Τα τελευταία χρόνια πολλές Ελληνικές πόλεις έχουν αρχίσει να εργάζονται με στόχο τις απαιτούμενες παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην προστασία από τις πλημμύρες και τη διαχείριση των ομβρίων υδάτων σε διάφορες κλίμακες. (https://resilientathens.wordpress.com) Το σχέδιο πράσινης-μπλε έξυπνης πόλης που αρχιζει να σχεδιαζεται από τον Δήμο της Αθηνας, είναι στα πλαίσια του Σχεδίου ανθεκτικότητας της πόλης για την Κλιματική Αλλάγη και απευθύνεται σε κλίμακα λήψης αστικών πολιτικών και αναπτυξιακών κατευθυντήριων γραμμών. Άλλες πόλεις πειραματίζονται με λύσεις σχεδιασμού τοπίου για την αντιμετώπιση της κορύφωσης του φαινομένου των πλημμυρών, με SuDS και μία λυση θα ήταν και η παροχέτευση του νερου της βροχής σε πηγάδια και επαναφόρτισης του υδροφόρου ορίζοντα (και ενω η αρχαία πόλη διέθεται πολλά, σήμερα τα περισσότερα από αυτα δεν εχουν χαρτογραφηθεί και μας είναι άγνωστα ).
Παρόλο που αυτές οι προσπάθειες είναι βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, είναι λίγες και ασυντόνιστες μεταξύ των πόλεων, είναι δε εξαιρετικά κλιμακωτές για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν αυτήν την πρόκληση ολιστικά.
Λοιπόν, τι ενέργειες πρέπει να κάνει μια πόλη για να γίνει ανθεκτική στις πλημμύρες; Υπάρχουν πολλά ιστολόγια που μας φωτίζουν γιατί οι πόλεις μας πνίγονται με κάθε βροχόπτωση και έτσι θα μπορουσαμε να διαδαχθούμε από το πως η αντίστοιχη πρόκληση αντιμετωπίστηκε, καθώς η προσπαθείγια να αντιμετωπιστεί παγκοσμίως.
Ζούμε την ξερική Αττική που μαστίζεται από την ξηρασία -ενω παράλληλα εχουν κυριαρχήσει με συντριπτικό τρόπο τα σκληρά υλικά, με αδιαπέραστες επιφάνειες(μπετό, άσφαλτος, πλακοστρωσεις κτλ)μεσα στην πόλη, - η οποία κατακλύζεται κάθε χρόνο με βροχοπτώσεις (με το νερό να οδηγείται απευθείας στα δίκτυα αποχέτευσης και τα οποία δεν μπορουν να διοχετεύσουν όλο το νερό στην θάλασσα, σε στιγμές ή περιόδους καταιγίδων με μεγάλα ύψη βροχόπτωσεων)
και ταυτόχρονα να αντιμετωπίζει έλλειψη νερού σε πολλές γεωτρησεις κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών αιχμών.
Η ραγδαία ανάπτυξη επέκτασης της πόλης με άναρχο τρόπο καλυπτοντας το φυσικό εδαφός με τους νέους οικισμούς και μειώνοντας η εξαφανίζοντας εντελώς τους φυσικούς αποδέκτες όπως ρέματα και ποτάμια εχει ως αποτέλεσμα να υπαρχουν πολλά τρωτά σημεία που καθιστούν δύσκολο να αντιμετωπίσει αυτές τις δύο ακραίες προκλήσεις από το νερό.
Κάθε χρόνο με την έναρξη των βροχών, θεωρητικά προετοιμάζομαστε με τον καθαρισμό των φρεατίων και των δικτύων των αποχετεύσεων της πόλης. Προσθέτοντας ή επισκευάζοντας μερικές από τις γκρίζες υποδομές της, καθαρίζοντας τους φυσικούς αποδεκτες όπως τα ρέματα, απο σκουπιδια, από τα φερτά υλικά που εχουν αποτεθεί από τις προηγούμενες βροχοπτώσεις, προστατευοντας έτσι, αλλα συχνά αυτές οι προσπάθειες αποτυγχάνουν και έχουμε αρνητικά αποτελέσματα.
Τώρα ο Δήμος της πόλης αποφασίζει να υιοθετήσει μια νέα προσέγγιση και να πειραματιστεί με μερικές καινοτόμες μπλε-πράσινες λύσεις ενσωματώνοντάς αυτές τις υποδομές ταυτόχρονα με την υπάρχουσα γκρίζα υποδομή, με προειδοποίηση ότι αυτές οι λύσεις είναι επενδύσεις μικρής κλίμακας, χαμηλού κινδύνου που μπορούν εύκολα να εφαρμοστούν και να κλιμακωθούν σε όλη την πόλη
Το ζήτημα της ανθεκτικότητας μιας πόλης ή περιφέρειας έχει αναδειχθεί σε κεντρικό άξονα των στρατηγικών διαχείρισης του κινδύνου φυσικών καταστροφών σε διεθνές επίπεδο. Βασικό στόχο αποτελεί η μείωση των δυνητικών απωλειών μιας καταστροφής σε ανθρώπινες ζωές, καθώς και σε κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Η ανάδειξη της προληψης καταστροφής σε εθνική και τοπική προτεραιότητα με ισχυρή θεσμική βάση, ο εντοπισμός και η αξιολόγηση των κινδύνων, η αξιοποίηση της γνώσης, εφαρμογή της καινοτομίας και της εκπαίδευσης, η μείωση των παραγόντων κινδύνου και η ενδυνάμωση της ετοιμότητας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση σε όλα τα επίπεδα αποτελούν τις βασικές προτεραιότητες για τη δημιουργία ανθεκτικών κοινωνιών.https://www.developathens.gr/pdfs/100RC_Athens.pdf
Η αστική ανθεκτικότητα τροφοδοτείται από τη φύση
Το συνολικό όραμα είναι εννοιολογικό έχοντας κατά νου τα φυσικά υδρογεωλογικά συστήματα.
Ο εντοπισμός και η διατήρηση των φυσικών ρευμάτων και των υγροτόπων / υδάτινων διαδρομών ή η προστασία των τοπικών υδάτινων στοιχείων (λίμνες και υγρότοποι) είναι υψίστης σημασίας για όλες τις πόλεις, δεδομένου ότι αυτά μπορούν να λειτουργήσουν ως σφουγγάρια σε υψηλές βροχοπτώσεις, να μειώσουν τον όγκο της απορροής των όμβριων υδάτων και να μειώσουν τον κίνδυνο πλημμύρας. Απλοποιημένη, η μείωση του κινδύνου καταστροφών από τις πλημμύρες με χρήση της κράτησης-συγκράτησης-επαναφόρτισης και πληρωσης των αποδεκτών από τις καταιγίδες.
Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να μειωθεί ο συστηματικός κίνδυνος καταστροφών από αστικές πλημμύρες, όπως ο σχεδιασμός, η διαχείριση, οι πολιτικές, η θεσμική συγκρότηση/η εμπλοκή των ενδιαφερομένων και η συνεργασία όλων των ειδικοτήτων επιστημόνων και κυρια των γεωτεχνικών. Σε αυτό το blog, εχουν ηδη παρουσιαστεί στρατηγικές λύσεις αστικού σχεδιασμού ευαίσθητου στο μπλέ -πράσινο νερό (WSuD & SuDS) που μπορούν να βοηθήσουν στην ανθεκτικότητα στις πλημμύρες της πόλης χρησιμοποιώντας την παραπάνω ιδέα.
Η ουσιαστική λύση πέρα απο της δραστική μείωση των σκληρων επιφανειών ειναι πολλές απο τις ελεύθερες επιφάνειες πρασίνου να μετατραπουν και σε χώροι ταχείας αποστράγγισης του βρόχινου νερού και μείωσης τις πιθανότητας πλημμυρικών φαινομένων
Η ανάγκη για αλλαγή & γιατί
Πολύ απλά, σήμερα οι προειδοποιήσεις για πλημμύρες και οι καιρικές προειδοποιήσεις γίνονται πολύ συχνές στη σημερινή κοινωνία. Η υπάρχουσες υποδομές δεν επαρκούν και βλέπουμε όλοι συνεχώς φρικτές ζημιές που προκλήθηκαν από πλημμύρες.
Η ποιότητα του νερού είναι μια αυξανόμενη ανησυχία με τους ρύπους να ξεπλένονται στα ποτάμια ή τα υπόγεια ύδατά μας: από τη στιγμή που είναι εξαιρετικά δύσκολο να αφαιρεθούν.
Συμβατικά μέσα για τον χειρισμό απορροής ομβρίων υδάτων, όπως ρεματιές και υπόγεια συστήματα σωλήνων, γερνούν, είναι περίπλοκα, συχνά είναι μαζί με λύματα δίκτυα και συχνά συμβάλλουν στο πρόβλημα. Υπόγειες δεξαμενές μπορεί να είναι αποδεκτές για βραχυπρόθεσμες λύσεις, αλλά γεμίζουν πολύ σύντομα; Και πώς διατηρούνται αυτές και οι δυνατότητες χρήσης συσκευων φιλτραρίσματος;
Υπάρχουν απλές και φυσικές λυσεις ...τα
Τα σωστά σχεδιασμένα και κατασκευασμένα SuDS /LID (Sustainable Urban Drainage Systems) λαμβάνουν υπόψη το περιβάλλον, επηρεάζοντας ελάχιστα ή καθόλου το περιβάλλον και υπολογίζονται ότι «επιβραδύνουν τη ροή» με μετρημένο τρόπο.
Συχνά χρησιμοποιούν έναν αριθμό ελεγχόμενων λύσεων βασισμένες στη φύση που αποστραγγίζουν τα επιφανειακά ύδατα, επιτρέποντας τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα και τη αύξηση της βιοποικιλότητας, τη διαχείριση ρύπων και τη βελτίωση της ποιότητας του νερού και τη διαχείριση των επιπτώσεων στα ποτάμια και την υπάρχουσα υποδομή μας.
Η ανάγκη είναι εμφανής - αλλά τι μπορούμε να κάνουμε για να κάνουμε μια αλλαγή; Ωστόσο, το πιο σημαντικό, μία αλλαγή που θα δρά μακροπρόθεσμα….
Ο χωροταξικός σχεδιασμός είναι το κλειδί για κάθε προγραμματισμό. Ο ποιοτικός χώρος που αποδίδει την επένδυση είναι ζωτικής σημασίας. Ωστόσο, η εφαρμογή του SuDS/LID πρέπει να εξεταστεί με την ίδια προσεκτική προσοχή με όλα τα άλλα στοιχεία της υποδομής.
Το βασικό σημείο είναι ότι όλες οι λύσεις SuDS/LID λειτουργούν ολιστικά με μικρές δράσεις και πολυλειτουργικές, για μεγάλα και ακόμη μικρότερα πλημμυρικά φαινόμενα, και πρέπει να σχεδιαστεί και να εξεταστεί εξαρχής. Μια σαφής κατανόηση των περιορισμών της τοποθεσίας, των φυσικών διεργασιών και μια συμφωνία για το επιθυμητό μετρημένο αποτέλεσμα για την επιτυχή απορροή των ομβρίων είναι απαραίτητη. Αυτό είναι βιώσιμο μόνο με τη δέσμευση όλων των μερών, των ενδιαφερομένων, των ρυθμιστικών αρχών και των τοπικών αρχών.
*Aστικός σχεδιασμός ευαίσθητος στο νερό (WSUD)
ΜcS Γεωπόνος
kt@topiodomi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου