ΚΗΠΟΤΕΧΝΙΑ ΣΤΟ ΠΕΚΙΝΟ

ΚΗΠΟΤΕΧΝΙΑ ΣΤΟ ΠΕΚΙΝΟ

Ένας επισκέπτης σε μία χώρα, σε μία πόλη μπορεί να δεί πολλά αξιοθέατα,. Εγώ από διαστροφή έχω μια εμμονή σε πάρκα, κήπους και ελεύθερους χώρους…. με πιάνω να ψάχνω περιβαλλοντικές υποδομές  να τηρώ το παρόδιο πράσινο, να προσέχω παρεμβάσεις συναδέλφων…. μια λόξα!!

 κηποτεχνία Πύλη του Τιεν με το πορτραίτο του Μάο

Πρόσφατα επισκέφτηκα το Πεκίνο που στην πραγματικότητα είναι δύο διαφορετικές πόλεις σε όλα τους. Η μία είναι   αρχαία πόλη με κέντρο τα αρχαία παλάτια, τους πανέμορφους κήπους τα πολυδαίδαλα Χουτόνγκ -παλιές κινεζικές λαϊκές συνοικίες-, την παράδοση , το πάθος για την τελειότητα, την ποιότητα με όλες τις δυσκολίες, αδυναμίες, αλλά και απίστευτες αντοχές στον χρόνο…. Αιώνια!

αμυντικος πύργος στην Απαγορευμένη πόλη

Η δεύτερη είναι η σύγχρονη πόλη. Μια ταχύτατα αναπτυσσόμενη μεγαλούπολη όπου ο ένας ουρανοξύστης  είναι ψηλότερος από τον άλλον ή με ποιο προκλητικό σχήμα, να παρεμβαίνει στο μάτι και να «κυριαρχεί». Οι  νέες κατοικίες  συνήθως σε πολυόροφα κτήρια, -ουρανοξύστες στα δικά μας δεδομένα- με χιλιάδες air condition να βγαίνουν έξω για να καλύψουν την αύξηση του πληθυσμού κατά ένα εκατομμύριο ανά έτος. Τεράστιοι λεωφόροι  έως και με 18 λωρίδες μεταφέρουν το πλήθος. Τα μεγέθη απίστευτα όπως και η σύγκριση της κλίμακας  με την πόλη που ζω. 

νέος διάδρομος με ιδεογραμματα

  Το πράσινο αρκετά προσεγμένο με σημαντικές κατασκευές, συνήθως μιμούμενες τις ευρωπαϊκές αναπλάσεις και με λίγα στοιχεία παράδοσης τους για τοπικό χρώμα ή ακόμα χειρότερα για «άλλοθι». Έχω την αίσθηση τα τελευταία χρόνια σε πάρα πολλές επισκέψεις σε σύγχρονες πράσινες κατασκευές παγκόσμια, ότι βλέπω τα ίδια μοτίβα όπου το τοπικό στοιχείο  να «συνοδεύει»  και υπάρχει μία ομογενοποίηση  που απλά καλύπτει τους χώρους, και μερικώς καλύπτει την ανάγκη των σύγχρονων αστών για επαφή με την φύση   χωρίς να απαντά καίρια στα αισθητικά ζητήματα. Λείπει το γιατί και οι μελετητές δεν απαντάν στους στόχους που πατάν στέρεα σε ανάγκες της κοινωνίας, αλλά σχεδιάζουν απλά περιοχές

συσχετισμός παγόδας με πεύκο

Τι θα έχει μείνει από αυτές τις κατασκευές μετά από λίγες δεκαετίες? Ποιός θα πληρώνει τα κοινόχρηστα στην επόμενη κρίση στο παγωμένο Πεκίνο όπου οι ουρανοξύστες θα γίνουν παγωμένες παγοκολόνες? Τι θα χει μείνει μετά από 200 χρόνια? Τώρα κυριαρχεί η ταχύτητα,  η ποσότητα, ο εντυπωσιασμός… μια κοινωνία του νέου Θεού όπου ο Βούδας και ο Κομφούκιος έχουν θέση όσο τα αγαλματάκια τους  πουλιούνται στους τουρίστες.

σκια Σοφόρας  

Τι σχέση έχουν αυτά με την κηποτεχνία?

Στην Κίνα η κηποτεχνία είναι μια παράδοση χιλιετιών. Η πόλη είναι γεμάτη από κομψοτεχνήματα  μικρά ή και τεράστιων κατασκευών, λόφων,  λιμνών, αυτοκρατορικών πάρκων σε εποχές όπου τα τεχνικά μέσα δεν έχουν καμία σχέση με τα σημερινά. Κατασκευασμένα με πολύ καλά υλικά και με πολύ ποιοτικό τρόπο και για αυτό ακόμα μπορούμε να τα θαυμάζουμε. Έχουν απίστευτη σχέση με το μέτρο , με τους όγκους  και προσεγμένες ακόμα και τις λεπτομέρειες. Αυτές οι κατασκευές δεν μπορούν παρά να είναι παράδειγμα όχι για copy paste όπως γίνεται συχνότατα σήμερα αλλά για την μέθοδο, και λογική σχεδιασμού με βάση της νέες ανάγκες, και την ποιότητα σχεδιασμού.  Ο τρόπος κατασκευής -το γνωστό feng sui (风水)-  βάζει κανόνες στα αρχαία πάρκα τους κάτι που δεν είδαμε στις καινούργιες κατασκευές

προστασία από τον παγο για πρασιά ευώνυμου

 Η κινέζικη κηποτεχνία είναι γεμάτη ιδέες για κατασκευές, λύσεις για προβλήματα που αντιμετωπίζουμε καθημερινά και τεχνικές για  την κατασκευή, φυτοπροστασία, διαχείριση.

Πάρκο Μπεί-χάι – Βeihai 北海公园

Πάρκο στο κέντρο του Πεκίνο Βορειοδυτικά της Απαγορευμένης πόλης. Είναι παλιός Αυτοκρατορικός κήπος που σήμερα είναι δημόσιο πάρκο(από το 1925) γεμάτο με ναούς και παλάτια. Είναι το μεγαλύτερο στην πόλη με έκταση 690 στρέμματα, όπου το μεγαλύτερο μέρος καλύπτεται από  μία πανέμορφή-παγωμενη αυτή την εποχή- λίμνη και γι αυτό το όνομά του -北海公园-σημαίνει Βόρεια θάλασσα. Στο πάρκο κυριαρχεί το νησί της λίμνης-λουλούδι του νεφρίτη-  με τον λόφο και ένα  σαραντάμετρο Θιβετιανό ναό, να κυριαρχεί στην κορυφή του.

 Το νησί συνδέεται με δύο πανέμορφες μαρμάρινες γέφυρες αλλά και με βάρκες αφού τους ζεστούς μήνες γεμίζει από νοικιαζόμενα πλοιάρια. Τεράστιες Ιτιές βρίσκονται σε όλη την όχθη της λίμνης και ονειρεύομαι την πανδαισία  θροίσματος, σκιών και παιχνιδιού   με το νερό όταν γεμίσουν φύλλα.7

Η κηποτεχνία περίτεχνη με πολλά σημεία να μεταφέρουν εικόνες από άλλες περιοχές της Κίνας κι ιδιαίτερα τα είδη των περιπτέρων και οι βραχόκηποι που στην ουσία είναι τεράστιες βραχοκατασκευές-αρκετών στρεμμάτων - μιμούμενές το Κίτρινο βουνό. Έχει σε αρκετά σημεία μικρούς παραδοσιακούς κινέζικους κήπους Οι δομές και οι  κατασκευές στο πάρκο θεωρούνται κορυφαίες στην κινέζική κηποτεχνία.

Παράλληλα είναι γεμάτο με μνημεία  όπως τα πέντε περίπτερα των δράκων μέσα στην λίμνη, το παλάτι των τεσσάρων βασιλιάδων και Βουδιστικούς ναούς   

Τα Θερινά Ανάκτορα

Τα Θερινά Ανάκτορα είναι ο χώρος που με εντυπωσίασε πιότερο από κάθε άλλο στο Πεκίνο. Ονομάζεται  και συχνά από τους Κινέζους και οι «κήποι των κήπων». Χτίστηκαν  σε απόσταση οκτώ χιλιομέτρων από την απαγορευμένη πόλη  δίπλα στο πανεπιστήμιο του Πεκίνο και σε περιοχή με έντονο ανάγλυφο, και μια τεράστια λίμνη να κυριαρχεί. Είναι ένα τεράστιο συγκρότημα  από κτήρια περίπτερα ναούς, κήπους και λίμνες όπου από τα συνολικά 720 στρέμματα, τα τρία τέταρτα είναι νερό. Είναι μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESKO.

Στο χώρο κυριαρχεί ένα  λόφος 60 μέτρων (λόφος της Μακροζωίας) που δημιουργήθηκε από τις εκσκαφές για την δημιουργία της λίμνης, γεμάτος από παλάτια , περίπτερα απίστευτης ομορφιάς, με θέα στην λίμνη, ναούς, κήπους και διαδρόμους που οι στεγασμένοι διαδέχονται –ιδιαίτερα στις πλαγιές- ωραία πλακόστρωτα, σπηλαιοκατασκευές όπου τις περνάς και ξανά αποκαλύπτεται η θέα και όμορφές κατασκευές  βοηθητικών κτηρίων ή βεραντών. Οι εσωτερικοί κήποι αυλών κτηρίων , ναών , και παλατιών διαδέχονται τους εξωτερικούς κήπους, το νησί της λίμνης με την υπέροχή γέφυρα που το συνδέει και τον διάδρομο που την διαιρεί με τις πολλές μαρμάρινές γέφυρες του.

Το φυσικό τοπίο(τεχνιτό στην πραγματικότητα), οι πολλές τεχνικές κατασκευές, οι προσεγμένοι  όγκοι, με εναλλαγή του νερού με  γέφυρες, τεχνητά νησιά, κτήρια, δημιουργούν ένα σύνολο με απίστευτη αισθητική αξία.

Σημαντικές ζημιές έπαθε το 1860 από Αγγλογάλλους και διαταγή του γνωστού μας «φιλότεχνου» λόρδου Έλγιν. Ο επισκέπτης σήμερα γεμίζει από αισθήματα και ο κηποτέχνης από ιδέες.

Πάρκο Ζονγς Χαν Zhong-shan 中山公园

Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και αριστερά της εισόδου της Απαγορευμένης πόλης και έχει αρκετά αξιοθέατα, όπως αρκετά αιωνόβια κυπαρίσσια, τον Βωμό της γης και της συγκομιδής, ναός που αυτοκράτορες έκαναν τις προσφορές και θυσίες τους  εδώ και εξακόσια χρόνια  

Έχει ένα ωραίο κήπο Μπαμπού , ένα χώρο όπου διατηρούν 39 ποικιλίες τουλίπας, ωραίους ανθώνες και μία πολύ ενδιαφέρουσα λίμνη  με περίπτερα για τον επισκέπτη .Ήταν το πρώτο πάρκο που επισκεφτήκαμε οπότε με αυτές τις κατασκευές είχαμε εντυπωσιαστεί, όπως και με τα δάπεδα, τους χώρους εκπαίδευσης των δυνάμεων καταστολής. 

Πάρκο Ρι -ταν Ri-tan

Πάρκο που πλέον βρίσκεται στην καρδιά της σύγχρονης πόλης ανάμεσα στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, πολλές πρεσβείες και το Κέντρο Εμπορίου. Έχει πολύ ενδιαφέρουσες πλακοστρώσεις,  βραχοκατασκευές,  Περίπτερα  και πύλες.

  Στο κέντρο του υπάρχει ο Ναός του Ηλίου με βωμό από το 1530μχ. Ναός της σελήνης όπως και μία μικρή  αλλά πολύ όμορφη λίμνη που περιβάλλεται από περίπτερα και μια σημαντική βραχοκατασκευή.  Στο κέντρο  ένα  περίπτερο βρίσκεται  στην κορυφή του λόφου και  δίνει μια ωραία οπτική της σύγχρονης πόλης. 

Το πάρκο γεμάτο από κόσμο που είτε απλά περιδιάβαινε ή συμμετείχε στα δρώμενα όπως χορός, Τάι-τσι, ή παρακολουθούσε τραγουδιστές κινέζικής όπερας που ασκούνταν στο ύπαιθρο. 

 Παρκο  Τζίγκ Σχαν Jing Shan 景山公园

Βρίσκεται απέναντι από την βόρεια Πύλη της  Απαγορευμένης Πόλης. Παλιά ήταν αυτοκρατορικό πάρκο και συνδεόταν με την Απαγορευμένη πόλη. Ο  47 μέτρων λόφος δημιουργήθηκε από το έδαφός  που ανασκάφηκε κατά την κατασκευή της  τάφρου γύρω από το ανακτορικό συγκρότημα κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Μινγκ Γιόνγκ σχεδόν χίλια χρόνια πρίν!

 Είναι, επίσης, το πάρκο όπου ο τελευταίος αυτοκράτορας της δυναστείας των Μινγκ, Chongzhen, κρεμάστηκε  το 1644 από μια Κρεμοκλαδή Σοφόρα (Huaishu) όταν εισέβαλαν τα στρατεύματα ανταρτών. 

Το πάρκο είναι διάσπαρτο με κιόσκια και αίθουσες, αλλά το αποκορύφωμα είναι η υπέροχη θέα της Απαγορευμένης Πόλης από την κορυφή του λόφου Wanchun  από το Περίπτερο της αιώνιας άνοιξης που βρίσκεται στην Κορυφή του λόφου και έχεις δύο άλλα όμορφα περίπτερα στην Ανατολή και δύση. Βρίσκεται ακριβώς πάνω στον άξονα που δεσπόζει στο Πεκίνο  που περνά από την Πύλη του Τιέν (Τιεν αν μεν), την ομώνυμη πλατεία, το μαυσωλείο του Μαο, τις εισόδους και τα παλάτια της Απαγορευμένης πόλης, και καταλήγει στο άξονα των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων της πρόσφατης ολυμπιάδας.

θεα στο πεκίνο 

 Το Περίπτερο της αιώνιας άνοιξης έχει την καλύτερη θέα της πόλης παλιάς και νέας. Ο Λόφος  παρότι είναι με φερτά υλικά έχει στηριχθεί πολύ αποτελεσματικά, με  διαδοχικές αναβαθμίδες από πετροκατασκευές που παράλληλα στηρίζουν τα μονοπάτια και διαδρόμους και με κλαδοπλέγματα από μπαμπού.

Το πάρκο γεμάτο ζωή κύρια από επισκέπτες της πόλης για την θέα αλλά και πολλούς ντόπιους που παρακολουθούσαν  ερασιτεχνικές παραστάσεις  κινέζικής όπερας, ακούγοντας πλανόδιους μουσικούς ή  κάνοντας Τάι-τσι.

 Bρίσκεται στην Κορυφή του λόφου και έχεις δύο άλλα όμορφα περίπτερα στην Ανατολή και δύση. Βρίσκεται ακριβώς πάνω στον άξονα που δεσπόζει στο Πεκίνο  που περνά από την Πύλη του Τιέν (Τιεν αν μεν), την ομώνυμη πλατεία, το μαυσωλείο του Μαο, τις εισόδους και τα παλάτια της Απαγορευμένης πόλης, και καταλήγει στο άξονα των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων της πρόσφατης ολυμπιάδας.

θεα στην απαγορευμένη πόλη

Το υπόλοιπο πάρκο έχει πανέμορφούς κήπους από αυτοκρατορικές παιώνιές  (Paeonia suffruticosa) το εθνικό φυτό της Κίνας –λέγεται ότι  το πάρκο έχει την καλύτερη συλλογή- αλλά δυστυχώς αυτή την εποχή δεν είχαν καν φύλλα πόσο μάλλον άνθη. Η φαντασία οργίαζε προσπαθώντας να φανταστώ τους ανθώνες ολάνθιστους. Παράλληλα οι χλοοτάπητες από διάφορα φυτά όπως οφιοπόγωνα, αγροστώδη, διακόπτονταν από παρτέρια βολβών .  τα πρανή καλύπτονταν από πυκνές φυτεύσεις, σε ένα πανέμορφο σύνολο

Κωνσταντίνος Τάτσης

Γεωπόνος-Κηποτέχνης

www.topiodomi.gr

το άρθρο  δημοσιεύτικε στο ΟΔΗΓΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΗΠΟ τεύχος 2014