητας του εδάφους, στην αύξηση της βιολογικής δραστηριότητας (αξιολογούμενης και μέσω δοκιμών με λωρίδες βαμβακιού), στη βελτίωση της ξηρής ριζικής μάζας και στην αύξηση της διαμέτρου και της πυκνότητας της κόμης.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι οι γαιοσκώληκες μετακινήθηκαν σταδιακά από τις περιοχές επεξεργασίας προς τις μη επεξεργασμένες περιοχές, επεκτείνοντας με την πάροδο του χρόνου τα οφέλη της αποσυμπίεσης. Το Vertical Mulching είναι μια τεχνική αποσυμπίεσης του εδάφους που συνίσταται σε κάθετες διατρήσεις του εδάφους, οι οποίες γεμίζονται με πορώδη υλικά (όπως άμμος, χαλίκι ή κομπόστ), με σκοπό τη βελτίωση του αερισμού, της αποστράγγισης και της ανάπτυξης των ριζών των δέντρων. Το τριφύλλι, γνωστό για την ικανότητά του να δεσμεύει ατμοσφαιρικό άζωτο, συνέβαλε στην αύξηση της γονιμότητας και της ριζικής βιομάζας, αλλά έδειξε σημαντικά αποτελέσματα μόνο όταν χρησιμοποιήθηκε σε συνδυασμό με τεχνικές αρχικής αποσυμπίεσης. Παρατηρήθηκε επίσης ότι κάποιες βελτιώσεις στη δομή και στη γονιμότητα του εδάφους επεκτάθηκαν και σε γειτονικές περιοχές επεξεργασίας, υποδηλώνοντας βιολογικά φαινόμενα διάχυσης.

Η μελέτη παρέχει μία από τις πιο λεπτομερείς και τεκμηριωμένες αξιολογήσεις του δυναμικού των Nature-Based Solutions (NBS) για τη διαχείριση συμπιεσμένων αστικών εδαφών. Σε ένα πλαίσιο όπου οι συμβατικές προσεγγίσεις είναι συχνά δαπανηρές και δύσκολα εφαρμόσιμες σε μεγάλη κλίμακα, η ενσωμάτωση παραδοσιακών τεχνικών με βιολογικές παρεμβάσεις – όπως η ελεγχόμενη εισαγωγή εδαφικών οργανισμών – αποτελεί μια ρεαλιστική ευκαιρία για την αποκατάσταση των αστικών οικοσυστημάτων με βιώσιμο τρόπο.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι τα οφέλη δεν περιορίζονται στις άμεσα επεξεργασμένες ζώνες, αλλά τείνουν να επεκτείνονται με την πάροδο του χρόνου χάρη στην κινητικότητα και την "μηχανική" ικανότητα των γαιοσκωλήκων. Αυτό ενισχύει την άποψη ότι η ζωτικότητα του εδάφους είναι κρίσιμος παράγοντας για την αστική ανθεκτικότητα και ότι οι χώροι πρασίνου πρέπει να διαχειρίζονται με μια ολιστική οικολογική προσέγγιση. Συνοψίζοντας, πρόκειται για μια μεθοδολογικά έρευνα, με εφαρμόσιμα αποτελέσματα, που αξίζει να αποτελέσει πρότυπο στον σχεδιασμό του αστικού πρασίνου, ιδιαίτερα σε περιοχές με αδιαπέραστες επιφάνειες.

 Απόδοση στα ελληνικά : Αλεξάνδρα Δαβραδου, Φοιτήτρια Γεωπονικής Σχολής Αθηνων