Μανώλης Καπάνταης
Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος
Εικόνα 1, από την τοποθεσία Wahid Akhtar Usmani
1. Πόλεις:
Σ’ αυτές ζει το 57% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Συμβάλλουν στο 80% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Αντιπροσωπεύουν το 75% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Μέχρι το 2050 οι μεγάλες πόλεις προβλέπεται να στεγάσουν το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού, ασκώντας ακόμη μεγαλύτερη πίεση στα οικοσυστήματα.
Καταναλώνουν το 75% της ενέργειας.
Ο μετασχηματισμός τους είναι καθοριστικός για την καταπολέμηση της Κλιματικής Αλλαγής και της απώλειας της βιοποικιλότητας. Η εξαιρετική σημασία των δέντρων και ο τρόπος χρήσης τους συντελούν για τη βελτίωση της ζωής στις πόλεις και στον Πλανήτη.
2. Δέντρα στις πόλεις με όμορφα χρώματα το φθινόπωρο
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα δέντρα είναι όλα όμορφα, αλλά υπάρχει μια ιδιαίτερα όμορφη εποχή το φθινόπωρο, όπου πολλά από αυτά μας δίνουν ένα όμορφο χρώμα, που δεν θα μπορούμε παρά να σταματήσουμε και να τα κοιτάμε. Ως ζωντανό έργο τέχνης, το πάρκο αλλάζει συνεχώς - ειδικά το φθινόπωρο. Λόγω των διακυμάνσεων της θερμοκρασίας και του φωτός, τα φύλλα σε διαφορετικά μέρη του πάρκου (μερικές φορές αυτά αναφέρονται ως «μικροκλίματα») υφίστανται την εποχιακή τους αλλαγή σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Οι έμπειροι δενδροκόμοι στο πάρκο φροντίζουν τα δέντρα καθημερινά, για να βρούμε το καλύτερο και πιο λαμπερό φύλλωμα.
Εικόνα 2, από την τοποθεσία José Luis Gamallo. Είδη δέντρων Liquidambar. Lagerstroemia indica. Acer freemanii. Jardines del Campo del Moro del Palacio Real de Madrid.
2.1. Ποια είναι τα δέντρα που έχουν τα πιο ελκυστικά χρώματα το φθινόπωρο;
Το φθινόπωρο είναι η εποχή που πολλά δέντρα αναδεικνύουν τα χρώματά τους σε όλο τους το μεγαλείο. Τα φύλλα αλλάζουν χρώμα πριν πέσουν, ανάλογα με το είδος τους, δίνοντάς μας ένα υπέροχο θέαμα για να δούμε. Δεν χάνουν όλα τα δέντρα τα φύλλα τους ( μόνο τα φυλλοβόλα δέντρα), κάποια τα διατηρούν όλο το χρόνο (τα αειθαλή δέντρα), υπάρχει και μια ακόμη κατηγορία δέντρων που τα φύλλα τους παραμένουν ξερά επάνω τους.
Είναι σημαντικό να λάβετε υπόψη αυτή την πτυχή στο σχεδιασμό κατά την επιλογή των δέντρων σας, ώστε να υπάρχει μια ορισμένη ισορροπία έστω και μεταξύ των ατόμων και των δύο τύπων. Και, φυσικά, πρέπει να ξέρεις ποια είδη αλλάζουν χρώμα το φθινόπωρο για να διαλέξεις τα δέντρα που αναδεικνύουν περισσότερο τα χρώματά τους αυτή την εποχή.
Μερικά από τα δέντρα που αναδεικνύουν περισσότερο τα χρώματά τους το φθινόπωρο είναι: ο Σφένδαμος ο Πλατανοειδής, η Ιπποαστανιά, ο Ψευδοπλάτανος, η Κοιλρευτερία, μεταξύ άλλων.
Εικόνα 3,4, από την τοποθεσία Imee Plurad Aljayeh RN
2.2. Δέντρα με κίτρινα φύλλα το φθινόπωρο
Τα δέντρα που ξεχωρίζουν για το κίτρινο χρώμα των φύλλων τους το φθινόπωρο είναι: Acer platanoides (Σφένδαμος ο Πλατανοειδής), ένα μεγάλο, ταχέως αναπτυσσόμενο δέντρο. Το δέντρο είναι φυλλοβόλο και έχει όμορφα κίτρινα φύλλα το φθινόπωρο, τα οποία είναι πράσινα την περίοδο της ανθοφορίας και συνοδεύονται από πολύ ελκυστικά κίτρινα άνθη».
Acer pseudoplatanus (Ψευδοπλάτανος), μεγάλο, ταχέως αναπτυσσόμενο δέντρο του οποίου τα πεντάλοβα φύλλα κιτρινίζουν το φθινόπωρο.
Aesculus hippocastanum (Ιπποκαστανιά): είναι πολύ μεγάλο δέντρο και διαδεδομένο σε όλο τον κόσμο. Τα φύλλα του είναι τεράστια και πράσινα μέχρι που το φθινόπωρο κιτρινίζουν όμορφο και έντονο.
Ginkgo biloba (Γκίνγκο, Δέντρο των παγόδων), όμορφο δέντρο ιθαγενές της Κίνας, στρογγυλό σχήμα, του οποίου τα φύλλα κιτρινίζουν το φθινόπωρο.
Koelreuteria paniculata (Κοιλρευτερία η θυσανώδης): δέντρο ανατολίτικης προέλευσης, φυλλοβόλο και μεσαίου μεγέθους. Τα άνθη και οι καρποί του λάμπουν όσο και η αλλαγή των φύλλων του σε κίτρινο το φθινόπωρο.
Liriodendron tulipifera(Τουλιπόδενδρο): ένα πολύ όμορφο δέντρο το φθινόπωρο χάρη στο κίτρινο χρώμα των φύλλων του, το μεγάλο του μέγεθος και τα αρχικά του σχήματα.
Punica granatum (Ροδιά): Δέντρα με κόκκινα ή χάλκινα φύλλα το φθινόπωρο Τα δέντρα που μας επιτρέπουν να απολαύσουμε τα όμορφα κόκκινα ή χάλκινα φύλλα τους κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου είναι:
Acer ginnala (Love Maple): είναι ένα μικρό δέντρο αλλά εξαιρετικής ομορφιάς χάρη στο φλοιό του και τα κόκκινα φύλλα του το φθινόπωρο.
Acer rubrum (Κόκκινος σφένδαµος): Μεγάλο, ταχέως αναπτυσσόμενο δέντρο του οποίου τα φύλλα γίνονται κόκκινα το φθινόπωρο.
Liquidambar styraciflua (Υγράμβαρη): είναι πολύ διακοσμητικό δέντρο λόγω του σχήματος των φύλλων του και του κοκκινωπού του χρώματος το φθινόπωρο.
Metasequoia glyptostroboides(Μετασεκόια η γλυπτοστροβοειδής, Φυλλοβόλος Sequoia): μεγάλο δέντρο ασιατικής προέλευσης του οποίου τα φύλλα αποκτούν όμορφο κόκκινο χρώμα πριν πέσουν.
Parrotia persica (Περσικό σιδερόξυλο): είναι ένα μοναδικό δέντρο καθώς τα φύλλα του περνούν από διάφορες αποχρώσεις του πράσινου, του κίτρινου και του κόκκινου.
Quercus palustris (Δρυς η έλλοβος): μεγάλο δέντρο μεσαίας ανάπτυξης του οποίου τα πράσινα φύλλα το φθινόπωρο γίνονται κόκκινα και μετά γίνονται χαλκού.
Quercus rubra (Κόκκινη βελανιδιά): είναι ένα από τα πιο χρησιμοποιούμενα δέντρα στους κήπους, αφού οι κόκκινοι τόνοι που αποκτούν τα φύλλα του το φθινόπωρο είναι εντυπωσιακοί. Εντυπωσιακούς σχηματισμούς δέντρων το φθινόπωρο στη χώρα μας, έχουμε από τα Πλατάνια και τις Λεύκες στις όχθες των ποταμών και των λιμνών. Αν και με την ασθένεια που προσβάλει τα πλατάνια, το μεταχρωματικό έλκος, αυτά έχουν αποδεκατιστεί. Στις πόλεις κυριαρχούν οι δεντροστοιχίες με τις Σοφόρες, Ψευδακίες, Μουριές κ.λ.π. που όμως πέφτουν θύματα της κακοποίησης από το κλάδεμα.
Εικόνα 5. Ιωάννινα!. Από την τοποθεσία flowmagazine.gr
2.3. Βασική φροντίδα των δέντρων το φθινόπωρο
Το φθινόπωρο είναι σημαντικό να φροντίζουμε τα δέντρα μας ώστε να περνούν τους πιο κρύους μήνες του χρόνου σε καλές συνθήκες. Είναι μια σημαντική περίοδος για να ποτίζετε, να λιπαίνετε και να κλαδεύετε τα δέντρα σας όπως απαιτείται από κάθε είδος. Το φθινόπωρο, το καθαριστικό κλάδεμα είναι πολύ συνηθισμένο για να καθαρίσουμε τα δέντρα μας αφαιρώντας φύλλα, ξερά κλαδιά και ξερά άνθη. Είναι επίσης ιδανική εποχή για να λιπάνετε τα δέντρα σας με τα κατάλληλα λιπάσματα και λιπάσματα για κάθε είδος και να ποτίζετε πάντα άφθονο μετά τη λίπανση. Αυτές οι φροντίδες θα εξασφαλίσουν ότι τα δέντρα σας θα περάσουν το φθινόπωρο και το χειμώνα σε άριστη κατάσταση.
3. Το φθινόπωρο τα δέντρα αλλάζουν χρώμα και όχι σχήμα τους
Εικόνα 6. Η Φωτογραφία τραβήχτηκε 29 Οκτωβρίου/22 @ Fifty Point, Grimsby, Ontario/Ginette Kew/Canadian Landscapes
Εικόνα 7. Από την τοποθεσία Μ. Καπάνταης
Εκεί συσσωρεύει τα αποθέματά του για να βλαστήσει την άνοιξη, έτσι όμως όπως ενεργούμε αποδυναμώνεται.
Σε έναν κόσμο παράλληλο με την εξελικτική ανάπτυξη της αρχιτεκτονικής των δέντρων, οι αλυσίδες ακονίζονται, ακούγεται ο διαπεραστικός ήχος του συντονισμού των μηχανών του αλυσοπρίονου και οργανώνονται οι ταξιαρχίες κλαδέματος, ενώ υπάρχουν ακόμα δέντρα με χρυσά φύλλα τους, που συνεχίζουν να εκπλήσσουν πριν πέσουν στο έδαφος.
Σε αντίθεση με τα δέντρα, τα Δημαρχεία και οι προδιαγραφές φροντίδας δεν έχουν εξελιχθεί εδώ και δεκαετίες (στη χώρα μας στους Δήμους δεν υπάρχουν ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΛΑΔΕΜΑΤΟΣ ΔΕΝΤΡΩΝ).
Το φθινόπωρο γίνεται το κλάδεμαι.
«Γιατί;» ρωτούν κάποιοι.
«Πάντα γινόταν», απαντούν, «είναι παράδοση».
Αλλά το ίδιο και ο κανιβαλισμός, αλλά ευτυχώς εξαφανίστηκε. Εδώ εμφανίζεται ενός λεπτού σιγή γιατί τα δέντρα δεν χρειάζονται κλάδεμα. Μόνο λίγα από αυτά που διατρέχουν κίνδυνο, το χρειάζονται. Αν εμφανιστεί ένα σάπιο πλοίο, βυθίζεται ο στόλος;
Υπάρχουν αποφάσεις όπως το κλάδεμα που εκτελούνται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη δεδομένα. Γνωρίζουμε τα οφέλη που μας προσφέρουν τα δέντρα: τα φύλλα τους διατηρούν τους ρύπους στην τραχιά επιφάνειά τους, διατηρούν και μετατρέπουν το διοξείδιο του άνθρακα που παράγεται από τη βιομηχανία και την καθημερινή ζωή μας σε οξυγόνο αποκατάστασης, διατηρούν επίσης το νερό των πλημμυρών, φιλοξενούν τα πουλιά που φωτίζουν τον εγκλεισμό μας και μας χαλαρώνουν στους χώρους πρασίνου στους κήπους. Εν μέσω της πανδημίας, γινόταν λόγος για βιοφιλία, για βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας των ανθρώπων αν έμεναν κοντά σε δάσος, πέτρες, φυτά, τουλάχιστον σε κήπο ή άλσος. Ας ακούσουμε τους γιατρούς και τους επιστήμονες, γιατί βλέπουμε ο ένας τον άλλον με φθόνο; Γιατί τα νοσοκομεία που βρίσκονται στη μέση ενός άλσους;
Ξαφνικά λοιπόν, χωρίς να ξέρουμε πώς ακριβώς, ξεκινάει ένας κινητήρας και, όπως σε ταινία τρόμου, ξεκινούν τα αλυσοπρίονα. Ανεβασμένοι στα καλάθια των γερανών οι κηπουροί φτάνουν στο φύλλωμα της κόμης του δέντρου. Τα κλαδιά γεμάτα φύλλα πέφτουν, το ένα μετά το άλλο, με ένα γδούπο στο έδαφος. Αυτά τα φύλλα που μας βοηθούν να αναπνέουμε συλλέγονται και συνθλίβονται, όπως τα κλαδιά που χάνουν οφέλη και υγεία.
Αυτή η δενδρώδης αρχιτεκτονική που ερεύνησε ο βοτανολόγος Francis Hallé εξαφανίζεται. Το κλάδεμα αφήνει το δέντρο χωρίς μέλλον: οι μύκητες ξεκινούν τις διαδικασίες αποσύνθεσης του ξύλου, εμφανίζονται κοιλότητες σε κορμούς και κλαδιά και αυξάνεται ο κίνδυνος μελλοντικής πτώσης των κλαδιών που θα μπορούσαν έτσι να προκαλέσουν τραυματισμό. Μετά από το πρώτο κλάδεμα μπαίνεις σε έναν φαύλο κύκλο: κλάδεμα, σήψη, πτώσεις, κλάδεμα...
Το κλάδεμα μπορεί να είναι απαραίτητο κατά καιρούς: για ένα κλαδί ή ένα δέντρο που σαπίζει σε κάποιο δρομο, στην περιοχή διέλευσης των πεζών, η για τα κλαδιά που καλύπτουν τους φανοστάτες, για τα ξερά κλαδιά που βρίσκοναι πάνω από παγκάκια ή για την διαμόρφωση ενός παλιού υπερβολικά η κακοκλαδεμένου δέντρου. Τα κλαδέματα πρέπει να εκτελούνται από εξειδικευμένους επαγγελματίες και να κατευθύνονται από επιστήμονες γεωτεχνικούς δενδροκόμους. Πρέπει να καθίσετε και να συλλογιστείτε, αν είναι δυνατόν να θαυμάσετε ένα δέντρο σχεδόν χωρίς κλάδεμα.
Σκεφτείτε και πείτε: τι ομορφιά.
4. 15 Καλοί λόγοι για να μην κλαδέψεις ένα δέντρο
"Υπάρχει μια παλιά πεποίθηση που λέει ότι είναι ΟΚ για ένα δέντρο να το κλαδέψεις. " Όχι: Όταν κλαδεύουμε ένα δέντρο, είναι μόνο για τις δικές μας ανάγκες.
΅΅Το καλύτερο πράγμα που μπορείς να κάνεις σε ένα δέντρο είναι να μην το αγγίξεις και να του δώσεις χώρο», λέει η καθηγήτρια Jeanne Millet, Τμήμα Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ. (Ηγείται της αρχιτεκτονικής δέντρων στο Ινστιτούτο Έρευνας Φυτικής Βιολογίας για περισσότερα από 20 χρόνια.)
5. Το κλάδεμα, είναι μια μόνιμη απειλή για την ασθενική Πράσινη Υποδομή στις πόλεις μας
Εικόνα 8. Από την τοποθεσία El Desmoche de Árboles Urbanos, una amenaza permanente a la Infraestructura Verde de Latinoamérica
Όσο περνούν τα χρόνια, οι επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής γίνονται όλο και πιο αισθητές σε όλες τις πόλεις του κόσμου. Η διακυβερνητική ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), δήλωσε στην τελευταία της έκθεση ότι: «Βρισκόμαστε σε μια αποφασιστική στιγμή για να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία τη μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας: την Κλιματική Αλλαγή».
Σε αυτό το πλαίσιο της παγκόσμιας κλιματικής έκτακτης ανάγκης, οι σημερινές πόλεις αποτελούν μέρος του προβλήματος και ταυτόχρονα είναι οι πιο ευάλωτες περιοχές, αν και κάποιες, περισσότερες από άλλες για διαφορετικούς όμως λόγους. Ένας από αυτούς τους λόγους είναι η ασθενική πράσινη υποδομή που έχουν οι πόλεις στη χώρα μας (Αθήνα 2,4%), και πιο συγκεκριμένα η χαμηλή κάλυψη από τα αστικά δέντρα, η οποία είναι ανεπαρκής για τον μετριασμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, για τις επιπτώσεις των αστικών θερμικών νησίδων στην υγεία των ανθρώπων ή από τις επιπτώσεις των πλημμυρών, μεταξύ των άλλων, που προκαλούν εκατομμύρια θανάτων κάθε χρόνο στον κόσμο.
Αυτή η χαμηλή πράσινη κάλυψη είναι προϊόν σε πολλές περιπτώσεις απροσεξίας (μη γνώσης) των αρχών, τόσο της κεντρικής διοίκησης όσο και της τοπικής αυτοδιοίκησης για αυτό το θέμα, που γενικά κρύβονται πίσω από την έλλειψη πόρων που τους εμποδίζουν για την ανάπτυξη και τη σωστή διατήρηση του πρασίνου των πόλεων. Όμως, παρά όλα αυτά τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσουν από τις τοπικές διοικήσεις, τα δέντρα στις πόλεις της χώρας μας θεωρούνται πολύτιμη φυσική κληρονομιά για τους πολίτες, λαμβάνοντας υπόψη τα αναρίθμητα οφέλη που παρέχουν για το περιβάλλον, για την υγεία και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, οι υποδομές του αστικού πράσινου, τα δέντρα, ακρωτηριάζονται βάναυσα από τους ίδιους τους πολίτες, μαζί με τις αρχές πολλές φορές. Γιατί αυτό συμβαίνει πιο έντονα στους Δήμους της χώρας μας από ό,τι σε άλλα μέρη της Ευρώπης. Συμβουλευτήκαμε για το θέμα αυτό από τη βιβλιογραφία αλλά και από τους ειδικούς, από διάφορες χώρες σχετικά με αυτήν την επιβλαβή δασοκομική πρακτική, που είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στην περιοχή μας (στη χώρα μας δεν υπάρχουν ΠΡΟΤΥΠΑ για το κλάδεμα και για εργασίες στα δέντρα).
Εικόνα 9. Από την τοποθεσία Peter Lustig
5.1. Κλάδεμα: αναπόφευκτη πρακτική στη διαχείριση αστικών δέντρων
Στα δέντρα, καθώς είναι τα μεγαλύτερα φυτά, το κλάδεμα έχει άμεση επίδραση στην υγεία τους, γι' αυτό οι ειδικοί της δενδροκομίας έχουν ορίσει τεχνικές κλαδέματος που έχουν επικυρωθεί από τους αρμόδιους οργανισμούς ως ΤΕΧΝΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΚΛΑΔΕΜΑΤΟΣ (στις χώρες της Ευρώπης, εκτός της Ελλάδας, Τεχνικά Πρότυπα για Εργασίες στο Δέντρο (Σύνδεσμος για δωρεάν λήψη http://www.europeanarboriculturalstandards.eu), συμβουλεύοντας όσους το εκτελούν, να το περιορίζουν στην ελάχιστη πιθανή περικοπή των κλαδιών, ώστε να προκαλούν τη μικρότερη ζημιά. Διαφορετικά, το υπερβολικό κλάδεμα μπορεί να προκαλέσει μη αναστρέψιμη ζημιά στη ζωή του δέντρου.
Σε τεχνικό επίπεδο, υπάρχει ευρεία συναίνεση σχετικά με τις τεχνικές κλαδέματος που πρέπει να χρησιμοποιούνται στα αστικά δέντρα, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες που εμφανίζονται συνήθως σε οποιαδήποτε πόλη στον κόσμο, που είναι πολύ διαφορετικές από αυτές του φυσικού περιβάλλοντος που αυτά αναπτύσσονται.
Ενώσεις και συντεχνίες δενδροκόμων και επαγγελματιών της περιοχής, όπως η International Society of Arboriculture (ISA), η Spanish Association of Arboriculture (AEA) ή και άλλες αντίστοιχες Ευρωπαϊκών χωρών, δημοσιεύουν συχνά τεχνικό υλικό με στόχο τη σωστή διαχείριση των αστικών δέντρων, με ιδιαίτερη έμφαση στην διαδικασίες κλαδέματος. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι υπάρχει μεγάλος όγκος ερευνών για τη διαχείριση των αστικών δέντρων, όλη αυτή η γνώση αποτυγχάνει να διαπεράσει τους πολίτες ή τους δημόσιους λειτουργούς (αιρετούς, γεωτεχνικούς και εργατοτεχνικό προσωπικό) που είναι υπεύθυνοι για τη διατήρηση και διαχείριση των χώρων πρασίνου και των δέντρων της πόλης, προκαλώντας πλήρη σύγχυση στους πολίτες σχετικά με το τι, η το πότε και το πώς πρέπει να κλαδεύουμε.
Εικόνα 10 . Από την τοποθεσία El Desmoche de Árboles Urbanos, una amenaza permanente a la Infraestructura Verde de Latinoamérica
Σε αυτη τη σύγχυση και τη θολούρα στην οποία βρίσκονται πολλές κοινότητες, από τη μια υπάρχουν οι υπερασπιστές του πράσινου, που αμφισβητούν κάθε μορφή κλαδέματος που γίνεται στα δημόσια αστικά δέντρα, υποστηρίζοντας ότι δεν χρειάζεται να κλαδεύονται στον φυσικό τους χώρο. και από την άλλη, υπάρχουν οι υπερασπιστές των κακών πρακτικών, που δικαιολογούν το είδος του υπερβολικού ή ακρωτηριαστικού κλαδέματος με βάση τις πιθανές τυχόν ζημιές που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τα δέντρα όταν πέσουν ή τα κλαδιά τους, κατά τις περιόδους έντονων καιρικών φαινομένων με βροχές ή χιονόπτωση η επικράτηση ισχυρών ανέμων. Σε αυτή τη διαμάχη συμφερόντων η απόψεων, το υπερβολικό κούρεμα της κόμης ή το κλάδεμα ήταν η κυρίαρχη πρακτική στη διαχείριση των δέντρων μας στις πόλεις της χώρας μας.
5.2. Είναι η λύση της αφαίρεσης της κορυφής (το topρing) για την ορθή διαχείριση του κινδύνου από τα αστικά δέντρα;
Η συμβουλή τριών ειδικών ξεχωριστά, οι οποίοι συμφωνούν στο ότι το topping η η αφαίρεση της κορυφής, σίγουρα δεν είναι η λύση.
Από το Περού είναι, ο Δασολόγος Μηχανικός και πιστοποιημένος δενδροκόμος, Juany Durand, ο οποίος μας εξηγεί ότι ίσως για μερικούς ανθρώπους, η αφαίρεση της κορυφής θα μπορούσε να είναι μια άμεση λύση, αλλά σύμφωνα με τη γνώμη του σαν επαγγελματίας, αυτό το είδος πρακτικής παράγει το αντίθετο: «Προκαλεί ανεπανόρθωτη ζημιά και το αντίθετο αποτέλεσμα από το αναμενόμενο, αφού συμβάλλει στην αύξηση του κινδύνου στα αστικά δέντρα».
Παρόμοια άποψη έχει και ο Μεξικανός βιολόγος Pablo García, ο οποίος είναι επίσης πιστοποιημένος δενδροκόμος από τον ISA, ο οποίος επισημαίνει ότι «η αφαίρεση της κορυφής είναι μια πρακτική που αυξάνει τον κίνδυνο, καθώς προκαλεί ανεπανόρθωτη ζημιά στα δέντρα μας, τα παραμορφώνει και τα καταστρέφει. Από το σημείο αυτό, αυτά δεν επιστρέφουν ποτέ στο να είναι το ίδιο ζωντανά οντα όπως ήταν». Ο García εξηγεί ότι τα δέντρα, μετά από το υπερβολικό κλάδεμα, όπως η αφαίρεση της κορυφής, αντιδρούν με πολύ ιδιαίτερο τρόπο για να επιβιώσουν από την επιθετικότητα και παράλληλα το κοινό λανθασμένα ερμηνεύει αυτή την πρακτική, ως αύξηση του σθένους του. «Μετά από την αφαίρεση της κορυφής, το δέντρο προσπαθεί να αντισταθμίσει γρήγορα την απουσία φύλλων και δημιουργεί από αντίδραση ξύλωδεις βλαστούς, που δεν είναι καλά διαμορφωμένοι δομικά, γι' αυτό μεγαλώνουν γρήγορα και κάνει αυτά τα κλαδιά να γίνουν κίνδυνος για τους περαστικούς», όπως μας είπε.
Η επαγγελματική διαχείριση των αστικών δέντρων, πιο απαραίτητη από ποτέ στο τρέχον σενάριο έκτακτης ανάγκης για το κλίμα, απαιτεί τεχνικές ικανότητες που επιτρέπουν τη μόνιμη αξιολόγηση της υγείας του αστικού πρασίνου και ιδιαίτερα των δέντρων και των συναφών κινδύνων, αντί να ξεριζώσουμε ολόκληρη την κόμη των δέντρων. «Το topping η αφαίρεση της κορυφής γενικά, δεν διαχειρίζεται τίποτα, εξαλείφει ένα άμεσο πρόβλημα, όχι όμως έναν κίνδυνο», μας λέει κατηγορηματικά η María Alejandra Di Fabio, Γεωπόνος μηχανικός και Δικηγόρος από το Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες, της Αργεντινής. Ως επαγγελματίας επισημαίνει ότι, η πορεία που πρέπει να ακολουθηθεί για την επαρκή διαχείριση του κινδύνου από τα αστικά δέντρα, πρέπει να βασίζεται στη γνώση και την έρευνα, που είναι πολύ διαφορετική από ό,τι συμβαίνει σήμερα σε μεγάλο μέρος των πόλεων της χώρας μας. «Πρέπει να ληφθούν υπόψη διαφορετικές μεταβλητές για την κατασκευή μιας μήτρας που θα μας επιτρέπει να λαμβάνουμε αποφάσεις, μεταξύ των οποίων αυτές που αφορούν το ίδιο το δέντρο (βιολογικά, φυσικά ζητήματα), το περιβάλλον όπου βρίσκεται, τις κλιματικές συνθήκες που προφανώς αλλάζουν , και τους στόχους ή τα «δυνητικά θύματα» ενός προβλήματος από τα δέντρα».
Το να πείσουμε οι επαγγελματικοί και επιστημονικοί φορείς, τις διοικήσεις των Δήμων, αλλά και κεντρικά την ΚΕΔΕ για να πάρουν πρωτοβουλίες για να αναπτύξουν την επαγγελματική διαχείριση των δημόσιων δέντρων, φαίνεται αυτό να είναι αδύνατο να επιτευχθεί στις πόλεις της χώρας μας, λόγω του υψηλού σχετικού κόστους που αυτό συνεπάγεται. Για το λόγο αυτό, συμβουλευτήκαμε από τρεις ειδικούς για αυτά τα ζητήματα, εάν ο οικονομικός παράγοντας των Δήμων, επηρεάζει τις κακές πρακτικές απέναντι στα αστικά δέντρα.
Εικόνα 11 . Από την τοποθεσία El Desmoche de Árboles Urbanos, una amenaza permanente a la Infraestructura Verde de Latinoamérica
5.3. Αν ο μικρός η περιορισμένος προϋπολογισμός για το πράσινο των Δήμων, εμποδίζει τη σωστή διαχείριση των αστικών δέντρων;
Αντιμέτωποι με μια ερώτηση που φαίνεται να έχει και μια προφανή απάντηση, σύμφωνα με τη γνώμη των ερωτηθέντων, η έλλειψη πόρων είναι ένας παράγοντας που έχει πολύ σχετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη κακών πρακτικών. και παρόλο που επισημαίνει ότι για την πλειοψηφία υπάρχει συσχέτιση, μεταξύ της έλλειψης προϋπολογισμού και της κακής διαχείρισης, επισημαίνουν όμως ότι υπάρχουν και άλλες πτυχές που είναι ακόμη πιο καθοριστικές, όπως η αμελής διαχείριση των πόρων, που είναι περισσότερο σημαντική από την έλλειψη αυτών, και ακόμη είναι η έλλειψη ενδιαφέροντος από τις Διοικήσεις των Δήμων για την πρόσληψη έμπειρων επαγγελματιών δενδροκόμων, καθώς και η πρακτική πιστοποίησης του υπάρχοντος επιστημονικού και εργατοτεχνικού προσωπικού, της Υπηρεσίας Πρασίνου των Δήμων.
«Αυτή η πρακτική κλαδέματος (topping) μακροπρόθεσμα, είναι ακόμη πιο ακριβή, αφού με αυτήν είναι απαραίτητο να γίνει περισσότερη συντήρηση του δέντρου», λέει ο García. Αρκετοί συγγραφείς επιστημονικών δημοσιεύσεων, όπως οι Campanella et al. (2008), Fazio and Krumpe (1999), Close et al. (2001) και Zakaria (2012), δείχνουν ότι οι ιδιώτες ιδιοκτήτες ή οι δημόσιες διοικήσεις επιλέγουν αυτές τις κακές πρακτικές κλαδέματος λόγω έλλειψης εμπειρίας, γνώσης και επίγνωσης των αρνητικών επιπτώσεων που προκαλούν στα δέντρα.
Ο Περουβιανός δενδροκόμος Juany Durand κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, επισημαίνοντας ότι παρόλο που ο δημοτικός προϋπολογισμός επηρεάζει τη χρηστή διαχείριση, είναι απαραίτητο να επενδύσουμε στον επαγγελματισμό ή στην εκπαίδευση του αρμόδιου προσωπικού πρασίνου.
«Ο προϋπολογισμός που διατίθεται για την Διαχείριστη των Αστικών Δέντρων εξαρτάται από τον κάθε Δήμο, αφού δεν λαμβάνουν όλοι το ίδιο οικονομικό κονδύλι στον προϋπολογισμό για το σκοπό αυτό, και αυτή η διαφορά μπορεί να οδηγήσει σε βέλτιστη διαχείριση ή κακή διαχείριση. Ένας μεγαλύτερος οικονομικά προϋπολογισμός σημαίνει, πρόσληψη καλύτερα εκπαιδευμένου προσωπικού, επένδυση σε εξοπλισμό αξιολόγησης και καλύτερα εργαλεία και κάθε μορφής εξοπλισμό γενικότερα». Ωστόσο, σημειώνει ότι «η ύπαρξη μεγαλύτερου οικονομικά προϋπολογισμού δεν συνεπάγεται πάντα επαρκή διαχείριση», υποδηλώνοντας ότι η γνώση είναι το κλειδί.
Η Di Fabio συμφωνεί ότι η οικονομική ανισότητα μεταξύ των τοπικών αυτοδιοικήσεων, εμποδίζει τις πόλεις με λιγότερους πόρους να έχουν εκπαιδευμένους επαγγελματίες σε αυτόν τον τομέα. «Η περιοχή μας είναι μια μεγάλη αντίθεση των άκρων. Μεγάλες πόλεις με ακραίους προϋπολογισμούς για την «πράσινη υποδομή» της πόλης που δημιουργεί μεγάλες επιχειρηματικές ευκαιρίες, που δεν χρησιμοποιούνται πάντα σωστά και από την άλλη, μικρές πόλεις ή πόλεις όπου πρέπει να επιλέξεις αν θα επενδύσεις σε αστικά δέντρα ή στη δημόσια υγεία ή την υγιεινή, και αγνοώντας ότι αν δράσεις στα δέντρα, θα ωφεληθεί και η υγεία και η υγιεινή», μας λέει από το Μπουένος Άιρες. Υπό αυτή την έννοια, η ύπαρξη στελεχών του δημοσίου με ελάχιστες ή καθόλου τεχνικές γνώσεις σχετικά με τα αστικά δέντρα είναι ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους οι Δήμοι και οι Περιφέρειες καταστρέφουν τη δενδρώδη κληρονομιά των πόλεων τους, γι' αυτό και ως επιτακτική ανάγκη θεωρούμε την πρόσληψη εκπαιδευμένων επαγγελματιών από την τοπική αυτοδιοίκηση.
Έτσι το θέτει ο Πάμπλο Γκαρθία, ο οποίος είναι επίσης δημόσιος λειτουργός της κυβέρνησης της Γκουανταλαχάρα, και μας λέει ότι η μη επένδυση στην πρόσληψη επαγγελματιών με γνώσεις στη διαχείριση αστικών δέντρων (δενδροκομία) σε βασικές θέσεις για τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, καθιστά την κατανομή των πόρων με μη ευφυή τρόπο. «Ο οικονομικός πόρος είναι απαραίτητος για την εκτέλεση επιχειρησιακής διαχείρισης, για παράδειγμα, κλάδεμα, κοπή επικίνδυνων δέντρων, μεταφυτεύσεις, φυτοπροστασία, λίπανση, αγορά εξοπλισμού, μεταξύ άλλων, αλλά θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιείται και για την εκπαίδευση του προσωπικού, στα συνεργεία πρόσληψης κ.λ.π.¨΅
5.4. Η αφαίρεση της κορυφής επηρεάζει την υγεία των δέντρων
Τα αστικά δέντρα, λόγω της απλής τους κατάστασης διαβίωσης σε δομημένο περιβάλλον, υπόκεινται σε διάφορες συνθήκες πίεσης, μία από τις οποίες είναι το υπερβολικό κλάδεμα της κόμης τους. Διάφορες επιστημονικές έρευνες υποστηρίζουν τις σοβαρές ζημιές που προκαλούνται από τον ακρωτηριασμό των δέντρων, οι Kosmala, et. al (2008) δείχνει ότι, η απώλεια του 55% της κόμης ορίζεται ως μηχανική βλάβη σε κρίσιμο επίπεδο και μια περαιτέρω μεγαλύτερη μείωση οδηγεί σε τέτοια αποδυνάμωση, που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δομική ακεραιότητα του δέντρου, αντιπροσωπεύοντας κίνδυνο αστοχίας η βλάβης. Ενώ η έρευνα των Dujesiefken και Stobbe (2002) προτείνει ότι το κλάδεμα που δημιουργεί πληγές με διάμετρο μεγαλύτερη από 5 και 10 cm (δέντρα με χαμηλό και υψηλό δυναμικό διαμερισματοποίησης, αντίστοιχα) είναι ένας σημαντικός παράγοντας αποχρωματισμού, φθοράς και ανάπτυξης κοιλοτήτων, αποδυναμώνοντας τη μηχανική τους αντίσταση και αύξηση του επιπέδου κινδύνου για ανθρώπους και περιουσίες. Γι' αυτό οι Hamzan et al. (2021) ορίζουν αυτούς τους τύπους επιθετικού κλαδέματος ως έναν τύπο «ακούσιου βανδαλισμού».
Σχετικά με την υγεία των δέντρων, η Ντι Φάμπιο μας λέει ότι: «Το κλάδεμα είναι μια πρακτική που δεν δίνει στο δέντρο τη δυνατότητα μιας υγιούς ανάκαμψης.
Λόγω των βιολογικών του χαρακτηριστικών, το δέντρο έχει την τάση να αναπτύσσει πολλούς βλαστούς στο σημείο κοπής της κόμης, αυτοί θα είναι αδύναμοι και δεν θα έχουν σωστή συγκράτηση από το μεγαλύτερο κλαδί ή από τον κορμό που το στηρίζει, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες μελλοντικών θραύσεων και καταπτώσεων τους».
Εικόνα 12 . Μετά από μια αφαίρεση της κορυφής, το δέντρο παράγει έναν υπερβολικό αριθμό μακριών, αδύναμων κλαδιών που αυξάνουν τον κίνδυνο. Από την τοποθεσία El Desmoche de Árboles Urbanos, una amenaza permanente a la Infraestructura Verde de Latinoamérica
Από την άλλη πλευρά, το μεγάλο μέγεθος των τεμαχίων (βλαστών) που παράγονται γενικά μετά από την αφαίρεση της κορυφής, σημαίνει ότι χρειάζονται αρκετά χρόνια για να κλείσει το τραύμα του δέντρου, εκθέτοντας το σε παρασιτικές μυκητιασικές λοιμώξεις που αποσυνθέτουν το ξύλο και εξασθενούν τη φυσική αντίσταση των δέντρων, Suchocka et al., 2014).
«Το δέντρο χάνει τη φυσική του δομή, η οποία, με φυσικό μηχανισμό, αντισταθμίζει κάθε κλαδί με ένα άλλο, με φυσικό και υπέροχο τρόπο, δίνοντάς του τη σταθερότητα και λεπτότητα ευελιξίας για κάθε είδος.Η αφαίρεση της κορυφής προκαλεί την απώλεια μεγάλου αριθμού κλαδιών και πράσινων φύλλων που είναι απαραίτητα για τη θεμελιώδη λειτουργία του, τη φωτοσύνθεση, με την οποία παίρνει άνθρακα από την ατμόσφαιρα και τον αποθηκεύει στα φύλλα, το ξύλο και τις ρίζες του που του επιτρέπουν να συνεχίσει να αναπτύσσεται και να παραμένει σταθερό και υγιές. Ένα δέντρο κλαδεμένο που του έχει αφαιρεθεί η κορυφή, είναι ένα δέντρο σε κίνδυνο και θέτει σε κίνδυνο τα γειτονικά δέντρα», λέει η Di Fabio.
Ο Juany Durand, ο οποίος επίσης προεδρεύει της Περουβιανής Ένωσης Δενδροκομίας και Αστικής Δασοκομίας, σχολιάζει ότι τα αποτελέσματα του επιθετικού κλαδέματος στα δέντρα συνήθως χρειάζονται πολύ χρόνο, προκαλώντας αργή αποσύνθεση του ξύλου που συχνά οδηγεί σε θάνατο το δέντρο μετά από αρκετά χρόνια. «Είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ότι πρόκειται για μια διαδικασία που διαρκεί πολύ, σε ορισμένα δε είδη δέντρων (μήνες ή και χρόνια). Εξαιτίας αυτού, πολλοί άνθρωποι δεν συνδέουν τη φθορά ενός δέντρου με την αφαίρεση της κορυφής του, αλλά την αποδίδουν σε άλλες αιτίες. Και σε άλλες περιπτώσεις, όταν το δέντρο δεν πεθαίνει, παράγει βλαστούς που είναι ως επί το πλείστον ασταθείς και κακώς στερεωμένοι στον κορμό στην περιοχή όπου πραγματοποιήθηκε η αφαίρεση της κορυφής του. Έτσι, όταν αυτές οι εστίες αρχίσουν να πυκνώνουν, γίνονται δυνητικά επικίνδυνες».
Από την πλευρά του, ο García διερευνά τις αιτίες για τις οποίες τα δέντρα εξασθενούν μετά από κλαδέματα, προκαλώντας τη διακοπή της λεπτής φυσιολογικής ισορροπίας του δέντρου: «Ας θυμηθούμε ότι η εξατμισοδιαπνοή, η αναπνοή και η φωτοσυνθετική παραγωγή συμβαίνουν στα φύλλα, επομένως, μειώνοντας έτσι την ποσότητα της μάζας των φύλλων κάνει το δέντρο να βλέπει την ανάγκη να καταφύγει στην αποθήκη ενέργειας. μειώνεται η ποσότητα της. Γι' αυτό υπάρχουν δέντρα που ανακάμπτουν και άλλα όχι. Είναι σαν να τους αφαιρείς ένα μέρος των πνευμόνων με το οποίο αναπνέουν».
Εικόνα 14 . Από την τοποθεσία El Desmoche de Árboles Urbanos, una amenaza permanente a la Infraestructura Verde de Latinoamérica
5.5. Ο άμεσος αντίκτυπος του ακρωτηριασμού των δέντρων στους ανθρώπους της πόλης
Η επίδραση της απώλειας της πράσινης κάλυψης στις πόλεις, λόγω της καταστροφής των δημόσιων δέντρων, έχει ένα πεδίο που υπερβαίνει την υγεία των δέντρων, εμπλέκοντας τη δημόσια υγεία. Οι Twohig και Jones (2018), στη συστηματική μελέτη ανασκόπησης και μετα από την ανάλυση τους, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η έκθεση σε χώρους πρασίνου σχετίζεται με πολλά οφέλη για την υγεία, αποδεικνύοντας την ευεργετική επιρροή που έχει το πράσινο σε ένα ευρύ φάσμα αποτελεσμάτων υγείας, όπως η μειωμένη κορτιζόλη του σάλιου, του καρδιακού ρυθμού, η διαστολική αρτηριακή πίεση, η HDL χοληστερόλη, ο μειωμένος κίνδυνος πρόωρου τοκετού, ο διαβήτης τύπου ΙΙ, το άσθμα, η θνησιμότητα και η αυξημένη αυτοαναφερόμενη συχνότητα καλής υγείας, μεταξύ άλλων παροχών.
Ενώ οι Becker & Browning (2021) έδειξαν ότι όσο πιο πράσινες είναι οι αστικές γειτονιές, τόσο λιγότερα χρήματα ξοδεύουν οι άνθρωποι σε είδη που σχετίζονται με την υγεία (λιγότεροι άνθρωποι έχουν έννοιες που σχετίζονται με την υγεία).
Η Di Fabio σχολιάζει ότι, από περιβαλλοντική άποψη, «τα δέντρα είναι ικανά, μέσω της φωτοσύνθεσης, να πάρουν άνθρακα από την ατμόσφαιρα και να τον μετατρέψουν σε οξυγόνο O2 ελεύθερο στο περιβάλλον, επιπλέον να διατηρούν μεγάλο μέρος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και μεταβολίζουν τοξικές ενώσεις από τον αέρα και το έδαφος, επομένως, η απώλεια πράσινης μάζας που προκύπτει από την αφαίρεση της κορυφής του δέντρου αντανακλάται άμεσα στην υγεία του πληθυσμού», και προσθέτει ότι η κακή διαχείριση των δημόσιων δέντρων έχει επίσης άμεσο αντίκτυπο στις κοινωνικοπολιτιστικές πτυχές του πληθυσμού, για την απλή απόλαυση της ύπαρξης κάτω από ένα πράσινο τοπίο που ο καθένας κατέχει, «είτε για να συναντηθούν κάτω από τη σκιά τους για να παίξουν, να διαβάσουν, να ξεκουραστούν, να έχουν ένα σνακ, να κουβεντιάσουν ...».
Τα αστικά δέντρα, ως τα μεγαλύτερα συστατικά της Πράσινης Υποδομής, παράγουν μια σειρά από υπηρεσίες οικοσυστήματος προς το περιβάλλον, όπως καθαρισμός αέρα, ρύθμιση μικροκλίματος, εξοικονόμηση νερού, μεταξύ άλλων, αλλά παράγουν επίσης άμεσα οφέλη στους ανθρώπους, όπως η βελτίωση της αστικής αισθητικής, η μείωση της εγκληματικότητας, η αύξηση της αξίας των ακινήτων και η καλύτερη δημόσια υγεία, επομένως, η κακή διαχείριση ή η καταστροφή τους εμποδίζει τους πολίτες να επωφεληθούν από αυτές τις υπηρεσίες.
«Ο πρώτος αρνητικός αντίκτυπος που προκαλείται από την αφαίρεση της κορυφής των δέντρων στην ποιότητα ζωής είναι η απώλεια της αισθητικής των δέντρων και, κατά συνέπεια, της πόλης. Οι ακόλουθες αρνητικές επιπτώσεις είναι πιο δραστικές, αλλά συμβαίνουν σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ένα δέντρο με αφαίρεση της κορυφής του δεν είναι πλέον ένα υγιές δέντρο, επομένως παρέχει λιγότερο ή καθόλου όφελος και πολλά από αυτά γίνονται δυνητικά επικίνδυνα δέντρα», λέει ο Juany, από το Περού.
5.6. Η απώλεια της αισθητική στις πόλεις, από τα χρώματα του φθινοπώρου, με το κλάδεμα των δέντρων τους
Το φθινόπωρο πρώτα σε γοητεύει.. και μετά διασκεδάζεις!!
Εικόνα 15 . Από την τοποθεσία Auvergne-Rhône-Alpes Tourisme
Ο πρώτος αρνητικός αντίκτυπος που προκαλείται από την αφαίρεση της κορυφής των δέντρων στην ποιότητα ζωής είναι η απώλεια της αισθητικής των δέντρων και, κατά συνέπεια, της πόλης. Υπάρχουν τόσα πολλά που μπορείτε να απολαύσετε το φθινόπωρο, από την έκρηξη χρώματος από δέντρα και θάμνους. Μην ξεχάσετε να περιπλανηθείτε για να δείτε τις φυτεύσεις με φυλλοβόλα οι οποίοι έχουν ενδιαφέρον. Από την πλευρά της πόλης, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στη διαμόρφωση των τοποθεσιών σε αστικές περιοχές.
Όταν οι μέρες γίνονται πιο κρύες, μας προσφέρουν υπέροχες παραστάσεις. Τα όμορφα χρώματα του φθινοπώρου αρχίζουν να εμφανίζονται. Λίγο μπροστά από άλλες χρονιές. Εκθαμβωτικές κόκκινες, χρυσοκίτρινες και μπρονζέ ανταύγειες: τα χρώματα του φθινοπώρου είναι εδώ και μάλιστα λίγο νωρίτερα φέτος.
«Η έλλειψη νερού που συσσωρεύεται στο έδαφος δημιουργεί αυτό που ονομάζεται υδατικό στρες για το δέντρο΅΅, εξηγεί ο Philippe Janssens, δενδροκόμος. Το δέντρο δεν μπορεί πλέον για να δροσίσει αρκετά με την εξατμισοδιαπνοή διότι τα φύλλα του εκτίθενται σε κύματα καύσωνα. Τα δέντρα προστατεύονται και προετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν τον χειμώνα. Λόγω της ξηρασίας τα φύλλα τους πέφτουν πιο γρήγορα
«Το δέντρο θα αυτορυθμιστεί για να πέσουν τα φύλλα του νωρίτερα, αλλά θα συνεχίσει να «ταΐζει» τον κορμό του, τις ρίζες του, τα κλαδιά του» , προσθέτει ο ειδικός. Ο Simon Janssens είναι δενδροκόμος και ξεκίνησε τη δουλειά του νωρίτερα φέτος. Το επιβεβαιώνει: τα δέντρα έχουν υποφέρει τόσο πολύ από την έντονη ζέστη που κάποια θα πεθάνουν την άνοιξη.
«Αυτό που είναι πιθανό να συμβεί είναι ότι εάν κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου, τα φύλλα θα πέσουν. Επειδή αυτό ισχύει για όλα τα δέντρα (εκτός από τα κωνοφόρα), δεν θα καταλάβουμε απαραίτητα ότι έχουν μια διαταραχή. Την άνοιξη, μόνο όταν τα φύλλα θα ξαναρχίσουν να βγαίνουν, θα παρατηρήσουμε ότι κάποια δέντρα θα ξαναρχίσουν κανονικά, αλλά για κάποια άλλα δεν θα είναι πια έτσι, μπορεί να μην έχουν καταφέρει να επιβιώσουν», μας εξηγεί.
Σύμφωνα με αυτούς τους δενδροκόμους, θα πρέπει να σκεφτόμαστε διαφορετικά είδη δέντρων από εδώ και στο εξής για τη χώρα του Βελγίου, έτσι θα χαθούν οι φθινοπωρινές αποχρώσεις.
Εικόνα 15 . Από την τοποθεσία El Desmoche de Árboles Urbanos, una amenaza permanente a la Infraestructura Verde de Latinoamérica
5.7. Παρά ταύτα για όσα αναφέρυηκαν παραπάνω, συνεχίζεται να ακρωτηριάζονται τα αστικά δέντρα στις πόλεις
Παρά την ύπαρξη ενός μεγάλου όγκου ερευνών που μας παρέχει καθοδήγηση για τη σωστή διαχείριση των αστικών δέντρων, υπάρχουν πτυχές που αποτελούν τα κύρια κίνητρα για να συνεχίσουν να κλαδεύονται τα δέντρα στις πόλεις μας: άγνοια, αδιαφορία και έλλειψη ευαισθητοποίησης από τις διοικοίσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ο Πάμπλο Γκαρθία επισημαίνει ότι οι Δήμοι, παρά την όλη έρευνα της τελευταίας δεκαετίας, εξακολουθούν να επιβαρύνονται με την κακή πρακτική του κλαδέματος ττων δέντρων «λόγω του μικρού ενδιαφέροντος για συνεργασία μεταξύ κοινωνίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και τα δύο μέρη θα πρέπει να συμμετέχουν στη φροντίδα για τα δέντρα μας και την προώθηση σήμερα της ζωτικής σημασίας τους». Σχολιάζει επίσης ότι αυτές οι ατυχείς πρακτικές γεννιούνται από την αμελή διαχείριση των δημοσίων υπηρεσιών:
. Μια παρόμοια άποψη της Ντι Φάμπιο υποδηλώνει ότι, αυτή η αμελής εργασία της κακής φροντίδας των δέντρων προωθείται από τα συμφέροντα ή την αδιαφορία των πολιτικών αρχών. «Η έλλειψη περιβαλλοντικής συνείδησης σχετικά με την αξία των αιωνόβιων δέντρων, η έλλειψη γνώσης των σύγχρονων τεχνικών δενδροκομίας, που προέρχεται από τη χρόνια διαχείριση των αστικών δέντρων, σαν να ήταν τα οπωροφόρα δέντρα που έφεραν Ευρωπαίοι μετανάστες, ειδικά από τη Μεσόγειο, η τεμπελιά και η πολύ συχνή διαφθορά στις χώρες της περιοχής (Λατινική Αμερική), συν την έλλειψη συγκεκριμένων κανονισμών (προτύπων), σημαίνει ότι αυτές οι πρακτικές εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται».
Ο García προσθέτει ότι η αφαίρεση της κορυφής των δέντρων, είναι προϊόν «έλλειψης ταλέντου των κυβερνώντων, που αδυνατούν να κατανοήσουν πώς να κεφαλαιοποιήσουν πολιτικά, τις ενέργειες που στοχεύουν στη φροντίδα των δέντρων μιας πόλης, και τελικά είναι η έλλειψη επαγγελματισμού του δημόσιου τομέα αυτό τους κάνει να ακολουθούν να εφαρμόσουν παλιές πρακτικές, όπως το κλάδεμα, που τώρα γνωρίζουμε ότι βλάπτουν τα δέντρα μας».
Σχετικά με αυτό, ο Juany Durand δηλώνει επίσης ότι η διαχείριση των αστικών δέντρων δεν αποτελεί μέρος του στρατηγικού σχεδιασμού των Δήμων (στους Δήμους της χώρας μας δεν υπάρχει τέτοιος σχεδιασμός) και, ως εκ τούτου, η αδιαφορία τους πυροδοτεί τη συχνά την υλοτομία τους από τις δημόσιες υπηρεσίες ή κατόπιν αιτήματος των ίδιων των γειτόνων. «Πολλοί από τους πολίτες δεν γνωρίζουν ποιες είναι οι καλές πρακτικές της δενδροκομίας και επιτρέπουν ή ζητούν την αφαίρεση της κορυφής των δέντρων χωρίς να γνωρίζουν τις ζημιές που αυτό προκαλεί. Από την άλλη πλευρά, το τμήμα του Δήμου που είναι αρμόδιο για τη διαχείριση των δέντρων της περιοχής δεν διαθέτει σχέδιο εκπαίδευσης, που να τίθεται σε ισχύ ή εάν αυτό εκτελεστεί, συχνά δεν συμμορφώνεται με τους στόχους που έχουν τεθεί ή δεν συμπληρώνεται με την αντίστοιχη εκπαίδευση και παρακολούθηση».
Επιπλέον, ο Juany προσθέτει έναν άλλο παράγοντα που εμποδίζει την προώθηση της σωστής διαχείρισης των δημόσιων δέντρων στις πόλεις και σχετίζεται με την κακή έλλειψη πληροφόρησης, που λαμβάνουν οι Δήμοι από τις κεντρικές κυβερνήσεις (από τα αντίστοιχα Υπουργεία). «Πολλές από αυτές τις πληροφορίες (σχετικά με τη διαχείριση των δέντρων) είναι τομεακές. Δηλαδή, μόνο μια μικρή ομάδα εντός του Δήμου τις λαμβάνει, άρα χάνονται οι πληροφορίες και δεν εκπαιδεύονται ή ενημερώνονται σωστά όσοι εκτελούν το έργο ή αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις σχετικά με τη διαχείριση των δέντρων», μας λέει.
Εικόνα 16 . Από την τοποθεσία Φωτογραφία: Pieter Bouwer
5.8. Απαιτείται επειγόντως μια αλλαγή από παραδείγματα για τις πόλεις
Γενικά, η αστική ανάπτυξη έχει μετρηθεί ως προς την κατασκευή μεγάλων τεχνικών έργων και υποδομών που προωθούνται από τα κράτη, αλλά σπάνια είναι δυνατόν να παρατηρηθεί ιδιαίτερη μέριμνα για τη βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων και την προώθηση της πράσινης υποδομής τους σε ανθρώπινη κλίμακα. Υπό αυτή την έννοια, όλοι οι ερωτηθέντες συμφωνούν ότι ο πολεοδομικός σχεδιασμός από τη διακυβέρνηση είναι απαραίτητος για την έναρξη μιας καλύτερης διαχείρισης της κληρονομιάς των δέντρων.
«Το Κράτος είναι αυτό που ετοιμάζει τα τεύχη δημοπράτησης για τη σύναψη συμβάσεων με εταιρείες παροχής δημόσιας υπηρεσίας και εκεί πρέπει να εμφανίζονται όλες οι βασικές προϋποθέσεις για τη σωστή διαχείριση στην προκειμένη περίπτωση των αστικών δέντρων. Όταν υπογραφεί η σύμβαση, και τα δύο μέρη υπόκεινται στη δέσμευση να συμμορφωθούν με αυτήν και σε περίπτωση που δεν συμβεί, τότε πρέπει να αποδειχθεί από τη δικαιοσύνη και να ενεργήσει ανάλογα, για να εγγυηθεί την ποιότητα ζωής των πολιτών », λέει η Αργεντίνα, María Alejandra Di Fabio.
Από την πλευρά του, ο Πάμπλο Γκαρθία επισημαίνει την ανάγκη να αναπτυχθούν τόσο κανονιστικά όσο και ενδεικτικά σχέδια, για να αφεθούν πίσω οι κακές πρακτικές που βασίζονται στην άγνοια: «ανάπτυξη στρατηγικών σχεδιασμού και οργάνωσης πριν από την εκτέλεση εργασιών, όπως η εργασία σε τοπικούς κανονισμούς (τοπικοί νόμοι η αποφάσεις), η ανάπτυξη περιβαλλοντικών συστημάτων αποζημίωσης στον Δήμο από μελετητικές και τεχνικές εταιρείες έργων, που εγκαθίστανται στην περιοχή, με αποζημίωση μεσω δωρεάς δένδρων ή υπηρεσιών".
Ο Durand πιστεύει ότι, εκτός από τον κατάλληλο σχεδιασμό και τα σχέδια διαχείρισης για τη διαχείριση των δέντρων, είναι απαραίτητο να προωθηθεί αυτή η αλλαγή μέσω της ανάπτυξης γνώσεων και τεχνικών δεξιοτήτων σε όσους εργάζονται απευθείας με τα δέντρα: «Εκπαίδευση και μάλιστα αυτή να είναι συνεχής εκπαίδευση για εργαζομένους, επόπτες και διευθυντές σε καλές πρακτικές στη δενδροκομία και την ασφαλή εργασία.
- Επενδύστε σε κατάλληλο εξοπλισμό, εργαλεία και ΜΑΠ.
- Επενδύστε στην έρευνα που εφαρμόζεται στη δενδροκομία.
- Παροχή προγραμμάτων εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών σχετικά με καλές πρακτικές στη δενδροκομία, καθώς και συμμετοχικά προγράμματα διαχείρισης δέντρων».
Εικόνα 17 . Η πόλη του Μπουένος Άιρες έχει περίπου 500.000 δέντρα, με μεγάλη ποικιλομορφία. Από την τοποθεσία El Desmoche de Árboles Urbanos, una amenaza permanente a la Infraestructura Verde de Latinoamérica
Αν και οι ενέργειες και τα καθήκοντα που υπάρχουν από την πλευρά της κεντρικής Κυβέρνησης και των Δήμων φαίνεται να είναι ξεκάθαρα, αυτά δεν πραγματοποιούνται λόγω της γενικότερης έλλειψης ενδιαφέροντος των πολιτών που αδυνατούν να κατανοήσουν τα οφέλη που παράγουν τα δέντρα. Ως εκ τούτου, ο ενεργός ρόλος των πολιτών αποδεικνύεται καθοριστικός για να υλοποιηθούν τελικά αυτά τα μέτρα από τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων. «Πρώτα απ' όλα χρειάζεται μια πολιτική απόφαση, με γνώμονα τη συμμετοχή των πολιτών που να διεκδικεί τα δικαιώματά τους σε ένα υγιές περιβάλλον για τους ίδιους και τις μελλοντικές γενιές, αυτό επιτυγχάνεται ειδικά με την εκπαίδευση και την ενημέρωση σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας, από τα παιδιά μέχρι σχολείο ακόμη και αξιωματούχοι και νομοθέτες», προσθέτει η Ντι Φάμπιο.
Στη Λατινική Αμερική, λίγες πόλεις έχουν κάνει σημαντικά βήματα προς την επαγγελματική διαχείριση των αστικών δέντρων, μία από αυτές είναι η μεξικανική πόλη Γκουανταλαχάρα.
Εικόνα 18 . Φωτογραφία: Roman Lopez Los Pasos de Guadalajara, ως παράδειγμα για την εξάλειψη του topping. Από την τοποθεσία El Desmoche de Árboles Urbanos, una amenaza permanente a la Infraestructura Verde de Latinoamérica
Η Γκουανταλαχάρα είναι μια πόλη που έχει λίγο περισσότερα από ένα εκατομμύριο αστικά δέντρα, γι' αυτό είναι μεγάλη πρόκληση για τον Δήμο να αντιμετωπίσει μια επαρκή διαχείριση των δημόσιων δέντρων του μέσω ολοκληρωμένης διαχείρισης.
Ο Πάμπλο Γκαρθία, ο οποίος είναι επίσης κυβερνητικός αξιωματούχος σε αυτήν την πόλη, μας λέει ότι για να προχωρήσουμε στην καλύτερη διαχείριση των δέντρων και να αποφύγουμε το κόψιμο τους, το πρώτο βήμα που έκανε η κυβέρνηση της Γκουανταλαχάρα ήταν η δημιουργία Δ/νσης αστικών δέντρων στο οργανόγραμμα της. Με αυτό, κατέστη δυνατή η δημιουργία μιας μονάδας«γραφείου», επιφορτισμένης με τη στρατηγική διαχείριση των δέντρων (σχεδιασμός, διαχείριση, διαδικασίες, σχεδιασμός στρατηγικών φύτευσης, μεταξύ άλλων), η οποία ενεργεί πιο λειτουργικά σε συντονισμό με το τμήμα ή «στο πεδίο», επιφορτισμένη με τις εργασίες διαχείρισης δέντρων. Στη συνέχεια, έγιναν εργασίες από 2015 για την ανάπτυξη ενός νέου κανονισμού για τους χώρους πρασίνου, ο οποίος επέτρεψε να τεθούν τα θεμέλια για τη διενέργεια επιχειρήσεων και επαγγελματικών εργασιών στη διαχείριση των δέντρων, με βάση επίσης το πολιτικό σύνταγμα του Μεξικού, μεταξύ άλλων, για να χαρακτηριστεί ως διοικητικό αδίκημα και να θεσπιστεί πρόστιμο για όσους πραγματοποιούν την αφαίρεση της κορυφής των δέντρων. «Ο κανονισμός αυτός ενθαρρύνει επίσης τη συμμετοχή των πολιτών στη φροντίδα των δέντρων. Δηλαδή, ζώντας σε έναν Δήμο όπως η Γκουανταλαχάρα έχετε δικαιώματα και υποχρεώσεις, και μεταξύ αυτών των υποχρεώσεων που καθορίζονται στον κανονισμό των χώρων πρασίνου είναι ότι κάθε άτομο με τίτλο ιδιοκτησίας είναι υπεύθυνο για τη φροντίδα των δέντρων που βρίσκονται μέσα και μπροστά στο πεζοδρόμιό του», μας αναφέρει.
Εικόνα 19 . Η Γουαδαλαχάρα είναι η πρώτη πόλη στο Μεξικό που ανέπτυξε την απογραφή των αστικών δέντρων με την τεχνολογία LIDAR. Απότην τοποθεσία El Desmoche de Árboles Urbanos, una amenaza permanente a la Infraestructura Verde de Latinoamérica
Από την άλλη πλευρά, στον τομέα της γνώσης, το 2018 εκδόθηκε το Εγχειρίδιο Δέντρων του Δήμου Γκουανταλαχάρα (Manual del Árbol del Municipio de Guadalajara), ένα εργαλείο περιβαλλοντικής, τεχνικής και αστικής εκπαίδευσης για να διευκολύνει τους πολίτες να κατανοήσουν τη σημασία των αστικών δέντρων. Ενώ στον τομέα του σχεδιασμού, η υλοποίηση απογραφής των αστικών δέντρων επέτρεψε να έχουν πληροφορίες για την τρέχουσα κατάσταση των δέντρων και από εκεί να αναπτύξουν στρατηγικές διαχείρισης, τον επαγγελματισμό των συνεργείων και των λειτουργικών μονάδων.
Η Γκουανταλαχάρα είναι η πρώτη πόλη στο Μεξικό που ανέπτυξε την απογραφή των αστικών δέντρων με την τεχνολογία LIDAR. Στην ίδια τη διαχείριση, ο Pablo μας λέει ότι η Γκουανταλαχάρα έχει καθιερώσει τεχνικά πρωτόκολλα για τη σωστή επιλογή των ειδών δέντρων προς φύτευση, φροντίζοντας ώστε η παραγωγή ιδανικών δέντρων για αστικούς χώρους να έχει τις κατάλληλες ποιοτικές παραμέτρους για αυτήν, λαμβάνοντας υπόψη την προσαρμοστικότητά τους στο περιβάλλον, το μέγεθος και τις περιβαλλοντικές υπηρεσίες, μεταξύ άλλων.
Με αυτόν τον τρόπο, η πόλη κατάφερε τον τελευταίο χρόνο να κλαδέψει επαρκώς περισσότερα από 90.000 δέντρα που βρίσκονταν σε επιδείνωση, χωρίς να καταφύγει σε αφαίρεση της κορυφής, προσλαμβάνοντας εξειδικευμένες εταιρείες για την εκτέλεση των εργασιών κλαδέματος.
Όλες αυτές οι ενέργειες δείχνουν την ανάγκη να αντιμετωπιστεί η διαχείριση των αστικών δέντρων με ολοκληρωμένο τρόπο, με τη Γκουανταλαχάρα να αποτελεί παράδειγμα αυτού για τις πόλεις της Λατινικής Αμερικής.
6. Τα δέντρα χρειάζονται για την προστασία και τη διαχείρισή τους νομοθετικές ρυθμίσεις και πρότυπα διαχείρισης.
Από το ΓΕΩΤΕΕ, τα πανεπιστήμια, τις επαγγελματικές ενώσεις πρασίνου πρέπει να ξεκινήσουμε μια εκστρατεία διάδοσης για την ευαισθητοποίηση των αιρετών, των αρμοδίων υπαλλήλων και της κοινωνίας της χώρας μας γενικότερα σχετικά με τη σημασία των δέντρων στην πόλη.
6.1. «Εκσυγχρονισμό του νομικού καθεστώτος του δέντρου».
Με αυτή τη μεταρρύθμιση, το δέντρο από το να θεωρείται «αντικείμενο» ενώπιον του νόμου θα έχει την κατηγορία του «ζωντανού όντος», καθιστώντας πιο περίπλοκη την εκτέλεση έργων και μεταρρυθμίσεων που συνεπάγονται την κοπή δέντρων.
Επίσης, προτείνεται η θέσπιση «μηχανισμών προστασίας και διατήρησης αστικών και περιαστικών δέντρων, καθώς αυτά συνδέονται στενά», καθώς και η αναγνώριση των «δικαιωμάτων της φύσης».
«Τα δέντρα είναι μοναδικά ζωντανά όντα που, εκτός από απαραίτητα για τις οικολογικές τους λειτουργίες, είναι στενά συνδεδεμένα με την κοινωνική και κοινοτική ζωή των πόλεων μας. Αποτελούν ουσιαστικό μέρος των δασικών οικοσυστημάτων, αλλά έχουν και για τους πολίτες σχετική εγγενής, ιστορική και πολιτιστική αξία που πρέπει να διατηρηθεί και να προστατεύεται», να αναφέρει η Πρόταση Νόμου που πρέπει να κατατεθεί στην Βουλή.
6.2. Αναφορά θεμάτων σχετικά με τη διαχείριση των αστικών δέντρων:
Τα δέντρα χρειάζονται νομοθετικές ρυθμίσεις, πρότυπα και κανονισμούς για την προστασία και τη διαχείρισή τους. Οι δημοτικές αποφάσεις για τα δέντρα είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για τους πολίτες και τις εταιρείες πρασίνου. Οι Δήμοι, με βάση μέσω του Κανονιστικού Νομικού της κεντρικής διοίκησης, του νομικού πλαισίου λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, έχουν την ικανότητα και τη νομική αρμοδιότητα να θεσπίζουν δημοτικές αποφάσεις οι ρυθμίσεις των οποίων να επιτρέπουν την προστασία της δενδρικής τους κληρονομιάς. Όλο και περισσότεροι Δήμοι στην Ευρώπη τις έχουν υλοποιήσει ή τις επεξεργάζονται αφού αποτελεί ουσιαστικό εργαλείο για τη διατήρηση και καλή διαχείριση του αστικού πρασίνου.
6.3. Εκστρατεία πληροφόρησης.
Καμπάνια «ΜΕ ΤΟ ΚΛΑΔΕΜΑ ΕΧΟΥΜΕ ΣΚΟΝΤΑΨΕΙ»: Αναφερόμαστε στη φράση ενός αποσπάσματος του Δον Κιχώτη ντε λα Μάντσα: «Στην Εκκλησία πρέπει να αποτανθούμε, φίλε Σάντσο, για να εκφράσουμε την πολυπλοκότητα του θέματος, αφού για τα δέντρα και το κλάδεμα, όπως και για την Εκκλησία, όλοι «σκέφτονται και γνωρίζουν».
Με τη συνεργασία ειδικών στη δενδροκομία, να δημιουργήσαμε μια σειρά από προϋποθέσεις για την κουλτούρα των δέντρων στις πόλεις, για τα τρέχοντα προβλήματά της και την ανάγκη εξάλειψης των κλισέ και των κακών πρακτικών που εξακολουθούν να υπάρχουν και εφαρμόζονται στις πόλεις μας από τη διαχείριση των δέντρων. Τα δέντρα είναι η κληρονομιά των πόλεων μεγάλης αξίας. Το επιθετικό κλάδεμα βλάπτει τα δέντρα, τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Προσλάβετε ειδικευμένους επαγγελματίες για τη διαχείριση των δέντρων.
Η σωστή διαχείριση των δέντρων είναι ένα πολιτιστικό αλλά και τεχνικό ζήτημα. Και όπως όλα τα πολιτιστικά θέματα, μπορεί να βελτιωθεί μόνο με ενέργειες και εργαλεία που καθιστούν δυνατή τη διάδοση του πολιτισμού. Στην περίπτωση της διαχείρισης δέντρων, η καλλιέργεια κουλτούρας σημαίνει αύξηση της συνειδητοποίησης της σημασίας τους, της αξίας τους και, κατά συνέπεια, της ανάγκης για επαγγελματισμό. Σε κάθε επίπεδο. Δεν υπάρχουν συντομεύσεις και μαγικοί τύποι. Στη γειτονική μας Ιταλία η SIA - Italian Society of Arboriculture ONLUS εργάζεται εδώ και είκοσι χρόνια για τη διάδοση της κουλτούρας του δέντρου. Από σήμερα με ένα ακόμα εργαλείο. Εδώ είναι η έντυπη έκδοση του Ευρωπαϊκού Προτύπου για το Κλάδεμα Δέντρων, το αποτέλεσμα της δουλειάς που έγινε με άλλους φορείς και οργανισμούς από άλλες χώρες στο πλαίσιο ενός ευρωπαϊκού έργου.
Έρχεται η ώρα των επιθέσεων κατά της περιουσίας των Δεντρων στην πόλη , σε έναν κύκλο ετήσιας παραμέλησης και της καταστροφής. Αυτές οι πράξεις κλαδέματος, καθαρισμού, λειτουργίας ασφαλείας, μετριασμού του κινδύνου και άλλα επίθετα που όπως ονομάζονται πομπωδώς, αυτές όλες οι πράξεις για να δικαιολογήσουν τις πράξεις εκείνων που δεν έχουν ιδέα για το τι είναι ένα δέντρο ή σε τι χρησιμεύει. Υπάρχουν περιπτώσεις που θα κόψουν ακόμα και τον επικόρυφο των δέντρων, το ψηλότερο άκρο των δέντρων, κάτι που δεν κόβεται ποτέ, γιατί σύντομα καταστρέφει τη φυσική σιλουέτα του δέντρου.
Εικόνα 20 . Από την τοποθεσία Manuel Sousa
Τα δέντρα είναι τα πιο δημοκρατικά όντα στον κόσμο. Είναι γιγάντια φίλτρα, τα δέντρα, που βοηθούν στη μείωση των επιπέδων ρύπανσης. Τα φύλλα αναχαιτίζουν τα σωματίδια που αιωρούνται στον αέρα και το όζον, το μονοξείδιο του άνθρακα, το διοξείδιο του θείου και άλλα αέρια του θερμοκηπίου που απορροφούνται μέσω των στελέχων για να μην αναφέρω όλα τα υπόλοιπα οφέλη που έχουν αναφερθεί παραπάνω.
Για να μην τα ξεχνάμε αυτά ποτέ……………………………….
Έχω εμμονή με αυτή την εποχή του χρόνου
Εικόνα 21. Από την τοποθεσία Alexis King-Glandon
ΠΗΓΕΣ:
- Árboles con bonitos colores en otoño.
- No cabe duda de que los árboles son todos preciosos, pero hay una época especialmente bonita: el otoño, y en la cual muchos de ellos nos dejan un precioso colorido que no podremos dejar de mirar. Seguir leyendo
- En otoño los árboles cambian de color, no de forma Mariano Sánchez TRIBUNA ABIERTA
- \15 bonnes raisons de ne pas tailler un arbre Jeanne Millet, Ph.D.
- El Desmoche de Árboles Urbanos, una amenaza permanente a la Infraestructura Verde de Latinoamérica
- Desde Amja continuamos con campaña de difusión para concienciar a los gestores y a la sociedad andaluza en general sobre la importancia del arbolado en la ciudad.
Εξώφυλλο από την τοποθεσία Cindy Farley Lauer
Nice post thank you Jason
ΑπάντησηΔιαγραφή