Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2016

Άδωνις ο Κρητικός..





       Σπάνιο μονοετές φυτό, ενδημικό της Κρήτης, εξ ου και το όνομα του υποείδους. Ανθίζει από τον Φεβρουάριο ως τον Απρίλιο. Το κύριο χρώμα των πετάλων είναι συχνά κίτρινο ενώ στο είδος microcarpa που είναι αρκετά εξαπλωμένο σε όλη τη Μεσόγειο, συχνότερα κόκκινο. Το είδος το βρήκα σε πολύ μικρούς αριθμούς στο λόφο της Αμνισσού.


Το όνομα του φυτού
Ο Άδωνις ήταν καρπός του ανίερου έρωτα της Μύρρας για τον πατέρα της, βασιλιά Κινύρα της Πάφου. Η Μύρρα μεταμορφώθηκε σε δέντρο σαν τιμωρία για το αμάρτημά της και από τον κορμό του δέντρου μύρρα ή σμύρνα γεννήθηκε το βρέφος 'Αδωνις. Η Αφροδίτη τον τοποθέτησε μυστικά σε ξύλινη λάρνακα και τον παρέδωσε στην Περσεφόνη για να τον αναθρέψει στον Άδη. Καθώς ο Άδωνις μεγάλωνε η ομορφιά του ήταν τόσο μεγάλη που η Περσεφόνη τον ερωτεύτηκε, αρνήθηκε να τον δώσει στην Αφροδίτη και θέλησε να τον κρατήσει για πάντα στο σκοτεινό της κόσμο. Η Αφροδίτη ζήτησε την διαιτησία του Δία, ο οποίος αποφάσισε ότι ο 'Αδωνις θα ζούσε τέσσερεις μήνες με την Περσεφόνη στον Κάτω Κόσμο, τέσσερεις μήνες με την Αφροδίτη και θα μπορούσε να διαθέσει το υπόλοιπο διάστημα του χρόνου όπως ήθελε. Ο 'Αδωνις διάλεξε να διαθέσει τον επιπλέον χρόνο του με την Αφροδίτη καθώς ο έρωτας τους ήταν αμοιβαίος. Η Αφροδίτη του αφοσιώθηκε με τόσο πάθος που ο Άρης τυφλός από ζήλια έστειλε άγριο κάπρο και τον σκότωσε μπροστά στα μάτια της. Από τα δάκρυα της απαρηγόρητης Αφροδίτης φύτρωσαν τριαντάφυλλα ενώ οι σταγόνες αίματος του αδικοχαμένου μεταμορφώθηκαν στο πανέμορφο λουλούδι. (Οβίδιος Μεταμορφώσεις)

          Ο Άδωνις ή Tammuz στα φοινικικά (Adon = κύριε και θεέ, προσφώνηση του υπέρτατου θεού στα σημιτικά) συμβολίζει το θάνατο και την αναγέννηση. 
Οι Αρχαίοι Ελληνες γιόρταζαν τα Αδώνια προς τιμή του Άδωνη και της Αφροδίτης κατά την εαρινή ισημερία. Ξύλινα ομοιώματα του θεού στολίζονταν με άνθη αποκλειστικά από θρηνούσες γυναίκες οι οποίες ευλαβικά επιτελούσαν όλα τα ταφικά τελετουργικά.
                 Στη συνέχεια γινόταν περιφορά του νεκρού θεού στους δρόμους συνοδεία θρηνητικών ασμάτων και ενός ιδιαίτερου αυλού που αποκαλείτο γίγγρας. Οι γυναίκες εννέα μέρες πριν τη γιορτή φύτευαν μάραθο, σιτάρι, μαρούλι και άλλα φυτά που βλασταίνουν γρήγορα αλλά και μαραίνονται επίσης γρήγορα σε κεραμικά αγγεία που ονομάζονταν “κήποι Αδώνιδος” και τα οποία μετά την περιφορά έριχναν μαζί με τα ξύλινα ομοιώματα είτε στη θάλασσα είτε σε ποταμό είτε σε πηγή κοντά στο τόπο τους. Αυτή η πρώτη μέρα ονομαζόταν “Aφανισμός”. Την επομένη γιόρταζαν με χορούς και γέλια σε πλούσια τραπέζια, την “Εύρεση”, δηλαδή την ανάσταση, την αναγέννηση του θεού. Μια θαυμάσια περιγραφή της γιορτής στα Eιδύλλια του Θεόκριτου.

Κείμενα φωτογραφίες από τον Καθηγητή Νίκο Ροδιτάκη

1 σχόλιο: