Φασκόμηλο

του Ορέστη Δαβία

Ανάμεσα στα είκοσι δύο είδη φασκομηλιάς (ή αλλιώς αλισφακιάς) που είναι ιθαγενή στη χώρα μας, το πιο σημαντικό, από πλευράς θεραπευτικών ιδιοτήτων, είναι ασφαλώς ο ελελίσφακος (Salvia officinalis) των αρχαίων ιατρών, ένας χαμηλός αρωματικός θάμνος που συνήθως δεν ξεπερνά σε ύψος το μισό μέτρο. Τα χνουδωτά φύλλα του καθώς και το πολύ δραστικό αιθέριο έλαιό τους είναι περιζήτητα στον δυτικό κόσμο, αλλά παρότι το ελληνικό φασκόμηλο είναι ασυναγώνιστο ποιοτικά, δυστυχώς δεν καλλιεργείται συστηματικά στη χώρα μας.

Εκτός από τις εξαιρετικές επιδόσεις του σε φλεγμονές, όπως η αμυγδαλίτιδα, η λαρυγγίτιδα και η ουλίτιδα, το φασκόμηλο είναι αποτελεσματικό αντιπυρετικό, αποσμητικό και ανθιδρωτικό, επουλώνει, με εξωτερική χρήση, χρόνια έλκη, πληγές και αποστήματα, ενώ παραδοσιακά το έγχυμά του πίνεται από πολλούς ηλικιωμένους γιατί ανακουφίζει την δυσπεψία και κατευνάζει το άγχος. Είναι κοντολογίς αλήθεια ότι σε πολλές περιπτώσεις το φασκόμηλο τηρεί τις υποσχέσεις που δίδει η ονομασία του γένους του (salvare στα λατινικά σημαίνει σώζω), δεν πρέπει λοιπόν να μας παραξενεύει το γεγονός ότι για πολλούς αιώνες θεωρείτο ο «βασιλιάς των βοτάνων».

Στα χρόνια του Μεσαίωνα οι άνθρωποι αλείφονταν με το αφέψημά του για να προστατευθούν από την πανούκλα και τη χολέρα, ενώ πίστευαν ότι η σκόνη του ήταν το καλύτερο αντίδοτο για το δάγκωμα των φιδιών. Ενδεικτική της τεράστιας φήμης του είναι η πλεγμένη σε στίχους απορία των ικανότατων ιταλών θεραπευτών της Σχολής του Σαλέρνο «cur moritur homo, cui salvia crescit in hortis?» («γιατί να πεθαίνει ο άνθρωπος, αφού φασκόμηλο στον κήπο του φυτρώνει;»). Η σύγχρονη φυτοθεραπεία δεν δέχεται ασφαλώς ότι το φασκόμηλο αποτελεί ακατανίκητη πανάκεια, αξιοποιεί πάντως με πλήθος τρόπους το εύρος της δράσης του. Από την άλλη συνιστά να το αποφεύγουν οι γυναίκες που βρίσκονται σε ενδιαφέρουσα ή θηλάζουν (γιατί περιορίζει την γαλακτόρροια) ή έχουν έντονη έμμηνη ρύση, ενώ υπογραμμίζει ότι δεν πρέπει να γίνεται εσωτερική χρήση του βάμματός του (με το έγχυμά του δεν έχουμε πρόβλημα) για διάστημα μεγαλύτερο από δυο εβδομάδες καθώς περιέχει, σε πολύ μικρή βεβαίως ποσότητα, την τοξική ουσία θυιόνη, η οποία σε ευαίσθητους οργανισμούς μπορεί να προκαλέσει ταχυκαρδίες και ιλίγγους.

Στα φυτώρια,βρίσκουμε σε πολύ προσιτή τομή, σπορόφυτα φασκόμηλου έτοιμα για μεταφύτευση. Θα τα φυτέψετε στον κήπο σας σε έδαφος που στραγγίζει αρκετά καλά και έχει, κατά προτίμηση, μέτρια γονιμότητα. Εκτός από ένα πρώτο πότισμα μετά τη φύτευσή τους δεν θα χρειαστούν σχεδόν ποτέ άλλο, εκτός αν τα τοποθετήσετε σε γλάστρα, οπότε και θα διψούν τους καλοκαιρινούς μήνες. Αν επιλογή σας είναι να καλλιεργήσετε φασκόμηλο σε μεγαλύτερη έκταση θα το φυτέψετε σε αποστάσεις 60 εκ. επί της γραμμής και 80 εκ. ανάμεσα στις γραμμές. Το φασκόμηλο δεν έχει ανάγκη από λίπανση, ενώ πολύ σπάνια προσβάλλεται από ασθένειες, αντέχει επίσης χωρίς πρόβλημα σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά και στον καύσωνα. Θα συγκομίζετε κάθε άνοιξη λίγο πριν την ανθοφορία, στις πιο ζεστές περιοχές θα κάνετε μάλιστα δυο συλλογές το χρόνο, ενώ η φυτεία σας θα είναι αποδοτική για τουλάχιστον μια δεκαετία.

πηγη: http://realfarm.gr/