Υπάρχει πλέον στην Αγγλία, ξεχωριστός Προυπολογισμός για Πράσινες Υποδομές!!

 

Εξισορρόπηση στο Αστικό Περιβάλλον  μέ την Πράσινη Υποδομή

Στην εποχή της ταχύτατης αστικοποίησης και κλιματικής αλλαγής, η ορθολογική κατανομή των περιορισμένων διαθέσιμων φυσικών πόρων καθίσταται πιο κρίσιμη από ποτέ. Η έννοια του "land budgets", δηλαδή του  “προϋπολογισμού της  γης”, προσφέρει μια συστηματική προσέγγιση για τη βέλτιστη και δίκαιη χρήση της γης, φέρνοντας σε ισορροπία  τις ανάγκες ανάπτυξης και διατηρώντας ταυτόχρονα το φυσικό περιβάλλον. Σήμερα, η πρόκληση αυτή αποκτά επείγουσα διάσταση, καθώς οι πολεοδόμοι και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, αναγνωρίζουν την ανάγκη για επένδυση σε πράσινες υποδομές.

Πρόσφατες εθνικές και πολιτικές εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένου του Urban FWAC Network’s Vision για το «Ανθεκτικό Αστικό Πράσινο» που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2025, αναδεικνύουν την ανάγκη ύπαρξής  των δέντρων, ακόμα και μικρών  δασικών εκτάσεων και των πράσινων χώρων ως βασικών στοιχείων στον αστικό ιστό. Υπάρχουν πλέον, πολλαπλοί μηχανισμοί που επιτρέπουν την ενσωμάτωση των πράσινων αυτών στοιχείων στο τοπικό σχεδιασμό. Η ενσωμάτωση των Προτύπων Πράσινων Υποδομών, του Προτύπου Συντελεστή Αστικού Πρασίνου καθώς και νέων πλαισίων, αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για τη συστηματική ενσωμάτωση της φύσης στο τοπικού σχεδιασμού σε ολόκληρη την Αγγλία.

Κατανόηση του όρου « Προϋπολογισμός  της γης»

Οι προϋπολογισμοί γης προσφέρουν ένα πλαίσιο για την εξισορρόπηση αντικρουόμενων απαιτήσεων, όπως η κατοικία, η εμπορική ανάπτυξη, οι υποδομές με τη περιβαλλοντική προστασία και τους πράσινους χώρους, μέσω ποσοτικοποιημένης κατανομής της γης για κάθε χρήση. Παρόλο, που στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια παραμένει ο υπάρχων θεσμοθετημένος μηχανισμός καθορισμού χρήσης γης, οι προϋπολογισμοί γης εμφανίζονται όλο και συχνότερα σε προτεινόμενα έγγραφα πολεοδομικού σχεδιασμού με σκοπό την υλοποίηση του. Και οι δύο προσεγγίσεις εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό: τη διαχείριση των περιορισμένων φυσικών πόρων ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες της κοινότητας,  τηρώντας παράλληλα τις εθνικές οδηγίες σχεδιασμού.

Τα Τοπικά Σχέδια (Local Plans) θεμελιώνουν νομικά τις αποφάσεις για τη χρήση γης, ορίζοντας περιοχές για κατοικία, βιομηχανία, εμπόριο, πράσινους χώρους και υποδομές. Οι «προϋπολογισμοί γης» δομούν αυτή τη διαδικασία, ποσοτικοποιώντας  και κατανέμοντας τη γη σε κάθε χρήση. Έτσι, βοηθούν τους πολεοδόμους να διασφαλίζουν ότι κανένα στοιχείο δεν υπερισχύει υπερβολικά. Με την ενσωμάτωση πράσινων υποδομών σε αυτές τις κατανομές από την αρχή, οι προϋπολογισμοί γης συμβάλλουν στη δημιουργία πιο ισορροπημένων και βιώσιμων κοινοτήτων.

Η  Εκτίμησης  της Πράσινης Υποδομής

Η πράσινη υποδομή ιστορικά, δεν υπερισχύει στις αποφάσεις κατανομής της γης. Οι πόροι του φυσικού τοπίου έχουν υποτιμηθεί και περιθωριοποιηθεί υπέρ του δομημένου αστικού περιβάλλοντος, καθώς είναι δύσκολο να αποδοθεί οικονομική αξία στους πράσινους χώρους. Αυτό έχει οδηγήσει τις επενδύσεις σε πράσινη υποδομή να αντιμετωπίζονται ως δευτερεύουσα επιλογή, αντί να θεωρούνται βασικά στοιχεία ενός βιώσιμου αστικού περιβάλλοντος.

                Ωστόσο, οι έρευνες δείχνουν μεγάλη στήριξη από το κοινό για επενδύσεις σε πράσινες υποδομές. Μια μελέτη το 2013 στο Μάντσεστερ,  έδειξε ότι οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να πληρώσουν για πιο πράσινο περιβάλλον, με το 75 % των συμμετεχόντων να δηλώνουν ότι είναι πρόθυμοι να πληρώσουν για επενδύσεις σε πράσινες υποδομές μέσω των φόρων. Το γεγονός αυτό αντανακλά τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρουν οι πράσινες υποδομές όπως τη βελτιωμένη ευημερία, η ρύθμιση του κλίματος και  αύξηση της αξίας των ακινήτων. Αυτά τα οφέλη ενισχύουν σημαντικά την οικονομία, με εκτιμήσεις που δείχνουν ότι η πράσινη υποδομή μπορεί να προσθέσει δισεκατομμύρια στη εθνική οικονομία ετησίως.

Trees in St Peter’s Square, Manchester

Ο Καταλύτης  παράγοντας για το Αστικό Πράσινο           

Το πλαίσιο της «Πράσινης Υποδομής» της Natural England έχει αναδειχθεί ως ένα εργαλείο κλειδί για τον μετασχηματισμό του τρόπου με τον οποίο οι τοπικές αρχές προσεγγίζουν τη αστική «πράσινη» ανάπτυξη. Από την κυκλοφορία του πριν από δύο χρόνια, το πλαίσιο έχει αποκτήσει δυναμική, με τοπικές αρχές σε όλη την Αγγλία να ενσωματώνουν τις αρχές και τα πρότυπά του στα Τοπικά Σχέδιά τους. Αυτό αντιπροσωπεύει μια θεμελιώδη αλλαγή στην αντιμετώπιση της πράσινης υποδομής ως προαιρετικής προσθήκης, στην αναγνώρισή της ως βασική αστική υποδομή.

 Το πρότυπο «Παράγοντας Πράσινης Ανάπτυξης» (Urban Greening Factor Standard) παρέχει έναν μηχανισμό για να εξασφαλίζεται η συνεπής παροχή πράσινης υποδομής, έχοντας ελάχιστες απαιτήσεις για την κάλυψη πράσινου χώρου σε σχέση με το αποτύπωμα ανάπτυξης. Αυτή η προσέγγιση διασφαλίζει ότι τα στοιχεία πράσινης υποδομής ενσωματώνονται από τα πρώτα στάδια του σχεδιασμού, αντί να προστίθενται εκ των υστέρων ως δευτερεύον σκέψεις. Η ενσωμάτωση των πολιτικών για την Πράσινη Υποδομή στα Τοπικά Σχέδια έχει επιταχυνθεί δραματικά. Οι δήμοι Bournemouth, Christchurch και Poole, Exeter και Portsmouth έχουν ενσωματώσει πλήρως τις πολιτικές αυτές, οι οποίες περιλαμβάνουν το «Παράγοντα Πράσινης Ανάπτυξης» και τα «Πρότυπα Κάλυψης Πράσινης Στέγης.» Αυτές οι προοδευτικές αρχές θέτουν το παράδειγμα, ξεπερνώντας τις φιλοδοξίες και εφαρμόζοντας  πρότυπα που διασφαλίζουν ότι η πράσινη υποδομή παρέχεται με συνέπεια, αποτελεσματικότητα και σε μεγάλη κλίμακα.

Η Natural England ανέπτυξε μια πλήρη σειρά προτύπων που θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει την επόμενη εξέλιξη στον σχεδιασμό της πράσινης υποδομής. Αυτά τα πρότυπα παρέχουν στους ενδιαφερόμενους φορείς καθοδήγηση για τη δημιουργία πράσινων χώρων που είναι προσβάσιμοι, πολυλειτουργικοί και αντανακλούν το τοπικό χαρακτήρα. Η Natural England θα πραγματοποιήσει διαβουλεύσεις για αυτά τα πρότυπα κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους, επιτρέποντας στις τοπικές αρχές να τα δοκιμάσουν και να τα βελτιώσουν.  Η επιρροή του πλαισίου επεκτείνεται στην εθνική πολιτική μέσω της ένταξής του στο Εθνικό Πλαίσιο Πολιτικής Σχεδιασμού (National Planning Policy Framework),   όπου στόχος της κυβέρνησης είναι η κατασκευή 1,5 εκατομμυρίων κατοικιών υψηλής ποιότητας που θα ωφελήσουν τόσο τους ανθρώπους όσο και τη φύση. Η διεθνής αναγνώριση ήρθε μέσω μιας μελέτης στη Σύνοδο Κορυφής G7, τοποθετώντας την Αγγλία ως ηγέτη στον συστηματικό σχεδιασμό πράσινης υποδομής.

Μια Στρατηγική Προσέγγιση στους Προϋπολογισμούς Γης

Για να αντιμετωπιστούν οι εμπορικές προκλήσεις και να διασφαλιστεί η συστηματική ένταξη της πράσινης υποδομής, οι πολεοδόμοι πρέπει να υιοθετήσουν πλαίσια βασισμένα στην πολυλειτουργικότητα, τη συνδεσιμότητα, την ολοκληρωμένη διαχείριση, τις στρατηγικές επενδύσεις και την ακριβή οικονομική αποτίμηση. Οι προϋπολογισμοί γης, παρέχουν έναν δομικό μηχανισμό για την επίτευξη αυτών των στόχων, διασφαλίζοντας ότι η πράσινη υποδομή ενσωματώνεται από την αρχή στις διαδικασίες σχεδιασμού.

Με τη θέσπιση προϋπολογισμών γης που υπογραμμίζουν  την πραγματική αξία των πράσινων υποδομών, οι πόλεις μπορούν να λαμβάνουν πιο τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με την κατανομή των πόρων. Αυτή η προσέγγιση διασφαλίζει ότι οι πράσινοι χώροι αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της αστικής ανάπτυξης, ήδη από το στάδιο του σχεδιασμού .Οι πολυάριθμες πρωτοβουλίες που αυτή τη στιγμή συμβάλλουν στην υλοποίηση της πράσινης υποδομής —από το πλαίσιο της Natural England έως τις στρατηγικές των τοπικών αρχών— οδηγούν όλες προς τον ίδιο στόχο: τη συστηματική ενσωμάτωση της φύσης στο αστικό περιβάλλον. Οι επενδύσεις σε πράσινες υποδομές βελτιώνουν την αισθητική των πόλεων και των οικισμών, αυξάνουν την αξία των ακινήτων, μειώνουν τα υγειονομικά κόστη, μετριάζουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και ενισχύουν τη συνολική ποιότητα ζωής. Η ύπαρξη πράσινης υποδομής καθίσταται κρίσιμος παράγοντας για τους  πολίτες, διασφαλίζοντας ότι τα οφέλη κατανέμονται δίκαια σε όλες τις κοινότητες και δεν συγκεντρώνονται μόνο σε εύπορες περιοχές.

Green Infrastructure at Kampus, Manchester

Συμπεράσματα

Η ταχεία εξέλιξη της πολιτικής και της πρακτικής για την πράσινη υποδομή σηματοδοτεί μια σημαντική μετατόπιση στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τον αστικό σχεδιασμό. Από το ολοκληρωμένο πλαίσιο της Natural England έως την εφαρμογή των Προτύπων Πράσινης Υποδομής και του Προτύπου Παράγοντα Πράσινης Ανάπτυξης από τις τοπικές αρχές, πολλαπλοί μηχανισμοί συγκλίνουν για να ενσωματώσουν συστηματικά την πράσινη υποδομή στις διαδικασίες τοπικού πολεοδομικού σχεδιασμού. Αν και αυτές οι προσεγγίσεις δεν είναι απαραίτητα υποχρεωτικές, αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας να διασφαλιστεί ότι οι περιβαλλοντικοί παράμετροι ενσωματώνονται από τα πρώτα στάδια του πολεοδομικού σχεδιασμού. Οι προϋπολογισμοί γης προσφέρουν έναν μηχανισμό για την υποστήριξη αυτής της μετάβασης, μέσω της κατανομής χώρου για πράσινη υποδομή μέσα στα πλαίσια σχεδιασμού από τα πρώτα στάδια. Αντί να αντιμετωπίζεται ο πράσινος χώρος ως προαιρετικό πρόσθετο στοιχείο, αυτή η συστηματική προσέγγιση τον αναγνωρίζει ως ουσιώδη υποδομή, ζωτικής σημασίας για την ανθεκτικότητα απέναντι στην κλιματική αλλαγή, τη βιοποικιλότητα και την ευημερία των πολιτών.

Η νέα σειρά προτύπων της Natural England προσφέρει επιπλέον εργαλεία για την υλοποίηση της ποιοτικής πράσινης υποδομής . Όλες οι πολιτικές πρωτοβουλίες συγκλίνουν προς την ίδια κατεύθυνση, δημιουργώντας ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για την υλοποίηση της πράσινης υποδομής. Οι τοπικές αρχές, οι φορείς ανάπτυξης και οι κοινότητες αναγνωρίζουν ολοένα και περισσότερο την αξία των πράσινων υποδομών , ενώ τα εθνικά πλαίσια πολιτικής παρέχουν την αναγκαία στήριξη για φιλόδοξες εφαρμογές. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι οργανισμοί και οι άνθρωποι που απαιτούνται για την υλοποίηση αυτής της μετάβασης εργάζονται ενεργά προς την επίτευξη  αυτών των κοινών στόχων .Η πρόκληση πλέον έγκειται στη διατήρηση αυτής της δυναμικής και στη διασφάλιση ότι τα εργαλεία και τα πλαίσια που αναπτύσσονται θα μεταφραστούν σε απτά αποτελέσματα και βελτιώσεις στο αστικό περιβάλλον σε ολόκληρη την Αγγλία.

Αποδοση στα Ελληνικά : Αλεξάνδρα 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΡΧΙΣΟΥΝ ΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΚΑΥΣΩΝΑ

           ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΟΥΝ: 

ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΡΧΙΣΟΥΝ ΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΚΥΜΑΤΑ ΚΑΥΣΩΝΑ 

αλλά έχουμε καθυστερήσει τουλάχιστον 20 χρόνια

Verified • Following

Francesco Ferrini 

Prof. at University of Florence

    Το Forbes, το πιο διάσημο περιοδικό στον κόσμο σχετικά με την κατάταξη, την οικονομική κουλτούρα, την επιχειρηματική ηγεσία, την καινοτομία και τον τρόπο ζωής, δημοσίευσε πριν από λίγο καιρό το άρθρο "Οι πόλεις πρέπει να αρχίσουν να σχεδιάζουν για μελλοντικούς καύσωνες, προειδοποιούν οι ειδικοί" του Jamie Hailstone. Το άρθρο θέτει ένα κρίσιμο σημείο σχετικά με την ανάγκη πολεοδομικού σχεδιασμού για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Τα κύματα καύσωνα αποτελούν αυξανόμενο κίνδυνο όχι μόνο για τη δημόσια υγεία, αλλά και για την οικονομία και τις υποδομές των πόλεων. Η παράβλεψη αυτού του κινδύνου θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφικές συνέπειες, ενώ η προληπτική αντιμετώπισή του μπορεί να μειώσει σημαντικά τη ζημιά.

    Κορυφαίοι ειδικοί μας έχουν προειδοποιήσει εδώ και καιρό ότι οι πόλεις πρέπει όχι μόνο να αρχίσουν να σχεδιάζουν για τις σημερινές θερμοκρασίες ρεκόρ, αλλά και για τους καύσωνες του αύριο.

«Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι το Παρίσι, το οποίο είναι μια πόλη που αντιμετωπίζει αυτό το ζήτημα εδώ και αρκετό καιρό, σχεδιάζει σενάρια που περιλαμβάνουν 50 βαθμούς Κελσίου». Πριν από πέντε χρόνια, τέτοια σχέδια θα ήταν αδιανόητα, αλλά τώρα πρέπει να αρχίσουμε να σχεδιάζουμε για ένα πολύ θερμότερο μέλλον, επειδή δεν είναι καν θέμα αν θα συμβεί ή όχι».

        Όλα αυτά ενώ η ΕΕ Υπηρεσία Κλίματος  Κοπέρνικος δημοσιεύει συνεχώς δεδομένα, τα οποία δείχνουν ότι, για αρκετούς συνεχόμενους μήνες, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες ήταν 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.

    Ο Dima Zogheib, της  εταιρείας μηχανικής και βιώσιμης συμβουλευτικής Arup, δήλωσε σε συνέντευξή του ότι η εταιρεία ερευνά το πρόβλημα της αστικής θερμότητας σε πόλεις σε όλο τον κόσμο, χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη και ψηφιακά εργαλεία μοντελοποίησης θερμότητας. Αυτά τα εργαλεία χρησιμοποιούνται επίσης από την Arup για τη μέτρηση του αντίκτυπου των παρεμβάσεων σχεδιασμού σε κλίμακα περιοχής ή πόλης.

    Στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι ερευνητές της Arup μέτρησαν τη μείωση της θερμοκρασίας σε μια περιοχή της πόλης μετά την εισαγωγή στεγάσιων σκίασης, δέντρων, διαπερατών επιφανειών και άλλων μέτρων και διαπίστωσαν ότι η διαφορά μπορεί να φτάσει τους 10 βαθμούς Κελσίου.

    Πολλά δομικά υλικά που χρησιμοποιούνται σήμερα, όπως το σκυρόδεμα, ο χάλυβας και η άσφαλτος, απορροφούν θερμότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας και την απελευθερώνουν αργά τη νύχτα, γι 'αυτό και οι θερμοκρασίες παραμένουν υψηλές το βράδυ. Και οι βραδινές θερμοκρασίες είναι οι πιο επικίνδυνες και οδηγούν σε υψηλά επίπεδα θνησιμότητας και νοσηρότητας.

        Όλα αυτά βρίσκονται σε μια συνθήκη «έλλειψη φύσης» σε πολλές πόλεις, η οποία συμβάλλει στην αύξηση των αστικών θερμοκρασιών. Από αυτή την άποψη, η μελέτη Lancet του 2023, που επίσης σχολιάστηκε σε αυτή τη σελίδα, είναι θεμελιώδης, υποστηρίζοντας ότι η αύξηση της κάλυψης των δέντρων στο 30% στις ευρωπαϊκές πόλεις θα μπορούσε να μειώσει τους θανάτους που σχετίζονται με την αστική θερμότητα κατά ένα τρίτο.

Απόδοση στα Ελληνικά :Κ. Τάτσης

Χώροι στάθμευσης: πράσινα νεκροταφεία στον ήλιο

 Χώροι στάθμευσης: πράσινα νεκροταφεία στον ήλιο του Αυγούστου 

Φωτογραφία του F. Ferrini

        Είναι 1η Αυγούστου....... 

Ο ήλιος χτυπά αδυσώπητα και η άσφαλτος σχεδόν λιώνει κάτω από τα πόδια. Σε αυτό το μεγάλο πάρκινγκ, τόσο μεγάλο όσο και ίσως περισσότερο από ένα γήπεδο ποδοσφαίρου, δεν υπάρχει πρακτικά σκιά.

        Τα δέντρα που υποτίθεται ότι θα ήταν εκεί – αυτά που σημειώθηκαν σε σχέδια και γιορτάστηκαν στα εγκαίνια του έργου – έχουν μεινει ως αποξηραμένα κοτσάνια ή εγκαταλελειμμένα κούτσουρα.

        Χωρίς άρδευση, χωρίς φροντίδα, καμία πραγματική θέληση να τα αφήσουμε να μεγαλώσουν.

    Η βλάστηση, όταν υπάρχει, συχνά είναι διακοσμητική μόνο στο χαρτί· στην πραγματικότητα, είναι ΠΑΡΩΔΙΑ αστικού πρασίνου.

    Λοιπόν, εκεί όπου θα μπορούσε να είναι ένας σκιερός, αξιοβίωτος χώρος, όπου τα αυτοκίνητα γίνονται λιγότερο ζεστά και οι άνθρωποι δεν καίνε την παλάμη τους αγγίζοντας την χειρολαβή, μετατρέπεται σε ένα τεράστιο καυτό πάρκινγκ.

    Πόση ώρα θα κανείς να επανέλθει στο αυτοκίνητο σε βιώσιμη θερμοκρασία???         

        Πρακτικά ο χώρος σταθμεύσης μετατράπηκε σε ένα θερμικό πολλαπλασιαστή που επιδεινώνει το αστικό μικροκλίμα, αυξάνει πάρα πολύ την κατανάλωση ενέργειας και κάνει το περιβάλλον εχθρικό, ακριβώς όταν το χρειάζεται περισσότερο.

Πολύ λίγα θα ήταν αρκετά.

    Σε ένα άλλο πάρκινγκ, όχι μακριά, τα δέντρα – όλα του ίδιου είδους, αμφισβητήσιμη επιλογή για βιοποικιλότητα και φυτοϋγειονομικούς κινδύνους – ωστόσο, είναι ζωντανά, ώριμα, με πολύ σκιά .

Φωτογραφία του F. Ferrini

Γιατί;

    Επειδή κάποιος το σχεδίασε σωστά, τα φύτεψε σωστά, προέβλεψε άρδευση, τα θεράπευσε. Και ένας επιβλέπων έκανε την δουλειά του !!

    Το αποτέλεσμα είναι σε κοινή θέα: χαμηλότερες θερμοκρασίες, προστατευμένες επιφάνειες και χαμηλές θερμοκρασίες .

    Το ερώτημα είναι: πόσο ακόμα πρέπει να ανεχόμαστε έργα που "βάζουν δέντρα" μόνο για να συμμορφωθούν με έναν κτιριακό κανονισμό, να «πάρουν ένα πράσινο πρόγραμμα» και τα καταδικάσουμε σε εγκατάλειψη;

    Τα δέντρα δεν είναι αστικά έπιπλα: είναι βασικές πράσινες υποδομές επιβίωσης ….

    Η συντήρηση και φροντίδα των φυτών δεν είναι μόνο μια "διακοσμητική" προτεραιότητα, αλλά μια ουσιαστική επένδυση για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στους αστικούς χώρους. Ειδικά σε περιόδους ζέστης, η εγκατάλειψη αυτών των πρασίνων μπορεί να κάνει τους δημόσιους χώρους αφόρητους και επικίνδυνους για τους ανθρώπους.

Βασιμένο σε ενα σχολίο του Καθηγητη F. Ferrini