Φοιτητές: « Μα δάσκαλε, αυτά είναι Λατινικά. Πώς να τα θυμόμαστε; »
Τα ...« αυτά » είναι οι επιστημονικές (διεθνείς) ονομασίες των εντόμων ! Κάτι που ξεκίνησε από τον
Μέγα Αριστοτέλη και συστηματοποιήθηκε από τον Λινναίο. Όμως, προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από λέξεις της Ελληνικής που είναι το μεγαλύτερο μνημείο της Ανθρωπότητος και η μόνη που μπορεί να καλύψει σε ονόματα, των άπειρο αριθμό ζώων, φυτών αλλά και αστέρων.
Αυτή η ελληνική προέλευση, δεν γίνεται πάντα αντιληπτή ακόμη και από ελληνόφωνους επιστήμονες,
επειδή η « εκπαίδευση » και όχι Παιδεία που παρέχεται στα Ελληνόπουλα, τα παιδεύει απαρχής με
γραμματικές και συντακτικά και όχι με την πολύτιμη Ετυμολογία, ώστε να αγαπήσουν τη γλώσσα τους και να τα στρέψουν στην αναζήτηση και το ξύπνημα του Νού (τυχαίο;).
« Αρχή Σοφίας η των ονομάτων επίσκεψις » έλεγε ο Αντισθένης.
Με επίσκεψη (σκέψη επί) των ονομάτων, κυρίως των εντόμων – λόγω γνωστικού αντικειμένου – και λίγη προσπάθεια, ξεπηδούσε η ερμηνεία...
Γιατί (Betarmon) βητάρμων = ο χορευτής ... μα βηματίζει αρμονικά.
Δέρη ο λαιμός; μα λέμε περιδέραιο...
Τόσο με παρέσυραν τα συναρπαστικά ευρήματα, που σε λίγο χρονικό διάστημα ξεπέρασα τα 1500
ονόματα!
Παραθέτω, για κάθε ενδιαφερόμενο, μερικά από τα ονόματα ΜΟΝΟ των γενών, ΜΟΝΟ Κολεοπτέρων,
ΜΟΝΟ των πιο γνωστών εντόμων, ΜΟΝΟ χωρών της Μεσογείου... και KALO KOYRAGIO.
|
|
|
|
|||||
ΟΝΟΜΑ
|
ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ
|
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
|
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
|
|||||
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|||||
ACANTHODERES
|
άκανθα + δέρη=λαιμός
|
(πρόνωτο με άκανθες στα πλάγια)
|
Cerambycidae
|
|||||
ACANTHOSCELIDΕS
|
άκανθα + σκέλος
|
(ακανθοσκελής)
|
Bruchidae
|
|||||
ACTOBIUS
|
ακτή
= παραλία + βίος
|
(ακτόβιος, ζει στις ακτές)
|
Staphylinidae
|
|||||
ADELOCERA
|
άδηλος
= αφανής/ αόρατος + κεραία
|
(αδηλόκερως, με μικρές κεραίες)
|
Elateridae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
ADIMONIA
|
αδημονία
= θλίψις/ ανησυχία
|
(μαύρου χρώματος)
|
Chrysomelidae
|
|||||
AEGIALIA
|
αιγειάλιος
|
(ζει στον αιγιαλό)
|
Scarabeidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
AEPUS
|
aιπής = απότομος/ βαθύς
|
(σε βαθειά νερά)
|
Carabidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
AGAPANTHIA
|
αγαπώ
+ άνθη
|
(αγαπάνθια)
|
Cerambycidae
|
|||||
AGATHIDIUM
|
αγαθίδιον
αγαθίς = κουβάρι
|
(το σχήμα του σώματος)
|
Silphidae
|
|||||
AGELASTICA
|
αγέλη
= κοπάδι
|
(αγελαστικός, σε μεγάλους αριθμούς)
|
Chrysomelidae
|
|||||
AGLENUS
|
α-
(στερ.) + γλήνη =
κόρη/ βολβός οφθαλμού
|
(άγληνος, τυφλός)
|
Lathridiidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
AGRILUS
|
αγρίλος
= των αγρών
|
(αγρικός, αγροτικός)
|
Buprestidae
|
|||||
AGRIOTES
|
αγριότης
= ακαλλιέργητη γη
|
(άγριος, αγροτικός)
|
Elateridae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
AIRAPHILUS
|
αίρα,
= ήρα = φυτ. παράσιτο του σίτου +φίλος
|
(ηράφιλος, φίλος της ήρας)
|
Cucujidae
|
|||||
AKIS
|
ακίς
= ακίδα/ αιχμή
|
(στο άκρο του προνώτου)
|
Tenebrionidae
|
|||||
ALEOCHARA
|
αλέα
= θερμότης ηλίου +χαίρειν
|
(ηλιοχαρής, χαίρεται την ζέστη του ηλίου)
|
Staphylinidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
ALLECULA
|
άλλος+culus = έδρα/ οπίσθια
|
(διαφορά στο πίσω μέρος του σώματος)
|
Alleculidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|||||
ALPHITOBIUS
|
άλφιτον
= άλευρον + βίος
|
(αλφιτόβιος, ζει στα άλευρα)
|
Tenebrionidae
|
|||||
ALPHITOPHAGUS
|
άλφιτον
= άλευρον + φαγείν
|
(αλφιτοφάγος, τρέφεται με άλευρα)
|
Tenebrionidae
|
|||||
AMALUS
|
αμαλός
= μαλακός/ αδύναμος
|
(υφή του σώματος)
|
Curculionidae
|
|||||
AMARA
|
α- (στερ.)+μαίρω = λάμπω
|
(αλαμπής)
|
Carabidae
|
|||||
AMMOBIUS
|
άμμος
+ βίος
|
(αμμόβιος, ζει στην άμμο)
|
Tenebrionidae
|
|||||
AMMOPHTHORUS
|
άμμος + φθορά
|
(αμμοφθόρος, φθείρει την άμμο)
|
Tenebrionidae
|
|||||
AMORPOCEPHALUS
|
άμορφος + κεφαλή
|
(αμορφοκέφαλος)
|
Brenthidae
|
|||||
AMPHICYLLIS
|
αμφί
+ κύλλος = στρεβλός/ περιστρεφόμενος
|
(συστρέφεται σε σφαίρα)
|
Silphidae
|
|||||
AMPHIMALLUS
|
αμφί
+ μαλλός = δέρας +μαλλί
|
(αμφίμαλλος, με
τρίχες παντού)
|
Scarabeidae
|
|||||
AMPHOTIS
|
Αμφώτις
= κάλυμα των ώτων + ώτα =
αυτιά
|
(κεφαλή και
πρόνωτο με πλάγιες προεκτάσεις)
|
Nitidulidae
|
|||||
ANACAENA
|
αν-(αυξητ.)+ άκαινα =
άκανθα/ αιχμή
|
(ισχυρή άκανθα στις κνήμες)
|
Hydrophilidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
ANAGLYPTUS
|
aνάγλυπτος = λαξευμένος/ ανάγλυφος
|
(η εμφάνιση του σώματος)
|
Cerambycidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
ANCHOMENUS
|
άγχος=
σφίξιμο/ στενoχώρια/
αγωνία
|
(με στενό πρόνωτο)
|
Carabidae
|
|||||
ANGYLOCHIRA
|
αγκύλος
+ χειρ = χέρι
|
αγκυλόχειρος
|
Buprestidae
|
|||||
ANGYSTRONYCHA
|
άγγιστρον
+ όνυξ = νύχι
|
αγγιστρόνυχος
|
Telephoridae
|
|||||
ANISODACTYLUS
|
aνισος + δάκτυλος
|
(με άνισους
ταρσούς)
|
Carabidae
|
|||||
ANISOPLIA
|
άνισος
+ όπλον = οπλή/ νύχι
|
(ανισόπλια, άνισοι όνυχες ταρσών)
|
Scarabeidae
|
|||||
ANISORHYNCHUS
|
aνισος + ρύγχος
|
(ανισόρυγχος)
|
Curculionidae
|
|||||
ANISOSTICTA
|
άνισος
+στικτός = με στίγματα
|
(ανισόστικτος, έλυτρα με άνισα στίγματα)
|
Coccinelidae
|
|||||
ANISOTOMA
|
άνισος
+ τομή = τμήμα/ άρθρον
|
(ανισότομος, στα άρθρα της κεραίας)
|
Scaphidiidae
|
|||||
ANOBIUM
|
α
-(στερ.) + βίος = ζωή
|
(ανόβιον, προσποιείται το νεκρό)
|
Anobiidae
|
|||||
ANOMALA
|
α(ν)-
(στερ.) ομαλός
|
(μη ομαλός, ανώμαλος, άνισοι όνυχες ταρσών)
|
Scarabeidae
|
|||||
ANONCODES
|
α(ν)
-(στερ. )+ ογκώδης
|
(μικρού όγκου)
|
Oedimeridae
|
|||||
ANOPHTHALMUS
|
α(ν)-(στερ.) οφθαλμός
|
(χωρίς οφθαλμούς, ανόφθαλμος, σπηλαιόβιο)
|
Carabidae
|
|||||
ANOPLODERA
|
άοπλος
+δέρη = λαιμός/ πρόνωτο
|
(πρόνωτο χωρίς
«όπλα» =εξαρτήματα)
|
Cerambycidae
|
|||||
ANOPLUS
|
α(ν)
-(στερ.) + όπλον
|
άοπλος (χωρίς εξαρτήματα)
|
Curculionidae
|
|||||
ANOXIA
|
α- (στερ.) + οξύς = μυτερός
|
(ανόξυ(ντ)ος,
πρόσθιες κνήμες, χωρίς κέντρον/ άκανθα)
|
Staphylinidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
ANTHICUS
|
|
(ανθικός των ανθέων)
|
Anthicidae
|
|||||
ANTHOBIUM
|
aνθος + βίος = ζωή
|
(ανθόβιον, ζει στα
άνθη)
|
Staphylinidae
|
|||||
ANTHOCOMUS
|
Άνθος = φροντίζω
|
(ανθοκόμος, ανθόβιο έντομο)
|
Telephoridae
|
|||||
ANTHODYTES
|
άνθος
+ δύτης
|
(εισδύει στα άνθη)
|
Telephoridae
|
|||||
ANTHONOMUS
|
άνθος
+ νομή = βόσκησις
|
(ανθονόμος)
|
Curculionidae
|
|||||
ANTHOPHAGUS
|
άνθος+ φαγείν = τρώγω
|
(ανθοφάγος,
τρέφεται με άνθη)
|
Staphylinidae
|
|||||
ANTHRENUS
|
ανθρήνη
= είδος μέλισσας
|
(το τέλειο
τρέφεται με γύρη ανθέων)
|
Dermestidae
|
|||||
ANTHRIBUS
|
άνθος
+ θρύπτω=τρίβω
|
(ανθοτρίβης)
|
Anthribidae
|
|||||
APAROPION
|
α -(στερ.) + παρώπιον = παρά
τους οφθαλμούς καλύμματα των αλόγων
|
(χωρίς οπισθοφθαλμικόν λοβό)
|
Curculionidae
|
|||||
APATE
|
απάτη
|
(προσποιείται το νεκρό)
|
Bostrychidae
|
|||||
APHAENOPS
|
αφανής
+ ωψ = οφθαλμός
|
(αόρατοι οφθαλμοί, βλ. (Anophthalmus)
|
Carabidae
|
|||||
APHANISTICUS
|
αφανίζω
= καταστρέφω
|
(αφανιστικός, καταστρεπτικός)
|
Bubpestidae
|
|||||
APHODIUS
|
αφοδεύω
= αποπατώ/ παράγω κόπρον
|
(αφόδιος, συχνάζει σε αφοδεύματα δηλ. κοπριά)
|
Scarabeidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
APHΙ(DO)DECTA
|
αφίς
= αφίδα+δήκτης = προκαλεί δήγματα (δαγκώνει)
|
(αφιδοδήκτης, δαγκώνει αφίδες)
|
Coccinellidae
|
|||||
APION
|
άπιον
= αχλάδι
|
(σώμα απιοειδές)
|
Curculionidae
|
|||||
APODERUS
|
aπό+δέρη = λαιμός/ πρόνωτο
|
(με ευκρινές πρόνωτο)
|
Rhinchitidae
|
|||||
APOTOMUS
|
απότομος
|
(…οι πλευρές του προνώτου)
|
Carabidae
|
|||||
APTERODERA
|
α- (στερ.)+ πτερόν + πους = πόδι
|
(δεν κάνει άλματα)
|
Chrysomelidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
APTINUS
|
α- (στερ.) + πτηνόν
|
(απτήν, μη πτηνός, χωρίς
πτέρυγες)
|
Carabidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
ARIMA
|
α
-(στερ.)+ ρίμα = ρήγμα/ σχισμή
|
(άριμος, χωρίς σχισμές)
|
Chrysomelidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
AROMIA
|
Άρωμα = ευχάριστη οσμή
|
(αρώμιος, με ευχάριστη οσμή
κυρίως το ♀)
|
Cerambycidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
ASCLERA
|
α -(στερ.) + σκληρός
|
(άσκληρος,
μαλακός)
|
Oedimeridae
|
|||||
ASEMUM
|
α -(στερ.) + σήμα
|
(άσημος, δεν αφήνει
σημάδια)
|
Cerambycidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
ASPIDOPHORUS
|
aσπίς = ασπίδα + φέρω
|
(ασπιδοφόρος)
|
Ptinidae
|
|||||
ASTENUS
|
α- (στερ.) + στενός
|
(άστενος, πλατύτερος από τα
συγγενή)
|
Staphylinidae
|
|||||
ASTILBUS
|
α- (στερ.) + στίλβος = γυαλιστερός
|
(άστιλβος, χωρίς λάμψη)
|
Staphylinidae
|
|||||
ASTYNOMUS
|
άστυ=πόλις + νέμω = προστατεύω
|
(αστυνόμος, δρα σε πόλεις)
|
Cerambycidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|||||
ATEUCHUS
|
α-
(στερ.)+ τεύχος = όπλο/
εργαλείο/ εξάρτημα
|
(χωρίς κέρας και πρόσθιους
ταρσούς)
|
Scarabeidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
ATHOUS
|
α- (στερ.)+ θωή = ποινή
|
(αθώος, αβλαβής)
|
Elateridae
|
|||||
ATOMARIA
|
άτομος = πολύ μικρός
(το άτομον = δεν τέμνεται άλλο)
|
(ατομάρια)
|
Cryptophagidae
|
|||||
ATTAGENUS
|
ατταγήν = είδος πτηνού
|
(έλυτρα με χρωματισμό
μελεαγρίδος =φραγκόκοτας)
|
Dermestidae
|
|||||
ATTALUS
|
ατταλός = απαλός, τρυφερός
|
(απαλή
υφή σώματος)
|
Telephoridae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|||||
AULONIUM
|
αυλός = δίαυλος/ αύλαξ
|
(αυλώνιον, με αύλακες στο
πρόνωτο)
|
Colydiidae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
AXINOTARSUS
|
Αξίνη = σκαπτικό εργαλειο + ταρσός
|
(αξινόταρσος, ταρσοί σχήματος
αξίνης)
|
Telephoridae
|
|||||
|
|
|
|
|||||
ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΞΑΙΡΕΤΟ ΔΑΣΚΑΛΟ ΜΑς:
|
|
|
|
|||||
ΚΏΣΤΑ ΜΠΟΥΧΕΛΟ
|
ένας γλυκός δάσκαλος μας που αγαπούσε το αντικείμενο και αυτό το πέρασε και σε μας
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|||||
| ||||||||
|
|
|||||||
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|||||
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου