Σελίδες

▼

Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2020

Η πίεση στα δέντρα από τους ισχυρούς ανέμους Η Δενδροκομία στις πόλεις μετά από ακραία καιρικά φαινόμενα συνέπεια της κλιματικής αλλαγής


 Η πίεση στα δέντρα από τους ισχυρούς ανέμους

Η Δενδροκομία στις πόλεις μετά από ακραία καιρικά φαινόμενα συνέπεια της κλιματικής αλλαγής 

 Κεφάλαιο 2ο

  1. Οι δυσκολίες της δενδροκομίας απέναντι στα βίαια μετεωρολογικά φαινόμενα




Εικόνα 12. Photo in Rosengarten Bern, by Joana RodaWorld trees - Árvores do Mundo


Μ. Καπάνταης Δασολόγος- Περιβαλλοντολόγος                                                     

 τ. Δ/ντης Πρασίνου


        Είναι δύσκολο να προσδιοριστούν επακριβώς οι τάσεις που επηρεάζουν την Ελληνική δενδροκομία. Εξετάζοντας μια χώρα σαν τη δική μας, όπου υπάρχει μεγάλη κλιματική μεταβλητότητα από βορρά προς νότο και από ανατολικά προς δυτικά, μεταξύ αστικών, αγροτικών και δασικών περιοχών, με το κλίμα λόγω της γεωγραφικής θέσης και του αναγλύφου να παρουσιάζεται  από υποτροπικό έως εύκρατο και όπου οι οικονομικές και περιβαλλοντικές παράμετροι μπορεί να είναι διαφορετικές σε διαφορετικές περιοχές, αποτέλεσμα,  δεν είναι πάντα εύκολο οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να κάνουν γενικευμένες εκτιμήσεις.
        Στις περισσότερες χώρες η απώλεια φυσικών πρασίνων περιοχών και η προοδευτική τους αστικοποίηση, είναι σίγουρα ένα θέμα μεγάλης ανησυχίας, αλλά είναι αυτό είναι πιο σοβαρό σε ορισμένες περιοχές από άλλες. Ο χαρακτήρας των υπαρχόντων και των μελλοντικών προαστίων έχει τροποποιηθεί ή απειληθεί από την ταχεία μείωση των  γειτονικών γεωργικών και δασικών  περιοχών και τις πιο λεπτές αλλαγές που προκαλούνται από την απώλεια της κάλυψης των δέντρων μέσω της αστικοποιήσης. Αρκεί να πούμε ότι, στη χώρα μας, οι αδιαπέραστες επιφάνειες στην  περιοχή του λεκανοπεδίου, έχουν το υψηλότερο ποσοστό στην εθνική επικράτεια. Στη χώρα μας δυστυχώς δεν έχουμε δείκτες αστικοποίησης. Αυτή η κατάσταση ιδιαίτερα των αστικών περιοχών, θέτει σε κίνδυνο τα οφέλη του οικοσυστήματος που παρέχουν τα δέντρα και απειλεί τόσο την οικονομική όσο και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα των πόλεων μας.         
             Στα νέα έργα αστικής ανάπτυξης, ιδιαίτερα στις επεκτάσεις των πολεοδομικών σχεδίων, συχνά δεν υπάρχει κοινόχρηστος χώρος και χώρος για δέντρα και ο περιορισμένος αριθμός περιοχών που διατίθεται στους δρόμους μεταξύ των  πλακόστρωτων και ασφαλτοστρωμένων επιφανειών και ο χαμηλός όγκος εδάφους, συχνά οδηγούν στην αποτυχία νέων δέντρων και στη μόνιμη ταλαιπωρία των υπαρχόντων. Συνεπώς, το Stantibus rebus* έχει μικρη προοπτική για τα δέντρα και τα οφέλη που θα μπορούσαν να προσφέρουν στις μελλοντικές γενιές.                                                                                                       
*(Το Clausula rebus sic stantibus είναι το νομικό δόγμα που επιτρέπει τη μη εφαρμογή μιας σύμβασης ή μιας συνθήκης λόγω μιας θεμελιώδους αλλαγής των περιστάσεων. Στο δημόσιο διεθνές δίκαιο, το δόγμα εξυπηρετεί ουσιαστικά μια «ρήτρα διαφυγής» στον γενικό κανόνα του pacta sunt servanda).
        Η πρόσφατη ιστορία μας σχετικά με τις επικρατούσες θερινές θερμοκρασίες ιδιαίτερα την περασμένη χρονιά το 2019, και τις παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας σε πολλά μέρη της χώρας μας, όχι μόνο το καλοκαίρι, με μια πραγματική μεταβολή στην κατανομή, την ένταση και τη συχνότητα των βροχοπτώσεων και με μια ανησυχητική ένταση ακραίων γεγονότων σε πολλές περιοχές της, φέρνει στο κοινό το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, επειδή επίσης οι  επιπτώσεις της στην δενδροκομία έχουν ήδη γίνει αισθητές.
        Ως αποτέλεσμα των ακραίων καιρικών γεγονότων (αλλά όχι μόνο εξαιτίας αυτών), τα δέντρα ξεριζώνονται ή τμήματα τους έχουν σπάσει, έχουν υποστεί  τη θραύση μεγάλων κλαδιών που έχουν προκαλέσει σημαντική ζημιά σε περιουσιακά στοιχεία και, δυστυχώς, στις χειρότερες περιπτώσεις, θανάτους. Οι Γεωτεχνικοί και οι εμπλεκόμενοι στην έρευνα σε αυτόν τον τομέα καλούνται να προσδιορίσουν γιατί συνέβησαν αυτά τα γεγονότα και εάν η επιθεώρηση των δέντρων θα μπορούσε να τα εμποδίσει αυτά να ξεριζώνονται ή να σπάνε τμήματα τους προξενώντας υλικές ζημιές.
        Αυτό ανοίγει το προσκήνιο για την εκπαίδευση στα πρωτόκολλα που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια των επιθεωρήσεων δέντρων,  εκείνων που λειτουργούν σε διαφορετικά επίπεδα μέχρι σήμερα και καθώς η απαίτηση και ανακαιότητα  για υψηλότερο επίπεδο επαγγελματισμού και αμερόληπτης και ανεξάρτητης  η και πιστοποιημενης κρίσης είναι μεγαλύτερη από ποτέ.


Εικόνα 13.  Πηγή: www.lifo.gr

        Οι εικόνες των δέντρων που έχουν πέσει σε σπίτια και οχήματα ή, ακόμη χειρότερα, που αυτά έχουν προκαλέσει τραυματισμούς σε ανθρώπους, είναι δραματικές και μπορούν να οδηγήσουν σε αντίδραση των Δήμων και στην αφαίρεση μεγάλου αριθμού δέντρων. Και είναι συχνά άχρηστο να εξηγηθεί ότι η μετριοπαθής επίδραση των δέντρων στην ταχύτητα του ανέμου κατά τη διάρκεια καταιγίδων μπορεί να έχει αποτρέψει ακόμη μεγαλύτερη ζημιά ή τραυματισμό. Επιπλέον, μια αντικειμενική εξήγηση του τι συνέβη και τι πρέπει να γίνει για να αποφευχθεί η επανάληψη ορισμένων γεγονότων, σπάνια αυτό εκτίθεται  στα μέσα ενημέρωσης. Το μεγαλύτερο μέρος της εκρίζωσης η της θραύσης των δέντρων ή τμημάτων τους,  μπορεί να εντοπιστεί σε έναν πληθυσμό  που είναι γερασμένος, που αποτελείται από είδη που δεν είναι πλέον κατάλληλα και αυτά έχουν φυτεύτηκαν ακόμη περισσότερο από έναν αιώνα και πριν, τα οποία, ακόμη και αν εξακολουθούν να παρέχουν οφέλη, το κάνουν σε πολύ περιορισμένο βαθμό, επειδή υπόκεινται σε καταστάσεις βιολογικού στρες  που συχνά δεν είναι συμβατές με τη ζωτικότητά τους και οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στη μερική ή ολική αποτυχία τους.

        Ενώ στις χώρες του εξωτερικού έχουν γίνει επαρκείς μελέτες σχετικά με τις τεχνικές φύτευσης και έχουν προταθεί ορισμένες στρατηγικές για την αντικατάσταση των παλαιών δέντρων, ώστε να υπάρχει φυτοκάλυψη δέντρων μικτής ηλικίας και μεγαλύτερη ποικιλία ειδών, δεν έχει σημειωθεί πρόοδος σε αυτήν την έννοια στη χώρα μας, όπου η έρευνα στο αντικείμενο αυτό είναι περιορισμένη. Ωστόσο να σημειωθεί ότι όπου γίνονται  συζητήσεις για την ανανέωση των δεντρόφυτων δρόμων αυτή δεν χρηματοδοτείται, και συχνά έχουν πολιτικές και κοινωνικές  επιπτώσεις, που δεν έχουν καμία σχέση με μια ρεαλιστική και ανεξάρτητη τεχνική ανάλυση του προβλήματος. 


Εικόνα 14. Από την τοποθεσία .  SOURCE: D.S.Lemmen and FJ. Warren, Climate Change Impacts and Adaptation PAUL HORN / Inside Climate News

        Ενώ η αξία των λειτουργιών και των υπηρεσιών που παρέχονται από τα αστικά δέντρα δεν έχει ακόμη υπολογιστεί με ακρίβεια και απέχει πολύ από το να γίνει πλήρως αποδεκτή τόσο από νομική όσο και από οικονομική άποψη, έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος. Για παράδειγμα, οι  αρχές αρχίζουν να αναγνωρίζουν το ρόλο της αστικής βλάστησης, ιδίως των δέντρων, στη μείωση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας (UHI) και στην πρόληψη ασθενειών που σχετίζονται με τους καύσωνες, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
        Οι καύσωνες είναι από τους μεγαλύτερους "δολοφόνους" ανθρώπων (ειδικά των ηλικιωμένων και με αναπνευστικά προβλήματα, σκεφτείτε τις δεκάδες χιλιάδες θανάτους που προκλήθηκαν από το θερμό κύμα του 2003 στην Ευρώπη) και υποδηλώνουν τις προβλέψεις σχετικά με τα σενάρια αλλαγής του κλίματος, ότι ο αριθμός θανάτων, νοσηλείας και έκτακτης ανάγκης που σχετίζεται με τις υψηλές θερμοκρασίες από τους καύσωνες θα αυξηθεί δραματικά, όπως και το κόστος για την κοινωνία.
        Κατά συνέπεια, βάσει αυτής της οικονομικής επιταγής, οι υγειονομικές αρχές σε άλλες χώρες αναζητούν τρόπους μείωσης του κόστους και προωθούν προγράμματα αστικής φύτευσης ως πιθανά την αποτελεσματικότερη  λύση. Ταυτόχρονα, ωστόσο, είναι απαραίτητο οι νέες αστικές αναπτύξεις  να λαμβάνουν υπόψη τις περιβαλλοντικές παραμέτρους με βάση τις μελλοντικές συνθήκες και να μην περιορίζονται στις ελάχιστες που προβλέπονται σε εθνικό επίπεδο για νέους οικισμούς.
         Σε μια εποχή ταχείας  μεταβολής συνθηκών  και, σε ορισμένους πολιτικούς κύκλους, αμφιλεγόμενων αλλαγών, ίσως δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι εμφανίζεται ένα παράδοξο. Από τη μία πλευρά, η ώθηση για αστικοποίηση των περιοχών (και συνεπώς προς την απομάκρυνση των δέντρων), για διεύρυνση των δρόμων, για νέα κτίρια και για τη δημιουργία γκρίζων υποδομών, ιδίως σε αστικά κέντρα, αυξάνεται ραγδαία. Από την άλλη πλευρά, οι πιο «φωτισμένοι» πολεοδόμοι, μελετητές και διοικήσεις, αναγνωρίζουν την ανάγκη για μεγαλύτερη κάλυψη δέντρων για τη βελτίωση της αστικής άνεσης, τη μείωση των προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με την κακή ποιότητα του αέρα στις πόλεις, τον περιορισμό των επιπτώσεων από τα κύματα του καύσωνα και να ενθαρρύνει έναν υγιέστερο τρόπο ζωής.
            Αυτοί είναι οι δύο μεγάλοι «οικονομικοί κινητήρες» που επηρεάζουν τη δενδροκομία αυτή τη στιγμή. Στην πραγματικότητα δεν είναι δυνατόν να προβλέψουμε τι θα συμβεί. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο εκ των υστέρων. Μπορούμε, ωστόσο, να πούμε ότι, εάν θέλουμε να απολαύσουμε όλα τα πιθανά οφέλη της αστικής βλάστησης, η βλάστηση στις αστικές περιοχές πρέπει να είναι μεγαλύτερη από το 30%.                                                                           
            Οι περισσότερες  πόλεις στη χώρα μας από τα επίσημα στοιχεία έχουν κάλυψη κάτω του 2,5 % (αλλά συχνά πολύ λιγότερο) και οι αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης πρέπει να θέσουν φιλόδοξους στόχους για την αύξηση της κάλυψης δέντρων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση της αστικής πράσινης πυκνότητας σε μια περίοδο προγραμματισμού που αναμένεται σε 20-30 χρόνια,( Ευρωπαϊκή πράσινη σύμβαση, συνθήκη της Μαδρίτης) κ.λ.π.

            Αυτός ο προγραμματισμός είναι και κρίνεται  απαραίτητος, όχι μόνο για μια προγραμματισμένη ανανέωση των δέντρων, αλλά και για την αυξημένη προσβολή των δέντρων  από ασθένειες ορισμένων ενδημικών ασθενειών και για την άφιξη παρασίτων και παθογόνων από άλλες ηπείρους που, δυστυχώς, έχουν βρει εύφορο έδαφος στη χώρα μας. Η γεωγραφική θέση σήμαινε ότι η Ελλάδα  συνέβαλε στην πράξη στην είσοδο και στη μετάδοση  από πολλά παράσιτα από άλλα μέρη του κόσμου  που στις περιοχές προέλευσης τους, ελέγχονται από φυσικούς εχθρούς ή στα οποία τα δέντρα  έχουν συν-εξελιχθεί λόγω αντοχής σε ορισμένα παράσιτα. 
        Σε αυτό προστίθεται το γεγονός ότι οι κλιματικές αλλαγές αλλάζουν τους κύκλους ζωής ορισμένων παρασίτων καθώς και την περίοδο βλάστησης του είδους, καθιστώντας το πρώτο πιο επιθετικό (τυπική είναι η περίπτωση του Dendroctonus ponderosae στη Βρετανική Κολομβία) και το δεύτερο πιο ευαίσθητο.
             Στην πραγματικότητα, είναι πολύ πιθανό ότι η αύξηση των θερμοκρασιών και το διαφορετικό καθεστώς βροχόπτωσης να συμβάλλουν στην εξάπλωση και την αύξηση της μολυσματικότητας των παρασίτων βραχυπρόθεσμα, ενώ τα φυτά θα χρειαστούν δεκαετίες αν όχι αιώνες για να «προσαρμοστούν» και στη φάση λανθάνουσας θέσης θα έχουν ως αποτέλεσμα πολύ πιο ευπαθή, περιπλέκοντας πολύ τη διαχείριση της κληρονομιάς των δέντρων.                   
        Δυστυχώς, όλα αυτά συμβαίνουν σε μια εποχή που υπήρξαν σοβαρές και ακατανόητες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες για την επιστήμη, το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή.
Οι επιθέσεις μυκήτων και εντόμων σε γηγενή και εξωτικά είδη δένδρων, έχουν οδηγήσει σε σημαντικές απώλειες τους, προκαλώντας ανησυχίες σχετικά με τον μελλοντικό ρόλο ορισμένων ειδών στα αστικά και περιφερειακά τοπία μας. Στη χώρα μας είμαστε επίσης πολύ αργοί στη λήψη αποφάσεων και σίγουρα δεν είμαστε οι πρώτοι που υιοθετούμε νέες λύσεις και νέες τεχνολογίες και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τεχνολογία θα διαδραματίζει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στη διαχείριση των αστικών δέντρων.       

           Σε μια χώρα που καθυστερεί να ενσωματώσει την νέα ειδικότητα Γεωτεχνικού Αξιολογητή Δέντρων, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η καινοτομία είναι συχνά ουτοπία στην πράσινη βιομηχανία.


Και ξέρουμε ήδη ότι τα δέντρα είναι το πιο  «φυσικό» και το φθηνότερο μέσο για να ενεργήσεις αυτή τη στιγμή για τις αρνητικές συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής…



  1. Κίνδυνος αστικών δέντρων. Αξιολόγηση και διαχείριση
    Ο πιθανός κίνδυνος  αστικών δέντρων και η επαγγελματική πρακτική

        Το τελευταίο διάστημα εμφανίστηκαν αρκετά επεισόδια αστοχίας και πτώσεων  αστικών δέντρων, σε πολλές  χώρες της Ευρώπης. Αυτές οι αποτυχίες έχουν προκαλέσει υλικές ζημιές αλλά και τη χειρότερη συνέπεια που θα μπορούσε να έχει, το θάνατο ανθρώπων. Στις τελευταίες περιπτώσεις,  διαφορετικές ομάδες δέντρων με διαφορετικές μηχανικές συμπεριφορές και ιδιαίτερες επιπτώσεις όσον αφορά τη διαχείριση και την αξιολόγησή τους. Είναι αλήθεια ότι οι ομάδες των διαφόρων ειδών δέντρων  απαιτούν μια βαθιά γνώση πολλών επιστημονικών κλάδων που σχετίζονται με τον εντοπισμό των ελαττωμάτων και τον ποσοτικό προσδιορισμό του κινδύνου, αλλά θα πρέπει να τονίσουμε ότι δεν είναι πάντα δυνατό να «ελέγξουμε» ή να «αποτρέψουμε» αυτά τα είδη προβλημάτων, καθώς η φύση είναι απεριόριστη και σε πολλές περιπτώσεις επίσης οι πόροι.
            Πρέπει να θυμόμαστε και να γνωρίζουμε ότι η απλή παρουσία δέντρων σε αστικό περιβάλλον συνεπάγεται την ανάληψη ορισμένου επιπέδου κινδύνου. Γνωρίζουμε ότι ο κίνδυνος είναι σε όλες τις πτυχές της ζωής μας, όπως για παράδειγμα, όταν ταξιδεύουμε με λεωφορείο υποθέτουμε ότι υπάρχει ο κίνδυνος να πέσουμε, η να τρακάρει και να χτυπήσουμε,... Στην πραγματικότητα, για να είμαστε πολύ ασφαλείς θα χρειαζόταν να φορέσουμε κράνος, ζώνες υψηλής ασφάλειας κ.λ.π. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι πρέπει πάντα να αναλάβουμε ένα επίπεδο κινδύνου για να είμαστε σε θέση να εκτελέσουμε τη δουλειά μας και να είμαστε σε θέση να ζήσουμε…, και αυτό περιλαμβάνει επίσης και τα δέντρα στις πόλεις μας.                                                                                                                                           
        Είναι προφανές ότι τα πλεονεκτήματα που παρέχουν τα δέντρα είναι πάρα πολλά, όπως ο μετριασμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, της περιβαλλοντικής ρύθμισης, των υπηρεσιών που σχετίζονται με την υγεία και την ευημερία, μεταξύ πολλών άλλων. Είναι επιτακτική ανάγκη τα δέντρα να αποτελέσουν βασικό πόρο στον πολεοδομικό σχεδιασμό, όπως υποδεικνύεται από τον ίδιο τον FAO και, συγκεκριμένα, το βασικό στοιχείο που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της συνδεσιμότητας, κινητικότητας σε πράσινες υποδομές, προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η παραγωγή υπηρεσιών από τα οικοσυστήματα. Ωστόσο, πρέπει να τα διαχειριστούμε σωστά και να προσπαθήσουμε να ελαχιστοποιήσουμε, αλλά όχι να εξαλείψουμε τον κίνδυνο που ενέχουν, καθώς αυτό θα ήταν αδύνατο.
           Για να γίνει αυτό, πρέπει να είμαστε σε θέση να ελέγξουμε τον κίνδυνο από ένα συμπληρωματικό διπλό πρίσμα διαχείρισης και αξιολόγησης.                      

       Από την πλευρά της, η διαδικασία επιθεώρησης, εντοπισμού και ποσοτικού προσδιορισμού ελαττωμάτων σε επίπεδο δέντρου περιλαμβάνεται στην αξιολόγηση και η διαδικασία λήψης αποφάσεων, κατανομής προϋπολογισμών και προγραμματισμού που αυτό ανήκει στη διαχείριση.
             Εστιάζοντας, πρώτον, στην εκτίμηση κινδύνου, ο σκοπός είναι να προσπαθήσουμε να ελαχιστοποιήσουμε τις επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων, δηλαδή η ενέργεια αυτή συνδέεται στενά με τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια. Σε άλλους κλάδους που σχετίζονται με την υγεία και την ασφάλεια, όπως η μεταφορά, η ασφάλεια των τροφίμων, η ασφάλεια των κατασκευών (σπίτια, γέφυρες, πεζοδρόμια) κ.λ.π., οι ειδικοί έχουν μια σειρά επαγγελματικών πλεονεκτημάτων, βρίσκονται σε καλύτερη θέση σε σύγκριση με άλλους για την επίτευξη του στόχου,  που οι συγκεκριμένες ικανότητες αποκτήθηκαν μέσω πανεπιστημιακού πτυχίου και από την υποστήριξη μιας επίσημης επαγγελματικής ένωσης.
                Με άλλα λόγια, η δημόσια ασφάλεια, η οποία, όπως αναφέραμε, περιλαμβάνει τα δέντρα, απαιτεί εκπαιδευμένους ειδικούς με ακαδημαϊκές επαγγελματικές ιδιότητες. Και όλα αυτά συμβαίνουν και πρέπει να περάσουν από τα πανεπιστήμια, (να ενημερώσουμε ότι στην Ισπανία οι αποδόσεις συνδέονται με πτυχίο πανεπιστημίου). Οι ικανότητες τους εξαρτώνται από τη γνώση που αποκτάται καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής, και συνδέεται στενά με την εμπειρία.

               Άποψή μου είναι ότι  οι ειδικοί ή  καλυτερα οι ειδικοί που εργάζονται στον περίπλοκο τομέα της αξιολόγησης κινδύνου θα πρέπει να έχουν πανεπιστημιακή εκπαίδευση με επαγγελματικές ιδιότητες σε αυτόν τον τομέα, σήμερα υπάρχουν αρκετά πανεπιστήμια που διδάσκουν εν μέρει αυτήν την προσέγγιση. Η εξειδίκευση των επαγγελματιών που παρακολουθούν τη δημόσια ασφάλεια , πρέπει να παρέχεται  και από επίσημα νομικά κανάλια, γεγονός που εγγυάται τη διαφάνεια, τη συνοχή και την ασφάλεια. Το κλειδί είναι η αναζήτηση τεχνικής και επαγγελματικής αριστείας σε όλους τους τομείς, αλλά ειδικά σε εκείνους που συνδέονται με την υγεία και την ασφάλεια. 
                    Επιπλέον, ειδικά τα τελευταία χρόνια, η εκτίμηση κινδύνου αποκτά πολυπλοκότητα λόγω δύο πτυχών, αφενός, στη βελτίωση της γνώσης στον μεγάλο αριθμό επιστημονικών κλάδων που σχετίζονται με αυτήν (φυσιολογία, δενδροστατική, μηχανική, βιολογία, φυτοπαθολογία, βοτανική κ.λ.π.) και, αφετέρου, στην ανάπτυξη πολύ εξελιγμένων εργαλείων έρευνας η έλεγχου, με βάση τις διαφορετικές τεχνικές προσεγγίσεις και θεωρίες που περιλαμβάνουν ηχητική ταχύτητα, μηχανική αντίσταση, θερμική απεικόνιση, δυναμική (dendro), στατική (dendro), χημεία κ.λ.π., και αυτό απαιτεί πολύ συγκεκριμένη εκπαίδευση σε αυτό το θέμα.
                 Όσον αφορά τη διαχείριση κινδύνων,  αυτή περιλαμβάνει σχεδιασμό, επιλογή, διαχείριση κ.λ.π. Απαιτεί επίσης συγκεκριμένες γνώσεις και μια ολοκληρωμένη προσέγγιση σε αστικό   νομικό επίπεδο. Για την ανάπτυξή του, ο έλεγχος, η παρακολούθηση, τα πρωτόκολλα ενημέρωσης δεδομένων κ.λ.π. πρέπει να σχεδιαστούν και να διαστασιοποιηθούν και όλα να συνδέονται στενά με μια επαρκή και μετρούμενη προμήθεια ανθρώπινων και υλικών πόρων. Ας μην ξεχνάμε ότι δεν υπάρχουν γενικοί κανόνες,  και κάθε εδαφικό πλαίσιο απαιτεί μια εξατομικευμένη προσέγγιση στην οποία οι δυνατότητες  επιθεώρησης, η διάσταση  και οι απαιτήσεις της παροχής υπηρεσίας  (εσωτερική ή εξωτερική), η μεθοδολογία που θα εφαρμοστεί (ποιοτική, ποσοτική, μικτή) και τα εργαλεία που πρέπει να οριστούν σε κάθε περίπτωση, είναι συγκεκριμένα.
          Από την άλλη πλευρά, είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα δέντρα καταρρέουν λόγω προηγούμενων ενεργειών, μερικές φορές μάλιστα λόγω κακής πρακτικής στην δενδροκομία, όπως ανεπαρκές κλάδεμα, αλλά και λόγω δράσεων άλλων δημοτικών υπηρεσιών ( για παράδειγμα βελτιώσεις έργων ή υποδομών) που δεν γνωρίζουν τις μελλοντικές επιπτώσεις των λανθασμένων ενεργειών τους.        

            Ως εκ τούτου, ο διάλογος μεταξύ των διαχειριστών της "γκρι" υποδομής και εκείνων της πράσινης υποδομής αποτελεί προτεραιότητα, και υπό αυτήν την έννοια, η πληροφόρηση και η ευαισθητοποίηση πρέπει να βελτιωθούν έτσι ώστε όταν εκτελούνται εργασίες σε περιβάλλοντα όπου υπάρχουν δέντρα, αναλύονται οι μελλοντικές επιπτώσεις τους  και οι περιπτώσεις όσον αφορά την κατάρρευση του δέντρου που φέρουμε σαν παράδειγμα. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να οδηγήσει σε καλύτερη διαχείριση και λιγότερα ατυχήματα.


                 Εικόνα 15.  Lindsey Purcell,Urban Forestry Specialist, Purdue University Department of Forestry & Natural Resource www.fnr.purdue.edu

            Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί, ότι η διαχείριση των δένδρων στην πόλη και η διαχείριση των κινδύνων συνεπάγεται ιδίως μια ευθύνη που βαρύνει τους υπαλλήλους. Το έργο αυτών των επαγγελματιών πρέπει να εκτελείται με αποφασιστικότητα, βάσει ανακλαστικών κρίσεων και να μην εξαρτάται ή να επηρεάζεται από συγκεκριμένες απόψεις που μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση και ανησυχία στους πολίτες.
               Γνωρίζουμε ότι ο δημοτικός Γεωτεχνικός αποκτά μια δέσμευση δημόσιας υπηρεσίας που εγγυάται αντικειμενικότητά στο έργο του και αυτό να είναι υπέρ του  κοινού καλού. Ακόμη και στην περίπτωση που η υπηρεσία είναι εξωτερική ανάθεση, ο Γεωτεχνικός είναι υπεύθυνος για την προστασία των ενεργειών του. Για αυτούς τους επαγγελματίες, η ασφάλεια είναι υψίστης σημασίας. Ασκούν μεγάλη ευθύνη, αλλά δυστυχώς, μερικές φορές για τα ατυχήματα που κατηγορούνται, πιθανώς από άγνοια και αυτό πρέπει να διορθωθεί ή να διευκρινιστεί.
           Στα δημοτικά συμβούλια των πόλεων μας , παρόλο που υπάρχουν καλά παραδείγματα για διαδικασίες αξιολόγησης και διαχείρισης κινδύνων, θα ήταν ενδιαφέρον να εφαρμόσουνε εξωτερικά συστήματα ελέγχου για να εντοπίσουμε τα αδύνατα σημεία και να αντιμετωπίσουμε τα πιθανά εσωτερικά προβλήματα, για παράδειγμα τα οργανωτικά προβλήματα. Αυτό θα οδηγούσε σε καλύτερο, πιο διαφανή και εποικοδομητικό έλεγχο.

            Επομένως, πρέπει να στοιχηματίσουμε στην καλύτερη και πιο εξειδικευμένη πανεπιστημιακή κατάρτιση για ειδικούς στον προσδιορισμό, τον ποσοτικό προσδιορισμό και τη λήψη αποφάσεων που σχετίζονται με τον κίνδυνο στις αστικές περιοχές, με έναν πιο ρευστό και συνεργατικό διάλογο μεταξύ των υπηρεσιών διαχείρισης και των δημοτικών έργων, για καλύτερους ανθρώπινους και υλικούς πόρους που να είναι προσαρμοσμένοι στη μοναδικότητα του εδαφικού πλαισίου και των καλύτερων συστημάτων εσωτερικού και εξωτερικού ελέγχου.
             Τέλος, δεν μπορούμε να ξεχάσουμε ότι η «επιστήμη» της εκτίμησης κινδύνου περιπλέκεται από τον μεγάλο αριθμό φυσικών μεταβλητών που είναι δύσκολο να προβλεφθούν και, επιπλέον, ορισμένες υποθέσεις που θεωρήθηκαν έγκυρες για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν ισχύουν πλέον σήμερα. ...                                                                                                          

                        Βρισκόμαστε  στην Ελλαδα σε μια διαδικασία συνεχούς μάθησης... τα casuistics* είναι τόσο ευρεία και μεταβλητά που δεν μπορεί να αντιμετωπιστούν μόνο με αριθμούς, αλγόριθμους ή διαγνωστικά εργαλεία ...  προφανές δεν υπάρχει, ο E.T. Bell είπε ότι  το «Προφανές» είναι η πιο επικίνδυνη λέξη στον κόσμο στα μαθηματικά ... και στη διαδικασία εκτίμησης κινδύνου.

*Το Casuistry είναι μια διαδικασία συλλογιστικής που επιδιώκει την επίλυση  προβλημάτων εξάγοντας ή επεκτείνοντας τους θεωρητικούς κανόνες από μια συγκεκριμένη περίπτωση και εφαρμόζοντας ξανά αυτούς τους κανόνες σε νέες περιπτώσεις. Αυτή η μέθοδος εμφανίζεται στην εφαρμοσμένη ηθική και τη νομολογία


Εικόνα 16, 17  Αυτή τη νύχτα η καταιγίδα Μπάρμπαρα πέρασε από τη Μαδρίτη ... και αυτό είναι κάτι που  άφησε .. Soloarbol Eduardo BozaThis night the storm Barbara passed through Madrid ... and this is some of what has left us ..

  1. Έννοιες και πρακτικές στη διαχείριση του δέντρου 

Η αρχιτεκτονική των δέντρων   

                Η αρχιτεκτονική της κόμης των δέντρων, είναι ο τρόπος με τον οποίο  τα μέρη των φυλλωμάτων τοποθετούνται σε διάφορα μικροπεριβάλλοντα. Τα δέντρα τείνουν να αποκτούν το χαρακτηριστικό σχήμα λόγω του κληρονομικού αναπτυξιακού προγράμματος, όταν μεγαλώνουν μόνα τους στην ύπαιθρο. Αυτό το αναπτυξιακό  τους πρόγραμμα συνεπάγεται συνήθως την επαναληπτική προσθήκη μιας σειράς δομικά ισοδύναμων υπομονάδων (άξονας κορμού, κλαδιά, φύλλα), που προσδίδουν στα δέντρα μια αρθρωτή φύση. Το αναπτυξιακό πρόγραμμα είναι το αποτέλεσμα της εξέλιξης των φυτών υπό ορισμένους γενικούς περιορισμούς. Οι λειτουργικές επιπτώσεις της αρθρωτής φύσης και   οι  περιορισμοί του σχήματος, οι οποίοι εκτός από το περιβάλλον όπου μεγαλώνει το δέντρο, καθορίζουν την αρχιτεκτονική της κόμης του δέντρου. 

       Η απόδοση των δέντρων έχει έναν κρίσιμο σύνδεσμο μεταξύ του φαινοτύπου και της οικολογικής της επιτυχίας, και η αρχιτεκτονική της κόμης γίνεται οικολογική και σχετικά εξελικτική όταν αυτή επηρεάζει την απόδοση. Η αρχιτεκτονική της κόμης είναι ζωτικής σημασίας για τη λήψη φωτός και για τη διανομή του φωτός σε κάθε συγκεκριμένη φωτοσυνθετική μονάδα της. Η αρχιτεκτονική της κόμης του  δένδρου  μπορεί να αναπαρασταθεί με «μοντέλα» που περιγράφουν τις βασικές στρατηγικές ανάπτυξης που καθορίζουν τις διαδοχικές αρχιτεκτονικές της φάσεις. Έχουν εντοπιστεί περισσότερα «μοντέλα» ανάπτυξης για τα τροπικά δέντρα από ό, τι στα εύκρατα δέντρα. Οι μορφές, οι σύνηθες διακλαδώσεις των κορμών και της κόμης και γενικά η μορφογένεση των δέντρων είναι πολύ πιο μεταβλητές στις τροπικές περιοχές απ' ό, τι στις εύκρατες περιοχές. Οι κόμες των δέντρων διαθέτουν εντυπωσιακές μορφές και δομές, οι οποίες είναι δύσκολο να ερμηνευθούν. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται αρχιτεκτονική της κόμης του δέντρου η όπως επικράτησε αρχιτεκτονική του δέντρου. Μια πρόσφατη ταξινόμηση της μορφής και της μορφογένεσης σε νεαρά τροπικά δέντρα έχει εντοπίσει περίπου 21 τύπους ή «μοντέλα» παρόλο που μόνο περίπου το 25% των αφρικανικών ειδών ελήφθησαν υπόψη (Hallé και Oldeman)                              

              Η αρχιτεκτονική των δέντρων  δημιουργήθηκε ως επιστημονική αναλυση  τη δεκαετία του 1970 για τα χαρακτηριστικά  σχετικά με τη μορφολογία των δέντρων, & αρχικά ασχολήθηκαν με την ανάλυση της εναέριας βλαστικής δομής του τροπικού δάσος (Hallé and Oldeman, 1970) και αυτό μεταφέρθηκε γρήγορα στα προβλήματα των εύκρατων περιοχών, ιδίως στη γεωργία σε αυτά της δεντροκαλλιέργειας γα την παραγωγή φρούτων, καθώς και σε εκείνα της φροντίδας που θα πρέπει να δοθεί στα καλλωπιστικά δέντρα. Οι δασολόγοι στρέφονται επίσης σε αυτήν τη βοτανική πειθαρχία, επειδή υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες σχετικά με τη συμπεριφορά των δέντρων ενόψει της κλιματικής αλλαγής.                                               

          Η αρχιτεκτονική των δέντρων περιλαμβάνει τον τρόπο με τον οποίο το φύλλωμα τοποθετείται σε διαφορετικά μικροπεριβάλλοντα και καθορίζει την ευελιξία ενός συστήματος βλαστών για να εκμεταλλευτεί τα κενά που δεν έχουν συμπληρωθεί στο διάστημα μεταξύ κορμού και φυλλώματος, να κατανείμει και να χρησιμοποιήσει αφομοιώσεις και να ανακάμψει από προσβολές φυτοφάγων εντόμων ή από μηχανική βλάβη (Kuppers, 1989).    Αρκετοί παράγοντες επηρεάζουν τις μορφές και τις δομές της κόμης των δέντρων. Σχολιάζοντας τους παράγοντες που συμβάλλουν στην αρχιτεκτονική της κόμης, (Randolph και Donna (2007) έχουν την άποψη  ότι οι μεμονωμένες συνθήκες της κόμης του δέντρου είναι το αποτέλεσμα ενός συνδυασμού πολλών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των γενετικών χαρακτηριστικών, των αυξανόμενων χαρακτηριστικών του τόπου και των παλιών και σημερινών εξωτερικών τάσεων (π.χ. ξηρασία, προσβολές εντόμων, πυρκαγιά κ.λ.π.). Τα αποτελέσματα αυτών των παραγόντων περιλαμβάνουν διαφορετικές διακλαδώσεις μοτίβα, διαφορετικά σχήματα κοχλιών, προσανατολισμός των φύλλων, γωνία κλαδιών, κ.λ.π. Η αρχιτεκτονική ενός δέντρου εξαρτάται από τη φύση και τη σχετική διάταξη καθενός από τα μέρη του,  είναι, ανά πάσα στιγμή, η έκφραση ισορροπίας μεταξύ ενδογενών διαδικασίες ανάπτυξης και εξωγενεών περιορισμών π.χ. από το περιβάλλον.   Οι κόμες των δέντρων είναι πολύ μεταβλητές. Το γενικό σχήμα ποικίλλει από σχετικά πυκνά κωνοειδή για νεαρά και υγιή δέντρα εξωγενών συνηθειών έως ορθάνοιχτα ημισφαιρικά σχήματα σύνηθες για παλαιότερα δέντρα (Cris, 1999).       

                    Πώς να περιγράψετε με ακρίβεια τα δέντρα (διάγνωση), να μεταφράσετε τις οπτικές πληροφορίες από άποψη λειτουργίας (φυσιολογία) και να προβλέψετε το μέλλον (πρόγνωση);                                                                                                    Το ενδιαφέρον για την κατανόηση της ανάπτυξης των δέντρων προέκυψε πολύ νωρίς και αυτό άρχισε με τον προσδιορισμό και το χαρακτηρισμό των συστατικών μερών του φυτού.  Αυτή η περιγραφική πτυχή βασίζεται στη μορφολογία, που πολύ κλασικά διαιρεί τον οργανισμό του δέντρου σε φύλλα, κορμό και ρίζα. Η προσέγγιση αυτή καθιστά δυνατό τον τοπικό χαρακτηρισμό των τμημάτων του δέντρου, αλλά δεν παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις μεθόδους κατασκευής της δομής τους.                                                                                                 

              Ο φυτικός οργανισμός είναι πάνω απ' όλα μια δομή που γίνεται περίπλοκη με την πάροδο του χρόνου από την ανάπτυξη βλάστησης έως το θάνατο, καταλαμβάνοντας το χώρο στο επίπεδο του εδάφους από το σημείο  αγκύρωσης του. Στην πραγματικότητα, η αρχιτεκτονική των δέντρων στοχεύει στην κατανόηση της δυναμικής της κατασκευής της δομής του φυτού στο διάστημα και με την πάροδο του χρόνου.

         Έτσι, αν και βασίζεται στη μορφολογία, η αρχιτεκτονική των δέντρων, διακρίνεται ουσιαστικά από την εξέταση της γενικότητας του οργανισμού του δέντρου και από ένα δυναμικό όραμα της κατασκευής του (Barthélémy και Caraglio, 2007).                                                                                                             Αυτή η βοτανική πειθαρχία γεννήθηκε στις τροπικές περιοχές με σκοπό να χαρακτηρίσει το τροπικό δάσος μέσω της δομικής κατάστασης των δέντρων.  Ο Francis Hallé δημιούργησε τη μέθοδο και τις πρώτες έννοιες (αρχιτεκτονικό μοντέλο, Hallé και Oldeman, 1970).                                                                                 Εκείνη την εποχή (1974) Oldeman ανέπτυξε την έννοια της επανάληψης ή της επικάλυψης μιας αρχιτεκτονικής. Η εισαγωγή εννοιών πιο κοντά στο είδος, όπως η αρχιτεκτονική μονάδα (Edelin, 1977, Bartholomew et al, 1989) στη συνέχεια ασχολήθηκε με την αρχιτεκτονική μοντελοποίηση (από reffye et al., 1991; de Reffye και Blaise, 1993) για την αντιμετώπιση των ζητημάτων της παραγωγής δενδροκομίας Οπωροφόρων και στη συνέχεια της δασικής παραγωγής που απέφερε μεγάλο αριθμό αποτελεσμάτων στο πλαίσιο μιας προσέγγισης με την INRA και μιας ισχυρής συνεργασίας με την IDF στις 1990 και 1997.

                    Το ζήτημα της κατασκευής και της γήρανσης των μεγάλων τροπικών και εύκρατων δέντρων είχε ως αποτέλεσμα έναν ορισμένο αριθμό εννοιών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διενέργεια διαγνώσεων της κατάστασης ανάπτυξης των δέντρων ή της αρχιτεκτονικής διάγνωσης και για τη δημιουργία ορισμένου αριθμού μεταφορών γνώση από τη δεκαετία του 2000 (εκπαίδευση, βιβλία εκλαΐκευσης).                                                                                                                                                                                        


Εικόνα 18. από την τοποθεσία Arboretum National des Barres

            Επί του παρόντος, η ζήτηση των υπηρεσιακών παραγόντων και των επαγγελματιών διαχείρησης και φροντιδας  δέντρων αντικατοπτρίζεται στη δημιουργία διαφόρων τοπικών, εθνικών και ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων.  Η σημερινή κατάσταση της αστικής κληρονομιάς των δένδρων είναι συνέπεια της τρέχουσας διαχείρισης και διατήρησης, οι οποίες διαφέρουν σημαντικά από τοποθεσία σε τόπο. Από τη μία πλευρά, πολλά ενήλικα και ώριμα δέντρα που παρουσιάζουν παραμορφώσεις και πληγές, αυτές είναι απόδειξη των τρομερών συνεπειών του κλαδέματος, που παράγουν έτσι εύθραυστες περιοχές στο φυτικό τους δικαίωμα ανάπτυξης. Από την άλλη πλευρά, σε γενικές γραμμές, τα νεαρά δέντρα, που φυτεύτηκαν πρόσφατα στο αστικό περιβάλλον, απομακρύνονται από την ενδογενή αρχιτεκτονική τους, δεδομένου ότι βασίζονται περισσότερο στις περικοπές από τις κλαδεύσεις που τους δίνονται στο φυτώριο παρά στη δική τους γενετική προοπτική (Boutaud και Genoyer, 2003). Σε αρκετές πόλεις  της χώρας όπου δεν είναι δυνατή η υπογειοποίηση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, τα χρήματα του φορολογουμένου σπαταλούνται από μια αντιδραστική διαχείριση που δεν σέβεται την ακεραιότητα των δέντρων. Η στρατηγική, η τακτική διαχείρισης και η προληπτική διαχείριση είναι χωρίς αποκλεισμούς ειδών. Τα γηγενή είδη είναι προσαρμοσμένα σε μικροκλίματα, στα δάση όπου ζουν σε συμβίωση με άλλους οργανισμούς. Σε αστικό περιβαλλοντικό πλαίσιο, κάθε απομονωμένο δέντρο δεν είναι γηγενές (Urban, 2008).                                                                                                               

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 

Η αρχιτεκτονική της κόμης των περισσότερων δέντρων είναι πολύπλοκη. Οι λειτουργικές συνέπειες των δύο γενικών πτυχών, του Αναπτυξιακού Προγράμματος και της Κατασκευαστικης Δομής  των σχημάτων, τα οποία εκτός από το περιβάλλον όπου αναπτύσσονται τα δέντρα, καθορίζουν την αρχιτεκτονική των δέντρων. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός ενός δεδομένου οργανισμού δέντρου πρέπει να παρέχει περιθώρια ασφαλείας για την αντιμετώπιση της βαρύτητας και των πιέσεων του ανέμου. Ως εκ τούτου, η Κατασκευαστική Δομή ε'ιναι και οι  περιορισμοί  που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση της επίδρασης της μορφολογίας και της αρχιτεκτονικής στην απόδοση των δέντρων. Η αρχιτεκτονική της κόμης είναι ζωτικής σημασίας για τη λήψη φωτός και για την κατανομή του φωτός σε κάθε φωτοσυνθετική μονάδα της κόμης, καθώς ο ρυθμός φωτοσύνθεσης του φυλλώματος εξαρτάται από τις βιοχημικές ικανότητες του καθώς και από την κατανομή του φωτός εντός του. Η αρχιτεκτονική  της κόμης  των δέντρων μπορεί να οριοθετηθεί με «μοντέλα», που είναι μια εγγενής στρατηγική ανάπτυξης που καθορίζει τόσο τον τρόπο με τον οποίο το δέντρο επεξεργάζεται τη μορφή του όσο και την προκύπτουσα αρχιτεκτονική. Εκφράζει τη φύση και την ακολουθία των θεμελιωδών προγραμμάτων ανάπτυξης στα οποία βασίζεται ολόκληρη η αρχιτεκτονική.    

Η  Κατασκευαστική Δομη ειναι η μελέτη της δομής, της λειτουργίας και της κίνησης των μηχανικών πτυχών των βιολογικών συστημάτων, σε οποιοδήποτε επίπεδο από ολόκληρους οργανισμούς σε όργανα , κύτταρα και οργανικά κύτταρα , χρησιμοποιώντας τις μεθόδους της μηχανικής .  Η   Κατασκευαστική Δομηνείναι ένας κλάδος της βιοφυσικής . 

Εικόνα 19. Giovanni Morelli SPAZIO, TEMPO, RACCONTO …

Το παράδειγμα της εξέλιξης του είδους (Robinia pseudoacacia)  Ροβίνια  ψευδοακακία στο χώρο και τον χρόνο από τον Giovanni Morelli

 

"ΧΩΡΟΣ, ΧΡΟΝΟΣ, ΙΣΤΟΡΙΑ ...

Ο χώρος και ο χρόνος των δέντρων δεν είναι αυτός σαν των ανθρώπων.

Χώρος...

Τα δέντρα  είναι καθηλωμένα όντα, ριζωμένα στο ίδιο μέρος για αιώνες ίσως και για  χιλιετίες;                                                                                                                                                  Καθηλωμένα, φυσικά, αλλά όχι ακίνητα: τα δέντρα, στην πραγματικότητα, αλλάζουν συνεχώς, υιοθετώντας μορφογενετικές στρατηγικές χρήσιμες για τον αποικισμό του χώρου γύρω τους. 

Επομένως «κινούνται», αλλά η κίνησή τους είναι κατασκευασμένη από… ξύλο.

Χρόνος …

Η «κίνηση» των δέντρων είναι αργή και προσεκτική, στοχαστική. Ακολουθεί τον ρυθμό των εποχών, μετράται σε χρόνια, μετά σε δεκαετίες, μετά σε αιώνες, τελικά ...
Τέλος, μπορεί να μην υπάρχει τέλος: ο χρόνος των δέντρων είναι κυκλικός, όχι γραμμικός.

Ιστορία ...

Ο χώρος και ο χρόνος, στα δέντρα, συνδέονται με μια λογική προβλέψιμης συνέπειας, το τελικό αποτέλεσμα της οποίας είναι το «σχήμα» του δέντρου.
Το σχήμα του δέντρου είναι λοιπόν πρώτα απ' όλα μια ιστορία.
Ιστορία της δυναμικής σχέσης κάθε δείγματος δέντρου στο πλαίσιο στο οποίο εισάγεται.                                                                                                                              

Τα δέντρα, λοιπόν, μας μιλούν μέσα από το σχήμα τους ...

Η μορφοφυσιολογία είναι η πειθαρχία που μας επιτρέπει να κατανοήσουμε τη γλώσσα του σώματος των δέντρων: να κατανοήσουμε το παρελθόν τους και να προβλέψουμε το μέλλον τους χάρη στη μελέτη του παρόντος.
        Λίγο σαν να διαβάζουμε μόνο μία από τις σελίδες ενός μυθιστορήματος θα μπορούσαμε να ανακατασκευάσουμε ολόκληρη την αφήγηση.
Αλλά, για να παραμείνουμε στο θέμα, ας αφήσουμε τώρα την «ποίηση»,  για να αντιμετωπίσουμε την ... «λογοτεχνία».
        Η  φωτογραφία προτείνει, παράλληλα με το γνωστό σχήμα υποδιαίρεσης της μορφογενετικής πορείας σε φάσεις (περαιτέρω φθίνουσα σταδιακά), τη σύγκριση των φωτογραφιών μεταξύ των δύο δειγμάτων δέντρων του είδους Robinia, που διαρκούν 15 χρόνια.
Το δείγμα στα αριστερά το έτος 2005 βρισκόταν στο τέλος της φάσης της νεότητας  (Στάδιο 6, το οποίο σε αυτό το είδος εμφανίζεται πολύ νωρίς ως συνέπεια του αρχιτεκτονικού μοντέλου αναφοράς).
          Το 2020 βρίσκουμε τη  Ροβίνια στην αρχή της φάσης πληρότητας (Στάδιο 7, το οποίο σε αυτό το είδος διαρκεί πολύ καιρό).                                                                       

    Οι αριθμοί στην εικόνα  δείχνουν αντίστοιχα 2 κλάδους (Νο 1 και 3) και έναν επαναλαμβανόμενο κορμό (Νο  2, οι διακεκομμένες γραμμές υποδεικνύουν το διαχωρισμό μεταξύ του προσωρινού φυλλώματος (που αποτελείται από κλαδιά με την αυστηρή έννοια, όπως (Νο 1 και Νο 3), ο τελευταίος φθίνει και η μόνιμη κόμη  (αποτελούμενη από κορμούς με την αυστηρή έννοια, δηλαδή, επαναλαμβανόμενα συνολικά, όπως Νο 2).
       Το δείγμα στα δεξιά το 2005 ήταν σε μεταβατικό στάδιο, μεταξύ της φάσης πληρότητας και της ωριμότητας (Στάδιο 8, που με τη σειρά του διαχρονικά είναι πολύ διασταλμένο σε αυτό το είδος).
     Το 2020 βρίσκουμε αυτό το δείγμα ... όπως το 2005! Ωστόσο, παρατηρούνται ορισμένες σημαντικές αλλαγές.Η πρώτη φωτογραφία δείχνει μια πολλαπλή επαναλαμβανόμενη ομάδα κορυφής στη φάση της αρχικής αυτο-μείωσης (λευκό διακεκομμένο κύκλο ), ενώ  στην κόμη το φυτικό σθένος, είναι ικανοποιητικό στο κάτω μέρος, αλλά με μειούμενη αναπτυξη  στην κορυφή, όπου παρατηρούνται διαδικασίες αυτο-μείωσης. Το 2020, μόνο στις δύο μακροπεριφέρειες παραμένει στο φύλλωμα: ένα χαμηλό (Α) έντονο και προοριζόμενο να εγγυηθεί το μέλλον του δέντρου και ένα ανώτερο (Β) πολύ πιο αδύναμο και προορίζεται για κάποια αυτο-μείωση.
Αν (για κάποιο καλό λόγο, που έχω σκεφτεί και θα ήθελα να συστήσω!) Έπρεπε να κλαδέψουμε τα δύο δέντρα το 2020, η προσέγγιση του υπάρχει μια καλή πρακτική κλαδέματος θα είχε το αντίθετο αποτέλεσμα.
           Η Robinia στα αριστερά θα μπορούσε να αντέξει την πλήρη απομάκρυνση των προσωρινών κλάδων (Νο 1 και 3), ενώ οι μόνιμοι κορμοί (Νο 2) θα ήταν σταθεροί.

Η Robinia στα δεξιά, από την άλλη πλευρά, θα μπορούσε επίσης να αντέξει μια βαριά μείωση της άνω περιοχής (Β), ενώ η χαμηλότερη (Α) περιοχή θα πρέπει να γίνει αυστηρά σεβαστή.

Κατανόηση, πρόβλεψη, δράση: αυτό είναι για τη μορφοφυσιολογία ..."

 

 

  1. Τρέχουσα κατάσταση της κληρονομιάς των δέντρων - Αξιολόγηση κινδύνου δέντρων

Αξιολόγηση κινδύνου δέντρων αρχιτεκτονική των δέντρων    


Εικόνα 20. Από την τοποθεσία   Compare Tree Arborist Estimates Now   

        Το αστικό πράσινο στο σύγχρονο σχεδιασμό της πόλης, σχεδιάζεται παράλληλα με τη δομή της και φυτεύεται στρατηγικά, προκειμένου να παρέχει στο αστικό περιβάλλον τη βελτιστοποίηση, τη μεγιστοποίηση και τη διατήρηση των οφελών και των υπηρεσιών του, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και να μετριαστεί ο κίνδυνος που συνδέεται με τη διαβίωση των κατοίκων. Το αστικό πράσινο με την εφαρμογή των σχεδίων διαχείρισης αποσκοπεί στη μείωση της ρύπανσης του αέρα και των υδάτων, στη διαχείριση των όμβριων υδάτων, στους κανονισμούς περιβαλλοντικής βελτίωσης, στη ρύθμιση της κυκλοφορίας, στη μείωση του θορύβου, στα σχέδια δημόσιας υγείας και στα προγράμματα ευεξίας, στην αύξηση της ασφάλειας και στη μείωση της βίας των σκληρων υλικών  που δημιουργείται από ένα περιβάλλον που κυριαρχείται από άσφαλτο και σκυρόδεμα (Skiera, 2015).                                       

          Η βελτιστοποίηση, η μεγιστοποίηση και η διατήρηση των οφελών και των υπηρεσιών του αστικού πρασίνου είναι ένα σύνθετο έργο. Οι διευθυντές και οι τεχνικοί των αρμόδιων υπηρεσιών πρασίνου ιδιαίτερα στους Δήμους, βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση, για να ανταποκριθούν σε μια σειρά απαιτήσεων, κοινωνικών και πολιτικών πιέσεων και αιτημάτων. Ο ρόλος τους δεν είναι να κάνουν το καλύτερο για το δέντρο, αλλά να χρησιμεύσουν ως μεσολαβητές μεταξύ κοινωνικών και πολιτικών απαιτήσεων και να κάνουν ότι μπορούν για να παρέμβουν μόνο όταν είναι απαραίτητο, επιτυγχάνοντας έτσι μια ισορροπία μεταξύ ανθρώπου και δέντρου.                                                                

         Η προώθηση κοινωνικών και πολιτικών απαιτήσεων, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι βιολογικές απαιτήσεις του δέντρου, καθώς και η ανεπάρκεια της κατάρτισης στο σχεδιασμό και τη διαχείριση, είναι η κύρια αιτία της τρέχουσας  ζημίας της κληρονομιάς  και της αξίας των δέντρων σε πολλά μέρη και ιδίως σε πολλούς Δήμους της χώρας.                                                                                                          

        Στις πόλεις του εξωτερικού, η σχετικά πρόσφατη εφαρμογή της αρχιτεκτονικής των  δέντρων στην δενδροκομία, φέρνει επανάσταση στη διαχείριση των αστικών δέντρων. Ο στόχος των μελετών της αρχιτεκτονικής των δέντρων είναι να κατανοήσουμε πώς αυτά καλλιεργούνται και αναπτύσσονται, σύμφωνα με τους βιολογικούς νόμους που τα διέπουν.                                            Έτσι σήμερα καταλαβαίνουμε τη δυναμική της ανάπτυξης των νέων δέντρων, πώς π.χ. οικοδομούνται η κορυφή ενός δέντρου και το ριζικό του σύστημα, η  σχέση που υπάρχει μεταξύ των διαφόρων τμημάτων του δέντρου, η ανθεκτικότητα μετά από βιολογικό στρες,  ο τρόπος αναγέννησης του μετά από ένα τραύμα (κλάδεμα, μεταφύτευση ή ατύχημα), καθώς και τη σχέση που μπορεί να υπάρξει μεταξύ της μορφολογίας του δέντρου, της ανάπτυξής του και του περιβάλλοντός του (Adelin, 1999).                                                                

             Σε μεγάλο βαθμό, η υποβάθμιση της κληρονομιάς των δέντρων προκαλείται τόσο από την απομάκρυνση των δέντρων, όσο και από το κλάδεμα, είτε στο  εναέριο μέρος όσο και με καταστροφές στο  ριζικό σύστημα. Η διάγνωση της ζωτικότητας των δέντρων και η  αρχιτεκτονική τους, επιτρέπει την αξιολόγηση των διαφορετικών διαδρομών ανθεκτικότητας τους, χωρίς να καταδικάζονται αδιακρίτως (Drenou, 2019).                                                                                             

 Η αρχιτεκτονική των δέντρων και οι παρεμβάσεις κλαδέματος                                                           

         Παρόλο που το κλάδεμα είναι χρήσιμο για την δραστική διαχείριση, στην επίλυση των συγκρούσεων των δέντρων με τις αστικές υποδομές, θα πρέπει να επιμείνουμε να επιλύσουμε το συγκεκριμένο πρόβλημα που εντοπίστηκε, και το οποίο σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι τίποτα περισσότερο από την κοινωνική και πολιτική πίεση, για να παρέμβουμε αφήνοντας κατά μέρος την υποκειμενικότητα και την λαχτάρα μας για προληπτική διαχείριση.                                                                                                                                                            

           Ευτυχώς, η γνώση της  αρχιτεκτονικής των δέντρων επιτρέπει την προληπτική διαχείριση, ελαχιστοποιώντας τις παρεμβάσεις κλαδέματος στο μέγιστο, από την καλλιέργεια φυτωρίων σε κατάλληλες οικολογικές συνθήκες για το κάθε είδος, χωρίς κλάδεμα, έως την ανακατεύθυνση των αξόνων του δέντρου ως εναλλακτική περικοπή.                                                                   

        Αν και σε μερικές περιπτώσεις το κλάδεμα μπορεί να είναι ορθό, στις περισσότερες περιπτώσεις τροφοδοτεί μόνο μια γιγαντιαία βιομηχανία που προτιμά αυστηρά κλαδεματα, με τις δραματικές μακροπρόθεσμες συνέπειες.

         Η καταστολή και η μείωση του άξονα του κορμού δεν δίνουν στο δέντρο χρόνο να αναπτύξει το φυσικό του μηχανισμό κλαδέματος για να αφαιρέσει τους κλάδους του. Αυτό το έργο ανήκει στο δέντρο και όχι σε εμάς. Κάθε άξονας είναι σε μια ακριβή θέση στο δέντρο και δεν βρίσκεται πουθενά αλλού. Το δέντρο είναι εκεί 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα και ξέρει ακριβώς πώς πρέπει να εξερευνήσει το χώρο για να βελτιστοποιήσει και να μεγιστοποιήσει την επιβίωσή του στο περιβάλλον του και ερχόμαστε να το επισκεφτούμε, χωρίς να σκεφτόμαστε το «δέντρο»,  - αφήνοντας το να είναι το αλυσοπρίονο και το χειροπρίονο που σκέφτονται στη θέση μας- παραβιάζοντας έτσι την ακεραιότητα του δέντρου.                                                                            

       Τα δέντρα δεν χρειάζεται να κλαδευτούν, αλλά όταν συζούν μαζί μας επιβάλλουμε να κλαδευτούν, επειδή υπάρχουν απαιτήσεις που μας αφορούν και μας αναγκάζουν να παρέμβουμε, εκτός από το ότι είμαστε ρυθμισμένοι από μια προγονική νοοτροπία που θεωρεί ότι το κλάδεμα κάνει καλό στα δέντρα. Ούτε το συστηματικό κλάδεμα, ούτε το περιοδικό κλάδεμα, ούτε το κλάδεμα από τη συνήθεια απαιτούνται από τα δέντρα, & κάθε περικοπή σε ένα δέντρο είναι ένα τραύμα, και πρέπει να γίνει το μέγιστο για να ελαχιστοποιηθούν οι παρεμβάσεις προκειμένου να σεβαστούμε την ακεραιότητα του δέντρου.                                                                                                       

          Το κλάδεμα ωστόσο φέρνει μαζί μου μια σημαντική εξάρτηση, το πόσο περισσότερο μπορούμε, το πόσο περισσότερο πρέπει να κλαδέψουμε και σε πολλές περιπτώσεις θέλοντας να βελτιστοποιήσουμε το δέντρο στο φορτίο του ανέμου, συχνά αυτό  που επιτυγχάνεται είναι το αντίστροφο αποτέλεσμα, μειώνοντας σημαντικά την ικανότητα του δέντρου να αμβλύνει τις ταλαντώσεις και να αντισταθεί στις δυνάμεις της αιολικής ενέργειας, ένα ρόλο που σε μεγάλο βαθμό παίζεται από τα εύκαμπτα άκρα του δέντρου που εξαλείφονται με τη μείωση τους.                                                                                                              

        Αντί να κλαδεύουμε τα δέντρα, μπορούμε να ενθαρρύνουμε τις περιοδικές εναέριες επιθεωρήσεις και να παρέμβουμε εάν η ασφάλεια των ανθρώπων ή η ακεραιότητα των αστικών υποδομών διακυβεύεται, ή σε σπάνιες περιπτώσεις όπου υπάρχουν δομικά, νόμιμα ελαττώματα που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την ακεραιότητα ή τη μακροζωία του δέντρου. Αλλά αργά ή γρήγορα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι το κλάδεμα των δέντρων είναι μόνο το αποτέλεσμα του υπερβολικού ανθρωπομορφισμού. Τα μαλλιά μας μεγαλώνουν και τα κόβουμε. Ομοίως, οι κλάδοι δέντρων αυξάνονται και τους κόβουμε, γι’ αυτό υπάρχει μια κολοσσιαία διαφορά. Καθώς τα μαλλιά μας μεγαλώνουν από τη ρίζα τους, τα δέντρα μεγαλώνουν στα άκρα τους από τον οφθαλμό και αυτό αλλάζει εντελώς όλους τους κανόνες (Restrepo, 2018).

Εκθέσεις Αξιολόγησης κινδύνου δέντρων.                                                                                                              

       Οι αναφορές η οι Εκθέσεις Αξιολόγησης κινδύνου δέντρων σε γενικές γραμμές, χρησιμοποιούνται από τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων καθώς αυτές εξετάζουν το πώς επηρεάζονται τα δέντρα ως μέρος μιας προγραμματισμένης δραστηριότητας για μία τοποθεσία.                                     Περιλαμβάνουν ένα λεπτομερή έλεγχο για την αξιολόγηση των δέντρων, όπως της υγείας, των προσβολών, των ζημιών, των προτεινόμενων αλλαγών στον βαθμό ή της θέσης και οποιωνδήποτε άλλων σημαντικών σημειώσεων σχετικά με αυτά. Περιλαμβάνουν επίσης οποιεσδήποτε συστάσεις για τη διατήρηση της υγείας, της προστασίας των δέντρων ή (όταν απαιτείται αφαίρεση) και αντικατάστασης τους.
      Συνήθως, σε κάθε έργο στις πόλεις του εξωτερικού, όπως σημαντικές εξωτερικές αναπλάσεις, προσθήκες και κατεδαφίσεις και ανακατασκευές που ολοκληρώθηκαν σε ένα ακίνητο, είτε μεγάλης είτε μικρής κλίμακας, απαιτεί μια έκθεση Αξιολόγησης κινδύνου δέντρων.                                                                        Γενικά, εάν τα δέντρα επηρεάζονται δυνητικά ή θα μπορούσαν να  επηρεαστούν με οποιονδήποτε τρόπο εντός του δήμου που προστατεύει τα δέντρα, είτε από την πολιτική είτε από την υπάρχουσα νομοθεσία.
        Οι αναφορές πρέπει να συμπληρώνονται από έναν ικανό και εξειδικευμένο Γεωτεχνικό στα έργα πρασίνου για να έχει τα προσόντα να παρέχει αμερόληπτες και επαγγελματικές αξιολογήσεις κινδύνου δέντρων. Ανάλογα με την ανάγκη, υπάρχει μια ποικιλία ειδικών τύπων Αναφορών που μπορεί να χρειαστείτε εκτός από ή αντί μιας απλής αναφοράς. Το μέγεθος και το εύρος της ιδιοκτησίας, ο αριθμός των δέντρων, το έργο και οι τοπικοί κανονισμοί παίζουν ρόλο σε αυτό που πρέπει να συμπεριληφθεί σε μια έκθεση.


Οι αναφορές αυτές  χρησιμοποιούνται σε πολλές διαφορετικές εφαρμογές όπως για:
  • Άδεια αφαίρεσης δέντρων
  • Άδεια κατασκευής (για αναπλάσεις ή νέες κατασκευές που απαιτούν προστασία / αφαίρεση δέντρων)
  • Αξιολόγηση ζημιάς σε ένα δέντρο και εντοπισμό πιθανού κίνδυνου για την ιδιοκτησία σας
  • Αξιολόγηση της υγείας των δέντρων για λόγους φροντίδας
  • Επαλήθευση για  τα είδη που υπάρχουν σε μια περιοχή για λόγους φροντίδας
  • Προσδιορισμός για τα χωροκατακτητικά είδη και συστάσεις αντιμετώπισης
  • Άλλοι τύποι αναφορών:
  • Συλλογή και αξιολόγηση αποθέματος δέντρων
  • Έκθεση συμμόρφωσης για κατασκευαστικές δραστηριότητες έργων  
  • Προγραμματισμένες εκθέσεις επιθεώρησης δέντρων ως απαίτηση άδειας
  • Αναφορά προστασίας δένδρων / αφαίρεσης / φύτευσης
  • Εκτίμηση επικινδυνότητας
  • Διαχείριση κινδύνων που σχετίζεται με δέντρα
Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτά απαιτούνται πριν από την οικοδομική άδεια η στην διαδκασία μελέτης του εργου .     

Εικόνα 21. Από την τοποθεσία Compare Tree Arborist Estimates Now

        Αυτό εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Η επίτευξη ενός διεθνούς προτύπου είναι ένα από τα πράγματα που κάνει η EAC για να υποστηρίξει τη δενδροκομία. Υπάρχουν πολλές δουλειές που πρέπει να γίνουν σε πολλές χώρες για να έχουμε καλύτερη προστασία για το αστικό πράσινο και ένα υψηλότερο επίπεδο δενδροκομίας. Η συνεργασία είναι το κλειδί για την πρόοδο. European Arboricultural Council


  1. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση και η διαχείριση της αστικής  κληρονομιάς των δέντρων

 

Εικόνα 22 . Το να περπατάς μέσα στα δέντρα είναι υπέροχο και υγιές, το να εμπνέεσαι, να σχεδιάζεις, να εξασκείσαι για να φυτέψεις περισσότερα, γίνεται μαγεία. Arboricoltura Urbana-Arboriculture and Urban Forestry di Francesco Ferrini

       Μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης των πολιτικών και των αρμοδίων υπηρεσιακών παραγόντων (επιστημονικού και των τεχνικών πρασίνου) είναι αναμφισβήτητα η προσπάθεια ελέγχου ή τουλάχιστον η προσπάθεια να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο που προκύπτει από τη συνύπαρξη των δέντρων σε πόλεις με ανθρώπους και αγαθά. Για να γίνει αυτό πέρα από τη γνώση για το ίδιο το δέντρο, είναι απαραίτητο να  γνωρίζουμε τις τεχνικές διαχείρισης κινδύνου δέντρου.   

Σύμφωνα λοιπόν με τη νομοθεσία οι Δήμοι είναι αρμόδιοι για τη φροντίδα των δέντρων

Νόμος 998 ΦΕΚ Α΄289/29.12.1979 Α ρ θ ρ ο ν   5     2. Η μέριμνα διά την ανάπτυξιν, βελτίωσιν, αναδάσωσιν και προστασίαν των πάρκων, αλσών και των εντός των πόλεων ή οικιστικών περιοχών δενδροστοιχιών ανήκει εις τους οικείους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοικήσεως ή τους επί τη βάσει σχετικής πολεοδομικής μελέτης αναλαβόντας την δημιουργία αυτών οικιστικούς φορείς ή εις ίδια νομικά πρόσωπα επί τη βάσει ειδικών διατάξεων.

Άρθρο 75 - Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων - Ν.3463/2006

Αρμοδιότητες από το Νόμο 4555/2018, 3852/10 ΦΕΚ 87Α 7-6-2010         άρθρα 73 και 94.

Οι δημοτικές και οι κοινοτικές αρχές διευθύνουν και ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας."


         Το άρθρο αυτό στοχεύει, (όπως αναφέρθηκαν παραπάνω) στην αποκάλυψη των τελευταίων γνώσεων και μεθόδων που αναπτύχθηκαν για την αξιολόγηση και διαχείριση του κινδύνου αστικών δέντρων.

        Η αναδυόμενη συνειδητοποίηση των οφελών και των υπηρεσιών του αστικού πρασίνου έχει προκαλέσει τώρα έναν ενεργό προβληματισμό, ό οποίος βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, σχετικά με τη διαχείριση, το σχεδιασμό  και τη διατήρηση της κληρονομιάς των δένδρων. Σήμερα τα αστικά δέντρα δεν θεωρούνται πλέον αδρανείς υποδομές, είναι υποδομές διαβίωσης, αντιπαραβάλλονται και διευκολύνουν το αστικό περιβάλλον για να είναι κατοικήσιμο. Όχι μόνο λειτουργούν ως στολίδι, αλλά παίζουν επίσης ουσιαστικό ρόλο στο αστικό περιβάλλον, παρέχοντας βασικά οφέλη και υπηρεσίες.                                                                                                                          

          Στη χώρα μας δεν έχουμε στατιστικά δεδομένα, αλλά αν πάρουμε το παράδειγμα της Γαλλίας πριν από τον δεύτερο γύρο των τελευταίων δημοτικών εκλογών, 8 στους 10 Γάλλους πιστεύουν ότι η μεγαλύτερη σημασία στους χώρους πρασίνου στην πόλη θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για τους μελλοντικούς εκλεγμένους αξιωματούχους, σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε για το Παρατηρητήριο Πράσινων Πόλεων. 

         Η πολιτική του δημόσιου χώρου που εφαρμόζουμε  υποστηρίζεται από τις αρχές της Νέας Πράσινης Ατζέντας της Ε.Ε και της συνθήκης της Μαδρίτης μέχρι το 2030.

          Η επίτευξη πόλεων χωρίς αποκλεισμούς με την ανάκαμψη των δημόσιων χώρων, δεν προσφέρει μόνο βελτιώσεις στην ανθρώπινη ανάπτυξη και το περιβάλλον αλλά αυτό είναι από τα συστατικά του σε επίπεδο πολεοδομικού σχεδιασμού. Επιτρέπει στις πυκνές  πόλεις να δημιουργήσουν μέρη-σημεία  που κάνουν μεταξύ άλλων την διαβίωση πιο άνετη και τις διαφορετικές χρήσεις γης. 

Η αστική ευημερία είναι το στοίχημα της κάθε κυβέρνησης και της κάθε διοίκησης του κάθε Δήμου. 

       Ας μιλήσουμε λοιπόν για ένα δημόσιο πράσινο που ξεκινά από τα βασικά θεμέλια, τα δέντρα, και που μετά προσφέρει δρόμους  με ευρεία θέα. 

Η Κλιματική αλλαγή  & η προσπάθεια των Δήμων για να ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο που προκύπτει από τη συνύπαρξη των δέντρων με ανθρώπους στις πόλεις

      Η πρόταση μου μετά από το πρόσφατο φαινόμενο στο Δ. Ν. Ηρακλείου που αναφέρουμε παραπάνω, είναι να γίνει ένα έργο για τη τρέχουσα κατάσταση εκτίμησης κινδύνου των δέντρων στις πόλεις και στους δρόμους. Σε αυτό το έργο θα μετέχουν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες, οι επαγγελματίες μελετών και έργων πρασίνου, τα Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα και πρωτίστως τα εργαστήρια δομής του ξύλου.

         Η ομάδα εργασίας που θα συνταθεί για το σκοπό αυτό θα συντάξει ένα ερωτηματολόγιο  για τη μεγάλη αυτής της μορφής έρευνα.

     Πέρα από την ευρύτερη "ομπρέλα" των ερωτήσεων δράσεων, που θεωρούνται «τακτική διαχείριση του κινδύνου δέντρων», θα ζητηθεί από τους εκπροσώπους της πόλης και της κάθε περιφέρειας, να αναφέρουν συγκεκριμένες δραστηριότητες διαχείρισης.

         Στόχος αυτού του έργου είναι η παροχή, συγκέντρωση και επεξεργασία βασικών δεδομένων που να αναδεικνύει την τρέχουσα κατάσταση εκτίμησης κινδύνου των δέντρων στα προγράμματα διαχείρισης  αστικού πρασίνου των Δήμων και των Περιφερειών.  

    Σύσταση   «πρωτοκόλλου  για την αξιολόγηση του κινδύνου  του δέντρου», του οποίου αντικείμενο και σκοπός είναι η αξιολόγηση της σταθερότητας των δένδρων, έχοντας γνώση και  πρακτικές από τη διεθνή βιβλιογραφία και την εμπειρία άλλων χωρών. Πρέπει να γίνει σύσταση   «πρωτοκόλλου  για την αξιολόγηση του κινδύνου του δέντρου», προσαρμοσμένο στα δεδομένα της χώρας μας.   Η διαχείριση της επικινδυνότητας των δένδρων περιλαμβάνει την ενσωμάτωση ενός Σχεδίου Διαχείρισης της Επικινδυνότητας των δένδρων μέσα στο συνολικό Διαχειριστικό Σχέδιο του Αστικού Πρασίνου. Το Διαχειριστικό Σχέδιο Επικινδυνότητας περιλαμβάνει τη διαδικασία ανίχνευσης και εκτίμησης των δένδρων, όσον αφορά στην περίπτωση να τραυματίσουν ανθρώπους και να ζημιώσουν περιουσίες και πρέπει να είναι πλήρως ενσωματωμένο με τις φυτεύσεις των δένδρων και το πρόγραμμα κλαδεύσεων, και να προωθεί έναν κοινό αντικειμενικό στόχο, προκειμένου να υπάρχουν υγιή και δομικά ασφαλή δένδρα. Κάθε περίπτωση είναι μοναδική και πρέπει να χειρίζεται ως τέτοια. Κάθε συμβουλή και υπόδειξη πρέπει να ακολουθείται σύμφωνα με την κρίση, τις ειδικές γνώσεις και την εμπειρία κάθε ειδικού. 

      Για τη διαχείριση της επικινδυνότητας τη σωστή λήψη αποφάσεων για τους κατάλληλους χειρισμούς των δένδρων σε μια πόλη και ιδιαίτερα των δένδρων των δενδροστοιχιών απαιτείται η τήρηση ενός μητρώου δέντρων. Αυτό διευκολύνει την έγκαιρη και σωστή επέμβαση κάθε φορά και τη λήψη των απαραίτητων μέτρων. Πέρα από το μητρώο πρέπει να υπάρχει μια συνεχής παρακολούθηση και επιτήρηση, δηλαδή ένας συνεχής έλεγχος (Gray & Deneke 1986. Ντάφης 2001). Με τη βοήθεια των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS) χαρτογραφείται η περιοχή και αποτυπώνεται ακριβώς η θέση του κάθε δένδρου. Βέβαια σήμερα διαθέτουμε  προγράμματα που εκτός της θέσης του δέντρου δίνουν  και στοιχεία για την εικόνα του δέντρου (υγεία, εργασίες φροντίδας κ.λ.π.). Αυτά τα προγράμματα είναι το i-tree από το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ και συγκεκριμένα από την Δασική Υπηρεσία και την εταιρεία Davey Bulletin και από τη χώρα μας το «Δεντρολόγιο» του καθηγητή Γρ. Βάρρα.                                                                                             

Εικόνα 23.  Από την τοποθεσία La Terra salvata dagli alber

        Στη γειτονική μας Ιταλία αναφέρουν ότι προϋπόθεση για τη δραστηριότητα της εκτίμησης της σταθερότητας, των φυτικών και φυτοϋγειονομικών συνθηκών των δένδρων αποτελεί αρμοδιότητα των Γεωπόνων και των Δασολόγων , όπως ορίζεται στον νόμο της 7ης Ιανουαρίου 1976, αριθ. 3, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το νόμο της 10ης Φεβρουαρίου 1992 n. 152 και με το Π.Δ. 5 Ιουνίου 2001, αριθ. 328 στο άρθρο 2, παράγραφος 1 και ειδικότερα όπως περιγράφεται στις ακόλουθες παραγράφους

  1.    οι εργασίες σχετικά με την καλλιέργεια των φυτών, 
  2. την φυτοπροστασία, 
  3. τη μελέτη, το σχεδιασμό, 
  4. τη διαχείριση, την παρακολούθηση,τη μέτρηση, την εκτίμηση, τη λογιστική και τη δοκιμή έργων που σχετίζονται με τον χωροταξικό σχεδιασμό και τα οικολογικά σχέδια προστασίας του περιβάλλοντος, 
  5. την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την επακόλουθη παρακολούθηση όσον αφορά τις επιπτώσεις στη χλωρίδα και την πανίδα, 
  6. το τοπίο και τα περιβαλλοντικά σχέδια για την ανάπτυξη φυσικών, αστικών και υπεραστικών περιοχών, οικολογικά σχέδια και 
  7. έρευνες για τη γεωργική και δασική κληρονομιά.
  8. ο σχεδιασμός, η διαχείριση, η εποπτεία, η εκκαθάριση, η μέτρηση, η λογιστική και η δοκιμή έργων που σχετίζονται με δημόσιους χώρους πρασίνου, συμπεριλαμβανομένων αθλητικών και ιδιωτικών πάρκων, αστικών και υπεραστικών φυσικών πάρκων, καθώς και κήπους και χώρους πρασίνου γενικά.

 


ΑΝΑΛΟΓΑ ΑΡΘΡΑ;

Topping trees is a crime against nature- Η καρατόμηση των δέντρων είναι έγκλημα κατά της φύσης

Αστοχίες δέντρων στην πόλη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου