7 ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΑ ΛΑΘΗ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΟΤΑΝ ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ ΔΕΝΔΡΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ

7      ΣΥΝΗΘΙΣΜΈΝΑ  ΛΑΘΗ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΟΤΑΝ ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ ΔΕΝΔΡΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΤΑ ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ

«Τα  δένδρα είναι ποιήματα,  που η γη γράφει πάνω στον ουρανό». 

      Με αυτόν τον τρόπο ο Λιβανο-Αμερικάνος ποιητής, καλλιτέχνης και συγγραφέας Khalil Gibran, σκιαγραφεί  με εύγλωττο τρόπο τον ορισμό του για τα δένδρα, μία από τις πιο θαυμαστές μορφές ζωής στην Γη.

     Με πάνω από 23.000 διαφορετικά είδη και αποτελώντας τους παλαιότερους ζωντανούς οργανισμούς στον πλανήτη, τα δένδρα μας συναρπάζουν με το μεγαλείο, την απεραντοσύνη και την γοητεία τους.

The oldest living organisms in the world. “Old Danish tree” by Guyon Morée. Licensed under CC BY-SA 2.0 via Flickr

Εάν είστε κάποιος από τους τυχερούς εκείνους ανθρώπους που δημιουργούν έργα τέχνης χρησιμοποιώντας τα δένδρα, μόλις φτάσατε στο κατάλληλο μέρος. Εδώ θα σας βοηθήσουμε να βρείτε απάντηση στις ακόλουθες ερωτήσεις: Πως επιτυγχάνουμε την καλύτερη σχεδιαστική λύση όταν διαλέγουμε τα δένδρα που θα φυτεύουν? Ποιά είναι τα ποιό κοινά λάθη που θα πρέπει να προσέχουμε και πώς να τα αποφύγετε. Μάθετε κάτι καινούργιο μαζί μας.

1.        Παραβλέποντας τις βασικές λειτουργίες των δένδρων

              Η λίστα μας με τα λάθη ξεκινάει με μία από τις ποιο γενικές απόψεις σχετικά με τον σχεδιασμό της φύτευσης των δένδρων. Πως η βλάστηση που βρίσκεται γύρω και μέσα στον αστικό τοπίο, επηρεάζει την πόλη ως σύστημα? Αυτή η ερώτηση αφορά τις ποικίλες λειτουργίες των δένδρων και την συνεργική τους δράση.

           Οι τρεις βασικές λειτουργίες των δένδρων που φυτεύονται στα πάρκα είναι η μηχανική , η οικολογική και η αισθητική. Καλύπτουν μία πληθώρα οφελειών, περιλαμβάνοντας την κυκλοφορία αέρα, την ακουστική, το φως, τον έλεγχο της διάβρωσης του εδάφους, το κλίμα και τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τον οπτικό προσανατολισμό.

Σε αυτό το εμπνευσμένο άρθρο του  Agmarie Calderon Alonso,(  http://landarchs.com/the-forest-man-of-india-shows-us-the-power-of-one/ ) παρακολουθούμε την καταπληκτική ιστορία του Jadav Payeng, όπου μας δείχνει πως ένα και μόνο άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει ένα ολόκληρο δάσος, όπου τα δένδρα  από την μία παλεύουν με την εξαφάνιση και από την άλλη παρέχουν κατοικία για τα ζώα.

       Εάν αναρωτιέστε πώς να αποφύγετε αυτήν την παράλειψη  σκεφτείτε το παράδειγμα του Payeng. Θυμηθείτε το εντυπωσιακό τελικό αποτέλεσμα, και μην ξεχνάτε ποτέ ότι τα δένδρα είναι εκπληκτικά και ότι εκπληκτικά πράγματα μπορούν να χτιστούν χρησιμοποιώντας τα.

2.        Άγνοια των μορφολογικών χαρακτηριστικών των δένδρων

         Το δεύτερο ελάττωμα  κάποιων αρχιτεκτόνων τοπίου και ιδιαίτερα αρχιτεκτόνων -που κακώς εμπλέκονται αφού δεν γνωρίζουν καθόλου την φυσιολογία των φυτών-  σχετίζεται με κάποια κενά πάνω στις γνώσεις τους γύρω από τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των δένδρων. Αυτό αφορά όχι μόνο την διακοσμητική αξία των δένδρων αλλά επίσης και την ασφάλεια, την επαρκή αλληλεπίδραση ανάμεσα στα είδη των φυτεύσεων, το χτισμένο περιβάλλον και τους ανθρώπους. Το ύψος του δένδρου, το σχήμα της κόμης και η πυκνότητα, το ριζικό σύστημα, το μέγεθος, η μορφή και τα χρώματα των φύλλων και των λουλουδιών, είναι μερικές από τις πιο σημαντικές κατηγοριοποιήσεις.    

         Ο επιδέξιος συνδυασμός ή οι δημιουργικές αντιθέσεις των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του κάθε δένδρου είναι το κλειδί για την δημιουργία αρμονικών τοπίων.

       Ένα καλό παράδειγμα επιτυχημένης επιλογής δένδρων αποτελεί η περίπτωση των σχεδίων δενδροφυτεύσεως στους δρόμους. Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιούνται  πχ. μόνο είδη τα οποία έχουν βαθύ  ριζικό σύστημα, έτσι ώστε να αποφευχθούν οι πιθανές ζημιές που μπορεί να προκληθούν στα πεζοδρόμια στο μέλλον. Δείτε το περιεκτικό άρθρο με τίτλο «Διαλέγοντας αστικά δένδρα: Ένας βασικός οδηγός », της Julia Lycchese. (http://landarchs.com/choosing-urban-trees-essential-guide/ )

ΔΕΙΤΕ: Συντήρηση δένδρων σε δρόμος κατοικημένων περιοχών. ( https://www.youtube.com/watch?v=qcIcIehOJ5s )

Όσον αφορά την αισθητική ποιότητα,  αυτός ο εκκεντρικός σχεδιασμός μίας κατοικίας στην Ταϊλανδή προσφέρει μία δυναμική στρατηγική σχεδιασμού φύτευσης δένδρων. Παραπέρα λεπτομέρειες αποκαλύπτονται από τον Gerard de Silva στο άρθρο του. (http://landarchs.com/what-lies-behind-the-high-concrete-wall-and-gate-of-t-residence-in-bangkok/ )

T.Residence. Photo courtesy of LOKOH= Co., Ltd.

          Πιθανόν  η αποφυγή αυτών των μειονεκτημάτων να έχει να κάνει με την εμπειρία και την τύχη, αλλά μέχρι τότε οι νέοι αρχιτέκτονες τοπίου πρέπει να κάνουν κάθε φιλότιμη προσπάθεια να μελετήσουν τα δένδρα και την μορφολογία τους, καθώς είναι το θεμελιώδες υλικό με το οποίο δουλεύουν.

3.        Παραμελώντας τις Περιβαλλοντικές Ανάγκες των Δένδρων

          Η λίστα μας συνεχίζει με ένα αφενός προφανές, αφετέρου συχνό λάθος που κάνουν οι σχεδιαστές., την παραμέληση των περιβαλλοντικών απαιτήσεων των δένδρων. Αυτό είναι γεγονός είτε πρόκειται για εποχιακά φυτά, είτε για θάμνους είτε για δένδρα. Το στρες ωστόσο αποτελεί για τα δένδρα τη μεγαλύτερη βλάβη, καθώς απώλειες και προβλήματα μπορούν να προκύψουν εάν αυτά αντιμετωπίζονται αμελώς. 

          Οι περιβαλλοντικές συνθήκες, είναι κρίσιμες για τη σωστή ανάπτυξη των δένδρων και την εξέλιξή τους. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν, βιώσιμες, υγιείς και οπτικά όμορφες συστάδες δένδρων, με την μέγιστη συμφωνία μεταξύ περιβαλλοντικών απαιτήσεων και συνθηκών.

       Εάν για παράδειγμα, επιλέξετε Fraxinus excelsior για μία ιδιαίτερα μολυσμένη βιομηχανική ζώνη, θα έχετε την σιγουριά ότι το δένδρο είναι ανθεκτικό στα καυσαέρια και θα ζήσει ανενόχλητο εκεί.  Εάν όμως ένα δένδρο δεν προσλαμβάνει αρκετό φως και έχει φυτευτεί σε «φτωχό» έδαφος(είναι πολύ συχνό να ξεχνάμε εντελώς αυτόν τον πιο σημαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη φυτικού υλικού), αυτό πιθανόν να οδηγήσει στην μείωση και της ζωτικότητάς του αλλά και της αντοχής του στον αέρα. Έτσι και σε αυτήν την περίπτωση παρουσιάζεται πάλι η πολυπλοκότητα  των δένδρων και ότι τα καλύτερα αποτελέσματα μπορούν να επιτευχθούν μόνο εάν αυτή η πολυπλοκότητα δεν ξεχνιέται ούτε για ένα λεπτό.

Hyllie Plaza. Photo credit: Kasper Dudzik

               Ένα εξαιρετικό παράδειγμα συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της οξιάς σε τεχνητό περιβάλλον παρουσιάζεται στο άρθρο της Dianna Ispa όπου επανεξετάζει την Hyllie Plaza, των Thorbjörn Andersson and Sweco  architects.  (http://landarchs.com/the-incredible-hyllie-plaza-is-lit-by-a-digital-sky/ )

4.        Παραβλέποντας τα βιολογικά χαρακτηριστικά των δένδρων.

          Ένας ακόμη βασικός παράγοντας είναι η φαινολογία των δένδρων. Οι δύο βασικές κατηγοριοποιήσεις σύμφωνα με τα βιολογικά χαρακτηριστικά των δένδρων είναι ο δείκτης ανάπτυξης και η διάρκεια ζωής τους. Το πρώτο είναι το πιο ζωτικό για την ομαδοποίηση των δένδρων και την πιθανότητα να εξασφαλίσουμε ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα με ταχέως αναπτυσσόμενα δένδρα σε μικρή χρονική περίοδο. Το δεύτερο χαρακτηριστικό – μακροζωία – μπορεί να επηρεάσει και από οικονομικής αλλά και από αισθητικής απόψεως. Η φαινολογία των δένδρων καλύπτει επίσης κατηγοριοποιήσεις όπως το φύλλωμα, η άνθηση και η πτώση των φύλλων. Όλοι αυτοί οι αναντικατάστατοι παράγοντες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον σχεδιασμό και την συντήρηση των δένδρων.

              

              

Sugar Beach; credit: www.claudecormier.com

Μία σωστή πρόταση βρίσκεται στο έργο των Claude Cormier + Associes. Τα παρακάτω δύο άρθρα της Tania Ramos Gianone και Rose Buchanan παρουσιάζουν εμπνευσμένες αποδόσεις πάνω στις επιλογές στον σχεδιασμό της φύτευσης των δένδρων.

·        Sugar Beach: The Design That Makes Your Teeth Hurt

(http://landarchs.com/sugar-beach-design-makes-teeth-hurt/  )

·        How Place d’Youville is Teaching us That Artificial is Not Fake!

(http://landarchs.com/how-place-dyouville-is-teaching-us-that-artificial-is-not-fake/ )

Δύο ακόμα έργα που συμπεριλαμβάνον εποχικό ενδιαφέρον, μπορούμε να δούμε στα άρθρα της Yuliya Georgieva και Amir Schlezinger:

·      The Magic of Foundation Jeantet Produces a Timeless Design

(http://landarchs.com/the-magic-of-foundation-jeantet-produces-a-timeless-design/ )

·                  Contemporary Japanese Garden in The English Countryside (http://landarchs.com/contemporary-japanese-garden-english-countryside/ )

Cherry trees at Foundation Jeantet. Credit: ©agenceter

5.        Δημιουργία απερίσκεπτων συνδυασμών

         Εμβαθύνοντας στα βιολογικά ζητήματα των διαφόρων ειδών των δένδρων, πηγαίνουμε πίσω στον χρόνο, όταν από το 1928-1930, ο Dr. Boris P. Tokin, ένας Ρώσος βιοχημικός από το Πανεπιστήμιο του Leningrad επινόησε τον όρο «phytoncides»/φυτοτοξικότητες . Ο Tokin  ανακάλυψε ότι κάποια φυτά παράγουν και αποβάλουν, βιολογικά δραστικές ουσίες που τα προφυλάσσουν από συγκεκριμένους μικροοργανισμούς, έντομα και ζώα. Μετά από μεγάλη έρευνα και πειραματισμό, οι επιστήμονες κατέληξαν ότι τα “phytoncides”  είναι ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν την ανοσία των φυτών και την αλληλεπίδραση μεταξύ των οργανισμών στους βιότοπους.

         Αυτός είναι ο λόγος που οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των διάφορων ειδών των δένδρων σε κάποιες περιπτώσεις είναι ανταγωνιστικές ενώ σε άλλες περιπτώσεις είναι αμοιβαία

επωφελείς.

                Ευνοϊκοί συνδυασμοί δένδρων περιλαμβάνουν, για παράδειγμα ομάδες από βελανιδιές, ερυθρελάτες με λεύκες, κερασιές με οξιές, φράξους και γαύρους. Κάποιες ακατάλληλες ομάδες περιλαμβάνουν συνδυασμούς με σημύδες και λευκές φτελιές, φράξους με σημύδες και πεδινές φτελιές.

            Δώστε στον εαυτό σας τον χρόνο που χρειάζεστε για να διαλέξετε τα ιδανικά είδη δένδρων. Όταν ολοκληρώσετε την λίστα σας επιβεβαιώστε την επιλογή σας. Εάν συνεχίζεται να αισθάνεστε αβέβαιοι ζητήστε την συμβουλή κάποιου έμπειρου επαγγελματία. Λίγος περισσότερος χρόνος για την προετοιμασία είναι σίγουρα καλύτερο από το να παρουσιαστούν   μακροπρόθεσμα μελλοντικά προβλήματα.

6.        Ξεχνώντας ότι τα δένδρα αποτελούν σημεία πληροφοριών.

         Επιστρέφοντας πίσω στην σχεδιαστική διαδικασία, η διάταξη των δένδρων δεν μπορεί να αγνοηθεί είτα αυτά χρησιμοποιούνται σε δενδροστοιχίες , είτε σε διακοσμητικές συστάδες, είτε ως τοπόσημα μέσα στην συνολική σύνθεση, τα δένδρα είναι τα πιο εξέχοντα στοιχεία που δημιουργούν την χωρική οργάνωση κατά τον  σχεδιασμό τοπίου. Τα δένδρα μπορούν να οριοθετήσουν  ή να ενοποιήσουν επιμέρους χώρους ενός πάρκου. Μπορούν να διευκολύνουν την εμπειρία των ανθρώπων όπως επίσης και να τους καθοδηγήσουν. Εάν σχεδιασθούν με συγκεκριμένο στόχο, οι συστάδες των δένδρων, μπορούν να διαμορφώσουν την οπτική αντίληψη, στρέφοντας το βλέμμα των επισκεπτών σε συγκεκριμένες θεάσεις ή σε κομβικά σημεία μέσα ή έξω από την περιοχή του πάρκου.   

Ο σχεδιασμός εντυπωσιακών γραφικών και εμπνευσμένων τοπίων, που δεν περιλαμβάνει την παραπάνω χρήση των δένδρων είναι αδιανόητος. Έτσι εάν θέλετε να αποφύγετε αυτό το ατόπημα κατά τον σχεδιασμό, φανταστείτε τον εαυτό σας στο τοπίο. Φανταστείτε που περπατάτε, τι βλέπετε και τι αισθάνεστε ενώ περιηγείσθε στο μελλοντικό σας έργο.

23̊ Estate. Photo courtesy of Shma CO., Ltd.

           Για να δείτε πως δημιουργούνται δραματικά τοπία μέσα από ένα επιδέξιο σχέδιο φύτευσης δένδρων, διαβάστε σχετικά με αυτά τα δύο έργα που αναλύονται από τον Harkyo Hutri Baskoro και την Katrina Elpos.

·      23̊ Estate Takes Care of Erosion in the Most Beautiful Way Possible

( http://landarchs.com/23%CC%8A-estate-takes-care-of-erosion-in-the-most-beautiful-way-possible/  )

·      How Bassil Mountain Escape Creates a Dramatic and Memorable Feeling

(http://landarchs.com/how-bassil-mountain-escape-creates-a-dramatic-and-memorable-feeling/ )

Bassil Mountain Escape. Photo courtesy of

 VLADIMIR DJUROVIC LANDSCAPE ARCHITECTURE

7.        Παύση της μελέτης πάνω στα δένδρα

          Ένα τελευταίο σημείο που πρέπει να κρατάνε οι αρχιτέκτονες τοπίου στο νου τους είναι να μην σταματάνε ποτέ να εξερευνούν τον κόσμο των δένδρων. Με αυτόν τον τρόπο, κάποιος μπορεί να εμπλουτίζει τις γνώσεις του αδιάκοπα, ενώ παράλληλα εξελίσσει την ευχέρεια και τον σεβασμό του για το επάγγελμα της αρχιτεκτονικής τοπίου. 

Κάποια από τα πιο εκπληκτικά δεδομένα σχετικά με τα δένδρα, που κάθε αρχιτέκτονας τοπίου θα έπρεπε να γνωρίζει είναι συγκεντρωμένα στα δύο ακόλουθα άρθρα των Ashley Penn και Erin Tharp.

·      8 Amazing Facts About Trees That You Didn’t Know

( http://landarchs.com/8-amazing-facts-trees-didnt-know/)

·      8 Awesome Reasons to Use Trees in The Landscape That You Didn’t Know!

  (http://landarchs.com/8-awesome-reasons-use-trees-landscape-didnt-know/  )

This could save your life; credit: Lorenzo Tonello / shutterstock.com, modification by SDR

          Κλείνοντας, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν πρέπει ποτέ να υποτιμάμε την σπουδαιότητα των δένδρων. Μόνο εάν τιμάμε το μεγαλείο των δένδρων στο έπακρο θα είμαστε σε θέση να σχεδιάσουμε εντυπωσιακά τοπία. Και ένα μόνο πράγμα είναι σίγουρο αυτή η προσοχή που θα δώσετε θα σας ξεπληρώσει όταν τα σχέδια σας αποδώσουν καρπούς.

 

Άρθρο της Velislava Valcheva
Μετάφραση : Στελλα Μεξη

Πηγή :  http://landarchs.com/7-common-mistakes-people-make-when-selecting-trees-and-how-to-avoid-them/

Δέντρων κλαδέματα: Μια πονεμένη ιστορία

Γράφει ο Σταύρος Δ. Μερτζεμέκης*

Οπου και να γυρίσει κανείς το κεφάλι μέσα στην πόλη μας (σημ.: Σέρρες), θα αντικρίσει ίσως το μεγαλύτερο «έγκλημα» σχετικά με το πράσινο που μας περιβάλει και το έχουμε τόσο πολύ ανάγκη.

Ο λόγος γίνεται για τα κλαδέματα των Πλατάνων (Platanus sp.) που έχουν γίνει στο κέντρο της πόλης που σηκώνουν μεγάλη συζήτηση διότι τα ίδια φαινόμενα που επαναλαμβάνονται διαρκώς τα συναντούμε σε οποιαδήποτε γωνιά της Ελλάδας γεμίζοντας μας με απογοήτευση και απορία.

Γνωστοί και φίλοι με ρωτούν καθημερινά στο δρόμο που συναντιόμαστε: Σταύρε, εσύ που είσαι και Δασοπόνος, είναι σωστά αυτά τα κλαδέματα που έγιναν; Πως τα έκαναν έτσι; Τι θα κάνουμε το καλοκαίρι που έρχεται; Τα δέντρα θα συνέλθουν; Η απάντηση δυστυχώς είναι μονολεκτική: ΟΧΙ

Όχι γιατί κάθε επέμβαση που έχει εφαρμοστεί σε τέτοιο βαθμό με τέτοια απερισκεψία και «υποτιθέμενη εμπειρία» από ανθρώπους δίχως να έχουν εξειδίκευση πάνω στο αντικείμενο αυτό, φέρνει τα αποτελέσματα που βιώνουμε σήμερα, γιατί απλούστατα οι βλάβες είναι ανεπανόρθωτες, αυτό βέβαια γίνεται για πολλούς και διάφορους λόγους που λίγο πολύ είναι γνωστοί σε όλους.

Πιο συγκεκριμένα θα αναφερθώ σε ορισμένους κανόνες – συμβουλές γιατί καλό είναι να ξεκινήσουμε από τα βασικά και να κατανοήσουμε πρώτα αυτά και να τα εφαρμόσουμε ούτως ώστε να έχουμε ένα σωστό και αειφορικό αποτέλεσμα και ύστερα να πάμε και σε πιο ειδικά θέματα:

• Κάθε δέντρο αποτελεί μια ξεχωριστή φυσική οντότητα, φέρει τη δική του πολυετή ακόμη και χιλιετή ιστορία και χρήζει ξεχωριστής αντιμετώπισης και διαχειριστικών μέτρων. Σε καμιά περίπτωση δηλαδή δεν κάνουμε τις ίδιες ενέργειες σε όλα τα δέντρα ακόμα και σε γειτονικά.

Το ποσοστό αφαίρεσης τμημάτων κώμης και κορμού εξαρτάται από το είδος του δέντρου, την ηλικία του, το φαινότυπο του και υπολογίζεται από ειδικό μαθηματικό τύπο, που στις περιπτώσεις των κλαδεμάτων της πόλης μας άγγιζε το τρομακτικό100%!!!!! Πάνω σε αυτό το απαράδεκτο ποσοστό να προσθέσουμε και ένα υπέρογκο ποσοστό αφαίρεσης τμημάτων κορμών γιατί με αυτόν τον άκομψο τρόπο προσπάθησαν να ελέγξουν και το μεγάλο ύψος και όγκο, θαρρείς και τόσες δεκαετίες  που μεγάλωναν τα δέντρα οι ιθύνοντες «αγρόν ηγόραζαν» και τώρα ξαφνικά θυμήθηκαν να «τσακίσουν» τα κακόμοιρα δέντρα μας για την «ασφάλεια των πολιτών» υποτίθεται. Δεν θέλω να πιστέψω όλα αυτά που ψιθυρίζονται ότι κάποιοι εξοικονομούν δωρεάν καυσόξυλα μιας και ζούμε σε καιρό κρίσης δίχως φυσικά κανείς να ενδιαφέρεται για το κοινό καλό και για το μέλλον της σερραϊκής κοινωνίας.

• Σαφώς τα ξερά και σάπια μέρη πρέπει να αφαιρεθούν για την καλή υγεία του δέντρου και για λόγους ασφαλείας-να τονίσω πως ΜΟΝΟ σε αυτά έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε εκτεταμένες αφαιρέσεις τμημάτων και εφ όσον είμαστε σίγουροι ότι όντως τα τμήματα αυτά είναι ξερά ή σάπια, διαφορετικά μιλάμε για κατακρεουργήσεις και καρατομήσεις.
• Όταν κάνουμε μια τομή σε ένα κλαδί του δέντρου αφού τελειώσουμε τις εργασίες πρέπει να το αλείφουμε με ειδική πάστα η οποίαπροστατεύει την τομή από τυχόν μολύνσεις, πχ. Κάθε τομή σε ένα δέντρο είναι μια ανοιχτή πληγή που απαιτεί ίαση.
• Τηρούμε ΠΑΝΤΑ ΟΛΑ τα μέτρα ασφάλειας της εργασίας, δεν βαριόμαστε, δεν βιαζόμαστε. Πλήθος ανθρώπων έχασαν  τη  ζωή τους επειδή συμπεριφέρονταν με αυτές τις αλαζονικές συμπεριφορές.
• Ότι κάνουμε το κάνουμε με μέτρο και σεβασμό, επειδή η φύση δεν εκδικείται αλλά υπενθυμίζει.

Καθώς πλησιάζει το καλοκαιράκι να δούμε που θα βρούμε ίσκιο στην πλατεία του ΙΚΑ μιας και όλοι οι γονείς με τα παιδιά τους συνήθιζαν τα πηγαίνουν βόλτα και για να παίξουν. Τώρα πια η ιστορική αυτή πλατεία είναι «κρανίου τόπος» και βλέπουμε τα δέντραδειλά-δειλά να βλαστάνουν και πάλι θυμίζοντας τις φούντες από… τσαρούχια. Ωραίο αποτέλεσμα!

Τώρα βέβαια θα πει κανείς ότι σε μερικά χρόνια από σήμερα τα Πλατάνια αυτά θα μεγαλώσουν ξανά και θα είναι μια χαρά, χωρίς όμως να αναλογιστεί αν είναι καλό αυτό για την υγεία του δέντρου και για την αισθητική γενικότερα. Τα… τσαρούχια θαρρώ πως πλέον δε φοριούνται, οι φούντες αυτές λοιπόν θα μεγαλώσουν και θα γίνουν μεγάλοι θύσανοι που ό,τι και να γίνει οι τεράστιες αυτές τομές θα παραμείνουν και πάντα θα μας θυμίζουν τα λάθη του παρελθόντος. Τώρα βέβαια αν οι θύσανοι αυτοί κλαδευτούν ξανά το αποτέλεσμα θα παραμείνει το ίδιο άσχημο και αντιαισθητικό. Τελικά ό,τι και να γίνει από εδώ και στο εξής η κατάσταση θα παραμείνει αδιόρθωτη. Σίγουρα και κάποια δέντρα θα ξεραθούν από τυχόν μολύνσεις και μυκητιάσεις μιας και δεν πάρθηκαν προληπτικά μέτρα για την αποφυγή τέτοιων δυσάρεστων καταστάσεων.

Επίσης, υπάρχουν πολλοί άλλοι παράμετροι και παράγοντες που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη όπου μπορεί κανείς να ενημερωθεί από σχετική βιβλιογραφία. 

Κάθε δέντρο έχει μια πληθώρα αγαθών και υπηρεσιών που έχουν τόσο οικονομική όσο και συναισθηματική αξία.

Ξεκινώντας από την δωρεάν και αστείρευτη παροχή υπηρεσιών που συνδέεται πάντα και με την οικονομία μπορούμε να αναφερθούμε σε ορισμένα χαρακτηριστικά:

• Είναι αγχολυτικά. Η αισθητική τους, τα προϊόντα τους -υλικά και άυλα- έχουν ως αποτέλεσμα την μείωση του άγχους, από το οποίο μαστίζεται καθημερινά η κοινωνία ιδιαίτερα στις πόλεις. Αρκεί να σταθούμε για λίγοκάτω από ένα δέντρο να σηκώσουμε το κεφάλι μας ψηλά και να αναπνεύσουμε αργά και βαθιά κλείνοντας για λίγο τα μάτια. Θα νιώσουμε ανακουφισμένοι.
• Ενθαρρύνουν το περπάτημα και την κίνηση γενικότερα. Ποιός θα ήθελε να πάει για περίπατο σε μια πόλη μέσα στο τσιμέντο και τις πλάκες όπως η δική μας; Σε αυτό το σημείο να πούμε ότι σε ευρωπαϊκές πόλεις αντιστοιχούν συγκεκριμένα τετραγωνικά μέτρα πρασίνου ανά κάτοικο. Στην Αθήνα είναι μόλις 2 τ.μ. ανά κάτοικο (Χάγη 27,7 τ.μ., Άμστερνταμ 27 τ.μ., Βιέννη 20 τ.μ., Βερολίνο 13 τ.μ., Ρώμη 9 τ.μ., Παρίσι 8 τ.μ., Θεσσαλονίκη 2,7 τ.μ.).Στα Σέρρας ούτε λόγος, δεν υπάρχουν δημοσιευμένα στοιχεία.
• Βοηθούν στην συγκράτηση των γαιών. Συγκρατούν με το ριζικό τους σύστημα το έδαφος και μας σώζουνκυριολεκτικά τις περιουσίες μας από τις πλημύρες (π.χ. όπως το λεκανοπέδιο Αττικής κάθε Σεπτέμβριο-Οκτώβριο.)
• Βοηθούν στη σύσφιξη των σχέσεων. Ανέκαθεναποτελούσαν πόλο έλξης και τόπο συναντήσεων… πολλές φορές ερωτικών!
• Αυξάνουν τις αντικειμενικές αξίες  των ακινήτων. Ένα πράσινο τοπίο πιο εύκολα θα προσελκύσει αγοραστές ακινήτων κοντά σε αυτό άρα και οι τιμές πιθανότατα να αυξηθούν.
• Παρέχουν ενδιαιτήματα για την άγρια ζωή. Πλήθος πτηνών διαβούν και αναπαράγονται σε αυτά. Δεν είδα κανέναν να διαμαρτύρεται για αυτά τα κακόμοιρα πλάσματα που διαβούν σε αυτά και χάνουν τη ζωή τους καθώς γκρεμίζονται οι θέσεις φωλεωποίησης τους.
• Παρέχουν ΙΣΚΙΟ και ΡΥΘΜΙΖΟΥΝ τις αποπνικτικέςθερμοκρασίες των πόλεων τους θερινούςμήνες.Υπάρχουν και ευπαθείςκοινωνικέςομάδες και αυτό δεν είναι είδηση.
• Μειώνουν τα επίπεδα ηχορύπανσης και σκόνης. Τα δέντραλειτουργούν και ως φίλτρααέρα. Με το φύλλωμα τους εμποδίζουν τη μεταφορά σκόνης και μειώνουν σημαντικά τους θορύβους αποτρέποντας τους να μεταδίδονται από σημείο σε σημείο.
• ΠΑΡΑΓΟΥΝ ΟΞΥΓΟΝΟ και μειώνουν τα επίπεδαδιοξειδίου του άνθρακα, ζωτικήςσημασίαςθέματα που οι περισσότεροιαγνοούμεδυστυχώς.

Από οικονομικής άποψης τα δέντρα μπορούν να κοστολογηθούν ως εξής σύμφωνα με τον καθηγητή Τ.Μ. Dasαπό το Πανεπιστήμιο της Καλκούτα στην Ινδία:

Ένα δέντρο ηλικίας 50 ετών:

παράγει οξυγόνο αξίας	27.330,77	ευρώ
καθαρίζει τον αέρα αξίας	54.224,24	ευρώ
προστατεύει από τη διάβρωση του εδάφους αξίας	27.330,77	ευρώ
καθαρίζει τα υπόγεια ύδατα αξίας	32,796,92	ευρώ
παρέχει ενδιαιτήματα για άγρια ζωή αξίας	27.330,77	ευρώ
ΣΥΝΟΛΟ	169.013,47	ευρώ

Και μετά λέμε με τόση χαρακτηριστική ευκολία φράσεις όπως: «Να κόψουμε το δέντρο!» «Αυτό το δέντρο συνέχεια προβλήματα δημιουργεί, κόφτο!»

Σοβαρά; Έτσι εύκολα; Ερωτώ!

Τις τόσες υπηρεσίες και οικονομικά οφέλη που προσφέρει όπως αναφέρθηκα τις έχουν σκεφτεί καθόλου;

Το ίδιο λυπηρό φαινόμενο παρατηρείται και σε άλλους ιδιωτικούς υπαίθριους χώρους όπως επιχειρήσεις, αυλές σπιτιών κ.α. όπου εκτός από το γεγονός ότι τα δέντρα καρατομούνται, χρησιμοποιούνται και κατά πως συμφέρει και βολεύει τον καθένα σαν υποστηρικτικές εγκαταστάσεις και στύλοι για προβολείς, καλώδια, καρφώνουν πρόκες για κρεμαστά, δορυφορικά πιάτα, λαμπάκια κτλ.

Νομίζω πως μιλάμε για βία και εξευτελισμό κατά των δέντρων. Όχι λοιπόν, τα δέντρα δεν μας φταίνε και δεν αξίζει να τα συμπεριφερόμαστε έτσι. Μας παρέχουν τόσα. Ας είμαστε λίγο ευγνώμονες μαζί τους.

Κλείνοντας για να προσγειωθούμε στην πραγματικότητα και να συντονιστούμε με τα ευρωπαϊκά και παγκόσμια standards υπάρχει η ISA (International Society of Arboriculture) και παρέχει όλα εκείνα τα εργαλεία γνώσης, σεμινάρια, πιστοποιήσεις, διαγωνισμούς και πολλά άλλα που μας βοηθούν να κατανοήσουμε την αξία των δέντρωνγενικότερα και την ορθολογική και αειφορική διαχείριση και κλαδεύσεις, θυμίζοντας μας ότι πρέπει να παραδώσουμε στις επερχόμενες γενεές ένα κόσμο καλύτερο, πιο όμορφο και πιο πράσινο!

Παράλληλα οι Γεωεπιστήμονες (Δασοπόνοι, Δασολόγοι, Γεωπόνοι, Γεωλόγοι κ.τλ.) πρέπει να αναλάβουν έναν πιο ενεργό ρόλο σε αυτά τα θέματα ενεργοποιώντας η Πολιτεία τα καθήκοντα τους θέτοντας τους στις ειδικές θέσεις που αρμόζουν με βάση το αντικείμενο τους και να ξεκινήσει να τους συμβουλεύεται επιτέλους.

Ας βάλουμε όλοι μαζί ένα τέλος στην κατάσταση που αντιμετωπίζουμε και ας ξεκινήσουμε μια καινούρια εποχή με μια νέα νοοτροπία μακριά από τα κακέκτυπα του παρελθόντος και του παρόντος με τις νοοτροπίες που μας θυμίζουν ότι είμαστε μια τριτοκοσμική χώρα αποκομμένη από τις διεθνείς εξελίξεις του κλάδου της Δενδροκομίας.

 * Ο Σταύρος Δ. Μερτζεμέκης είναι δασοπόνος και διαχειριστής φυσικού περιβάλλοντος ΕΔΕ, αντιπρόεδρος  της Πανελλήνιας Ένωσης Δασοπόνων και Διαχειριστών Φυσικού Περιβάλλοντος (Π.Ε.Δ.ΔΙ.ΦΥ.Π.) και μέλος του Ελληνικού Συλλόγου για την Δενδροκομία (Ε.Σ.Δ.), e–mail: stavrakas86@gmail.com

Πηγή: www.eproodos.gr

Αρθρα για τα δέντρα στην πόλη:

Σκοτώνει τα δέντρα το άσκοπο κλάδεμα

Τα δέντρα στους δρόμους κάνουν τους ανθρώπους πιο υγιείς

7 Τρόποι με τους οποίους τα δέντρα και η βλάστηση, είναι ουσιαστικής σημασίας για τις πόλεις και την Υγεία μας

Δέντρων κλαδέματα: Μια πονεμένη ιστορία

Ανεμορριψίες, Δέντρα και άνεμος

Τι γίνεται το Φθινόπωρο στα δέντρα?

Επιχώσεις δέντρων: θάνατος σε 1 εικόνα