Το όνειρο του αστικού πρασίνου: Μύθος ή πραγματικότητα;

Το όνειρο του αστικού πρασίνου: 

Μύθος ή πραγματικότητα;

    Η υπόσχεση για περισσότερο αστικό πράσινο στην Ελλάδα είναι ένα διαχρονικό πολιτικό όνειρο. Οι υποψήφιοι και οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι, με περισσή άνεση, μιλούν για φυτεύσεις δέντρων, νέα πάρκα και βουλεβάρτα, τάζοντας συχνά ένα «ευρωπαϊκό» πρότυπο, (με την ίδια ευκολία όπου έταζαν ότι θα μεταμορφώσουν την Ελλάδα σε Δανία ή Ελβετία) από τη μια μέρα στην άλλη. Όμως, πίσω από τις μεγαλόπνοες εξαγγελίες, υπάρχει μια σκληρή πραγματικότητα: αυτή του κόστους, της διαχείρισης και της συλλογικής ευθύνης .

Το φθηνό όνειρο και η ακριβή πραγματικότητα

        Ο μέσος Έλληνας ονειρεύεται λαμπερά πάρκα «σαν το Παρίσι» και τέλειους δημόσιους κήπους «σαν το Λονδίνο». Αυτό που συχνά αγνοεί είναι ότι η επένδυση ανά τετραγωνικό μέτρο πρασίνου σε αυτές τις πόλεις είναι πολλαπλάσια σε σχέση με τη δική μας. Η αφύπνιση έρχεται όταν το όνειρο προσκρούει στην οικονομική πραγματικότητα. Όταν γίνεται λόγος για προϋπολογισμούς και  για τη συντήρηση, την άρδευση, το κλάδεμα και την ασφάλεια, η αντίδραση είναι σχεδόν πάντα η ίδια: «Όχι άλλο από το δικό μου πορτοφόλι!» Και κάπου εκεί, το όνειρο σπάει .

    Το αστικό πράσινο δεν είναι φθηνό. Απαιτεί νερό, εξειδικευμένο προσωπικό, εξοπλισμό και, κυρίως, μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Οι πολιτικοί που υποσχέθηκαν τα μεγάλα έργα, όταν έρχεται η ώρα να μιλήσουν για τη διαχείριση, συχνά ανακαλύπτουν μια ξαφνική «αδυναμία» σε πόρους, τόσο σε χρήμα όσο και σε προσωπικό .

Η κουλτούρα της δικαιολογίας

    Η πραγματικότητα  είναι συγκεκριμένη: «Οι φόροι είναι πολύ υψηλοί», «τα χρήματα σπαταλούνται» και «υπάρχει υπεξαίρεση». Είναι αλήθεια ότι η σπατάλη και η διαφθορά υφίστανται, αλλά η μετατροπή της εξαίρεσης σε κανόνα λειτουργεί ως το τέλειο άλλοθι για να αποφεύγονται οι ευθύνες στο πολιτικό προσωπικό όπου ουσιαστικά είναι θέμα προτεραιοτήτων. Έτσι, γεννιούνται «καινοτόμες» ιδέες: ότι τα πάρκα μπορούν να αυτοδιαχειρίζονται από εθελοντές, ότι τα δέντρα μεγαλώνουν μόνα τους χωρίς ειδικούς ή ότι ο αστικός εξοπλισμός δεν καταστρέφεται η πρόσφατη άποψη αιρετού ότι "το πράσινο έχει μηδενικό κόστος συντήρησης!!"

Όμως, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Χωρίς επένδυση στη διαχείριση, το πράσινο υποβαθμίζεται ταχύτατα. Οι κήποι ξεραίνονται, τα δέντρα ασθενούν και οι χώροι μετατρέπονται σε άθλιες, εγκαταλελειμμένες εκτάσεις. Μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή ένα «οραματικό» σχέδιο που υπόσχεται «μηδενικό κόστος» δεν αρκεί. Το μόνο που προσφέρει είναι likes και όχι λύσεις .

Η πολυπλοκότητα της διαχείρισης

    Η διαχείριση του αστικού πρασίνου είναι μια σύνθετη διαδικασία, όπως κάθε άλλη δημόσια υπηρεσία. Απαιτεί δεξιότητες, πόρους, προσωπικό και, κυρίως, προγραμματισμό. Ο μέσος πολίτης, αντί να ενημερωθεί για αυτή την πολυπλοκότητα, συχνά επιλέγει να πιστέψει τους μύθους. Καταλήγει να εξοργίζεται για τις επιλογές της διοίκησης, χωρίς να κατανοεί ότι πίσω από κάθε απόφαση κρύβεται ένας πολύπλοκος μηχανισμός που πρέπει να εξισορροπήσει προτεραιότητες, δημοσιονομικούς περιορισμούς που συνήθως είναι υπο....υπο...υποχρηματοδότηση, θέματα ασφάλειας και τις πραγματικές ανάγκες των χώρων .

Πράσινο ή πολιτικός μύθος;

    Το κεντρικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι απλό: Θέλουμε πραγματικά περισσότερο αστικό πράσινο ή απλώς βολευόμαστε με τους πολιτικούς μύθους; Μέχρι να αποδεχθούμε ότι η ποιότητα έχει ένα συγκεκριμένο κόστος που πρέπει να γίνει απαιτητό με αλλαγή προτεραιοτήτων στους πόρους που έχει η πολιτεία, το όνειρο για περισσότερο πράσινο θα παραμείνει μόνο μια όμορφη ιστορία, που θα ξεθωριάζει με την πρώτη δυσκολία.

       

Τάτσης Κωνσταντίνος 

ΜsC Γεωπόνος 

Φωτογραφίες:Τάτσης Κώστας  συνοικιακού πάρκου στη Κωνσταντινούπολη