Σελίδες

Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου 2019

Συμπτώματα και οδηγίες για την αντιμετώπιση του γλοιοσπόριου στην ελιά παρέχει η ΔΑΟΚ Τριφυλίας


Εξαιρετική Δουλειά της ΔΑΟΚ Τριφυλίας για την σημαντική ασθένεια  που είναι ένας από τους παράγοντες αύξησης οξύτητας  Βασίζεται στα αποτελέσματα  έρευνας  που παρουσιάστηκαν στο 19ο Πανελλήνιο Φυτοπαθολογικό Συνέδριο.              




ΕΛΙΑ~Διάφορα Παθογόνα Ελιάς

Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2019

Άδεια τομής και ζημιές που προκαλούνται στα δέντρα πεζοδρομίων

Άδεια τομής


Μ. Καπάνταης 
Δασολόγος- Περιβαλλοντολόγος                                                     
τ. Δ/ντης Πρασίνου



Εικόνα 14. Καταστροφή ριζικού συστήματος των δέντρων από την εκτέλεση εργασιών επί πεζοδρομίων

           Η εκτέλεση των έργων επί πεζοδρομίων δεν λαμβάνει υπόψη τα δέντρα.  
          Οι εκσκαφές καταστρέφουν το ριζικό σύστημα και τα δέντρα κινδυνεύουν με καταστροφή όπως αναφέραμε παραπάνω. Ο Νομοθέτης είναι σαφής, η άγνοια όμως τα σκοτώνει. Δεν αναφέρεται στον κανονισμό η λήψη μέτρων για την προστασία των δέντρων και γενικά της βλάστησης.

Εκτέλεση εργασιών επί οδοστρωμάτων, πεζοδρομίων και κοινοχρήστων χωρών για την κατασκευή - επισκευή - ανακατασκευή δικτυών και λοιπών εργασιών
ΑΡΘΡΟ 79  Ν.3463/2006
Κανονιστικές Αποφάσεις
   1. Οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές ρυθμίζουν θέματα της αρμοδιότητάς τους εκδίδοντας τοπικές κανονιστικές αποφάσεις, στο πλαίσιο της κείμενης νομοθεσίας, με τις οποίες:
   α) Θέτουν κανόνες:
   α1. Για την προστασία του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, των θαλασσών από πηγές ξηράς και των υπόγειων και επίγειων υδάτινων αποθεμάτων από τη ρύπανση.
   α3. Για την τήρηση της καθαριότητας σε κοινόχρηστους και ιδιωτικούς υπαίθριους χώρους της εδαφικής τους περιφέρειας και γενικότερα για τη διασφάλιση και αναβάθμιση της αισθητικής των πόλεων και των οικισμών, λαμβάνοντας υπόψη ιδιαίτερα τη διατήρηση και ανάδειξη των παραδοσιακών, ιστορικών και τουριστικών περιοχών.
Έγκριση του Κανονισμού για την εκτέλεση των εργασιών επί οδοστρωμάτων, πεζοδρομίων και κοινοχρήστων χώρων για την κατασκευή – επισκευή-ανακατασκευή δικτύων και λοιπών εργασιών σύμφωνα με το άρθρο 79 του Ν.3463/2006 και το άρθρο 73 του Ν.3852/2010.


ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΠΙ ΟΔΟΣΤΡΩΜΑΤΩΝ, ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ - ΕΠΙΣΚΕΥΗ - ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΙΚΤΥΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ                 
 Άρθρο 1°: Αντικείμενο κανονισμού.
Ο κανονισμός αυτός αφορά στον τρόπο εκτέλεσης των κάθε είδους εργασιών (εκσκαφών τομών, αποκαταστάσεων κ.λ.π.), επί οδοστρωμάτων, ερεισμάτων, πεζοδρομίων, πεζοδρόμων, και κοινοχρήστων χώρων για την εγκατάσταση ή επισκευή ή ανακατασκευή υπογείων και υπέργειων δικτύων μετά των υπόγειων και επίγειων εγκαταστάσεων (προσαρτημάτων), και λοιπών εργασιών που εκτελούνται από τις Επιχειρήσεις Κοινής Ωφέλειας, Οργανισμούς, παρόχους δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, νομικά ή φυσικά πρόσωπα.
Άρθρο 2°: Διατάξεις που διέπουν την εκτέλεση των εργασιών.
Για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού ισχύουν οι κατωτέρω νόμοι, διατάγματα και αποφάσεις όπως τροποποιούνται, συμπληρώνονται και ισχύουν:
1. Νόμος 3463/2006 (ΦΕΚ Α 114/08.06.2006) «Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» άρθρα 75 και 79 .

Εικόνα 15. Καταστροφή ριζικού συστήματος των δέντρων από την εκτέλεση εργασιών επί πεζοδρομίων


Μετά από τα παραπάνω είναι υποχρεωτικό στον  " ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΠΙ ΟΔΟΣΤΡΩΜΑΤΩΝ, ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ - ΕΠΙΣΚΕΥΗ - ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΙΚΤΥΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ" και θα πρέπει  να προστεθεί η παρακάτω παράγραφος:              
«Τεχνικές οδηγίες εκτέλεσης εργασιών για την προφύλαξη του κορμού του δέντρου, του ριζικού συστήματος κ.λ.π. κατά την κατασκευή του έργου, είναι ζωτικής σημασίας να προστατεύονται τα δέντρα από τραυματισμούς. Η πιο σημαντική ενέργεια που πρέπει να ληφθεί μετά την ολοκλήρωση των σχεδίων είναι η δημιουργία φραχτών στο χώρο κατασκευής, η επένδυση του κορμού με προστατευτικό γύρω από όλα τα δέντρα που πρόκειται να παραμείνουν στην περιοχή του έργου¨"
Εικόνα 32. Προστασία του κορμού των δέντρων από εκτελούμενα έργα από την τοποθεσία La Voz de Galicia. Edición Vigo (Foto: Insua Paz)
          Η πρόθεση δεν είναι απλώς να προστατεύσει το πάνω τμήμα των δέντρων από το έδαφος, αλλά και τα ριζικά συστήματα. Θυμηθείτε ότι τα ριζικά συστήματα εκτείνονται πολύ μακρύτερα από τη γραμμή προβολής της κόμης.

        Ο Αστικός εξοπλισμός και προϋπάρχουσες κατασκευές (Σχάρες στη λεκάνη του δέντρου, πάσσαλοι στήριξης) πρέπει να  επανατοποθετούνται όπως προϋπήρχαν. Σε περίπτωση καταστροφής, φθοράς ή απώλειας, αυτά αντικαθίσταται με καινούργια, ιδίων προδιαγραφών με τα προϋπάρχοντα.
          Εγγυητική επιστολή  θα ειναι δυνατόν να συνοδεύει την αίτηση αδείας για τυχόν καταστροφές στα δέντρα, ριζικού συστήματος, η εν γένει τη βλάστηση του υπάρχει στο πεζοδρόμιο.
         Για τυχόν βλάβες που θα προξενηθούν και θα φανούν μετά από το πέρας των εργασιών, στο δέντρο, ριζικό σύστημα, παρακολούθηση τουλάχιστον 15 μήνες μέχρι τη σύνταξη πρωτοκόλλου παράδοσης.
Αποκατάσταση – αντικατάσταση κατεστραμμένων δέντρων για αυτά που έχουν αφαιρεθεί ή καταστραφεί.

      Η αξιολόγηση του είδους είναι μια συγκριτική αξία που δίνεται στο δέντρο ή το φυτό με βάση τα ατομικά χαρακτηριστικά του. Η κατάσταση του δέντρου είναι μια υποκειμενική αποφασιστικότητα που έγινε από τον εκτιμητή κατά τη διάρκεια της επιθεώρησης. Η προσέγγιση κόστους εξετάζει το ποσό σε Ευρώ είτε για την επισκευή βλάβης στο δέντρο ή την αντικατάσταση του δέντρου. Αυτό θα γίνει με τον Αλγόριθμος της AEPJP (2007). (Περισσότερα στο κεφάλαιο Δενδροοικονομία βιβλιου που ετοιμαζεται από τον Μ. Καπανταη )


Άρθρα του Μανώλη Καπάνταη:

Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2019

Η Σκούπα της μάγισσας


Τι είναι η  Σκούπα της μάγισσας σαν φαινόμενο που βλέπουμε συχνά στα κλαδιά των δέντρων  και πως προκαλείται? 
Betula πηγή wikipedia 
Η Σκούπα της μάγισσας είναι μια ασθένεια ή παραμόρφωση η κάτι σαν αυτοάνοσο νόσημα των φυτών  Σε ένα  φυτό, συνηθέστερα κάποιο δέντρο,  η φυσιολογική μορφή της κόμης  αλλοιώνεται και έχει αυτό το σημείο ιδιαίτερη ανάπτυξη σε βλαστούς και φύλλα   Μια πυκνή μάζα βλαστών αναπτύσσεται από ένα κοινό σημείο, με αποτέλεσμα ο σχηματισμός που προκύπτει να έχει τοσχήμα σκούπας ή φωλιάς πουλιού.
Λεωφόρος Θησέως Εκάλη Φωτο Κ. Τάτσης 
         Η σκούπα της μάγισσας μπορεί να προκληθεί από κυτοκινίνη, μια φυτορμόνη, που παρεμβαίνει σε έναν ρυθμιστή αυξίνης. Στην κανονική λειτουργία του φυτού, μια αυξίνη θα συγκρατούσε την ανάπτυξη πλαγίων οφθαλμών, αλλά οι κυτοκινίνες τους αποδεσμεύουν από τον έλεγχο αυτό, με συνέπεια την ανάπτυξη των οφθαλμών αυτών σε σκούπα της μάγισσας.
     Οι νεοπλασίες από την σκούπα της μάγισσας μπορεί να διαρκέσουν για πολλά χρόνια και μπορεί να προκληθούν από πολλούς διαφορετικούς τύπους οργανισμών όπως     μύκητεςέντομαγκι,  ακάρεα,  νηματώδειςβακτήρια και ιούς. Η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι μερικές φορές υπεύθυνη για την εισαγωγή των εν λόγω οργανισμών, όπως για παράδειγμα, με απρόσεκτη κλάδευση που αφήνει το δέντρο ευάλωτο σε ασθένειες.
Κηφισιά Φωτο Κ. Τάτσης 
       Οι σκούπες των μάγισσων έχουν μεγάλη οικολογική σημασία. Γενικά τείνουν να κατοικούνται από μια μεγάλη ποικιλία οργανισμών εκτός από τους αιτιολογικούς οργανισμούς. Μερικοί από τους εισβολείς οργανισμούς, όπως μερικά είδη εντόμων, είναι ειδικοί σε συγκεκριμένους τύπους σκουπών μάγισσας, βασιζόμενοι σε αυτά για φαγητό και καταφύγιο για τις προνύμφες τους. Διάφορα μεγαλύτερα ζώα φωλιάζουν σε αυτά, συμπεριλαμβανομένου ειδών σκίουρου 

 Κείμενο: Κώνσταντίνος Τάτσης 
 πηγη: wikipedia 
φωτό από το Plants and other lifeforms | Backyard and Beyond


Αρθρό απο μετάφραση 

Τι προκαλεί τη σκούπα της μάγισσας στα δέντρα;

Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να προκαλέσουν την ανάπτυξη μιας σκούπας μάγισσας. Ορισμένα είδη δέντρων είναι ευαίσθητα σε παθογόνους μικροοργανισμούς που προκαλούν την ανάπτυξη της σκούπας των μαγισσών ως αντίδραση, ορισμένα κοινά έντομα μπορούν να την προκαλέσουν και μερικές φορές πρόκειται απλώς για μια γενετική μετάλλαξη που ονομάζεται "sport".

·         Τα φυτοπλάσματα είναι παρασιτικά βακτήρια που εγκαθίστανται στο φλoίωμα ή στο δίκτυο μεταφοράς τροφής ενός δέντρου. Συνήθως μεταδίδονται στον ιστό του φυτού από κάποιο έντομο. Τα φυτοπλάσματα μπορούν να βλάψουν ένα ευρύ φάσμα φυτών, από τα οινοποιήσιμα σταφύλια μέχρι τους φοίνικες καρύδας, διακόπτοντας τη ροή τροφής και ενέργειας προς το φυτό-ξενιστή.

·         Έντομα, όπως οι αφίδες και τα ακάρεα, μπορούν να μεταφέρουν ένα παθογόνο που προκαλεί την ανάπτυξη της σκούπας της μαγισσας και αυτά τα παράσιτα μπορούν να το μεταδώσουν στο φυτό που προσβάλλουν. Για παράδειγμα, ένα από τα συμπτώματα της ασθένειας της τριανταφυλλιάς είναι η σκούπα των μαγισσών- προκαλείται από έναν ιό που μεταδίδεται από ακάρεα. Τα μπουμπούκια και οι βλαστοί γίνονται καχεκτικοί αναπτύσσουν πολλά μικροσκοπικά φύλλα και υπερβολικά αγκάθια (συχνά έχουν ένα παράξενο κόκκινο χρώμα) και τα μπουμπούκια δεν ανοίγουν σε άνθη.

·         Το ‘’νάνο γκι’’ είναι ένα παράσιτο που προσβάλλει είδη πεύκου και άλλα κωνοφόρα. Το νάνο γκι δεν είναι το πράσινο τσαμπί που κρεμάτε στην πόρτα, αλλά ένα μικρό φυτό χωρίς φύλλα που αναπτύσσεται στα δέντρα παίρνοντας νερό και θρεπτικά συστατικά από τον ξενιστή του. Η ζημιά στον ιστό του δέντρου από το παρασιτικό φυτό έχει ως αποτέλεσμα την παραμορφωμένη ανάπτυξη που προκαλεί τη σκούπα των μαγισσών. Για τα μολυσμένα δέντρα, η ζημιά αυτή είναι συχνά θανατηφόρα, καθώς η ακανόνιστη ανάπτυξη περιχαρακώνει τα κλαδιά και το γκι απορροφά την ενέργεια του δέντρου.

·         Ο αλευρώδης μύκητας, ένας κοινός μύκητας, είναι γνωστό ότι μπορεί να προκαλέσει την ανάπτυξη σκουπών στις βελανιδιές (sp. Quercus). Μια μακρά περίοδος βροχερού αλλά ζεστού καιρού μπορεί να ευνοήσει την ανάπτυξη του αλευρώδη μύκητα και η σκούπα των μαγισσών είναι η αντίδραση του δέντρου στη μόλυνση από τον μύκητα. Η παράξενη εμφάνιση της ανάπτυξης των φύλλων και των βλαστών μπορεί να είναι αποτέλεσμα της μειωμένης φωτοσύνθεσης όταν το μύκητα έχει καλύψει τις επιφάνειες των φύλλων.



Ποια δέντρα είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν τη σκούπα της μάγισσας;

Σχεδόν κάθε δέντρο μπορεί να αναπτύξει σκούπα μάγισσας υπό τις κατάλληλες συνθήκες. Συχνά βλέπουμε τη σκούπα των μαγισσών σε ερυθρελάτη  καθώς και σε αμερικανική οξιά. Άλλα κοινά είδη που αναπτύσσουν τη σκούπα της μάγισσας ως απάντηση σε παθογόνα, έντομα παράσιτα ή στρεσογόνες περιβαλλοντικές συνθήκες περιλαμβάνουν:

  •        πλατάνια (Platanus),

·         Κελτίδα (Celtis),

·         Κοινός φραξίνος (Fraxinus),

·         ιτιά (Salix),

·         καρυδιά (Juglans),

·         ορισμένα αειθαλή κωνοφόρα, όπως το πεύκο (Pinus) και το έλατο (Abies),

·         αγιόκλημα (Lonicera) και

  • ·         Γλεδίτσια (Gleditsia) (αν και η φυσική του συνήθεια να αναπτύσσει ομάδες αγκαθιών μπορεί επίσης να μοιάζει με σκούπα της μάγισσας).


 

Τι γίνεται με τα γενετικά

 αίτια;

        Η γενετική μπορεί να προκαλέσει την κανονική ανάπτυξη των κλαδιών και των βελόνων και να παράγει σκούπες της μάγισσας, ή σημείο αναπτυξης , στα κωνοφόρα. Ο αλλοιωμένος φυτικός ιστός συχνά αναπτύσσεται και σχηματίζει μια μπάλα από νάνα αγκαθωτά κλαδιά στο στέμμα του δέντρου. Μια αξιοσημείωτη διαφορά μεταξύ της σκούπας της μάγισσας που προκαλείται από παθογόνα και παράσιτα και της γενετικά προκαλούμενης σκούπας της μάγισσας είναι η υγεία του δέντρου-ξενιστή. Τα κωνοφόρα με γενετικά προερχομενη Σκούπα της μάγισσας είναι υγιή και το ίδιο το σημείο αναπτυξης της  μοιάζει με μια μικροσκοπική έκδοση του είδους. Αυτές οι φυσικές μινιατούρες είναι η πηγή ορισμένων από τις νάνες ποικιλίες κωνοφόρων που βρίσκονται στα φυτώρια, όπως η άρκευθος "Blue Star". Αυτή και άλλες ποικιλίες αναπτύχθηκαν από κυνηγούς φυτών και επιστήμονες που σκαρφάλωναν σε δέντρα για να συλλέξουν σκούπες μαγισσών και στη συνέχεια χρησιμοποιούσαν μοσχεύματα από αυτά για να αναπτύξουν νέα φυτά που ήταν υγιή και έφεραν τη γενετική του νανισμού. 

Πρέπει να ανησυχώ αν δω σκούπα της μάγισσας στο δέντρο μου;

Η σύντομη απάντηση είναι … εξαρτάται!

    Οι περισσότερες σκούπες των μαγισσών δεν είναι θανατηφόρες, απλώς παραμορφώνουν. Για παράδειγμα, η ακανόνιστη ανάπτυξη οφθαλμών ή οι υπερβολικά πυκνές περιοχές στα δέντρα είναι απίθανο να τραυματίσουν σοβαρά το δέντρο.
        Από την άλλη πλευρά, η ασθένεια των τριανταφυλλιών είναι θανατηφόρα και μπορεί να εξαπλωθεί σε κοντινές τριανταφυλλιές, καθώς τα ακάρεα μεταφέρουν τον ιό από φυτό σε φυτό. Η τρέχουσα σύσταση είναι να αφαιρέσετε όλα τα μέρη των προσβεβλημένων τριαντάφυλλων (συμπεριλαμβανομένων των ριζών και των πεσμένων φύλλων) και να τα πετάξετε σε σφραγισμένη πλαστική σακούλα.

Ανάλογα με το φυτό και την αιτία, η σκούπα των μαγισσών μπορεί να είναι:

  • ·         μέρος της αντίδρασης της ανάπτυξης ενός έτους και θα μπορούσε να αντικατασταθεί από κανονική ανάπτυξη στο μέλλον,

  • ·          όταν πέφτουν τα φύλλα και δεν επαναλαμβάνεται το επόμενο έτος, ή,

  • ·         όπως στην περίπτωση της γενετικής δημιουργίας, θα μπορούσε να είναι απλώς ένα τμήμα ενός κατά τα άλλα υγιούς κωνοφόρου.

Αν δεν είστε σίγουροι για το τι βλέπετε ή τι το προκάλεσε, καλέστε έναν έμπειρο επαγγελματία στη φροντίδα δέντρων ή έναν δενδροκόμο. Εάν η σκούπα της μάγισσας σας προκαλείται από έντομα, μπορούμε επίσης να σας εξηγήσουμε τι μέτρα ελέγχου πρέπει να χρησιμοποιήσετε για να την αποτρέψετε στο μέλλον.


 

Τι πρέπει να κάνω αν το δέντρο μου έχει σκούπα της μάγισσας;

    Εάν η αισθητική εμφάνιση των θάμνων ή των δέντρων σας είναι ένα πρόβλημα, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να κλαδέψετε τα προσβεβλημένα τμήματα. Ανάλογα με την αιτία της σκούπας των μαγισσών, η αφαίρεση των προσβεβλημένων κλαδιών, οφθαλμών ή φύλλων μπορεί να είναι το μόνο που χρειάζεται να κάνετε. Φροντίστε να κάνετε την περικοπή κλαδέματος σε κατάλληλο σημείο κατά μήκος ενός κλάδου ή κλαδιού πριν από το προσβεβλημένο τμήμα. Απορρίψτε τα μοσχεύματα αμέσως μετά το κλάδεμα, αντί να τα αφήσετε να αποσυντεθούν σε κομπόστ ή μούχλα φύλλων. Αυτό θα μειώσει τη διαθεσιμότητα των πιθανών πηγών επανεμφάνισης, όπως τα σπόρια μυκήτων ή τα έντομα.

    Καθαρίστε τα εργαλεία σας αφού τα χρησιμοποιήσετε για να κόψετε μια σκούπα μάγισσας. Η απολύμανση ενός εργαλείου μετά από κάθε κοπή μπορεί να περιορίσει την πιθανότητα να μεταφέρετε έναν επιβλαβή οργανισμό σε ένα μη μολυσμένο κλαδί όταν το κλαδεύετε.
    Οι ζημιές από τη σκούπα της μάγισσας, για παράδειγμα, μπορούν να αφαιρεθούν με το κλάδεμα, αλλά το κλάδεμα δεν θα αποτρέψει την επανεμφάνιση της σκούπα της μάγισσας, Οι προσβολές από αφίδες είναι ένα άλλο παράδειγμα- οι μη τοξικοί ψεκασμοί για την εξόντωση των αφίδων πρέπει να εφαρμόζονται σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές και δεν απαιτείται κλάδεμα.
    Μπορεί να υπάρχουν εξωτερικές συνθήκες που βοηθούν την ανάπτυξη της σκούπας της  μάγισσας, καθώς τα δέντρα και οι θάμνοι που βρίσκονται υπό πίεση είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξή της. Μερικές φορές, η αφαίρεση ή η αλλαγή στοιχείων γύρω από τα δέντρα σας μπορεί να αυξήσει την υγεία και τη ζωτικότητά τους, καθώς και την αντοχή τους στις αιτίες που προκαλούν αυτές τις αναπτύξεις.

Πηγη: Bill Grundman, a New Jersey Licensed Tree Expert and NJ Approved Forester
 Μεταφραση : Βασίλης Δουρίδας Γεωπόνος 

 

Τρίτη 26 Νοεμβρίου 2019

Να σταθούμε στο Υψος των Δέντρων

 Να σταθούμε στο Ύψος των Δέντρων 
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία σε κατάμεστη αίθουσα και με αγωνία από πολλούς κατοίκους που υπερασπίζονται προστατεύουν το πάρκο τους  οι |Φίλοι του Πάρκου Άρης Αλεξάνδρου"
  

Παρουσίαση Αντώνιου Καπετάνιου
 Δασολόγου-Περιβαλλοντολόγου

Αστικό πράσινο: έννοιες, καθεστώς προστασίας και διαχείρισης
                          Θεωρώ καλό αρχικά να παραθέσω κάποιες έννοιες που αφορούν στο αστικό πράσινο αποσαφηνίζοντας κάπως τα πράγματα γύρω από τις ερμηνείες του, καθόσον από τη σωστή θεώρηση αυτών καθορίζεται και το καθεστώς που διέπει την προστασία και τη διαχείρισή του. Και τούτο διότι γύρω από τις έννοιες του αστικού πρασίνου επικρατεί σύγχυση. Τι είναι πάρκο; Τι είναι άλσος; Τι είναι κοινόχρηστος χώρος; Τι είναι κοινόχρηστος χώρος αστικού πρασίνου; Τι είναι εν τοις πράγμασι αστικό πράσινο; Τι είναι περιαστικό πράσινο; Τι είναι μητροπολιτικός χώρος πρασίνου; Τι είναι εντέλει αστικό πράσινο; Έννοιες που δεν προκύπτουν από ερμηνευτικά λεξικά, αλλά αποτελούν μέρος της ορολογίας που διέπει το εν λόγω πράσινο, και που η ερμηνεία τους δίδεται μέσα από κανονιστικού χαρακτήρα κείμενα και διατάξεις νόμων. Ήδη, ως επιβεβαίωση των όσων προείπα, αναφέρω ότι κατά την προεργασία της εκδήλωσης αυτής ερωτήθηκα για το τι είναι ο συγκεκριμένος χώρος πρασίνου, με τον οποίο σήμερα ασχολούμαστε. Είναι πάρκο ή άλσος; Απάντησα ξεκάθαρα πως είναι άλσος. Το γιατί θα το δούμε παρακάτω. Είναι το άλσος Άρη Αλεξάνδρου.
Ας επεξηγήσουμε λοιπόν…
Κοινόχρηστοι χώροι αστικού πρασίνου, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο, καθώς και τη νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων, που δημιουργήθηκε με βάση τις διατάξεις των οικείων νομοθεσιών, κατά βάσιν της δασικής και της πολεοδομικής νομοθεσίας, είναι τα πάρκα και τα άλση που κείνται εντός των αστικών περιοχών, δηλαδή εντός των περιοχών με σχέδιο πόλεως.
        Οι κοινόχρηστοι χώροι αστικού πρασίνου, δηλαδή τα πάρκα και τα άλση, διαφοροποιούνται από τους κοινόχρηστους αστικούς χώρους (π.χ. τις πλατείες), τόσο ως προς το καθεστώς προστασίας τους όσο και της διαχείρισής τους –οι πρώτοι χώροι προστατεύονται και διαχειρίζονται με τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, ενώ οι δεύτεροι με τις διατάξεις της πολεοδομικής νομοθεσίας. Επίσης διαφοροποιούνται από τα περιαστικά δάση, που προστατεύονται και διαχειρίζονται με τις διατάξεις μεν της δασικής νομοθεσίας, όχι όμως με το καθεστώς των πάρκων και των αλσών, αλλά με το καθεστώς που ισχύει για τα δάση. Δηλαδή, τα περιαστικά δάση δεν διαφοροποιούνται ως προς την προστασία και διαχείρισή τους από τα δάση και τις δασικές εκτάσεις (έχουν ίδια αντιμετώπιση).
Τι είναι πάρκο και τι άλσος; Οι ορισμοί δίνονται στο άρθρο 2 της αριθ. 133384/6587/10-12-2015 υπουργικής απόφασης, η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 2828/Β΄/23-12-2015. Οι ορισμοί στην απόφαση αυτή είναι πρωτογενείς, δηλαδή ορισμοί που καθορίζονται για πρώτη φορά, καθώς, όσο και αν φαίνεται παράξενο, στην ελληνική νομική αλλά και επιστημονική πραγματικότητα, παρόλο που αναφερόμαστε σε πάρκα και άλση, το τι είναι το καθένα δεν το προσδιορίσαμε! Η σύνταξη της παραπάνω υπουργικής απόφασης, αποτέλεσε σταθμό στα ζητήματα προστασίας και διαχείρισης του αστικού πρασίνου της χώρας, καθώς για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε το αυτονόητο, δηλαδή να καθοριστούν κανόνες διαχείρισης του αστικού πρασίνου ώστε αυτό να αντιμετωπίζεται ενιαία και βάσει σχεδιασμού από τις αρμόδιες υπηρεσίες πρασίνου των ΟΤΑ σε όλη τη χώρα.
               Προχωρώντας στους ορισμούς αναφέρουμε ότι πάρκο είναι ο εντός του σχεδίου πόλεως και οικιστικής περιοχής κοινόχρηστος χώρος που έχει αποτυπωθεί κατά τον πολεοδομικό σχεδιασμό ως πάρκο, καθώς και εκείνος που φέρει φυσική ή τεχνητή βλάστηση ή προορίζεται για την εγκατάσταση βλάστησης, και έχει υποστεί ή θα υποστεί κηποτεχνικές διαμορφώσεις.
Άλσος είναι ο εντός του σχεδίου πόλεως και οικιστικής περιοχής κοινόχρηστος χώρος που έχει αποτυπωθεί κατά τον πολεοδομικό σχεδιασμό ως άλσος, καθώς και εκείνος που φέρει φυσική ή τεχνητή βλάστηση ή προορίζεται για την εγκατάσταση δασικής βλάστησης με ελεύθερη διάταξη και χωρίς κηποτεχνικές διαμορφώσεις, στο πλαίσιο της επιδιωκόμενης προσομοίωσης δασικού περιβάλλοντος (π.χ. συστάδας) στον αστικό ιστό ή την οικιστική περιοχή.
        Δηλαδή η διαφορά του πάρκου από το άλσος εντοπίζεται, 1) στη δομή τους, με την ύπαρξη κηποτεχνικών διαμορφώσεων στο πάρκο, ενώ στο άλσος ελλείπουν και υπάρχει σε αυτό ελεύθερη διάταξη του πρασίνου, 2) στη μορφή του πρασίνου, το οποίο στο πάρκο μπορεί να είναι δασικής ή άλλης (μη δασικής) μορφής, ενός στο άλσος είναι αυστηρά δασικής μορφής, 3) στη μορφή του συγκροτούμενου φυσικού περιβάλλοντος, που στο πάρκο είναι χώρος φυσικής διάπλασης με κανοναρχημένη διάταξη πρασίνου, ενώ στο άλσος είναι δασικό περιβάλλον δημιουργημένο στον αστικό ιστό με ελεύθερη διάταξη.
          Σύμφωνα με τη διαμορφωθείσα νομολογία του ΣτΕ, στην ελληνική νομική πραγματικότητα εισήχθη και μιαν επιπρόσθετη έννοια που αφορά στο αστικό πράσινο, και αυτή είναι η έννοια του εν τοις πράγμασι αστικού πρασίνου. Εν τοις πράγμασι αστικό πράσινο είναι το πράσινο που έχει αναπτυχθεί σε κοινόχρηστες εκτάσεις του σχεδίου πόλεως που φέρουν το χαρακτηρισμό «κοινόχρηστοι χώροι» χωρίς άλλον ιδιαίτερο χαρακτηρισμό, οι οποίες, λόγω ακριβώς του πρασίνου που υπάρχει σε αυτές, έχουν αποκτήσει τον εν τοις πράγμασι χαρακτήρα του πάρκου ή του άλσους. Το εν τοις πράγμασι αστικό πράσινο δηλαδή προστατεύεται και διαχειρίζεται ως πάρκο ή άλσος, και ας μην έχει αποτυπωθεί στο σχέδιο πόλεως με αυτόν τον χαρακτηρισμό.
         Ακόμα, στο καθεστώς του πάρκου και του άλσους υπάγονται και οι κοινόχρηστες εκτάσεις που περιβάλλονται από τον αστικό ιστό, χωρίς να έχουν ενταχθεί στο σχέδιο πόλεως και φέρουν δασική βλάστηση, φυσικώς ή τεχνητώς δημιουργηθείσα, λειτουργώντας εκ των πραγμάτων ως πάρκο ή άλσος. Τέτοιες χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι π.χ. οι λόφοι της Αθήνας (όπως ο Λυκαβηττός), το Πεδίον του Άρεως, το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης» στο Ίλιον κ.ά., που δεν εντάσσονται στο σχέδιο πόλεως και αποτελούν εκτάσεις πρασίνου εκτός του αστικού ιστού αλλά είναι περικλειόμενες και μη διαχωριζόμενες από αυτόν, οι περισσότερες από τις οποίες μάλιστα είναι και αναδασωτέες.
         Στην έννοια του αστικού πρασίνου, που είναι μια γενικότερη έννοια, εντάσσεται κάθε μορφή πρασίνου εντός του αστικού ιστού, καθώς και οι ελεύθεροι χώροι που εξυπηρετούν την περιβαλλοντική λειτουργία της πόλης και συμμετέχουν στο φυσικό δυναμικό της, και μπορεί να είναι εκτάσεις του δημοσίου με πράσινο ή ελεύθεροι χώροι που είναι προορισμένοι για κοινοχρησία (π.χ. πάρκα και άλση, δενδροστοιχίες, ρέματα, πλατείες κ.ά.), ιδιωτικές εκτάσεις (π.χ. κήποι, προκήπια, ταρατσόκηποι κ.ά.), καθώς και εκτάσεις ειδικών χρήσεων (π.χ. αρχαιολογικοί χώροι, στρατόπεδα, κοιμητήρια κ.ά.) Δηλαδή η έννοια του αστικού πρασίνου είναι ευρύτερη αυτής του κοινόχρηστου χώρου αστικού πράσινου, περιλαμβάνουσα τις ιδιωτικές ή δημόσιες εκτάσεις και εκείνα τα πεδία με περιβαλλοντική εισφορά στην πόλη, εν προκειμένω και τους κοινόχρηστους χώρους αστικού πράσινου. Στην έννοια δε του περιαστικού πρασίνου περιλαμβάνεται κάθε μορφή πρασίνου ή ελεύθερου χώρου, δημοσίου ή ιδιωτικού χαρακτήρα, που βρίσκεται σε άμεση επαφή με την πόλη και εισφέρει περιβαλλοντικά στη λειτουργία της, συνδυαστικά με το αστικό πράσινο. Τέτοιοι χώροι μπορεί να είναι τα περιαστικά δάση, οι θεσμοθετημένες περιοχές προστασίας της φύσης, οι αγροί, οι ιδιωτικοί κήποι κ.ά.
            Η αντιμετώπιση του αστικού και περιαστικού πρασίνου πραγματοποιείται σύμφωνα με το καθεστώς που ισχύει για την προστασία και τη διαχείρισή του βάσει της νομοθεσίας που διέπει την κάθε μορφή έκτασης, οπότε έτσι εμπλέκονται διάφορες νομοθεσίες στην προστασία και διαχείριση αυτών των χώρων (δασική, πολεοδομική, αγροτική, περιβαλλοντική κ.τλ.). Έτσι, για τα δένδρα των οικοπέδων αρμόδια είναι η πολεοδομική νομοθεσία, για τα δένδρα των δενδροστοιχιών επίσης, για τα δένδρα των πάρκων και αλσών η δασική νομοθεσία κ.λπ. Μπορεί όμως, στα πλαίσια ενός ειδικότερου καθεστώτος διαχείρισής τους για την καλλίτερη συνδυαστική περιβαλλοντική τους προσφορά, κάθε μορφή αστικού και περιαστικού πρασίνου να οργανώνεται σ’ ένα πλαίσιο κοινής λειτουργικής δομής, που σκοπό έχει τη σύνολη φυσική προσφορά, και με ρόλο υπερτοπικής απόδοσης στον αστικό και περιαστικό χώρο, όπως οι μητροπολιτικοί χώροι πρασίνου, που συνιστούν μια τέτοια ευρύτερη λειτουργική δομή.
             Τα πάρκα και τα άλση εξομοιώνονται ως προς την προστασία τους με τα δάση και τις δασικές εκτάσεις, με την προστασία τους μάλιστα να είναι ισχυρότερη αυτών, ακόμα δε μεγαλύτερη και από των αναδασωτέων εκτάσεων. Κατ’ αρχάς εντάσσονται στη δασική προστασία και προστατεύονται με τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 3 του νόμου 998/1979, όπως ισχύει σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 32 του νόμου 4280/2014. Σε αυτούς τους χώρους, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 58 του νόμου 998/1979 όπως ισχύει με το άρθρο 36 του νόμου 4280/2014, δεν επιτρέπεται καμία επέμβαση που να εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, όπως οι αντίστοιχες που επιτρέπονται στα δάση και τις δασικές εκτάσεις της χώρας. Επιτρέπονται μόνο η οδοποιία, τα έργα Μετρό ή Τραμ, που αυτά όμως θα έχουν προσωρινό χαρακτήρα και θ’ ακολουθήσει αποκατάσταση του διαταραγμένου χώρου, καθώς και λειτουργιών και δραστηριοτήτων ήπιας αναψυχής, κοινωφελών λειτουργιών και εγκαταστάσεων αστικών υποδομών, υπό την προϋπόθεση όμως ότι αυτές οι δραστηριότητες και χρήσεις προβλέπονται από τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό.
                  Επίσης, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 59 του νόμου 998/1979 όπως ισχύει σύμφωνα με το άρθρο 36 του νόμου 4280/2014, σε πάρκα και άλση εκτελούνται έργα που είναι απολύτως αναγκαία για τη λειτουργία τους ή ασκούνται δραστηριότητες ήπιας αναψυχής που δε θίγουν τη λειτουργία του πάρκου ή του άλσους.
                  Εκ τούτων συνάγεται, λαμβάνοντας υπόψη και ότι, ακόμα και στις αναδασωτέες εκτάσεις πια δύνανται να πραγματοποιηθούν συγκεκριμένα έργα που εξυπηρετούν τη δημόσια ωφέλεια (π.χ. έργα ΑΠΕ), ότι η προστασία των πάρκων και αλσών είναι αυστηρότερη από κάθε άλλη μορφή πρασίνου η οποία προστατεύεται αυστηρά από τη δασική νομοθεσία, βάσει και των επιταγών του Συντάγματος (τα άρθρα 24 & 117).
Τ               ο κοινόχρηστο αστικό πράσινο λογίζεται ως περιβαλλοντικό και δημόσιο αγαθό (εξ ου και ο δημόσιος χαρακτήρας του), τ’ οποίο συμμετέχει στον χωρικό και πολεοδομικό σχεδιασμό για τη συγκρότηση βιώσιμων πόλεων. Το κοινόχρηστο αστικό πράσινο, βάσει και των οριζόμενων στο άρθρο 24 του Συντάγματος, διά του οποίου καθορίζεται η προστασία του φυσικού, οικιστικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της χώρας, συνίσταται συνδυαστικά με τα στοιχεία που συνθέτουν την πολεοδομία και τον πολιτισμό, συμμετέχοντας σ’ ένα περιβάλλον με ολιστικό χαρακτήρα, στ’ οποίο η φύση, η κατοίκηση και ο πολιτισμός συνθέτουν τις ποιότητες του τόπου και συγκροτούν το περιβάλλον και το τοπίο που τον χαρακτηρίζει.
                   Βέβαια, ζήτημα τίθεται ως προς την προστασία των δενδροστοιχιών, καθώς η προστασία αυτών έως και το έτος 2003 ανήκε στη δασική υπηρεσία, όμως με το νόμο 3208/2003 εξήχθησαν της δασικής προστασίας, και τούτο αποτελεί πρόβλημα ως προς το ενιαίο της προστασίας και της διαχείρισης του κοινόχρηστου αστικού πρασίνου, που πρέπει ν’ ασκείται στα πλαίσια της ολιστικής αντιμετώπισής του. Θα πρέπει δηλαδή να έχει το κοινόχρηστο αστικό πράσινο ενιαία αντιμετώπιση, με τη διοίκησή του ν’ ασκείται από ορισμένη υπηρεσία, και χωρίς αυτό να διασπάται προστατεύομενο και διαχειριζόμενο διαφόρως, κάτι που εν προκειμένω συμβαίνει κατά το μέρος που αφορά τις δενδροστοιχίες. Διότι, είναι βασικό οι μορφές του αστικού πρασίνου να διασυνδέονται και να συνδυάζονται στον αστικό ιστό, για να υπάρχει αποτελεσματική προστασία και περιβαλλοντική απόδοσή τους, που κάτι τέτοιο όμως, με τις δενδροστοιχίες να έχουν εξαχθεί της δασικής προστασίας, δεν υφίσταται.
Τ              η διαχείριση των πάρκων και των αλσών ανέθεσε ο νομοθέτης στους οικείους ΟΤΑ, σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του νόμου 998/1979 όπως ισχύει. Η δασική υπηρεσία είναι αυτή που έχει τον επιτελικό ρόλο σε αυτούς τους χώρους, τον διοικητικό έλεγχο και την εποπτεία τους, και που επιλαμβάνεται για την προστασία τους σύμφωνα με τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας. Το γεγονός ότι ο νομοθέτης έδωσε στους ΟΤΑ τη διαχείριση αυτών των χώρων δεν σημαίνει ότι έχουν και την κυριότητά τους, μιας και τα πάρκα και τα άλση ανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο, πλην των περιπτώσεων που δικαιώματα ιδιοκτησίας επί αυτών αποκτήθηκαν ή αποδεικνύονται από τους οικείους ΟΤΑ. Οι ΟΤΑ έχουν λοιπόν τη διαχείριση των κοινόχρηστων χώρων αστικού πρασίνου. Σημειώνεται ότι η διαχείριση των πάρκων και των αλσών από τους ΟΤΑ είναι υποχρέωση κι όχι απλώς δυνατότητα, που μπορούν και να μην την ασκήσουν, ενώ σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 59 του νόμου 998/1979 όπως ισχύει σύμφωνα με το άρθρο 36 του νόμου 4280/2014, δύναται να παραχωρηθεί από το Δημόσιο (με απόφαση του Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης μετά από εισήγηση της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας) η χρήση (και μόνον αυτή) στον οικείο ΟΤΑ του πάρκου ή του άλσους, πέραν της διαχείρισής του που την κατέχει εκ του νόμου (η διαχείριση δηλαδή δεν παραχωρείται, αφού εδόθη εκ του νόμου, η χρήση όμως παραχωρείται, όπως προείπαμε). Η διαφορά της χρήσης από τη διαχείριση έγκειται στ’ ό,τι με τη χρήση δημιουργούνται δικαιώματα στην έκταση από μέρους του χρήστη της, πέραν των υποχρεώσεών του, ενώ με τη διαχείριση υπάρχουν υποχρεώσεις και μόνον από τον διαχειριστή της. Τα δικαιώματα συνίστανται στην εκμετάλλευση π.χ. στοιχείων του πάρκου ή του άλσους, όπως του αναψυκτηρίου στο πάρκο ή του κυλικείου στο άλσος. Η παραχωρημένη επίσης έκταση στον ΟΤΑ δίνει τη δυνατότητα ένταξής του σε προγράμματα ή της χρησιμοποίησης χρηματοδοτικών εργαλείων που να την αφορούν.
           Η διαχείριση των πάρκων και των αλσών πραγματοποιείται σύμφωνα με την αριθ. 133384/6587/23-12-2015 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΦΕΚ 2828/Β΄/2015), με την οποία καθορίστηκαν οι προδιαγραφές σύνταξης των μελετών διαχείρισης πάρκων & αλσών της χώρας. Η εξουσιοδότηση για την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης εδόθη με την διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 58 του νόμου 998/1979 όπως ισχύει με το άρθρο 36 του νόμου 4280/2014. Οι αρμόδιοι ΟΤΑ συντάσσουν για τα πάρκα και άλση της περιοχής τους τις προβλεπόμενες από την Υπουργική Απόφαση μελέτες διαχείρισης, οι οποίες εγκρίνονται από τον Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ύστερα από έλεγχο και θεώρηση της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας, η οποία έχει και την αρμοδιότητα παρακολούθησης της υλοποίησής της.
                 Οι διαχειριστικές μελέτες συντάσσονται για πάρκα και άλση άνω των 10 στρεμμάτων και έχουν ορίζοντα ισχύος τη δεκαετία, ενώ για πάρκα και άλση κάτω των 10 στρεμμάτων συντάσσονται τεχνικές εκθέσεις διαχείρισης, που έχουν ορίζοντα ισχύος την 5ετία. Στο παραπάνω χρονικό διάστημα ισχύος των μελετών και τεχνικών εκθέσεων εφαρμόζεται αυστηρά το πλαίσιο έργων, δραστηριοτήτων και εργασιών που προβλέπονται σε αυτές, ενώ εάν απαιτηθεί διαφοροποίηση από το εγκεκριμένο πλάνο, πραγματοποιείται τροποποίησή τους -δεν μπορεί δηλαδή οι ΟΤΑ να παρεκκλίνουν ως προς τη διαχείριση των πάρκων και αλσών από το πλάνο λειτουργίας που εγκρίθηκε από το διαχειριστικό σχέδιο ή την τεχνική έκθεση. Οι διαχειριστικές μελέτες που συντάσσονται αποτελούν ένα master plan έργων και δραστηριοτήτων στον κοινόχρηστο χώρο αστικού πρασίνου σε ορίζοντα δεκαετίας, ενώ για κάθε έργο που προβλέπεται σύμφωνα με το διαχειριστικό σχέδιο εγκρίνονται οι επιμέρους τεχνικές, δασοπονικές και περιβαλλοντικές μελέτες, σύμφωνα με το καθεστώς που διέπει το έργο που εκτελείται.                                              
Ειδικότερα, η υπουργική απόφαση προβλέπει τα έργα και τις εργασίες που είναι δυνατές στα πάρκα και τα άλση άνω των 10 στρ. κατά τον αρχικό τους σχεδιασμό, καθώς και στα υφιστάμενα. Το εν λόγω άλσος Άρη Αλεξάνδρου, με έκταση άνω των 10 στρ., ακολουθεί τις προδιαγραφές της Υπουργικής Απόφασης που σχετικώς ισχύουν για τα υφιστάμενα άλση (σημειώνεται ότι η έννοια του υφιστάμενου σχετίζεται με το χρόνο έκδοσης της Υπουργικής Απόφασης). Σύμφωνα με αυτές τις προδιαγραφές, εάν το ποσοστό πρασίνου στο άλσος είναι μικρότερο του 90% λόγω υπαρχουσών εγκαταστάσεων, τότε αυτό απαγορεύεται να μειωθεί με νέα έργα και αναπλάσεις. Για να πραγματοποιηθούν έργα σε άλσος πρέπει το ποσοστό πρασίνου αυτού να υπερβαίνει το 90%. Βέβαια, και ανεξαρτήτως εάν τα ποσοστά πρασίνου στο άλσος υπερβαίνουν τα παραπάνω όρια, οι υφιστάμενες υποδομές και εγκαταστάσεις δεν αποξηλώνονται εφόσον περιελήφθησαν στον αρχικό του σχεδιασμό ή εάν μεταγενεστέρως αυτού έλαβαν τις νόμιμες εγκρίσεις.
Στο παρόν άλσος, εφόσον τηρούνται τα παραπάνω όρια και μπορούν να πραγματοποιηθούν κάποια έργα, πλην φυσικά των φυτοτεχνικών και των αντιδιαβρωτικών, που δεν περιορίζονται από τα παραπάνω όρια, αυτά μπορεί να είναι:
  • Πεδία με παγκάκια, φωτισμό, πινακίδες και καλάθια απορριμμάτων.
  • Τοίχοι αντιστήριξης ή υποστήριξης για τη δημιουργία πλατωμάτων (προτιμώνται από πέτρα τέτοιοι τοίχοι, ενώ σε αυτούς δεν περιλαμβάνονται τα κορμοδέματα ή κορμοπλέγματα, που δεν υπόκεινται σε περιορισμό).
  • Υδραυλικές εγκαταστάσεις για την άρδευση, ύδρευση και πυρόσβεση, γεωτρήσεις, αρδευτικό σύστημα, δεξαμενές άρδευσης.
  • Έργα αποστράγγισης και παροχέτευσης των ομβρίων υδάτων ή έργα ανακύκλωσης των νερών.
  • Μονοπάτια χωρίς σκληρές επιστρώσεις, διάδρομοι ΑΜΕΑ, σκάλες, πλατύσκαλα, ποδηλατόδρομοι.
  • Κρήνες, καθιστικά ξύλινα τραπεζοκαθίσματα, κιόσκια, προστατευτικοί χαμηλοί φράχτες, που οριοθετούν την επιφάνεια πρασίνου για την προστασία του.
  • Αποθήκη έως 15 τ.μ. με φιλικά προς το περιβάλλον υλικά (κατά βάσιν πέτρα ή ξύλο).
  • Φυλάκιο εισόδου έως 10 τ.μ. με φιλικά προς το περιβάλλον υλικά (κατά βάσιν πέτρα ή ξύλο).\
  • ημόσιο WC έως 35 τ.μ., κατασκευασμένο από πέτρα.
  • Πυροφυλάκειο έως 15 τ.μ. κατασκευασμένο από ξύλο.
  • Μικρό λυόμενο περίπτερο (κυλικείο) έως 9 τ.μ.
  • Μετεωρολογικός κλωβός σύμφωνα με τις προδιαγραφές της μετεωρολογικής υπηρεσίας.
  • Κεντρικοί δρόμοι, αν απαιτούνται και οι συνθήκες του εδάφους το επιτρέπουν, στους οποίους θα κινούνται αυστηρά οχήματα της δασικής υπηρεσίας, της πυροσβεστικής υπηρεσίας και του οικείου ΟΤΑ.
  • Διαμορφωμένος υπαίθριος χώρος όχι μεγαλύτερος των 40 τ.μ. για τη συνέλευση κατοίκων και για περιβαλλοντική εκπαίδευση.

Το πράσινο που θα φυτευτεί θα περιλαμβάνει αυστηρά αυτόχθονα είδη ή είδη του μεσογειακού κλίματος, προσαρμοσμένα στις οικείες τοπικές και περιβαλλοντικές συνθήκες.

Στην Υπουργική Απόφαση δίδεται σε ξεχωριστό άρθρο (άρθρο 4) αναλυτικά το περιεχόμενο της διαχειριστικής μελέτης που θα συνταχθεί.
Για συντηρήσεις υφιστάμενων έργων και υποδομών, καθώς και για φυτοτεχνικές περιποιήσεις (κλαδέματα, αποκλαδώσεις, απομάκρυνση ξερών και κατακείμενων δένδρων), εργασίες που είναι εκτός πλάνου της διαχειριστικής μελέτης, δεν απαιτείται έγκριση της οικείας δασικής υπηρεσίας, αλλά απλά ενημέρωσή της για να παρίσταται με δασοφύλακα. Ενώ για την κοπή και απομάκρυνση υγιών δένδρων ή άλλης βλάστησης, που κρίνεται απαραίτητο ν’ απομακρυνθούν για λόγους ασφάλειας ή καλλίτερης αρχιτεκτονικής διαρρύθμισης του χώρου, απαιτείται έγκριση της οικείας δασικής υπηρεσίας.
Αναψυκτήριο σε άλσος απαγορεύεται, ενώ σε πάρκο επιτρέπεται μέχρι 120 τ.μ. μαζί με τον αύλειο χώρο.
Πρέπει εν προκειμένω να επισημανθεί ότι οι προδιαγραφές των διαχειριστικών μελετών πάρκων και αλσών κινούνται στο πνεύμα της ολιστικής διαχείρισης του αστικού πρασίνου, κάνοντας προβλέψεις για τη διασύνδεση των μορφών αστικού πρασίνου σε επίπεδο πόλης και τη συνδυαστική λειτουργία τους.
Με το παραπάνω κανονιστικό πλαίσιο που τέθηκε για τη διαχείριση των πάρκων και των αλσών της χώρας, που απορρέει από το αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο, καθορίστηκε η διαχείριση αυτών των χώρων υπό ένα καθεστώς λειτουργίας και εποπτείας που διέπεται από τις αρχές της συγκροτημένης διοίκησης και τους κανόνες της επιστήμης, καθώς οι εν λόγω χώροι αντιμετωπίζονται ως οικολογικές μονάδες εντός του αστικού ιστού με αναφορά στην κοινωνία, έχοντας περιβαλλοντικό πρόσημο και κοινωνική προσφορά.
Σας ευχαριστώ.




 και η Παρουσίαση του Κωνσταντίνου Τάτση Γεωπόνου