Γήπεδα ποδοσφαίρου απειλούνται από την υπερθέρμανση
του πλανήτη
Ο Γάλλος παίκτης Kylian Mbappé ρίχνει νερό στο πρόσωπό του κατά τη διάρκεια ενός αγώνα στο Κατάρ το 2022. - ERCIN ERTURK / ANADOLU
AGENCY / Anadolu μέσω AFP
Μια έκθεση αξιολογεί για πρώτη φορά τους κλιματικούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα στάδια του επόμενου Παγκοσμίου Κυπέλλου. Τα ευρήματά της σκιαγραφούν μια εικόνα ενός μέλλοντος τόσο αβέβαιου όσο και επικίνδυνου για το πιο δημοφιλές άθλημα στον κόσμο.
Το Παγκόσμιο Κύπελλο Ανδρών του 2026 θα μπορούσε κάλλιστα να είναι το τελευταίο που θα διεξαχθεί στη Βόρεια Αμερική με την τρέχουσα μορφή του. Όχι λόγω αθλητικής ή διπλωματικής απόφασης, αλλά επειδή η κλιματική αλλαγή ,απειλεί άμεσα αυτού του είδους τη διοργάνωση. Αυτή είναι η προειδοποίηση στην έκθεση Pitches in Peril, στις 9 Σεπτεμβρίου από τουςοργανισμούς Football for Future και Common Goal, σε συνεργασία με την εταιρεία ανάλυσης Jupiter Intelligence.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που μια μελέτη εφαρμόζει τις προβλέψεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή όχι μόνο στα δεκαέξι στάδια που θα φιλοξενήσουν αγώνες στο επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά και στα γήπεδα όπου οι καλύτεροι παίκτες του κόσμου, όπως ο Λιονέλ Μέσι, ο Κριστιάνο Ρονάλντο, ο Μοχάμεντ Σαλάχ και ο Κιλιάν Εμπαπέ, έμαθαν ναπαίζουν ως παιδιά.
Τα στάδια της Βόρειας Αμερικής είναι ήδη ευάλωτα
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και το Μεξικό, έχουν προγραμματιστεί , δεκαέξι χώροι για να φιλοξενήσουν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2026. Δεκατέσσερις από αυτούς είναι ήδη εκτεθειμένοι σε συνθήκες που υπερβαίνουν τα αφαλοί όρια για τους παίκτες, είτε λόγω ζέστης, καταρρακτωδών βροχών, πλημμυρών είτε ισχυρών ανέμων.
Στις νότιες Ηνωμένες Πολιτείες, η ακραία ζέστη αποτελεί ήδη κύριο κίνδυνο. Στο Μαϊάμι, το Χιούστον, το Ντάλας και το Κάνσας Σίτι, δεκάδες ημέρες με θερμοκρασίες (WBGT) ( indice WBGT ) που υπερβαίνουν τα ασφαλή όρια συμβαίνουν κάθε χρόνο. Και μέχρι το 2050, αυτές οι πόλεις θα μπορούσαν να έχουν περισσότερες από 100 ημέρες το χρόνο όπου η διεξαγωγή ενός αγώνα θα είναι αδύνατη.
Το Μοντερέι, στο βόρειο Μεξικό, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της νέας, αφόρητης κλιματικής πραγματικότητας. Σήμερα, η πόλη καταγράφει 68 ημέρες τον χρόνο με ακραία ζέστη, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί σε 108 μέσα στα επόμενα 25 χρόνια. Από αυτές, σχεδόν ένας ολόκληρος μήνας θα ξεπερνά το κρίσιμο όριο των 35°C (WBGT), το όριο της ανθρώπινης αντοχής.
Κι άλλες απειλές εμφανίζονται στον ορίζοντα. Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για πλημμύρες έως και δύο μέτρων σε Χιούστον, Φιλαδέλφεια, Νέα Υόρκη και Βανκούβερ κατά τη διάρκεια ακραίων καιρικών φαινομένων. Το Τορόντο θα μπορούσε να δεχτεί σε μία μόνο ημέρα 140 χιλιοστά βροχής – ποσότητα επτά φορές μεγαλύτερη από το όριο πέρα από το οποίο ένας αγωνιστικός χώρος καθίσταται ακατάλληλος.
Στην Πόλη του Μεξικού, όπου πρόκειται να διεξαχθεί ο εναρκτήριος αγώνας στο ιστορικό Estadio Azteca, η ζήτηση νερού αναμένεται να ξεπεράσει την τοπική διαθεσιμότητα έως και δέκα φορές, απειλώντας τη συντήρηση του γηπέδου. Ακόμη και το Σιάτλ, γνωστό για το ήπιο κλίμα του, ενδέχεται να βιώσει ριπές ανέμων που θα ξεπερνούν τα 110 χλμ./ώρα, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια των θεατών.
Mbappé, Messi, Ronaldo: Όλο και πιο εχθρικά γήπεδα παιδικής ηλικίας
Η μελέτη δεν περιορίζεται σε γήπεδα υψηλού κύρους. Εξέτασε επίσης δεκαοκτώ γήπεδα της παιδικής ηλικίας εμβληματικών παικτών, αυτά τα πιο μετριοπαθή μέρη όπου έχει τις ρίζες του το πάθος τους για το παιχνίδι. Το εύρημα είναι σαφές: όλοι είναι ήδη εκτεθειμένοι σε διάφορους κλιματικούς κινδύνους και η ευαλωτότητά αυξάνεται.
Στη Γαλλία, το στάδιο Léo-Lagrange στο Bondy προσέλκυσε την προσοχή. Εκεί έκανε τα πρώτα του βήματα ο Kylian Mbappé, νυν επιθετικός της Ρεάλ Μαδρίτης και νικητής του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2018 με τη Γαλλία. Μέχρι το 2050, το γήπεδο θα αντιμετωπίσει μεγαλύτερες ξηρασίες όσο και ακραίες βροχοπτώσεις, καθιστώντας το τακτικά μη διαθέσιμο για παιχνίδι.
Στο Ροζάριο της Αργεντινής, τη γενέτειρα του Lionel Messi, οκτώ φορές νικητή της Χρυσής Μπάλας και νικητή του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022, τα κύματα καύσωνα αναμένεται να διαρκούν σχεδόν δύο μήνες κάθε χρόνο. Στο νησί της Μαδέρας, όπου μεγάλωσε ο Cristiano Ronaldo, πέντε φορές νικητής της Χρυσής Μπάλας, οι καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις θα επιδεινώσουν την απότομη άνοδο της θερμοκρασίας, αποδυναμώνοντας μόνιμα τις τοπικές υποδομές. Μη διαθέσιμο πλέον για παιχνίδι για αρκετούς μήνες το χρόνο.
Νότια της Μεσογείου, η κατάσταση είναι ακόμη πιο δύσκολη. Στο Basyoun, όπου ξεκίνησε ο Mohamed Salah, ο σταρ επιθετικός της Λίβερπουλ και αρχηγός της εθνικής ομάδας της Αιγύπτου, το γήπεδο θα είναι ακατάλληλο για παιχνίδι για περισσότερο από ένα μήνα το χρόνο λόγω υπερβολικής ζέστης.
Στη Νιγηρία, η έδρα του William Troost-Ekong, αρχηγού της εθνικής ομάδας, θα μπορούσε να γίνει ακατάλληλη για παιχνίδι για σχεδόν πέντε μήνες το χρόνο.
Και άλλοι θρύλοι βλέπουν τα γήπεδα των παιδικών τους χρόνων να απειλούνται. Στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας, όπου ο τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής Πελέ ξεκίνησε την καριέρα του με την Bauru Atlético Clube, ο αριθμός των ημερών αφόρητης ζέστης θα πενταπλασιαστεί έως το 2050, σε συνδυασμό με την έντονη έλλειψη νερού. Στο Σίδνεϊ, το γήπεδο των παιδικών χρόνων του Tim Cahill, του κορυφαίου σκόρερ όλων των εποχών έζησε πλημμύρες ύψους 7 μέτρων. Στη Σεούλ, το γήπεδο του αρχηγού της Νότιας Κορέας, Σον Χέουνγκ-μιν, θα εκτεθεί σε καταρρακτώδεις βροχές που απειλούν να το κατακλύσουν.
Αυτά τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν ένα κραυγαλέο χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου: τα γήπεδα στον Παγκόσμιο Νότο θα πρέπει να υπομείνουν κατά μέσο όρο επτά φορές περισσότερες ημέρες ακατάλληλες για παιχνίδι , λόγο ζέστης , από εκείνα στον Βορρά. Ωστόσο, σε αυτές τις χώρες, τα μέσα για την προσαρμογή των αθλητικών υποδομών είναι πολύ πιο περιορισμένα.
Σπάνιες φωνές σε ένα ποδόσφαιρο που έχει σιωπήσει εδώ και καιρό........
Σε έναν κόσμο ανδρικού ποδοσφαίρου που μέχρι σήμερα διστάζει να μιλήσει για την κλιματική κρίση, τα λόγια τους ηχούν ως κάτι καινούργιο. Ο Χουάν Μάτα, Ισπανός μέσος που πλησιάζει στο τέλος της καριέρας του και παγκόσμιος πρωταθλητής το 2010, τονίζει: «Το ποδόσφαιρο πάντα έφερνε τους ανθρώπους κοντά, αλλά σήμερα μας υπενθυμίζει πως κινδυνεύουμε να χάσουμε αν δεν δράσουμε». Ο ίδιος, «ως Ισπανός» —σε μια χώρα που δοκιμάστηκε ξανά αυτό το καλοκαίρι από καταστροφικές πυρκαγιές— αναφέρεται στις κοινότητες που έχουν ήδη πληγεί από καύσωνες και πλημμύρες, αλλά και στις μελλοντικές γενιές παικτών και φιλάθλων.
Ο Σερζ Γκνάμπρι, διεθνής Γερμανός άσος της Μπάγερν Μονάχου, υπογραμμίζει & τις δύο πατρίδες του: τη Γερμανία και την Ακτή Ελεφαντοστού.Φέρνει ως παράδειγμα ένα γήπεδο γειτονιάς στο Αμπιτζάν, το οποίο έχεισχεδιαστεί ως καταφύγιο για νέους, αλλά ήδη πλήττεται από τις ολοένααυξανόμενες θερμοκρασίες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα. «Πρέπει να. δράσουμε από κοινού», λέει, «για να προστατεύσουμε αυτούς τους χώρουςκαι να διασφαλίσουμε σε κάθε παιδί ένα υγιές περιβάλλον».«Το ποδόσφαιρο πρέπει να κινητοποιηθεί»
Η Καναδή Τζέσι Φλέμινγκ, αρχηγός της εθνικής ομάδας και παίκτρια των Πόρτλαντ Θορνς, εξέφρασε την απογοήτευσή της: «Έχω παίξει σε πολλές από αυτές τις πόλεις και αυτή η έκθεση δείχνει πόσο γρήγορα αλλάζει το παιχνίδι: πρέπει να προσαρμοστούμε τώρα για να προστατεύσουμε το μέλλον του ποδοσφαίρου. Είναι σπαρακτικό να βλέπουμε ότι τα γήπεδα στις περιοχές με τις χαμηλότερες εκπομπέςδιοξειδίου είναι αυτά που επηρεάζονται περισσότερο. Το ποδόσφαιρο πρέπει να κινητοποιηθεί για αυτές τις κοινότητες».
Αυτές οι φωνές αντικατοπτρίζουν την ανησυχία μέσα σε έναν κόσμο πουπαραμένει σε μεγάλο βαθμό αποσυνδεδεμένος από την κλιματική κρίση και διατυπώνουν μια σαφή έκκληση: απαιτείται δράση, και μάλιστα άμεσα. Ωστόσο, δεν παρουσιάζουν ακόμη έναν συγκεκριμένο οδικό χάρτη, ούτε θέτουν μια ουσιαστική πρόκληση απέναντι στους διεθνείς φορείς που διέπουν το ποδόσφαιρο και ταυτόχρονα συμβάλλουν στην επιδείνωση τηςκατάστασης. Οι συστάσεις παραμένουν αμφιλεγόμενες.
Για τον σκοπό αυτό, η έκθεση καλεί τη Διεθνή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (FIFA), τις εθνικές ομοσπονδίες και τους συλλόγους να δεσμευτούν για ουδετερότητα άνθρακα έως το 2040, να δημοσιεύσουν σαφή σχέδια απαλλαγής από τον άνθρακα και να επενδύσουν στην προσαρμογή των τοπικών υποδομών. Επίσης, τονίζει ότι οι χορηγοί οφείλουν να «ευθυγραμμιστούν με αυτούς τους στόχους».
Ωστόσο, οι συστάσεις αυτές παραμένουν μάλλον διστακτικές. Δεν αγγίζουν τον πολλαπλασιασμό των διεθνών και ηπειρωτικών διοργανώσεων, ούτε τον εξαντλητικό ρυθμό που επιβάλλεται στους παίκτες, παρόλο που είναι γνωστό ότι οι ίδιες αυτές διοργανώσεις αποτελούν βασικό παράγοντα εκπομπών. Δεν γίνεται λόγος για ενδεχόμενη μείωση του μεγέθους ή της γεωγραφικής διασποράς των τουρνουά, παρότι το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2026 θα αυξηθεί από 32 σε 48 ομάδες, ενισχύοντας τις μετακινήσεις και τις κλιματικέςεπιπτώσεις. Οι χορηγοί από τον χώρο των ορυκτών καυσίμων, οι οποίοι συμβάλλουν άμεσα στην αύξηση των εκπομπών του ποδοσφαίρου, δεν αναφέρονται πουθενά.
Επιπλέον, το όραμα της «ουδετερότητας άνθρακα» χρησιμοποιείται ολοένακαι πιο συχνά με τρόπο καταχρηστικό: επιτρέπει σε μεγάλους οργανισμούς να συνεχίζουν να ρυπαίνουν σε μαζική κλίμακα, αγοράζοντας απλώς μονάδες αντιστάθμισης. Πρόκειται για κίνηση που αποφεύγει την ουσία του προβλήματος: την ουσιαστική μείωση των εκπομπών.
Απευθυνόμενοι όχι μόνο στα διοικητικά όργανα, αλλά και σε συλλόγους, χορηγούς και φιλάθλους, η έκθεση «Γήπεδα σε Κίνδυνο» έχει το πλεονέκτημα ότι βάζει, έστω και καθυστερημένα, την μπάλα στη σέντρα. Το ερώτημα είναι. αν ο κόσμος του ποδοσφαίρου θα αναγνωρίσει τελικά την επείγουσα ανάγκηγια αλλαγή. Γιατί χωρίς αυτήν, τα γήπεδα όπου σήμερα διεξάγονται αγώνες–από τα στάδια του Παγκοσμίου Κυπέλλου μέχρι τις αλάνες της γειτονιάς–σύντομα θα καταστούν ακατάλληλα για παιχνίδι. Και αυτό δεν θα σήμαινεμόνο μια αθλητική ήττα, αλλά και μια βαθιά πολιτιστική και κοινωνικήαπώλεια.
Πρωτότυπο άρθρο :https://reporterre.net/Football-Messi-Mbappe-Les-stades-de-leur-enfance-
menaces-par-le-rechauffement-climatique
Απόδοση στα Ελληνικά:
Μανώλης Καπάνταης Δασολόγος – Περ/λόγος
