Σελίδες

Πέμπτη 17 Ιανουαρίου 2019

Ξηροτοπίο ή Xeriscape

Ξηροτοπίο ή Xeriscape

BY  25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017

Ο Ορισμός

«Xeriscaping είναι η μέθοδος διαμόρφωσης πρασίνου και αναπλάσεων ειδικά για περιοχές με ξηρό, ημίξηρο και θερμό κλίμα που χρησιμοποιεί τεχνικές εξοικονόμησης νερού, φυτά που αντέχουν στην ξηρασία, με περιορισμένες επιφάνειες χλοοτάπητα έως καθόλου, φυτικά υπολείμματα και την ελάχιστη άρδευση ακριβείας».
Ο όρος «άνυδρος» κήπος που συνηθίζεται να χρησιμοποιείται (και ως μετάφραση) δεν ταυτίζεται απαραίτητα με τον κήπο xeriscape, για τον λόγο ότι στον κήπο xeriscape μπορεί να γίνεται μερική και επιλεκτική άρδευση (αφού «γκρουπάρουμε» τα φυτά ανάλογα με τις απαιτήσεις τους) ενώ εφαρμόζονται και κάποιες τεχνικές συλλογής υδάτων βροχής και διατήρησης της εδαφικής υγρασίας.
Ο όρος προέρχεται από την ελληνική λέξη «ξηρός» (Xēros) και αποτελεί την βάση πολλών άλλων λέξεων όπως ξηρογραφία, ξερότοπος, ξηροθερμικός, τα ξηρόφιλα οικοσυστήματα και βιότοποι με ξηρόφιλη ενδημική βλάστηση, κλπ…. Στις αρχές της δεκαετίας του 80, ο ελληνικός αυτός όρος χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει νέες πρακτικές Αρχιτεκτονικής του Τοπίου και Κηποτεχνικές μεθόδους που εφαρμόζονταν στις άνυδρες και ημι-άνυδρες περιοχές των δυτικών Ηνωμένων Πολιτειών με μεγάλες περιόδους ξηρασίας (γνωστά και ως ερημικά και ημι-ερημικά οικοσυστήματα), σε φτωχά και αλατούχα εδάφη. Η όρος xeriscape (ξηροτοπίο) αποτελεί επινόηση του τμήματος Υδρολογίας του Πανεπιστημίου του Colorado, στο Denver.
Λόγω της ιδιαιτερότητας που χαρακτηρίζει τα «ξηροτοπία» σε ότι αφορά το φυτικό υλικό που επιλέγεται, την αρχιτεκτονική τους σύνθεση και στο ότι από τη φύση του αποσκοπεί να αντιστέκεται σε αντίξοες ξηροθερμικές συνθήκες, οι δημιουργίες αυτές προσφέρουν μια τελείως ξεχωριστή αισθητική εικόνα, συγκριτικά με τους κλασσικούς αρδεύσιμους κήπους, «εντατικού» τύπου.
  
Εικόνα 1: Κήπος Xeriscape, Νέο Μεξικό, ΗΠΑ (Πηγή: Cooperative Extension System, Master Gardener)
Η Πρακτική εφαρμογή
Η πρακτική του xeriscaping χρησιμοποιεί φυτά με ελάχιστες απαιτήσεις νερού και τεχνικές που χρησιμοποιούν «αποδοτικά» μόνο όσο νερό χρειάζεται, ενώ μειώνουν τις απώλειες λόγω εξάτμισης. Πρόκειται για μια «αειφορική» μορφή Αρχιτεκτονικής Του Τοπίου που καλείται να προσαρμοστεί σε τοπικές κλιματικές συνθήκες π.χ. των «ξηρών καλοκαιριών» και της «βοτανικής δυναμικής» μιας τοποθεσίας ή μια ολόκληρης ζώνης και περιοχής, όπως είναι τα Μεσογειακά οικοσυστήματα.
Οι πρακτικές και η δημιουργία «ξηροτοπίου» δεν πρέπει να συνδέεται ή αποκλειστικά να περιορίζεται μόνο σε γεωγραφικές περιοχές με «ερημικά», άνυδρα και ημι-άνυδρα χαρακτηριστικά, ούτε σε συγκεκριμένες βοτανικές κατηγορίες καλλωπιστικών, ενδημικών ή προσαρμοστικών στις συνθήκες αυτές, όπως π.χ. τα κακτοειδή (cacti) και τα παχύφυτα (succulents). Αντίθετα οι τεχνικές του «ξηροτοπίου» μπορούν να εφαρμόζονται οπουδήποτε και να κάνουν χρήση μεγαλύτερης βιοποικιλότητας κατάλληλων φυτών, με βασική όμως επιδίωξη την εξοικονόμηση νερού και την ελαχιστοποίηση του κόστους συντήρησης, όπου οι βιοκλιματικές συνθήκες είναι ξηρές και θερμές, ενώ υπάρχει και η απαραίτητη στην αγορά διαθεσιμότητα μεγάλου φάσματος προσαρμοστικών και ελκυστικών καλλωπιστικών φυτών κατά είδος αλλά και σε ολόκληρες ομάδες τα οποία μπορούν να ευδοκιμούν και να συμβιώνουν κάτω από τις ίδιες «ξηρές και αντίξοες» συνθήκες χωρίς μεγάλες απαιτήσεις.

Το κίνημα Xeriscape

Το κίνημα «xeriscaping» κερδίζει συνεχώς έδαφος στην Ευρώπη, την Αμερική και την Αυστραλία, ανάμεσα σε «περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένες» επιχειρήσεις, δημόσιους φορείς αλλά και απλούς πολίτες οι οποίοι επιλέγουν να διαμορφώνουν «εναλλακτικά» τον περιβάλλοντα χώρο τους, αποφεύγοντας δαπανηρές λύσεις άρδευσης και «υδροβόρου» φυτοκάλυψης, καταφεύγοντας σε αναζητήσεις και μεθόδους φύτευσης ειδών υψηλής «προσαρμοστικότητας» στις τοπικές συνθήκες, αντιγράφοντας (στο μέτρο του δυνατού) τον χαρακτήρα του τοπικού τοπίου με το υπάρχον ενδημικό φυτικό υλικό, κάνοντας παράλληλα χρήση και μιας ολόκληρης κατηγορίας διαθέσιμων (και στη χώρα μας) βοτανικών ειδών δοκιμασμένου φυτικού υλικού, κατάλληλου για την διαμόρφωση ξηροτοπίων κάθε κλίμακας.
Στην χώρα μας η εξοικονόμηση νερού και η μείωση της δαπάνης συντήρησης πρασίνου σε κλίμακα μικροτοπίου ή μακροτοπίου, γίνεται περισσότερη επιτακτική κατά τον σχεδιασμό και την εγκατάσταση ενός κήπου ή την υλοποίηση μιας μεγαλύτερης ανάπλασης ανοικτού χώρου, λόγω των ιδιαίτερων κλιματικών συνθηκών που επικρατούν στη χώρα με τις γνωστές εκπλήξεις και ακρότητες (συχνούς καύσωνες, λειψυδρία, παρατεταμένες ξηρασίες) αλλά και τις υψηλές χρεώσεις ύδατος, ηλεκτρικής ενέργειας και την συνεχή ανάγκη μείωσης δαπανών συντήρησης (εργασία, αναλώσιμα, εξοπλισμός).
Εικόνα 2: Εκπαιδευτικός Κήπος Xeriscape (Πηγή: Colorado Springs Utilities, Denver, ΗΠΑ\)

Το περιεχόμενο σύνθεσης

Μέσα στο γενικότερο περιεχόμενο του xeriscaping, εκτός από τον μεγάλο αριθμό φυτών, περιλαμβάνονται μέθοδοι και μικροκατασκευές συλλογής νερού της βροχής σε ομβροδεξαμενές, συλλογή φυτικών υπολειμμάτων και χρήση τους ως εδαφοκαλυπτικό υλικό συγκράτησης υγρασίας και θερμοκρασίας του εδάφους, για παρεμποδιστικό των ζιζανίων ή για κομποστοποίηση και ως λίπασμα στην συνέχεια. Το πότισμα στάγδην (επιλεκτικά), φυτοδοχεία, χαλίκια, βότσαλα, βραχόκηποι, και φιλικά προς το περιβάλλον υλικά καλούνται να συμμετέχουν ως βασικά συστατικά.
Εκτός από το σύνολο σχεδόν των κακτοειδών και των παχύφυτων, μερικά από τα φυτά για xeriscaping σε Ελληνικές συνθήκες και τα οποία μελλοντικά θα έχουμε την ευκαιρία να περιγράψουμε και να προβάλλουμε λεπτομερέστερα (πολλά φρυγανώδη, αρωματικά και ξυλώδη) με τα περισσότερα από αυτά της ενδημικής ελληνικής χλωρίδας και αρκετά ξένης προέλευσης που αναπαράγονται πλέον στην χώρα μας, είναι:
τα Θυμάρια (Thymus Spp.),
η Αρτεμισία (Artemisia absinthium και αριθμός υβριδίων Αρτεμισίας),
η μπλε Φεστούκα (Blue fescue),
ο Κίστος ή λαδανιά (Cistus incanus),
το Σπάρτο (Spartium junceum),
τό κέντρανθο (Centranthus ruber),
η Λεβάντα (Lavandula angustifolia),
η Περόβσκια (Perovskia atriplicifolia),
η Σάλβια ή φασκομηλιά (Salvia officinalis),
η Λεβαντίνη (Santolina chamaecyparissus),
ο Στάχυς (Stachys lanata – Stachys byzantina),
οι ασφόδελοι (Asphodelus Spp.),
το Δενδρολίβανο ( Rosmarinus officinalis),
η Λαντάνα (Lantana camara),
η Ρίγανη (Origanum vulgare),
η Θρυπτομένη (Thryptomene Spp.), \
η καλλωπιστική Γαλατσίδα (Euphorbia resinifera και η Euphorbia acanthothamnos),
η Βίνκα η έρπουσα ή Βίγκα η κρεμαστή (Vinca minor)
τα διάφορα οριζοντιόκλαδα Γιουνίπερα (Juniperus horizontalis),
ο Κράταιγος ο μονόγυνος (Crataegus monogyna),
η Βερβερίδα (Berberis thunbergii),
οι Πικροδάφνες (Nerium oleander),
το Πλουμπάγκο (Plumbago Auriculata),
οι Βουκαμβίλιες (Bougainvillea Spp.),
κ. ά.
Πολλά κοινά δένδρα (ελιές, ευκάλυπτοι, χαρουπιές, μουριές, ακακίες, συκιές, τζιτζιφιές, βερικοκιές, κωνοφόρα, κ. ά.) και αρκετά από τα καλλωπιστικά γρασίδια ανθεκτικά σε «αφιλόξενες» συνθήκες περιβάλλοντος, προσφέρουν μεγάλη ποικιλία επιλογής κατά τον σχεδιασμό.
Είναι χρήσιμο να αναφέρουμε ότι είναι πολλά ακόμη τα καλλωπιστικά ενδημικά και εισαγόμενα φυτά (δένδρα, θαμνώδη, φρυγανώδη, αναρριχώμενα, έρποντα, φυτά εδαφοκάλυψης, αρωματικά και διακοσμητικά γρασίδια) που μετά απο την «εγκατάσταση και την καλή τους προσαρμογή στον κήπο και στα παρτέρια» συνεχίζουν τον βίο τους χωρίς σπουδαίες, έως και καθόλου απαιτήσεις, ώστε με τον χρόνο να αυτό-εντάσσονται ή να συνθέτουν μικρές και μεγαλύτερες φυτοκοινωνίες ξηροτοπίου. Η Αρχιτεκτονική Τοπίου παραμένει η μεγάλη επιστημονική και καλλιτεχνική πηγή τέτοιων ιδεών και λύσεων.

Τεχνοτροπίες και συνθέσεις XERISCAPING

    1. Γεωμετρικός κήπος XERISCAPE με κυρίαρχη την μονοκαλλιέργεια «Λεβάντας» και διακοσμητικά γρασίδια σε φυτοδοχεία (Πηγή: houzz, USA)
2.Κήπος XERISCAPE σε αναβαθμίδες (μεταλλικές αντιστηρίξεις) με Αγάβες, Σέδο έρπον, διακοσμητικά γρασίδια (Πηγή: houzz, USA)

Κήπος XERISCAPE με κάκτους και παχύτητα σε γραμμικές διατάξεις (Sunnylands Center & Gardens, Καλιφόρνια, ΗΠΑ)

πηγη: Kitantzis Plants S.A., Marathon farm propagation facility, Athens Greece

Τρίτη 8 Ιανουαρίου 2019

Ανακύκλωση Χριστουγεννιάτικου Δέντρου






Μ. Καπάνταης 
Δασολόγος- Περιβαλλοντολόγος                                                     
τ. Δ/ντης Πρασίνου



Ανακύκλωση Χριστουγεννιάτικου Δέντρου

                                                                    Εικόνα 1. Από το διαδίκτυο
               Μόλις περάσουν οι γιορτές των Χριστουγέννων αρχίζει να κυριαρχεί ένα ερώτημα στους αγοραστές φυσικού Χριστουγεννιάτικου Δέντρου. 
    Να ξεφορτωθώ το χριστουγεννιάτικο δέντρο μου αυτή την εβδομάδα;                  
Εάν είναι ένα πραγματικό το ερώτημα σας, γιατί να μην να μετατρέψετε τους κλάδους σε έναν σωρό κούτσουρων για να βοηθήσετε τα ασπόνδυλα, τα ερπετά και τα αμφίβια; Η πάλι γιατί δεν το θρυμματίζετε για το μετατρέψετε σε  λίπασμα; 
           Εάν το δέντρο σας το αγοράσατε με τη γλάστρα, θα μπορούσατε να το φυτέψετε στον κήπο για να χρησιμοποιήσετε πάλι το επόμενο έτος.
          Έχοντας στο νου αυτές τις πληροφορηθήκαμε σήμερα από την τηλεόραση ότι ο Δήμος Θεσσαλονίκης και περιφερειακοί Δήμοι σε συνεργασία με τη Εταιρεία διαχείρισης απορριμμάτων θα κάνουν περισυλλογή των Χριστουγεννιάτικων Δέντρων και θα μετατρέψουν σε λίπασμα και πέλετς. Νομίζω ότι είναι μία καλή κίνηση για την προστασία του περιβάλλοντος με τη μείωση του όγκου των αστικών απορριμμάτων αλλά αν δεν έχει συνέχεια θα παραμείνει πυροτέχνημα.                                                                              
           Οι τοπικές αρχές πρέπει να κατανοήσουν ότι πρέπει να ανακυκλώνουν επίσης και τα φυτικά υπολείμματα και όχι μόνο τα χριστουγεννιάτικα δέντρα για τρεις λόγους.                                                                                                                          
          Ο πρώτος και ο ποιο σημαντικός λόγος είναι ότι πρέπει να γίνεται ανακύκλωση των φυτικών υπολειμμάτων, όπως κάνουν στις χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής, μειώνουν τον όγκο των αστικών απορριμμάτων προσφέροντας έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος και της οικονομίας.
        Ο δεύτερος λόγος για τους Δήμους της χώρας μας είναι ότι δεν θα τους επιβληθεί το πρόστιμο επειδή δεν ανακυκλώνουν το 30% των απορριμμάτων, που σημαντικό ποσοστό κατέχουν τα φυτικά υπολείμματα που προκύπτουν ετησίως από τη διαχείριση του δημόσιου αστικού πρασίνου αλλά και του ιδιωτικού.
        Τρίτος λόγος είναι ότι  λόγω της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων έχουμε πτώσεις κλάδων και δέντρων. Οπότε αυξάνεται ο όγκος των απορριμμάτων και υπάρχει ανάγκη άμεσης περισυλλογής.

Εικόνα 2. Φωτογραφία Fes Frankfurter Entsorgungs- und Service GmbH.  Τρία τέταρτα από όλα τα χριστουγεννιάτικα δέντρα της Φρανκφούρτης έρχονται πίσω στη φύση. Περίπου 61.000 δέντρα συνθλίβονται στο biokom post φυτό στο osthafen και με επεξεργασία σε μια διαδικασία δύο εβδομάδων μετατρέπονται σε 180 τόνους λίπασμα. Καλό για τον κήπο, καλό για το κλίμα!


Εικόνα 3. Ζυθοποιείο κάνει το χειμώνα IPA από τα παλαιά χριστουγεννιάτικα δέντρα.



       Η Ολλανδική βοτανική ζυθοποιία, Lowlander Beer, συλλέγει πεταμένα χριστουγεννιάτικα δέντρα και χρησιμοποιώντας τις βελόνες τους ετοιμάζουν για το 2019 το χειμώνα το IPA του, μια περιορισμένη έκδοση αφρώδους μπύρας που γίνεται από έλατο και μαγιά σαμπάνιας. Η Ζυθοποιία έχει ήδη συνεργαστεί με οργανισμούς βοτανικούς κήπους στο Άμστερνταμ και τα εστιατόρια τα  οποία έχουν δεσμευθεί να δωρίσουν τα δέντρα τους μετά την εορταστική περίοδο.                                                                                                
     " Τα χριστουγεννιάτικα δέντρα που συνήθως καταλήγουν στα σκουπίδια τους δίνουν μια δεύτερη ζωή από ζυθοποιία με τη Παρασκευή βοτανική μπύρας. Η εκστρατεία μας ήταν τόσο επιτυχής που χρειαζόμαστε τώρα τη βοήθειά σας για να επεξεργαστούμε περισσότερα από 1000 δέντρα σε ειδικές βοτανικές μπύρες. " Ανέφεραν οι υπεύθυνοι της εταιρείας.                                                                    
     Οι Δήμοι έπρεπε να οργανώσουν από χτες στις Υπηρεσίες Πρασίνου και να δημιουργήσουν τομέα για την ανακύκλωση των φυτικών υπολειμμάτων. Κάποιες μάλιστα υπηρεσίες πρασίνου διαθέτουν κλαδοθρυμματιστές που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ανενεργοί. Νομίζω όμως ότι αυτή την περίοδο είναι δύσκολο λόγω έλλειψης υποδομής , Γεωτεχνικού και εργατοτεχνικού προσωπικού.
           Προτείνω λοιπόν στις επαγγελματικές ενώσεις Εργοληπτών Έργων Πρασίνου την ΚΕΔΕ και τις Περιφέρειες που έχουν χώρους πρασίνου να συνεργαστούν. Οι ενώσεις Εργοληπτών Έργων Πρασίνου διαθέτουν επιστημονικό και εξειδικευμένο εργατοτεχνικό προσωπικό και μπορούν να αναλάβουν την ανακύκλωση των φυτικών υπολειμμάτων προσφέροντας προστασία στο περιβάλλον και εξυπηρέτηση στους Δήμους.
          Θεωρώ ότι η συνεργασία έπρεπε να είχε ξεκινήσει από πέρυσι για τους Δήμους που δεν έχουν υποδομές. Ποτέ δεν είναι αργά.



ΑΝΆΛΟΓΑ ΑΡΘΡΑ: 

Παραγωγή ποιοτικού κομπόστ από Δημοτικά Στερεά Απόβλητα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΣΤΙΚΟΥ-ΠΕΡΙΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΟΥΣ ΟΤΑ- ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ




Άρθρα του Μανώλη Καπάνταη:

Τετάρτη 2 Ιανουαρίου 2019

ΔΑΠΕΔΑ-Ιδιαίτερα δάπεδα για την κηποτεχνία A-Δάπεδά με κυβόλιθο

        Σήμερα στην Ευρώπη χρησιμοποιούνται ευρέως οι κυβόλιθοι για την πεζοδρόμηση οδών. Μεγάλη ανάπτυξη ωστόσο υπήρχε και παλιότερα, στην εποχή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας η κατασκευή οδών με την μέθοδο διασταύρωσης με λίθους παραμένουν ακόμα σε άψογη κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι οι κυβόλιθοι έχουν μεγάλη αντοχή και ενδείκνυνται για την κατασκευή δρόμων, πεζοδρομίων, χώρους στάθμευσης  αυτοκινήτων και σε οποιοδήποτε σημείο που χρίζουν ανθεκτικά υλικά.
Δάπεδο από χτενιστό μπετό τεχνητούς κυβόλιθους με βαφή
 σε ολο το μείγμα& πλακόστρωση τυφλών Κατασκευη ΤΟΠΙΟΔΟΜΗ
Κυβόλιθοι σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων και σχημάτων χρησιμοποιούνται για την επίστρωση εξωτερικών δαπέδων. Στο άρθρο αυτό επισημαίνονται κατασκευαστικές λεπτομέρειες που είναι απαραίτητες για τη σωστή εφαρμογή τους.
Δάπεδο από πήλινους βυζαντινους κυβόλιθους  σε μοναστήρι(φωτ. K Τάτσης)












   Oι κυβόλιθοι αποτελούν μία ανθεκτική και καλαίσθητη επιλογή για την επίστρωση εξωτερικών δαπέδων. Η ποικιλία των προϊόντων που υπάρχουν στη σύγχρονη αγορά παρέχει δυνατότητες για διάφορους τρόπους τοποθέτησης, καθένας από τους οποίους προσφέρει διαφορετικό αισθητικό αποτέλεσμα.Τα πιο συνηθισμένα υλικά κυβόλιθων επίστρωσης εξωτερικών χώρων είναι:


• Φυσικοί λίθοι, κυρίως γρανίτης.

• Ανακατεργασμένες κονίες φυσικών πετρωμάτων.
• Σκυρόδεμα, το οποίο πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προδιαγραφές (ASTM 936).
• Κεραμικά.
• Τούβλα.
• Τσιμεντόλιθοι.



Φυσικό κυβολιθος με τεχνητό μπετό σε συνδιασμό(φωτ. κ . Τάτσης)


Λεπτομέρεια δαπέδου στην Κωνσταντινούπολη (φωτ.Κ.Τάτσης)
Oι κυβόλιθοι είναι συνήθως συμπαγείς, με μορφή ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου ή με άλλα σχήματα τέτοια, ώστε να επιτρέπουν την προσαρμογή των διαδοχικών στοιχείων μεταξύ τους. Oι γωνίες τους μπορεί να είναι οξείες, στρογγυλεμένες ή διαμορφωμένες με “κομμένη” γωνία. Κάθε σύστημα κυβόλιθων, εκτός από τα βασικά στοιχεία επίστρωσης, συνοδεύεται επίσης από ειδικά τεμάχια για τη διαμόρφωση περιμέτρων, σκαλοπατιών, μεταβολών στάθμης της επίστρωσης κ.ά. Ειδική περίπτωση στοιχείων επίστρωσης αποτελούν τα διάτρητα στοιχεία, τα οποία επιτρέπουν την αποστράγγιση του νερού που ρέει επάνω στην επίστρωση προς το έδαφος και τη φύτευση στα κενά τους.
Όλα τα τεχνητά στοιχεία επίστρωσης μπορεί να είναι χρωματισμένα μέσα στη μάζα τους ή να έχουν την άνω επιφάνειά τους διακοσμημένη με ανάγλυφα σχήματα, διακοσμητικά αδρανή κτλ. Ειδικοί κυβόλιθοι, οι οποίοι δημιουργούν την εντύπωση παλιάς πέτρας, μπορούν να δημιουργηθούν με τη “μηχανική γήρανση” των κοινών κυβόλιθων, δηλαδή με την επίδραση σ΄ αυτούς μηχανικών καταπονήσεων, οι οποίες καθιστούν ανώμαλες τις επιφάνειές τους και ακανόνιστες τις ακμές τους.
Η εναλλαγή υλικών και χρωμάτων στην ίδια επίστρωση δημιουργεί αισθητικό ενδιαφέρον και δίνει τη δυνατότητα για τη δημιουργία διακοσμητικών σχημάτων ή για τη σήμανση διαφορετικών χρήσεων.
Τεχνητός μπετού σε συνδιασμό βότσαλα σε βίλα 
στην Μοσχα(φωτ. κ . Τάτσης)

Τοποθέτηση

Oι τρόποι τοποθέτησης των κυβόλιθων σε μια επίστρωση κρίνουν σε μεγάλο βαθμό την αισθητική εμφάνιση της επιφάνειας και σε κάποιο βαθμό την αντοχή της σε παραμορφώσεις. Oι τρόποι τοποθέτησης εξαρτώνται επίσης από το σχήμα των κυβόλιθων, το σχήμα της επιφάνειας που θα επιστρωθεί και την ποικιλία των διαθέσιμων στοιχείων.
• Oι κυβόλιθοι με ειδικές εγκοπές ή με περιμέτρους που προσαρμόζονται μεταξύ τους μπορούν να τοποθετηθούν μόνο με έναν τρόπο.

• Oι ορθογώνιοι κυβόλιθοι μπορούν να τοποθετηθούν έτσι, ώστε οι αρμοί τους να συμπίπτουν ή να εναλλάσσονται. Μπορούν επίσης να διαταχθούν με τη μορφή “ψαροκόκκαλου” 90° ή 45°. Η διάταξη αυτή, εκτός από το ενδιαφέρον αισθητικό αποτέλεσμα, κάνει τα ορθογώνια στοιχεία να “κλειδώνουν” μεταξύ τους, προσδίδοντας έτσι στην επίστρωση μεγαλύτερη αντοχή σε παραμορφώσεις. Για το λόγο αυτό, η διάταξη ψαροκόκκαλου είναι κατάλληλη για δρόμους επί των οποίων κινούνται οχήματα, που τείνουν να προκαλέσουν ερπυσμό της επίστρωσης κατά το φρενάρισμα και την επιτάχυνση.

Έτοιμοι ασβεστολιθικοί κυβολιθοι με λεπτομέρειa του ερείσματός  (φωτ κ. Τάτσης)

• O συνδυασμός δύο ή περισσότερων τύπων ορθογώνιων κυβόλιθων παρέχει πολλές δυνατότητες τοποθέτησης. Oι δύο ή τρεις τύποι κυβόλιθων μπορούν να τοποθετηθούν διαδοχικά σε κάθε σειρά, με εναλλασσόμενους αρμούς μεταξύ των σειρών. Μπορούν επίσης να δημιουργηθούν διαδοχικές σειρές από στοιχεία ίδια μεταξύ τους, οι οποίες εναλλάσσονται με σειρές από διαφορετικά στοιχεία. Μπορεί εξάλλου δύο ή τρεις τύποι στοιχείων να τοποθετηθούν “ακανόνιστα”, επαναλαμβάνοντας ένα συγκεκριμένο μοτίβο.
Διαχωριστικό έρεισμα από την Kιnley  για εγκατάσταση κυβόλιθου  

• Για τη δημιουργία κυκλικών ή καμπύλων επιφανειών, οι κυβόλιθοι τοποθετούνται έτσι, ώστε να δημιουργούνται μεταξύ τους σφηνοειδείς αρμοί. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθούν ειδικοί κυβόλιθοι διαφόρων μεγεθών με σφηνοειδή ή τραπεζοειδή επιφάνεια. Μια άλλη επιλογή αποτελεί η χρήση των κοινών, ορθογώνιων κυβόλιθων σε συνδυασμό με κυβόλιθους σφηνοειδούς επιφάνειας. Η κατασκευή της επίστρωσης απλουστεύεται, αν το σύστημα διαθέτει ειδικά καμπυλόγραμμα στοιχεία τα οποία αποτελούν τμήματα κυκλικών δακτυλίων με διάφορες ακτίνες



Διαχωριστικό έρεισμα από την KInley  για εγκατάσταση κυβόλιθου
Περιμετρικά ερείσματα
Τα όρια της επίστρωσης κατασκευάζονται στο στάδιο της προετοιμασίας της. Υλοποιούνται με περιμετρικά ερείσματα, τα οποία μπορεί να είναι από χυτό σκυρόδεμα, φυσικούς λίθους ή βερνικωμένο ξύλο. Περιμετρικά ερείσματα μπορούν επίσης να δημιουργηθούν από ειδικές διατομές κατασκευασμένες από το ίδιο υλικό των κυβόλιθων, οι οποίες, ανάλογα με τις ειδικές συνθήκες της επίστρωσης, στερεώνονται στο έδαφος ή σε βάση σκυροδέματος. Μπορεί ακόμη τα ερείσματα να διαμορφωθούν από απλούς κυβόλιθους, τοποθετημένους σε κατάλληλη θέση, επάνω σε βάση από σκυρόδεμα.
Η διαμόρφωση τοιχίων αντιστήριξης γίνεται από σκυρόδεμα ή από ειδικά στοιχεία μεγάλου μεγέθους. Μερικά από αυτά μπορεί να είναι διάτρητα για να δώσουν τη δυνατότητα φύτευσης.
Εγκατάσταση Κυβόλιθων (φωτ Κ. Τάτσης)

Aπορροή του νερού

Η ελάχιστη κλίση απορροής των επιστρωμένων επιφανειών είναι 2%.
Ανάλογα με τη χρήση, το μέγεθος, και την κλίση των επιφανειών, καθώς και με τον τρόπο τοποθέτησης των κυβόλιθων, η απορροή του νερού μπορεί να γίνεται μέσα από τους αρμούς προς το έδαφος, από επιφανειακά κανάλια απορροής, από ειδικά σιφόνια ή ακόμη και με συνδυασμούς των πιο πάνω τρόπων.

   Τα επιφανειακά κανάλια απορροής μπορούν να διαμορφωθούν με ειδικά τεμάχια γωνιακής διατομής με κλίση μεγαλύτερη από αυτή των αποστραγγιζόμενων επιφανειών ή ακόμη με την τοποθέτηση των κυβόλιθων έτσι, ώστε η μια ακμή της επιφάνειάς τους να βρίσκεται χαμηλότερα από τις υπόλοιπες. Για τη διαμόρφωση πλατύτερων καναλιών απορροής, ορθογωνικής ή τραπεζοειδούς διατομής, μια λουρίδα κυβόλιθων μπορεί να τοποθετηθεί έτσι, ώστε η άνω επιφάνεια των στοιχείων να βρίσκεται σε χαμηλότερη στάθμη σε σχέση με της υπόλοιπης επίστρωσης.
    Κανάλια απορροής μπορεί να δημιουργηθούν κατά προτίμηση στις συναρμογές της επίστρωσης με τα στοιχεία, τα οποία ορίζουν την περίμετρό της και κατά μήκος των αξόνων που ορίζουν περιοχές, όπου οι κυβόλιθοι είναι τοποθετημένοι με διαφορετικό τρόπο.

     Τα σιφόνια τοποθετούνται στο κέντρο περιοχών της επίστρωσης με χαμηλότερο υψόμετρο και διοχετεύουν το νερό από την επιφάνεια της επίστρωσης άμεσα σε υπόγειους αποστραγγιστικούς σωλήνες.
 κυβολιθοι σε συνδιασμό με χλοοταπητα(φωτ Κ. Τάτσης)





Σκαλοπάτια

   Oι μεταβολές υψομέτρου μιας επίστρωσης διαμορφώνονται με ανάλογους τρόπους και υλικά, όπως και τα περιμετρικά ερείσματα. Στην περίπτωση που είναι επιθυμητό να διαμορφωθεί ράμπα, η διαφορά των επιπέδων γεφυρώνεται με έδαφος ή σκυρόδεμα κατάλληλης κλίσης, το οποίο στη συνέχεια επιστρώνεται κανονικά με κυβόλιθους ή με πλάκες.
    Ως σκαλοπάτια χρησιμοποιούνται συνήθως ειδικά ορθογώνια στοιχεία μεγαλύτερου μεγέθους από το ίδιο υλικό των κυβόλιθων ή από λεπτότερα στοιχεία, με τα οποία γίνεται η επίστρωση σκαλοπατιών που έχουν κατασκευαστεί από σκυρόδεμα. Εξάλλου, οι διαφορές των επιπέδων μπορεί να διαμορφωθούν από ρίχτια οποιουδήποτε υλικού και στη συνέχεια τα πατήματα να επιστρωθούν με κοινούς κυβόλιθους ή ειδικά στοιχεία.

Oδηγίες τοποθέτησης

Η διαδικασία επίστρωσης των κυβόλιθων στο έδαφος περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
Σχεδιασμός. Η περιοχή που θα επιστρωθεί οριοθετείται και καθορίζονται οι κλίσεις απορροής.
Ο καλός σχεδιασμός είναι απαραίτητος για να έχετε ένα επιτυχημένο έργο. Πρέπει να κάνετε τον σχεδιασμό α) για το εμφανισιακό κομμάτι δηλαδή για λόγους αισθητικής αλλά και β) για το τεχνικό κομμάτι δηλαδή για λόγους ασφαλείας αλλά και σωστής λειτουργίας.
   Α) Σκεφτείτε πως περίπου θα θέλατε να είναι το μονοπάτι, ο δρόμος ή η αυλή σας και σχεδιάστε το ή σε ένα χαρτί ή σημαδεύοντας στο έδαφος με κάποιον τρόπο το κομμάτι που θέλετε να στρώσετε.

     Β) Το έργο σας θα πρέπει να είναι λειτουργικό και να έχει επαρκή αποστράγγιση. Η επιφάνεια με τους κυβόλιθους σας να είναι ελαφρώς πάνω από την επιφάνεια του περιβάλλοντος εδάφους σε όλα τα σημεία αν θέλετε να είναι ασφαλές και να αποφευχθεί η συγκέντρωση του νερού (λίμνασμα).

Προετοιμασία. Αν η επίστρωση πρόκειται να γίνει άμεσα επάνω στην επιφάνεια του εδάφους, τότε ο χώρος καθαρίζεται, ισοπεδώνεται και συμπυκνώνεται. Πιο απλή είναι η διαδικασία, όταν η επίστρωση πρόκειται να κατασκευαστεί επάνω σε βάση σκυροδέματος. Σε κάθε περίπτωση, κατασκευάζονται τα όρια της επίστρωσης.
Στη συνέχεια, δημιουργείται βάση, επάνω στην οποία επιστρώνεται λεπτή άμμος για την κατασκευή επίστρωσης διαπερατής στο νερό ή κατασκευάζεται υπόβαθρο ισχνού τσιμεντοκονιάματος για την κατασκευή επίστρωσης αδιαπέραστης στο νερό.
Κατασκευή βάσης. Η βάση αποτελείται από καλά συμπυκνωμένα σκύρα οδόστρωσης και έχει πάχος ανάλογο με τη χρήση της επιφάνειας και την αποστραγγιστική ικανότητα του εδάφους. Η απορροή του νερού που εισχωρεί στην επίστρωση γίνεται είτε φυσικά επάνω στο έδαφος είτε με τη βοήθεια ειδικών αποστραγγιστικών σωλήνων, που τοποθετούνται μεταξύ της βάσης και του εδάφους. Σε περίπτωση κατασκευής αδιαπέραστης στο νερό, στη διαχωριστική επιφάνεια μπορεί να επιστρωθεί γεωμεμβράνη, η οποία εμποδίζει το νερό να εισχωρήσει στο έδαφος και να προκαλέσει πιθανή διάβρωσή του. Στην περίπτωση αυτή το νερό ρέει επάνω στη γεωμεμβράνη, ακολουθώντας τις κλίσεις που έχουν διαμορφωθεί στο έδαφος.
• Επίστρωση άμμου και ισοπέδωσή της. Στην περίπτωση αδιαπέραστης επίστρωσης, δημιουργείται υπόβαθρο ισχνού τσιμεντοκονιάματος.
• Τοποθέτηση των κυβόλιθων σύμφωνα με την επιθυμητή διάταξη. Για τη διατήρηση σταθερού πλάτους αρμών μεταξύ των στοιχείων, αυτά μπορεί να διαθέτουν ενσωματωμένες μικρές προεξοχές ή να συνοδεύονται από εξαρτήματα για τη διατήρηση της απόστασης, μορφής σταυρού ή Τ.
• Πίεση της επιφάνειας με δονητή, έτσι ώστε οι κυβόλιθοι να εισχωρήσουν στην άμμο ή στο τσιμεντοκονίαμα.Μετά τη διάστρωση με άμμο καταβρέξτε με νερό την άμμο και μετά χρησιμοποιήστε ένα δονητή πλάκας για να συμπιεστεί και να πατήθεί καλά. Στη συνέχεια απλώστε λίγη άμμο ακόμη για να καλυπτούν οι ατέλειες της άμμου.
• Σκούπισμα της άμμου, ώστε να εισχωρήσει στους αρμούς, επανάληψη της δόνησης και απομάκρυνση της περίσσειας άμμου. Στην περίπτωση επίστρωσης αδιαπέραστης στο νερό, οι αρμοί αρμολογούνται με νέο τσιμεντοκονίαμα, το οποίο μπορεί να είναι ισχυρότερο από το αρχικό. Στην περίπτωση διάτρητων στοιχείων επίστρωσης, μετά την αρχική δόνηση, τα κενά γεμίζονται με φυτικό χώμα αναμειγμένο με σπόρους γρασιδιού.
Αδιαβροχοποίηση κυβόλιθων, Προαιρετικά για επιπλέον αντοχή, προστασία από λεκέδες και μικρότερη συντήρηση, αδιαβροχοποιήστε τους κυβόλιθους. Κάνετε πολύ καλό καθαρισμό από πιθανούς λεκέδες ή σκόνες διότι διαφορετικά η αδιαβροχοποίηση θα παγιδεύσει οτιδήποτε υπάρχει πάνω στους κυβόλιθους με αποτέλεσμα ο μετέπειτα καθαρισμός να γίνει αρκετά δύσκολος, στη συνέχεια επιλέξτε ένα κατάλληλο προϊόν αδιαβροχοποίησης του εμπορίου και εφαρμόστε το ακλουθώντας τις οδηγίες χρήσης του κατασκευαστή του.
      Τα στάδια κατασκευής μιας επίστρωσης από κυβόλιθους μπορεί να προσαρμοστούν στις ειδικές συνθήκες του συγκεκριμένου έργου.

 κείμενα : Κωνσταντίνος Τατσης 
 Γεωπόνος Κηποτέχνης 

 πηγές : περιοδικό Κτηριο  








 ΟΙ ΠΕΤΕΠ τοποθέτησης κυβολίθων είναι εδώ 



 Περιγραφή εργασία από το ΑΤΕΠ 
Β6          Πλακόστρωση με κυβόλιθους

Αναθεωρείται με το άρθρο ΟΔΟ 2922

Κατασκευή πλακόστρωσης με κυβόλιθους 10 x 10 x 10 cm, με διάκενο 4,0 cm μεταξύ τους για την εγκατάσταση πρασίνου. Οι κυβόλιθοι θα είναι τοποθετημένοι σε στρώση άμμου πάχους 3 cm και τα διάκενα θα γεμίζουν με κηπευτικό χώμα. Στην τιμή συμπεριλαμβάνονται οι δαπάνες κατασκευής της υπόβασης, προμήθειας και μεταφοράς των υλικών καθώς και οι δαπάνες του εργατοτεχνικού προσωπικού και των εργαλείων που απαιτούνται.

Τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο (m2)

ΕΥΡΩ     Ολογράφως:           τριαντα πέντε                    
              Αριθμητικώς             35




 ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΕΡΓΑΣΙΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΑSSO VERDE 

2508037
Προμήθεια και τοποθέτηση κύβωλιθων από γρανιτη για περιορισμό διαδρομών (για περιορισμένες διαδρομές) και δάπεδα, τομή 10 cm, μήκος 25-30 cm. Τοποθετημένοι πάνω σε υπόστρωμα από cls a 2 q.li (1 q.li = 100kg) από τσιμέντο R 325 - Rck _ 200 kg/cm2. Σφραγισμα των αρθρώσεων με τσιμεντοκονίαμα. Συμπεριλαμβανομένης της αναγκαίας εκσκαφής για την τοποθέτηση σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά του έργου και κάθε άλλη τρέχουσα παροχή.
Τιμή/ml: 27,38€
25008038-41
Δάπεδα σε κύβων από πορφυρίτη , τοποθετημένοι σε αμμοκλίνη και τσιμέντο ελαφρύ πάχους 10εκ, συμπεριλαμβανομένων: η άμμος και το τσιμέντο για το υπόστρωμα, η τοποθέτηση σε αντίθετα τόξα ή σε βεντάλια, το κτύπημα, η διαβροχή, η άμμος για το γέμισμα των αρμών, συμπεριλαμβανομένης της προετοιμασίας του υποστρώματος.
κωδικός
Μέγεθος κύβων (cm)
μονάδα
Τιμή (€)
2508038
4/6
m2
79,00
2508039
6/8
m2
86,00
2508040
8/10
m2
91,00
2508041
10/12
m2
99,00