Το blog αυτό φιλοδοξούμε να εισαγάγει μια εναλλακτική πρόταση στο χώρο με την προώθηση των ιδεών ποιοτικών λύσεων και προϊόντων για τη σύγχρονη βιολογική (οικολογική) κηποτεχνία, που θα σέβεται τον καταναλωτή και το περιβάλλον.
Σελίδες
▼
Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2016
Η Φάβα Φενεού το 104ο προιόν
Στον κατάλογο με τα ΠΟΠ - ΠΓΕ ελληνικά προϊόντα προστέθηκε η Φάβα Φενεού. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε στις 14.09.2016 την καταχώρισή της στο Μητρώο Προστατευόμενων Ενδείξεων. Η Φάβα Φενεού αποτελεί το 104ο ελληνικό προϊόν, που είναι εγγεγραμμένο στο σχετικό Μητρώο. Η Ελλάδα, όσον αφορά τον αριθμό καταχωρισμένων προϊόντων, βρίσκεται στην 5η θέση με 104 προϊόντα, με πρώτη την Ιταλία (285), δεύτερη τη Γαλλία (233), τρίτη την Ισπανία (193) και τέταρτη την Πορτογαλία (137).
Συμφωνα με την προδιαγραφή είναι βρωσιμο όσπριο προερχόμενο από το λαθούρι του είδους Lathyrus sativus L. To τμήμα του φυτού που συλλέγεται και καταναλώνεται ώς τροφή από τον άνθρωπο είναι οι αποξηραμένες , αποφλοιωμένες και θρυμματισμένες κοτυλιδόνες των σπερμάτων του. Αλεσμένα τα σπέρματά σε μορφή πηχτού χυλού, αποτελούν το μαγειρικό παρασκεύασμα γνωστό ως φάβα. Τα φυσικά χαρακτηριστικά των σπερμάτων είναι το υποκίτρινο χρωμα τους, το ιδιαίτερα μικρό μέγεθος, αφου το βάρος 1.000 σπόρων δεν ξεπερνά τα 150 gr το γωνιώδες και ακανόνιστο σχήματους, η μικρή διάμετρός τους που κυμαίνεται από 4-7 χιλιοστά και το μικρό ποσοστό θρυμμαμτισμένων κοτυλιδόνων (1έως 5%). Η υγρασία τους δεν ξεπερνά το 13%Τα χημικά χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν την "Φάβα Φενεού" είναι η υψηλή περιεκτικότητα της σε :
- Πρωτείνη(κατ' ελάχιστο 24%)
- υδατάνθρακές (από 44%έως 60%)
- διαιτητικές φυτικές ινες (από 12 έως 25%)
Ως οριοθετημενη γεωγραφική περιοχή παραγωγής της ορίζονται οι δημοτικές ενότητες Φενεού και Στυμφαλίας που ανήκουν στον Δήμο Σικυωνίων του νομού Κορινθίας της Περιφέρειας Πελλοπονήσου
Πηγή : http://www.elgo.gr/
Σάββατο 24 Δεκεμβρίου 2016
MEGACOPTA CRIBARIA
MEGACOPTA CRIBARIA
Το έντομο Megacopta cribraria (Plataspididae), είναι ένα Κοκκοειδές Αspididae ιθαγενές των Ινδιών και της Κίνας. Αν και δεν βλάπτει τα φυτά εσωτερικού χώρου, συχνά μπαίνει στα σπίτια, ελκυόμενο από λευκές επιφάνειες (τοίχους ή αυτοκίνητα).
Όπως τα περισσότερα Heteroptera, όταν αγγιχτεί ή συνθλιβεί βγάζει, από τους πόρους του θώρακα, μια δυσάρεστη (κορεώδη) οσμή. Πρόκειται για μια φερομόνη «συναγερμού», αμυντικής φύσεως για να αποθαρρύνει τους εχθρούς του.
Το έκκριμα αυτό, δημιουργεί καυστικό αίσθημα και μερικές φορές ένα κόκκινο σημάδι στο γυμνό δέρμα του ανθρώπου.
Εχθρός της φασολιάς, της σόγιας και άλλων ψυχανθών φυτών όπως το καλλωπιστικό wisteria.
Μυζά τους χυμούς των στελεχών και μειώνει την παραγωγή.
Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου 2016
Eνα διαμάντι επτά αστέρων στην Ελλάδα
Το Ξενοδοχείο ΑΜΑΝ ΖΟΕ στην Ερμιονίδα
Εμβαπτίζοντας το ασιατικό ζεν στη μοναδικότητα του μεσογειακού καλοκαιριού, το καινούργιο ξενοδοχείο των Amanresorts, της αλυσίδας που εφηύρε τον όρο «boutique resort», στην Ερμιόνη ανοίγει τις πόρτες της Πελοποννήσου στο πιο exclusive διεθνές λόμπι του τουρισμού πολυτελείας.
Απολαμβάνεις το περπάτημα στο λιθόστρωτο καθώς ένα ελαφρύ αεράκι κάνει τις φυτεμένες στέγες των pavillions ( ωραία εικόνα ) να ευωδιάζουν θυμάρι και λεβάντα, σιγοντάροντας τα αρώματα του γερανιού και του γιασεμιού....
Η τοποθεσία σου δίνει την αίσθηση ότι είσαι στη μέση του πουθενά, και συγκεκριμένα σε ένα λόφο με πανοραμική θέα σε μια έκταση 960.000 τ.μ. γεμάτη αιωνόβιες ελιές ( αγοράστηκαν περίπου 50 ιδιοκτησίες για να φτιαχτεί ).
Για την κατασκευή του ξενοδόχείου όλες οι ελιές και χαρουπιές μεταφυτεύθηκαν-πολλές από αυτές υπεραιωνόβιές - και ξανατοποθετηθηκαν με μαεστρία και τεχνη στο έργο χωρίς να υπάρχει καμμία απώλεία . Ιδιαίτερα καποιές όπως η Σκισμένη ελιά της εισόδου είναι Αριστουργήματα αισθητικης της ελληνικής γης
Τα φυτεμενα δώματα στο κύριο έργο έχουν ξεπεράσει τα 12,8 σρεμματα φυτεμενα κύρια με αρωματικά φυτα και αγρωστωδη που ανεμίζουν και δίνουν αισθηση κινησης όλη την ώρα
Πολλά μονοπάτια είναι κατασκευάσμένα απο τα βότσαλα των χωμάτων εκσκαφής του εργου ώστε όχι μονο να είναι CO2 low emisions αλλα δεν λειτουργεί σαν σκληρό υλικό και το νερό της βροχής αποστραγγίζει αμέσως
Κατασκευή περιβάλλοντός χώρου Κ/Ξ ΤΟΠΙΟΔΟΜΗ-ΤΟΜΗ
Εμβαπτίζοντας το ασιατικό ζεν στη μοναδικότητα του μεσογειακού καλοκαιριού, το καινούργιο ξενοδοχείο των Amanresorts, της αλυσίδας που εφηύρε τον όρο «boutique resort», στην Ερμιόνη ανοίγει τις πόρτες της Πελοποννήσου στο πιο exclusive διεθνές λόμπι του τουρισμού πολυτελείας.
Δημιουργία του Ed Tuttle, τον αρχιτέκτονα του «Amanzoe», αλλά και των πιο γνωστών Aman διεθνώς, μεταξύ και των οποίων του πρώτου ξενοδοχείου της αλυσίδας στο προ εικοσαετίας παρθένο Πουκέτ. Οι 38 σουίτες, οι οποίες δεν διαφέρουν μεταξύ τους παρά μόνο στο μέγεθος της ιδιωτικής πισίνας και στη θέα, είναι από τις ομορφότερες στην Ελλάδα, πετυχαίνοντας μια αρμονική ισορροπία ανάμεσα στον κλασικό ορισμό της πολυτέλειας και την ανάγκη για ανεπιτήδευτη χαλάρωση σε επαφή με τη φύση που έχεις ανάγκη στις διακοπές.
Σε μια εποχή διαρκών περικοπών, ειδικά στο προσωπικό, στο «Amanzoe» δουλεύουν 190 άτομα – πέντε ανά δωμάτιο περίπου! Απολαμβάνεις το περπάτημα στο λιθόστρωτο καθώς ένα ελαφρύ αεράκι κάνει τις φυτεμένες στέγες των pavillions ( ωραία εικόνα ) να ευωδιάζουν θυμάρι και λεβάντα, σιγοντάροντας τα αρώματα του γερανιού και του γιασεμιού....
Η τοποθεσία σου δίνει την αίσθηση ότι είσαι στη μέση του πουθενά, και συγκεκριμένα σε ένα λόφο με πανοραμική θέα σε μια έκταση 960.000 τ.μ. γεμάτη αιωνόβιες ελιές ( αγοράστηκαν περίπου 50 ιδιοκτησίες για να φτιαχτεί ).
Τα φυτεμενα δώματα στο κύριο έργο έχουν ξεπεράσει τα 12,8 σρεμματα φυτεμενα κύρια με αρωματικά φυτα και αγρωστωδη που ανεμίζουν και δίνουν αισθηση κινησης όλη την ώρα
Πολλά μονοπάτια είναι κατασκευάσμένα απο τα βότσαλα των χωμάτων εκσκαφής του εργου ώστε όχι μονο να είναι CO2 low emisions αλλα δεν λειτουργεί σαν σκληρό υλικό και το νερό της βροχής αποστραγγίζει αμέσως
Κατασκευή περιβάλλοντός χώρου Κ/Ξ ΤΟΠΙΟΔΟΜΗ-ΤΟΜΗ
Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2016
Ελληνικό ελαιόλαδο: Η πραγματικότητα ίσως είναι διαφορετική από την εικόνα
Ελληνικό ελαιόλαδο: Η πραγματικότητα ίσως είναι διαφορετική από την εικόνα
14/12/2016
του Κώστα Λύρη, Γεωπόνος ειδικός γευσιγνώστης ελαιολάδου – kostasliris@hotmail.com
Με την τρέχουσα ελαιοκομική περίοδο να οδεύει προς το τέλος της, τα προβλήματα ποιότητας και παραγωγής, δίνουν το στίγμα τους και σημαδεύουν, την χρονιά που διανύουμε .
Τεράστια προβλήματα ποιότητας στην Πελοπόννησο, άλλα και στην Κρήτη, έφεραν στα όριά τους, τόσο τους παραγωγούς, όσο και τους εμπόρους.
Τις πταίει; Οι Διευθύνσεις αγροτικής ανάπτυξης, που έχουν αναλάβει το έργο της δακοκτονίας; Το κράτος, που δεν έχει προσφέρει την απαραίτητη οικονομική βοήθεια για αυτόν τον σκοπό; ‘Η τελικά οι ίδιοι οι παραγωγοί, που δεν κάνουν τα απαραίτητα, ώστε να προστατεύσουν την καλλιέργειά τους;
Μια συζήτηση, που σίγουρα προκαλεί πολλαπλές αντιδράσεις και ανάλογα με την μεριά, που βρίσκεται ο κάθε ένας, έχει και διαφορετική προσέγγιση .
Μετά, από τα τόσο χρόνια ενασχόλησης, με τον τομέα του ελαιολάδου, καταλήγω στο χιλιοειπωμένο : όλοι φταίμε …… ( παράφραση, του, μαζί τα φάγαμε ).
Αναμφισβήτητα, μεγάλο μερίδιο ευθύνης, έχει η νοοτροπία του μέσου παραγωγού, οποίος έχει μερικά, από τα παρακάτω ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία ίσως είναι μοναδικά, ανά τον κόσμο .
Ο μέσος Έλληνας παραγωγός, δεν παράγει ποσότητα μεγαλύτερη των 5-7 τόνων ελαιλάδου. Η πλειονότητα, δεν φτάνει ούτε τους 3 τόνους. Το κύριο επάγγελμά τους, δεν είναι αγροτικό. Η ιδιότητά του, τις περισσότερες φορές, είναι αυτή του συνταξιούχου αγρότη ή κάτι άλλο .
Ο Έλληνας παραγωγός ελαιόλαδου, δεν γνωρίζει το σημαντικότερο, δεν παράγει αυτός ελαιόλαδο …. (παράξενο;). Όχι δεν παράγει ελαιόλαδο, παράγει ελιές, τις οποίες τις πάει στο ελαιοτριβείο, όπου παράγεται το ελαιόλαδ , άρα το ελαιόλαδο εν δυνάμει, είναι προϊόν, πρώτης μεταποίησης …
Ο Έλληνας παραγωγός, με τη μικρή ποσότητα που διαθέτει, προσπαθεί και πολύ κάλα κάνει, να εξασφαλίσει το μέγιστο δυνατό εισόδημα, θυσιάζοντας και περικόπτοντας, από παντού.
Έχει χάσει όμως, ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, αυτό της προσωπικής ενασχόλησης με την αγροτική δραστηριότητα. Για να κάνει την πιο απλή παρέμβαση στο κτήμα του, τις περισσότερες φορές, πολλαπλασιάζει το κόστος υπέρμετρα, για τον απλούστατο λόγο, ότι βάζει κάποιον άλλο, να κάνει τη δουλειά, είτε γιατί δεν διαθέτει ο ίδιος τα μέσα, είτε γιατί δεν μπορεί να το κάνει ο ίδιος. Συνήθως, είναι υπάλληλος ή συνταξιούχος, ο πρώτος δεν έχει χρόνο, ο δεύτερος δεν έχει δυνάμεις και οι δυο σπάνια έχουν τα απαραίτητα μηχανικά μέσα.
Προσοχή εδώ μιλάμε για παραγωγούς και όχι για επαγγελματίες αγρότες !!! Υπάρχει διαφορά !
Η αύξηση του κόστους παράγωγης, συμπιέζει το κέρδος, αυξάνει τα έξοδα, ωθεί στο να μην γίνονται οι απαραίτητες καλλιεργητικές παρεμβάσεις, στον χρόνο και με τον τρόπο που πρέπει, μειώνει το μέγεθος της αναμενόμενης παραγωγής και μειώνει υπέρμετρα την ποιότητα του ελαιολάδου.
Ο μέσος παραγωγός ενδέχεται, να κάνει έναν ή δυο ψεκασμούς για δάκο, κανένα ψεκασμό για μυκητιάσεις, να μην εφαρμόσει καθόλου λίπανση ή να καταφεύγει στην φθηνότερη λύση της αγοράς, ΙΣΩΣ ΠΟΤΕ ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΕΙ ΚΑΝΕΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ και φυσικά ή φυλλοδιαγνωστική ανάλυση, είναι μια άγνωστη λέξη για αυτόν .
Υπερβολικό; Δεν θα το έλεγα, μιλάμε, για τον μέσο παραγωγό, δεν μιλάμε για τον επαγγελματία αγρότη και φυσικά δεν μιλάμε για αυτόν που έχει 100 στρέμματα με ελιές, άλλα, για αυτόν, που έχει από 2-3 έως 30-40 ή και λίγο παραπάνω, άλλα έχει άλλο κύριο επάγγελμα. Αυτή είναι η γενική εικόνα, με κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις .
Δεδομένου ότι, η ελληνική παράγωγη ελαιολάδου, βασίζεται σε αυτούς τους μικρούς παραγωγούς, χωρίς αυτό να αποκλείει και τους μεγάλους, είναι απορίας άξιο, πως είναι δυνατό με αυτές τις συνθήκες, να υπάρξει μια υγιής και βιώσιμη παραγωγική διαδικασία; Πως είναι δυνατό να παραχθεί ένα άριστο, ή έστω αξιόλογο προϊόν, το οποίο σημειωτέον, είναι ένα από τα κύρια εξαγώγιμα αγροτικά προϊόντα.
Επί σειρά ετών, από όλους ακούγεται συστηματικά η φράση, που θυμίζει προεκλογική εκστρατεία, έχουμε το καλύτερο ελαιόλαδο του κόσμου!!!
ΑΛΗΘΕΙΑ;
Από που προκύπτει κάτι τέτοιο; Μήπως τελικά και αυτό είναι ένας μύθος;
Είμαστε η τρίτη ελαιοπαραγωγός χώρα του κόσμου, για λίγο ακόμα … πιστέψτε με !!!
Είμαστε η χώρα, που έχει τις περισσότερες, αναλογικά, συμμετοχές στους διεθνείς διαγωνισμούς ελαιόλαδου και με τις πιο μοντέρνες συσκευασίες.
Είμαστε όμως και η χώρα, που στους διεθνείς διαγωνισμούς ελαιόλαδου, αναλογικά με τις συμμετοχές που έχει, έρχεται τελευταία σε διακρίσεις … ή σχεδόν τελευταία …
Είμαστε η χώρα, της οποίας το ελαιόλαδο, στους διεθνείς διαγωνισμούς, έχει τα περισσότερα οργανοληπτικά ελαττώματα τα οποία οφείλονται, σε προσυλλεκτικούς, συλλεκτικούς και μετασυλλεκτικούς λανθασμένους χειρισμούς.
Είμαστε η χώρα, που ανεχόμαστε ελαιοτριβεία, που εφαρμόζουν μάλαξη μιας ώρας και σαράντα λεπτών* και λένε, ότι παράγουν λάδι άρωμα (προφανώς με άρωμα βαλβολίνης) .
Είμαστε η χώρα, που έχει μάθει, να ανέχεται τα πάντα, να διαμαρτύρεται για τα πάντα και τελικά να κάνει τα πάντα, ερασιτεχνικά, έχοντας την ψευδαίσθηση ότι εργάζεται επαγγελματικά.
Για την άσχημη τρέχουσα ελαιοκομική χρονιά, δεν φταίει ούτε η Διεύθυνση γεωργίας, ούτε το κράτος, που δεν έστειλε τους απαραίτητους πόρους, ώστε να κινηθεί έγκαιρα η διαδικασία της δακοκτονίας, ούτε οι παραγωγοί, που δεν κάνουν κάλα την δουλειά τους. Φταίμε όλοι μαζί, που επί σειρά ετών μένουμε στο μικρόκοσμό μας, που δεν επενδύουμε στην δουλειά μας και στην ποιότητα, που αρκούμαστε, άπλα, να διαθέτουμε χύδην το λάδι, να παίρνουμε ζεστό χρήμα, με το ελάχιστο κόστος, από τους Ιταλούς και Ισπανούς, που αφού τους το πουλήσουμε, μετά φωνάζουμε, ότι κακώς τους το πουλάμε, χωρίς να σκεφτούμε ότι παράγουμε περίπου 300 – 350 χιλιάδες τόνους και ότι χρειαζόμαστε για τις ανάγκες μας 120 – 150 χιλιάδες συμπεριλαμβανόμενων των τυποποιημένων εξαγώγιμων ποσοτήτων .
Αυτό το εξαγώγιμο ελληνικό προϊόν, που χαίρει εκτίμησης στο εξωτερικό, άλλα και στην Ελλάδα, αυτό που σωστά αποκαλείται, από τους πολιτικούς, ελληνικό χρυσάφι, χρίζει προστασίας !
Χρειάζεται την προσοχή μας!
Χρειάζεται να αναδειχθεί, να βελτιωθεί η ποιότητά του, να πάρει την άξια που του πρέπει.
Η λογική: δεν το προσέχω, γιατί ακόμα και αν παράξω ένα άριστο ελαιόλαδο, δεν θα μου το πληρώσει κανένας, δεν μπορεί να συνεχιστεί .
Είμαστε η τρίτη ελαιοπαραγωγός χώρα, κινδυνεύουμε σε λίγο καιρό, να περάσουμε στην τέταρτη θέση, η Τυνήσια και η Τουρκία, ανεβάζουν τις νέες φυτεύσεις με γεωμετρική πρόοδο .
Η ποιότητα του ελαιολάδου μας, πρέπει να γίνει ακόμα καλύτερη, από αυτό που είναι.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν είμαστε μονοί μας στο διεθνές στερέωμα.
Οφείλουμε, να σεβόμαστε τον καταναλωτή.
Οφείλουμε, πάνω από όλα να σεβόμαστε το δέντρο, την ΕΛΙΑ !
Οφείλουμε, όλοι μαζί, να εκπαιδευτούμε από την αρχή, ώστε να πετύχουμε το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Η άσχημη χρόνια που διανύουμε (σε ορισμένες περιοχές ιδιαίτερα άσχημη), ας μας προβληματίσει. Ας δούμε τα πράγματα λίγο περσότερο επαγγελματικά και ας επενδύσουμε σε αυτό που πραγματικά αξίζει, στην ΕΛΙΑ .
*Σημείωση: το ελαιοτριβείο, που κάνει μάλαξη μια ώρα και σαράντα λεπτά, είναι υπαρκτό! Δουλεύει στους 40 βαθμούς θερμοκρασία, έχει πάρει πιστοποίηση ISO και έχει και άδεια λειτουργίας!
πηγη:http://www.ellinikigeorgia.gr/
πηγη:http://www.ellinikigeorgia.gr/
Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2016
Tο Σ Κ Α Θ Α Ρ Ι τ ης Α Γ Α Υ Η Σ
Ο φίλος Κώστας Τάτσης, μου θύμισε το σκαθάρι της Αγαύης (Αθάνατο).
Με τη σειρά μου, εγώ θυμήθηκα το άρθρο του επίσης φίλου Δημήτρη Κοντοδήμα στο περιοδικό «ENTOMOLOGIA HELLENICA» του 2010 «First record of the weevil Scyphophorus acupunctatus (Coleoptera: Curculionidae) in Greece».
Με τη σειρά μου, εγώ θυμήθηκα το άρθρο του επίσης φίλου Δημήτρη Κοντοδήμα στο περιοδικό «ENTOMOLOGIA HELLENICA» του 2010 «First record of the weevil Scyphophorus acupunctatus (Coleoptera: Curculionidae) in Greece».
Έκτοτε, το σκαθάρι παρατηρήθηκε σε πολλές περιοχές της Ελλάδος με αξιοσημείωτες προσβολές.
Πρόκειται περί του Scyphophorus acupunctatus που προσβάλλει πολλά είδη αγαύης.Οι μεγάλες (Agave americana) είναι πιο επιρρεπείς σε προσβολές από τα μικρότερα είδη. Το ίδιο, προσβάλλει και διάφορα είδη γιούκας.
Το θηλυκό εισέρχεται στην βάση του φυτού για να γεννήσει. Οι προνύμφες του μπορούν να μολύνουν άλλα φυτά σε κοντινή απόσταση.
Το φυτό αποκτά μια μαραμένη εμφάνιση. Τα μολυσμένα φυτά σύντομα καταρρέουν και πεθαίνουν.
Αρκετοί νομίζουν ότι πρόκειται περί του σκαθαριού του φοίνικα Rhynchophorus ferrugineus. Όμως οι διαφορές τους είναι χαρακτηριστικές:
Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2016
ΤΟ ΕΔΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΠΡΑΣΙΝΟΥ
ΤΟ ΕΔΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ
ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΠΡΑΣΙΝΟΥ
ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΠΡΑΣΙΝΟΥ
Κάτι σαν πρόλογος….
Το άρθρο «ΤΟ ΕΔΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΑ
ΕΡΓΑ ΠΡΑΣΙΝΟΥ» συντάχθηκε με αφορμή τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την
ανάπλαση του πρώην νεκροταφείου «ΑΝΑΛΗΨΗ» στη περιοχή της Νίκαιας του Δήμου
Νίκαιας-Ρέντη, για να καταλάβουμε πόσο σημαντικός παράγοντας είναι το εδαφικό
υλικό στις μελέτες ανάπλασης της κάθε περιοχής.
Στις προϋποθέσεις σύνταξης
της μελέτης για την ανάπλαση του πρώην νεκροταφείου, υπάρχει και η εδαφολογική
έρευνα που έγινε από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθήνας μετά από προγραμματική
σύμβαση με το Δήμο και την οποία επέβλεψε η Δ/νση Πρασίνου. Η ιδιαιτερότητα που
έχει το έδαφος του νεκροταφείου είναι, ότι εντός του είχαμε διεργασίες αποσύνθεσης ιστών με ποικιλία παθογόνων και
μη μικροοργανισμών, η έρευνα αποκάλυψε ότι έχουμε βαρέα μέταλλα, θραύσματα μαρμάρων κ.α. που πρέπει να ληφθούν υπόψη στη
μελέτη πρασίνου. Δυστυχώς όμως απ’ ότι γνωρίζω στη συγκρότηση της επιτροπής
αξιολόγησης του διαγωνισμού, δεν κλήθηκε κανένας συνάδελφος από τις έδρες
εδαφολογίας των Γεωπονικών Πανεπιστημίων η του ΕΘΙΑΓΕ η άλλων ερευνητικών
ινστιτούτων για να γνωμοδοτήσει ως προς την εφαρμογή των μελετών πρασίνου στο ιδιαίτερο αυτό εδαφικό περιβάλλον.
Τέτοιες ενέργειες προκαλούν λύπη και είναι άστοχες κατά τη γνώμη μου, ως προς
το ποιοτικό αποτέλεσμα του έργου. Στην τοποθεσία ΔΙΑΥΓΕΙΑ και στη δ/νσηΑΔΑ: 6ΕΠΤΩΚΑ-ΕΒΛ
υπάρχει το πρακτικό της επιτροπής αξιολόγησης του «Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού
Ιδεών Αξιοποίησης 46 στρεμμάτων του πρώην νεκροταφείου Νεαπόλεως Νίκαιας» του Δήμου Νίκαιας-Αγ.Ι.Ρέντη. Στο πρακτικό αυτό δεν
αναφέρεται η δε σχολιάζεται για τις υποβληθείσες μελέτες, η ιδιαιτερότητα των
χαρακτηριστικών του εδάφους του νεκροταφείου σύμφωνα με την έρευνα του ΓΠΑ , οι
χειρισμοί του, και η σύγκριση της προτεινόμενης φύτευσης εν σχέσει με
αυτό. Από πληροφορίες μου δόθηκε στους
μελετητές η εδαφολογική έρευνα του ΓΠΑ για το έδαφος του νεκροταφείου
.
Η μελέτη
πρασίνου
Η μελέτη
πρασίνου όταν εκπονείται ,προβλέπει και προγραμματίζει σχολαστικά τη προετοιμασία
στη περιοχή που σχεδιάζεται να γίνει η εγκατάσταση
του πρασίνου.
Η μελέτη
πρασίνου μαζί με τις υπόλοιπες σχεδιαζόμενες υποδομές στην ανάπλαση της
περιοχής, συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής της πόλης.
Ο
προγραμματισμός των εργασιών για την εφαρμογή του σχεδίου της μελέτης, έχει σαν
αποτέλεσμα να διευκολύνει στην εκτέλεση τους. Οι εργασίες που περιγράφονται στη
μελέτη και απαιτούνται να εκτελεσθούν, όπως είναι οι εκσκαφές, οι εγκαταστάσεις του πρασίνου, η
συντήρηση η καλύτερα η διαχείριση του πρασίνου (καλλιεργητικές εργασίες),ο προγραμματισμός
τους έχει στόχο μεταξύ άλλων και τη μείωση του κόστους κατασκευής.
Κατά
συνέπεια, για τη σύνταξη της μελέτης πρασίνου, ο μελετητής έχει στόχο να προσαρμόσει με τη μεγαλύτερη δυνατόν
ακρίβεια τη λύση στις ανάγκες του χώρου προκειμένου να
συμβάλλει σ’ όλες τις φάσεις εκτέλεσης του
έργου. Για τη πληρότητα της μελέτης απαιτούνται στοιχεία μετεωρολογικά,
εδαφολογικά , για τη βλάστηση κ.λ.π. και
γι’ αυτό ο μελετητής δαπανά χρόνο.
Η επίβλεψη για
την εφαρμογή της μελέτης στην εκτέλεση του έργου από τη διευθύνουσα υπηρεσία,
αν πρόκειται για δημόσιο έργο,γίνεται πάντα σε αρμονία με τη κατασκευή ούτως
ώστε να έχουμε ποιοτικό αποτέλεσμα..
Δυστυχώς,
υπάρχει μια τάση σε πολλούς μελετητές, στο σχεδιασμό των μελετών, να
ακολουθούν παλιές προδιαγραφές ή στοιχεία και τεχνικές εφαρμογής, που μπορεί πλέον να μην είναι κατάλληλες ή να
μη χρησιμοποιούνται σε κάθε σχέδιο και
κάθε εφαρμογή.
Προετοιμασία
της περιοχής του έργου και εγκατάσταση της βλάστησης
Αξιοποίηση του χώρου
Στο πλαίσιο
της προετοιμασίας στη περιοχή παρέμβασης
, πρέπει να γίνει ταξινόμηση και να
καθοριστεί ο χειρισμός του υπάρχοντος εδάφους. Οι προδιαγραφές του εδαφικού
υλικού για την επίχωση και τη διάστρωση, οι
τεχνικές φύτευσης, η προστασία του επιφανειακού εδαφικού στρώματος στην περιοχή
του έργου,ο έλεγχος της διάβρωση και των
ιζημάτων του εδάφους. Ακόμη η
λήψη μέριμνας για τη προστασία του εδάφους,γύρω και μεταξύ των υπαρχόντων δέντρων
η της βλάστησης, αν προβάλλεται από τη μελέτη να διατηρηθούν στις θέσεις που
δεν θα γίνουν παρεμβάσεις, κατά τη διάρκεια της κατασκευής.
Η ειδική
προετοιμασία του εδάφους απαιτείται για να εξασφαλίσει τα επιθυμητά
αποτελέσματα μετά από τη φύτευση, όπου οι συνθήκες του εδάφους είναι φτωχές.
Η κατάλληλη
προετοιμασία του χώρου για την εγκατάσταση του σχεδίου φύτευσης είναι εξίσου
σημαντική επιτυχία, όπως είναι και ο
σχεδιασμός όλου του έργου. Τα έργα στο ανακαινισμένο τοπίο επηρεάζονται πολύ από
τις συνθήκες που δημιουργούνται κατά τη διαδικασία της συντήρησης. Η διατάραξη
των δομών του εδάφους με την αναμόρφωση του τοπίου από τις εκσκαφές και την πλήρωση εκ νέου με εδαφικό υλικό μέχρι
την οριστική διαμόρφωση της τελικής επιφάνειας, όλες αυτές οι εργασίες
συμβάλλουν στη μεταβλητότητα των εδαφολογικών όρων. Έργα που γίνονται για την ανάπλαση
περιοχών στον αστικό ιστό, με στόχο τη δημιουργία φυσικού τοπίου απαιτούν
προετοιμασία του εδάφους και την αποκατάσταση των διαταραγμένων περιοχών για να μπορέσουν στις περιοχές αυτές να αναπτυχθούν φυτά.
Οι λειτουργικές
αυτές εργασίες προετοιμασίας, μπορεί να περιλαμβάνουν την αποθήκευση του
εδάφους μετά από τις εκσκαφές, στη περιοχή του έργου, διάστρωση πάλι του επιφανειακού εδάφους, ισοπέδωση της ανώμαλης επιφάνειας, φύτευση
και τοποθέτηση εδάφους με επιχωματώσεις. Όλες αυτές οι εργασίες μπορεί να δημιουργήσουν αρνητικές συνθήκες
που πρέπει να μετριαστούν όπως είναι η συμπίεση του εδάφους . Τα αποτελέσματα
από αυτές τις πράξεις και ενέργειες για το μετριασμό των επιπτώσεών θα
συζητηθούν στις ακόλουθες ενότητες.
Χειρισμός
του εδάφους στην επιφάνεια του έργου
Κατά τη
διαδικασία προετοιμασίας της θέσης ή του χώρου, στο υπάρχον επιφανειακό έδαφος μπορεί να γίνουν παρεμβάσεις αρκετές φορές. Ο
χειρισμός αυτός μπορεί να περιλαμβάνει το καθαρισμό του επιφανειακού εδάφους
από τη βλάστηση, την εκσκαφή και την αφαίρεση του, τη μεταφορά και την απόθεση σε
χώρο μακριά από το εργοτάξιο. Στο σημείο αυτό κάνουμε την εξυγίανση του εδαφικού
υλικού με την απομάκρυνση ριζών, πέτρες κ.λ.π. και δημιουργία αποθεμάτων, που ταξινομούνται
κατά σωρούς.Αργότερα στα επόμενα στάδια του έργου την επαναφορά και διάστρωση επάνω από
την τελική επιφάνεια που τελευταία κατασκευάστηκε η επίχωση στους λάκκους
μετά από τη φύτευση.
Σε περίπτωση,
που το επιφανειακό έδαφος στη περιοχή ανάπλασης, δεν ανταποκρίνεται στις
ανάγκες του έργου γίνεται προμήθεια.
Ως εκ
τούτου, τις ιδιότητές του εδαφικού υλικού που προμηθευτήκαμε μπορεί να μην
ταιριάζουν απαραίτητα με εκείνες του αρχικού επιφανειακού εδάφους ή του
υποκείμενου υπεδάφους. Αυτά μπορεί να
προκαλέσουν μελλοντικά προβλήματα στην ανάπτυξη των φυτών γι’ αυτό πρέπει να
γίνεται παρακολούθηση και μετρήσεις μέχρις ότου επέλθει ισορροπία.
Το έδαφος
υφίσταται ορισμένες μεταβολές κατά την περίοδο που είναι αποθηκευμένο. Αυτές οι
μεταβολές μπορεί να προκαλέσουν μελλοντικά προβλήματα ανάπτυξης στα φυτά. Τέλος,
η εργασία της επανατοποθέτησης και διάστρωσης του εδαφικού υλικού στην επιφάνεια
του αναγλύφου που έχει διαμορφωθεί, πρέπει να γίνει με εξαιρετική προσοχή,
ομοιόμορφα και έτσι ώστε να μη προκληθεί υπερβολική συμπίεση.
Εκκαθάριση και
απογύμνωση του επιφανειακού εδάφους από τη βλάστηση
Η εκρίζωση
και εκκαθάριση της βλάστησης και
απογύμνωση του επιφανειακού εδάφους στη περιοχή που πρόκειται να πραγματοποιηθεί η ανάπλαση, είναι το συνηθισμένο πρώτο στάδιο
προετοιμασίας του έργου.Στην επιφάνεια του έργου αν διατηρηθεί η υπάρχουσα μορφή βλάστησης όπως προβλέπεται από το
σχεδιασμό στη μελέτη, μπορεί να απομακρυνθεί γύρω από αυτές τις θέσεις, το υπάρχον προς το παρόν εδαφικό υλικό για τη
διευκόλυνση των εργασιών π.χ. εκσκαφής, κλπ.
Αυτή η εργασία
είναι παρόμοια με την απογύμνωση του
επιφανειακού εδάφους που μένει χωρίς βλάστηση, σκοπός μας η επιφάνεια του έργου
να μείνει ανοικτή και καθαρή για την εκτέλεση των
εργασιών. Στη συνέχεια η πρόθεση είναι η αποκατάσταση της επιφάνειας αυτής στο
τελικό στάδιο του έργου με την επίστρωση εδαφικού υλικού.
Εικόνα 2. Από τη τοποθεσία Pedologia Desenvolvimento de Plantas
Εδαφοτομή.
Διαχωρισμός
εδαφικών οριζόντων.
Α ορίζοντας
επιφανειακό γόνιμο έδαφος/σκουρόχρωμο
Στη περιοχή
που είναι προγραμματισμένες να γίνουν εργασίες, το επιφανειακό έδαφος
αφαιρείται με εκσκαφείς σε βάθος 30 έως 45 εκ, (το γόνιμο έδαφος) και
αποτίθεται σε σειράδια ή σε σωρούς και
αφήνεται εκεί για αποθήκευση ή για φόρτωση σε φορτηγά για να αποθηκευτεί εκτός
εργοταξίου.
Αυτό το
στρώμα εδάφους, περιλαμβάνει τον ορίζοντα Α ή το στρώμα που στο παρελθόν καλλιεργείτο,
μαζί με ένα τμήμα υλικού από το πιο κάτω στρώμα η ορίζοντα εδάφους. Εικ. 2
Εδαφοτομή
Η πιθανή
αρχική δομή του υλικού είναι κοκκώδης. Η εκτιθέμενη επιφάνεια τώρα μετά από την
αφαίρεση του επιφανειακού εδάφους είναι ως επί το πλείστον υλικό του επόμενου
στρώματος η εδαφικού ορίζοντα με τη συνήθη λεπτότερη υφή και διαφορετική χονδρή
δομή , σε σχήμα κόκκου μάλλον πρισματοειδή . Γίνεται φανερό ότι το εκτιθέμενο
υλικό είναι επιρρεπές σε μεγαλύτερη και σοβαρή συμπίεση, έχει μειωμένη την ικανότητα
στη διήθηση του νερού και ως εκ τούτου,
μεγαλύτερες δυνατότητες για επιφανειακή απορροή με αποτέλεσμα την ανάγκη για
έλεγχο της διάβρωσης και της πρόσχωσης. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι στην περίπτωση
απογύμνωσης σε μια περιοχή που προηγουμένως στην επιφάνεια της είχε
ανεπτυγμένη βλάστηση, το εκτιθέμενο υλικό θα είναι αρκετά ευμετάβλητο και
απρόβλεπτο ως προς τη συμπίεση, τη διήθηση και πιθανή διάβρωση. Ωστόσο, πρέπει
να εξετάσουμε τι είδους ενέργειες πρέπει να κάνουμε για να ξεπεραστούν αυτά τα
προβλήματα.
Το εδαφικό
υλικό έχει διαταραχθεί από τη διαδικασία
που έχει υποβληθεί, έτσι αυτό έχει σαν αποτέλεσμα από την αρχική δομή να παραμένουν
λίγες από τις ιδιότητες του.
Κατά
συνέπεια, πρέπει να αναμένεται ότι το επιφανειακό έδαφος όταν επαναδιαστρωθεί στο τελικό ανάγλυφο, δεν
θα εμφανίζει τον ίδιο βαθμό ανάπτυξης ως προς τη
δομή που είχε αρχικά.
Ο βαθμός των
μεταβολών ή της φθοράς των φυσικών ιδιοτήτων του εδάφους εξαρτάται από
τέσσερις παράγοντες:
1. από την υφή του εδάφους,
2. από την υγρασία του εδάφους,
3. από τη διαδικασία χειρισμού του εδάφους, ιδίως και
4. από το
μηχανολογικό εξοπλισμό που χρησιμοποιείται κατά τη διαδικασία αυτή.
Η δομή του
εδάφους είναι η διάταξη των αρχικών σωματιδίων σε μεγαλύτερα συσσωματώματα και χαρακτηρίζεται από το μέγεθος και τη θέση μεταξύ
τους . Τα αμμώδη
εδάφη έχει διαπιστωθεί ότι αναπτύσσουν σχετικά αδύναμη δομή και γι'αυτό το λόγο η
δομή τους υφίσταται μικρή απώλεια κατά τη διαδικασία του χειρισμού της μεταφοράς -αποθήκευσης.
Το αμμώδες
έδαφος μπορεί να
συμπιεστεί μάλλον καλά , αν αποτελείται από λεπτή ή πολύ λεπτή άμμο, δεδομένου ότι οι κόκκοι της άμμου έχουν
συνοχή μεταξύ τους και σταθεροποιούνται
στην επαναδιάστρωση του εδαφικού υλικού.
Τα βαρύτερα (περισσότερο τα αμμοπηλώδη) εδάφη είναι
πιο ανθεκτικά στην απώλεια της δομής, εάν η αντιμετώπιση τους η χειρισμοί
γίνονται, όταν είναι στεγνά και μπορούν
να διατηρήσουν ένα σχετικά υψηλό βαθμό συγκέντρωσης στην επαναδιάστρωση.
Ωστόσο, όταν η πλαστικότητα είναι πολύ αυξημένη (πλαστικότητα είναι το
χαμηλότερο ποσοστό υγρασίας όπου η άργιλος είναι ακόμα πλάστιμη), ενδέχεται να
παρουσιαστεί σοβαρή συμπίεση σ’ αυτά τα εδάφη.
Η διαδικασία
της
απόξεσης και της φόρτωσης του εδάφους, που
έχει κατά μέσο όρο λεπτή υφή όταν είναι υγρό ή βρεγμένο , μπορεί
με τη μάλαξη του όταν στεγνώσει να γίνει σκληρό από σβόλους. Ο μηχανικός εξοπλισμός (τα
οχήματα και τα μηχανήματα) καθώς κυκλοφορούν συμπυκνώνουν και συμβάλλουν επίσης
στην απώλεια της δομής. Τα μαχαίρια η οι κουτάλες από τους εκσκαφείς -ακόμα και οι ερπύστριες-παρόλο που
έχουν επένδυση, στη πλειοψηφία από καουτσούκ, ασκούν μεγαλύτερη θλιπτική δύναμη
στο έδαφος περισσότερο από ό,τι ο εξοπλισμός των αντιολισθητικών αλυσίδων.
Η μεταφορά του εδάφους στα φορτηγά επίσης συμβάλλει σημαντικά στην απώλεια δομών και τη μερική συμπίεση μέσω της δόνησης των οχημάτων.
Εκτός από
τις αλλαγές στις φυσικές ιδιότητες του εδάφους που επέρχονται συνέπεια χειρισμού
του από το μεταλλικό εξοπλισμό , υπάρχει ουσιαστική επίδραση και στους
οργανισμούς που περιέχονται σ’ αυτό, όπως είναι οι γαιοσκώληκες και οι άλλοι ασπόνδυλοι πληθυσμοί.
Έρευνες που έχουν γίνει στην Αγγλία,
δείχνουν ότι μόνο το 3% του πληθυσμού των γαιοσκωλήκων επέζησε από
το αδιατάρακτο έδαφος στους σωρούς των
αποθεμάτων εδάφους.
Μόνο
μερική ανάκαμψη των πληθυσμών αυτών εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης
του εδάφους.
Η διαδικασία
της αφαίρεσης του επιφανειακού εδάφους συμπιέζει και συμπυκνώνει το στρώμα του
εδάφους που απομένει και εκτίθενται μετά από την αφαίρεση. Ο βαθμός της
συμπίεσης επηρεάζεται από την υγρασία του εδάφους, το είδος και τη ταχύτητα του
μηχανολογικού εξοπλισμού που χρησιμοποιείται, και από τον αριθμό των περασμάτων
που γίνονται πάνω από την εκτεθειμένη επιφάνεια. Σε πολλές περιπτώσεις, η
μέγιστη συμπίεση επιτυγχάνεται από την μεταγενέστερη κατασκευή οδών κυκλοφορίας
στο εργοτάξιο. Ο βαθμός της συμπίεσης, μπορεί να επιτύχει να ανασταλεί το
επίπεδο διείσδυσης της ρίζας,αν δεν γίνουν
ενέργειες ώστε να χαλαρώσει το εδαφικό υλικό πριν από το επαναδιάστρωση του στην
τελική επιφάνεια .
Αποθήκευση
του εδαφικού υλικού
Το εδαφικό
υλικό υφίσταται αλλαγές όταν αποθηκεύεται σε αποθέματα.Υπάρχει μείωση στην περιεκτικότητα σε οργανική ουσία
και σε μερικά από τα χαρακτηριστικά του, μπορεί να προκληθεί μεταβολή από την
ανάμιξη, όταν το εδαφικό υλικό είναι
αποθηκευμένο. Όλα αυτά τα αποτελέσματα εμφανίζονται σε εδαφικό υλικό που έχει
συσσωρευτεί και αποθηκευτεί για χρονικό διάστημα από ένα έτος έως 18 μήνες, από οι
μεταβολές γίνονται πιο σοβαρές όταν αποθηκεύεται σε σωρούς για χρονικό διάστημα από 2 έως 6 ετών.
Λαμβάνοντας
υπόψη τις επιπτώσεις των πληροφοριών έρευνας, έχουμε:
1. Στο εδαφικό υλικό πρέπει να υφίσταται ένα ποσοστό υγρασίας όταν είναι στην εύθρυπτη κατάσταση και προς τη ξηρά, και όχι πάνω από το όριο πλαστικότητας , ειδικά τα αργιλώδη εδάφη
2. Το εδαφικό υλικό πρέπει να παραμένει όσο γίνεται λιγότερο χρόνο, στο χώρο αποθήκευσης
3. Το εδαφικό υλικό πρέπει να αποθηκεύεται σε πολλές μικρές στοίβες ή σωρούς και όχι σε λίγους και πολύ μεγάλους σωρούς και το ύψος δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 2 μέτρα.
1. Στο εδαφικό υλικό πρέπει να υφίσταται ένα ποσοστό υγρασίας όταν είναι στην εύθρυπτη κατάσταση και προς τη ξηρά, και όχι πάνω από το όριο πλαστικότητας , ειδικά τα αργιλώδη εδάφη
2. Το εδαφικό υλικό πρέπει να παραμένει όσο γίνεται λιγότερο χρόνο, στο χώρο αποθήκευσης
3. Το εδαφικό υλικό πρέπει να αποθηκεύεται σε πολλές μικρές στοίβες ή σωρούς και όχι σε λίγους και πολύ μεγάλους σωρούς και το ύψος δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 2 μέτρα.
Τελική
διάστρωση του εδαφικού υλικού
Η τελική
διάστρωση του εδαφικού υλικού γίνεται συνήθως σαν το επόμενο βήμα της
διαδικασίας της επανατοποθέτησης του
στην τελική επιφάνεια του αναγλύφου. Δυστυχώς, πολύ συμπίεση του επιφανειακού
εδάφους μπορεί να προκληθεί από τις πολλές μετακινήσεις - μεταφορές από το
μηχανικό εξοπλισμό, αφαίρεση μέχρι τη απόθεση και στη μεταφορά – απόθεση - διάστρωση
στη τελική επιφάνεια.Η πρόληψη της συμπύκνωσης του επιφανειακού εδάφους είναι το
κρισιμότερο σημείο όταν αυτό ακατέργαστο διαστρώνεται ώστε να
αποκτήσει τη βέλτιστη συμπίεση και περιεκτικότητα σε υγρασία . Αυτό είναι ίσως
ένα από τα πιο δύσκολα που επιβάλουν οι προδιαγραφές της εγκατάστασης του .
Απαιτείται
επιμελή προσπάθεια και συνεργασία εκ μέρους του μελετητή, του επιβλέποντα και
του κατασκευαστή. Ο τύπος και η ποσότητα του μηχανικού εξοπλισμού και ο αριθμός των διελεύσεων πάνω από τη τελική επιφάνεια πρέπει να ελεγχθεί και να
είναι αισθητά περιορισμένες. Ένας καλός χειριστής του φορτωτή η οιανδήποτε μηχανικού εξοπλισμού που στρώνει το εδαφικό υλικό,
πρέπει με πολύ λίγα περάσματα να
δημιουργήσει τη τελική επιφάνεια ώστε αυτό να αποκτήσει τη κατάλληλη περιεκτικότητα σε υγρασία.
Στα
μικρά έργα η τελική διάστρωση του επιφανειακού εδάφους είναι προτιμότερο να
γίνεται χειρωνακτικά.
Ο κανόνας
είναι να χρησιμοποιείται ο ελαφρύτερος εξοπλισμός που είναι αναγκαίος για την εργασία της διάστρωσης του εδαφικού υλικού.
Προετοιμασία της επιφάνειας του εδάφους για την
εγκατάσταση της βλάστησης
Η προσπάθεια στη μεταφύτευση είναι να διατηρηθεί όσο το δυνατόν πιο άθικτο το ριζικό σύστημα των φυτών και ιδιαίτερα των δέντρων και των θάμνων. Αυτή η εργασία ήταν πάντα μια μεγάλη πρόκληση.
Είναι
προφανές, ότι όσο μεγαλύτερο είναι το φυτό τόσο
μεγαλύτερη πρέπει να είναι η μπάλα της ρίζας. Αλλά υπάρχουν και όρια που
επιβάλλονται στο μέγεθος της μπάλας της ρίζας, που ίσως πολλές φορές δεν
μπορούμε να σκεφτούμε. Η μπάλα της ρίζας πρέπει να ανασκαφεί από το φυτώριο ή τον χώρο εγκατάστασης σε
ένα ενιαίο κομμάτι και να μεταφερθεί με το υπόλοιπο μέρος του φυτού. Οι δαπάνες
της εργασίας αυτής αυξάνονται εντυπωσιακά
με την αύξηση του μεγέθους του φυτού. Προφανώς, πρέπει να υπάρξει κάποια
ισορροπία μεταξύ του μεγέθους του δέντρου και της μπάλας της ρίζας. Μια μπάλα
που είναι πάρα πολύ μικρή μειώνει τη δυνατότητα επιβίωσης του φυτού.Από την
άλλη πλευρά, μια μεγαλύτερη μπάλα του φυτού από αυτή που είναι η αναγκαία για
την επιβίωση του, μπορεί να δημιουργήσει σημαντικό πρόβλημα αφού, το σύστημα της ρίζας πρέπει να είναι σε θέση να επεκτείνει τα ακροριζίδια σε όσο το δυνατό μεγαλύτερο
όγκο εδάφους και εξαντλείται το φυτό.
Επιπλέον το βάθος του λάκκου φύτευσης λόγω αυξημένου
μεγέθους της μπάλας, σύμφωνα με την κατάλληλη αναλογία, είναι ασφαλώς χάσιμο του
εδάφους, χρόνου και κόστους.
Στις κατευθυντήριες γραμμές για τα δέντρα και τους
θάμνους, διαφόρων διαμέτρων κορμού, το συνιστώμενο για αυτά μέγεθος της μπάλας της ρίζας τους συνοψίζονται παρακάτω:
- · Οι διαστάσεις της μπάλας ρίζας μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το είδος του φυτού που πρόκειται να μεταφυτευτεί.
- · Τα είδη που παρουσιάζουν υψηλό βαθμό κλονισμού στη μεταφύτευση πρέπει να έχουν μια μεγαλύτερη μπάλα από το ένα άλλο είδος που κλονίζεται λιγότερο στη μεταφύτευση.
- · Το πλάτος ή το ύψος της μπάλας ενδέχεται να διαφέρουν επίσης, αλλά είναι πιο σημαντικό να έχουμε επαρκές το πλάτος της μπάλας ώστε να περιέχει περισσότερες ινώδεις ρίζες.
·
Ελάχιστα βοηθάει να κάνουμε τη μπάλα πιο βαθιά από ό,
τι είναι απαραίτητο. Συνιστώμενη αναλογία πλάτους με ύψους της μπάλας είναι
περίπου 1.4:1 η 1.6: 1.
Προδιάγραφες του εδαφικού υλικού
Οι
προδιαγραφές του εδαφικού υλικού κυρώνονται συνήθως, για να εξασφαλιστεί η
ομοιομορφία στην ποιότητα του και επί πλέον αυτό πληροί τις απαιτήσεις για τη συγκεκριμένη
χρήση. Στο παρελθόν συνήθως, ένα σύνολο προδιαγραφών από κάθε μελετητή, προσπαθούσε να
καλύψει τις ανάγκες του έργου.
Ωστόσο, με τα σημερινά επιστημονικά και τεχνικά δεδομένα, με τις νέες μεθόδους και τα νέα υλικά, τα σχέδια των μελετών πρασίνου είναι πιο λεπτομερή και θα έλεγα κάπως πιο εξελιγμένα. Η αυξημένη γνώση που έχουμε αποκτήσει στη βιολογία του φυτού, στις απαιτήσεις του, και στο τρόπο ριζοβολίας του, μας βοηθούν για να καθορίσουμε προδιαγραφές για διάφορους εδαφικού υλικού, που μπορεί να χρειαστούν για την κάλυψη διαφορετικών εφαρμογών μέσα σε ένα έργο.
Ωστόσο, με τα σημερινά επιστημονικά και τεχνικά δεδομένα, με τις νέες μεθόδους και τα νέα υλικά, τα σχέδια των μελετών πρασίνου είναι πιο λεπτομερή και θα έλεγα κάπως πιο εξελιγμένα. Η αυξημένη γνώση που έχουμε αποκτήσει στη βιολογία του φυτού, στις απαιτήσεις του, και στο τρόπο ριζοβολίας του, μας βοηθούν για να καθορίσουμε προδιαγραφές για διάφορους εδαφικού υλικού, που μπορεί να χρειαστούν για την κάλυψη διαφορετικών εφαρμογών μέσα σε ένα έργο.
Το εδαφικό
υλικό που θα διαστρωθεί σε όλη τη τελική επιφάνεια του έργου για να καλύψει τα
κοιλώματα και να ισοπεδώσει το χώρο, μπορεί να είναι διαφορετικών προδιαγραφών
σύνολο της επιφάνειας από εκείνο που
είναι σχεδιασμένο για να καλύψει
1. τα σημεία όπου
θα γίνουν φυτεύσεις
2. τα σημεία
που θα γίνουν επιχωματώσεις για τον έλεγχο της διάβρωσης
3. τα
σημεία που έχει προκληθεί καθίζηση, με
σκοπό τη μείωση του ρυθμού επιφανειακής απορροής , αμβλύνοντας έτσι τις αρνητικές επιπτώσεις από τη ταχύτητα
ροής του νερού της βροχής στην επιφάνεια του εδάφους.
Το σύνολο
των προδιαγραφών για κάθε τύπο εδαφικού υλικού είναι διατυπωμένο στη μελέτη
πρασίνου για κάθε ξεχωριστή εφαρμογή.
Μοντέλα προδιαγραφών για
τους τύπους εδαφικού υλικού για διάφορες
εφαρμογές αναφέρονται παρακάτω.
Παράμετροι στις
προδιαγραφές εδαφικού υλικού
Έλεγχος
εδαφικού υλικού
Η κάθε
ποσότητα του εδαφικού υλικού που μεταφέρεται με οιανδήποτε τρόπο θα πρέπει να
ελέγχεται κατά τη μεταφόρτωση στο τόπο του έργου π.χ. σε συσκευασία Bigbag ή με φορτηγό.
pH
Ακόμα κι αν είναι εύκολο να ρυθμίσετε το pH σε ένα
επιθυμητό επίπεδο, η συνολική διαχείριση του γίνεται πιο απλά, έχοντας το εδαφικό υλικό αρχικά κοντά στο
επιθυμητό επίπεδο. Μέτρια επίπεδα του pH είναι συνήθως πιο εύκολο να διατηρηθούν
σε υγρά εύκρατα κλίματα από ότι τα υψηλά
ή τα χαμηλά επίπεδα. Τα χαμηλά επίπεδα θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να τα διατηρήσετε
σε ημίξηρες ή τις άνυδρες περιοχές. Από τις περιοχές προέλευσης, ένα φάσμα του
pH από 5,5 έως 6.5 στο εδαφικό υλικό πρέπει να είναι επαρκές.
Χαμηλότερο pH θα πρέπει να επιτευχθεί για τις ανάγκες των οξύφιλων φυτών. Σε ημίξηρες περιοχές ή σε περιοχές με ασβεστούχα εδάφη, ένα φάσμα pH 7.0 έως 8,5 είναι ρεαλιστικό, με προφανή την αναγκαιότητα να χαμηλώσει η τιμή του pH για το τμήμα της επιφάνειας όπου θα φυτευτούν φυτά που απαιτούν χαμηλότερο pH. Ακόμη και τα κακώς αποστραγγιζόμενα εδάφη σε ασβεστώδεις περιοχές θα έχουν υψηλό pH, αλλά μικρότερη τιμή σε καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη περιοχών σε υψηλό υψόμετρο.
Χαμηλότερο pH θα πρέπει να επιτευχθεί για τις ανάγκες των οξύφιλων φυτών. Σε ημίξηρες περιοχές ή σε περιοχές με ασβεστούχα εδάφη, ένα φάσμα pH 7.0 έως 8,5 είναι ρεαλιστικό, με προφανή την αναγκαιότητα να χαμηλώσει η τιμή του pH για το τμήμα της επιφάνειας όπου θα φυτευτούν φυτά που απαιτούν χαμηλότερο pH. Ακόμη και τα κακώς αποστραγγιζόμενα εδάφη σε ασβεστώδεις περιοχές θα έχουν υψηλό pH, αλλά μικρότερη τιμή σε καλά αποστραγγιζόμενα εδάφη περιοχών σε υψηλό υψόμετρο.
Περιεκτικότητα σε οργανική ύλη
Η παράμετρος
αυτή,είναι που υπόκειται πάντα σε ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών απόψεων και
συγκρίσεων αρκετών προδιαγραφών, με αποτέλεσμα το εδαφικό υλικό μπορεί να
παρουσιάσει ένα ευρύ φάσμα της ποσότητας της οργανικής ουσίας που περιέχει.
Υπάρχει
πάντα ένας συμβιβασμός μεταξύ της επιθυμίας το εδαφικό υλικό να έχει όσο το
δυνατόν ένα μεγάλο ποσοστό οργανικής ύλης, λόγω που αυτό αποφέρει πολλά οφέλη. Ακόμη, αν δεν περιέχει τόσο πολύ
υψηλό ποσοστό οργανικής ύλης,αυτή μπορεί να τοποθετηθεί μετά από την εγκατάσταση του εδαφικού υλικού
και τη διάστρωση του στην επιφάνεια του έργου. Το τελικό αποτέλεσμα και η διάχυσή της στο έδαφός μετά την τοποθέτηση θα προκαλέσει ανάγκες υπεράρδευσης ώστε να φτάσουμε σε κατάσταση κορεσμού .
Η τελική στάθμη του εδαφικού υλικού, από τη μεγάλη ποσότητα οργανικής ύλης, μπορεί να επιφέρει τη βύθιση της σφαίρας της
ρίζας αρκετά εκατοστά, έτσι ώστε να οδηγήσει σε θάψιμο του "λαιμού" της
ρίζας — θανατηφόρο για ορισμένα είδη φυτών —πρόβλημα που έχουμε στις φυτεύσεις δεντροστοιχιών,
καθώς σε αυτό συντελεί και στη καθίζηση
των πεζοδρομίων, κλπ.
Η
περιεκτικότητα του εδάφους σε οργανική ύλη της τάξης του 5% πρέπει να είναι
επαρκής για όλες γενικά τις εφαρμογές. Το ποσοστό αυτό θα πρέπει να είναι
επαρκές διότι παρέχει μια πηγή ενέργειας για τους οργανισμούς του εδάφους και
για τη συντήρηση της δομής του, και δεν
δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στη τελική στάθμη του εδαφικού υλικού με αποτέλεσμα
τη καθίζηση του.
Εάν
απαιτούνται μεγαλύτερες ποσότητες οργανικής ύλης, η αύξηση είναι δυνατόν να πληρώνεται, προσθέτοντας οργανικό
λίπασμα στην επιφάνεια του εδάφους και αφήνοντας το να ενσωματωθεί με τη πάροδο
του χρόνου.
Το πετρώδες
μέρος στο έδαφος
Οι
πέτρες γενικά, παρεμβαίνουν στο
χειρισμό, στη διάστρωση και στη ταξινόμηση του εδαφικού υλικού. Επίσης, οι
πέτρες καταλαμβάνουν χώρο (όγκο) που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τις ρίζες
και μειώνουν την ικανότητα αποθήκευσης
νερού του εδαφικού υλικού και τη συνολική
περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά. Εκτός από το μέγιστο επιτρεπόμενο όγκο
των πετρών, στη προδιαγραφή της μελέτης επίσης, πρέπει να ορισθεί και η μέγιστη
διάμετρος τους.
Η καλύτερη προσέγγιση είναι να καθορισθεί τόσο η μέγιστη επιτρεπτή διάμετρος όσο και ποσοστιαία περιεκτικότητα. Επομένως, σε μια τεχνική προδιαγραφή μπορεί να προσδιοριστείπως στο εδαφικό υλικό «δεν επιτρέπονται να περιέχονται πέτρες που στη μεγαλύτερη διάσταση τους να είναι μεγαλύτερες από 2,5 εκ. και οι πέτρες από 1-2 εκ. στη μεγαλύτερη διάσταση δεν μπορεί να υπερβαίνουν το 5% από τον όγκο του και το χαλίκι 0,5-1,0 εκ. στη μεγαλύτερη διάσταση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% κ.ο.».
Κάποιες προδιαγραφές δεν επιτρέπουν καθόλου πέτρες ή χαλίκι. Οι προδιαγραφές είναι πιο αυστηρές για το επιφανειακό έδαφος, από ό, τι από αυτό που προορίζεται για τη επίχωση. Είναι επιτρεπτό για ορισμένες προδιαγραφές να είναι λιγότερο αυστηρές, ιδίως για το τραχύ υλικό που θα τοποθετηθεί κάτω από τελική επιφάνεια του εδαφικού υλικού.
Η καλύτερη προσέγγιση είναι να καθορισθεί τόσο η μέγιστη επιτρεπτή διάμετρος όσο και ποσοστιαία περιεκτικότητα. Επομένως, σε μια τεχνική προδιαγραφή μπορεί να προσδιοριστείπως στο εδαφικό υλικό «δεν επιτρέπονται να περιέχονται πέτρες που στη μεγαλύτερη διάσταση τους να είναι μεγαλύτερες από 2,5 εκ. και οι πέτρες από 1-2 εκ. στη μεγαλύτερη διάσταση δεν μπορεί να υπερβαίνουν το 5% από τον όγκο του και το χαλίκι 0,5-1,0 εκ. στη μεγαλύτερη διάσταση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% κ.ο.».
Κάποιες προδιαγραφές δεν επιτρέπουν καθόλου πέτρες ή χαλίκι. Οι προδιαγραφές είναι πιο αυστηρές για το επιφανειακό έδαφος, από ό, τι από αυτό που προορίζεται για τη επίχωση. Είναι επιτρεπτό για ορισμένες προδιαγραφές να είναι λιγότερο αυστηρές, ιδίως για το τραχύ υλικό που θα τοποθετηθεί κάτω από τελική επιφάνεια του εδαφικού υλικού.
Ξένες
προσμίξεις διαφόρων μικροτεμαχίων
Γενικά, το εδαφικό υλικό πρέπει να ελέγχεται, έτσι ώστε να περιλαμβάνει όσο το
δυνατόν μικρές ποσότητες οργανικών ή ανόργανων μικροτεμαχίων.
Αυτά τα
μικροτεμάχια περιλαμβάνουν υλικό από
θραύσματα από τούβλο, σκυρόδεμα, ξύλο,
πέτρα τοιχοποιίας και πλαστικό. Σε αυτά τα μικροτεμάχια δεν πρέπει να
περιλαμβάνεται οπωσδήποτε γυαλί και πολύ
λίγο μέταλλο. Η προδιαγραφή πρέπει να εφαρμοστεί με τον ίδιο τρόπο όπως είναι
αυτή αναφέρεται για τις πέτρες, με
προσδιορισμό το μέγιστο μήκος η τη
μεγαλύτερη διάσταση.
Η συνιστώμενη μέγιστη διάσταση είναι 2,5 εκ. και η κατ’ όγκο αναλογία δεν πρέπει να υπερβαίνει το 5% για τα μικροτεμάχια βιολογικήςπροέλευσης . Αυτό είναι το επιτρεπόμενο ποσοστό για τα μικροτεμαχίδια, εκτός από τις πέτρες, με αποτέλεσμα συνολικά το 15% από πέτρες και άλλα υλικά να είναι επιτρεπτό για ορισμένες εφαρμογές.
Η συνιστώμενη μέγιστη διάσταση είναι 2,5 εκ. και η κατ’ όγκο αναλογία δεν πρέπει να υπερβαίνει το 5% για τα μικροτεμάχια βιολογικήςπροέλευσης . Αυτό είναι το επιτρεπόμενο ποσοστό για τα μικροτεμαχίδια, εκτός από τις πέτρες, με αποτέλεσμα συνολικά το 15% από πέτρες και άλλα υλικά να είναι επιτρεπτό για ορισμένες εφαρμογές.
Μολυσματικοί
παράγοντες
Ουσιαστικά,
δεν πρέπει να υπάρξει καμία μολυσματική ουσία στο εδαφικό υλικό στα έργα
πρασίνου. Αυτές περιλαμβάνουν
οποιαδήποτε ζιζανιοκτόνα, φυτοφάρμακα, βαρέα μέταλλα, τοξίνες βιολογικών,
κ.λπ., σε επίπεδα που υπερβαίνουν την προστασία του περιβάλλοντος σύμφωνα με τα
διεθνή πρότυπα για τους ρύπους του εδάφους.
Περιεκτικότητα
σε θρεπτικά συστατικά
Στο σημείο αυτό πρέπει να
δοθεί περισσότερη προσοχή στις προδιαγραφές του εδαφικού υλικού από τους μελετητές, από ό, τι σε μερικά από τα άλλα συστατικά του. Η περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά του εδαφικού υλικού μπορεί να
ρυθμιστεί εύκολα με τη λίπανση κατά τη διάρκεια της ανάμειξης του εδαφικού
υλικού έτσι όπως ομογενοποιείται και διαστρώνεται. Με αυτό το δεδομένο μπορεί
να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία στις προδιαγραφές για αυτό το στοιχείο. Το σημαντικό
είναι η εδαφολογική ανάλυση που δεν πρέπει να παρουσιάζει κανένα θρεπτικό στοιχείο
να βρίσκεται σε υπερβολική αναλογία σε σχέση με τα άλλα.
Αυτό
παρουσιάζεται σε σπάνιες περιπτώσεις στη φύση ή ως αποτέλεσμα ενός προγράμματος
υπερλίπανσης για κάποια ειδική καλλιέργεια.
Η τεχνική
περιγραφή του εδαφικού υλικού, μπορεί να περιέχει και άλλα χαρακτηριστικά από
τις φυσικές και χημικές ιδιότητες του εδάφους, που προκύπτουν από τις ανάγκες
της μελέτης πρασίνου δηλαδή με βάση τις αναγκές ου φυτικού υλικού που θα χρησιμοποιηθεί .
Η υφή του
εδάφους.
Τα τραχιά,
αμμώδη εδάφη έχουν χαμηλή γονιμότητα. Η ικανότητα κατακράτησης του νερού
είναι επίσης μικρή. Ως εκ τούτου, η παρουσία τους σε μια περιοχή με εδάφη όπου
η υφή είναι λεπτή, αυτό δημιουργεί προβλήματα μεταβλητότητας, έτσι ώστε στο
έργο μπορεί να μην έχουν την ίδια χρήση ή το σχέδιο φύτευσης να μην εφαρμόζεται παντού.Τα αμμώδη ή αργιλώδη είναι αρκετά κοινά σε ορισμένα αστικά εδάφη
και η χρήση τους είναι κυρίως για γέμισμα η επίχωση.
Εγκατάσταση βλάστησης και ο προγραμματισμός στην ακολουθία
των εργασιών
Η επιτυχής
εγκατάσταση του φυτευτικού υλικού και η διάστρωση του επιφανειακού εδάφους στο
τελικό επίπεδο στη τοποθεσία του έργου
είναι σημαντικά επιτεύγματα σε οποιοδήποτε έργο.
Πολλοί
και διαφορετικοί μεμονωμένοι άνθρωποι ή συνεργεία με τον εξοπλισμό τους επιχειρούν
και μπορούν να συμμετέχουν σε κάθε δεδομένη στιγμή στις τελικές φάσεις του
έργου.
Η τοποθέτηση
της βλάστησης, η τελική κατάταξη, και η εγκατάσταση κατασκευών (αρδευτικά και
αποστραγγιστικά συστήματα, πεζοδρόμια, μονοπάτια, καταφύγια, κλπ.) μπορούν να
πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα. Ο συντονισμός μεταξύ τους μπορεί να είναι δύσκολος
λόγω διαφόρων παραγόντων όπως των καιρικών συνθηκών που επικρατούν και που
επηρεάζουν τα διάφορα στάδια των εργασιών, με διαφορετικό τρόπο, η από την έλλειψη
διάθεσης των υλικών όταν χρειάζονται, κτλ.
Η σημασία του
προγραμματισμού της σωστής ακολουθίας των εργασιών
Η ακολουθία της
εκτέλεσης των εργασιών στη περιοχή του έργου, θα πρέπει να σχεδιαστεί έτσι ώστε
οι διαδικασίεςπου απαιτούνται για να ολοκληρώσουν τη κάθε φάση του έργου, δεν πρέπει να παρεμβαίνουν ή να βλάπτουν το έργο η την
εργασία μιας άλλης φάσης.
Η συνήθης
ακολουθία εκτέλεσης των εργασιών είναι :
·
Η διάστρωση του εδαφικού υλικού στην επιφάνεια στο
τελικό στάδιο μετά την εγκατάσταση της άρδευσης και της αποστράγγισης.
· Στη συνέχεια κατασκευή κρασπέδων, πεζοδρομίων,
παρτεριών, φύτευση φυτών, τοποθέτηση έτοιμου χλοοτάπητα η με σπορά.
Όλα αυτά
γίνονται σχεδόν ταυτόχρονα.
Το
σημαντικότερο μειονέκτημα με αυτήν την ακολουθία των εργασιών είναι, ότι σχεδόν
ο καθένας μέχρι το τελικό στάδιο των εργασιών έχει διέλευση από το χώρο της
επιφάνειας, που έχει διαστρωθεί το εδαφικό υλικό στο τελικό επίπεδο,
δημιουργώντας έτσι συνθήκες συμπίεσης που πρέπει να βελτιωθούν πριν από τη
φύτευση.
Το ίδιο πρόβλημα παρουσιάζεται από τη διέλευσή των συνεργείων και στην μετακατασκευαστική περίοδο. Οι μετακατασκευαστικές εργασίες έχουν καταστροφικές συνέπειες. Αυτός ο αντίκτυπος μπορεί να εξαλειφθεί από την τροποποίηση της ακολουθίας μέχρι τις τελικές εργασίες και κάτω από στενή επίβλεψη.
Το ίδιο πρόβλημα παρουσιάζεται από τη διέλευσή των συνεργείων και στην μετακατασκευαστική περίοδο. Οι μετακατασκευαστικές εργασίες έχουν καταστροφικές συνέπειες. Αυτός ο αντίκτυπος μπορεί να εξαλειφθεί από την τροποποίηση της ακολουθίας μέχρι τις τελικές εργασίες και κάτω από στενή επίβλεψη.
Η διάστρωση
του εδαφικού υλικού στη τελική επιφάνεια
η το τελικό ανάγλυφο
Η καλύτερη
προσέγγιση στο προγραμματισμό των εργασιών είναι, όλα τα δίκτυα των υποδομών να
έχουν τοποθετηθεί βαθύτερα (νερό, αποχέτευση, καλωδιώσεις ηλεκτρικών , αποστράγγιση)
και, κατόπιν τα
επόμενα που τοποθετούνται σε
μικρότερο βάθος (όπως το σύστημα άρδευσης). Όταν
τα δίκτυα εγκατασταθούν μετά να γίνει η επιχωμάτωση και η διάστρωση.
Το υλικό που
χρησιμοποιείται σε αυτή τη φάση της κατασκευής θα μπορούσε να έχει εδαφολογική βάση-να είναι προϊόν από το υπάρχον έδαφος που αφαιρέθηκε
μηχανικά από την περιοχή του
έργου και που έφθανε σε βάθος 45-60
εκ. κάτω από την τελική στάθμη της επιφάνειας στο αδιαμόρφωτο και σκληρό εδαφικό ορίζοντα.
Το βάθος του
εδαφικού υλικού κάτω από το τελικό επίπεδο της επιφάνειας ποικίλλει σύμφωνα με
το σχεδιασμό της φύτευσης, δηλαδή αυτό που απαιτείται για τα δέντρα και τους θάμνους, έναντι
αυτού για το χλοοτάπητα και των εποχιακών η πολυετών φυτών.
Μεγαλύτερο
βάθος έχουμε στις θέσεις φύτευσης των δέντρων έτσι ώστε από την επίχωση με εδαφικό
υλικό να τους παρέχεται ο απαραίτητος όγκος, καθορισμένο περίπου με το ίδιο ύψος με
αυτό που έχει η μπάλα του δέντρου. Αν το
δένδρο είναι γυμνόριζο το ελάχιστο βάθος
πουχρησιμοποιείται πρέπει να είναι 50
εκ. , καλύτερα είναι 60 εκ., αλλά δεν χρειάζεται να είναι το βάθος μεγαλύτερο.
Το έδαφος στη
βάση φύτευσης του φυτού έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία από ό, τι η μπάλα και η
λινάτσα. Διαπιστώθηκε ότι έχουμε ένα ποσοστό θνησιμότητας όταν φυτεύουμε γυμνόριζα
δέντρα, που φτάνει σύμφωνα με την έρευνα στο 28% , σε σύγκριση με μόνο το 1% για τα δέντρα
που φυτεύτηκαν με μπάλα. Τα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας μπορεί να οφείλονται σε έλλειψη γνώσης των
κρίσιμων απαιτήσεων του εδαφικού υλικού.
Η φύτευση
γυμνόριζων και η πρόληψη ξήρανσης της ρίζας
κατά τη μεταφορά τους στο έργο
Tο άνοιγμα
λάκκου με εκσκαφή με υδραυλική τσάπα για
τη φύτευση δέντρου, έχει γίνει δημοφιλής ως μέθοδος για την εξοικονόμηση χρόνου
κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών. Τα δέντρα μεγάλου ύψους μπορούν να μεταφυτευτούν
με τη χρήση της υδραυλικής τσάπας και με μεγάλη ασφάλεια. Mπορείτε
να εξοικονομήστε χρόνο από το να σκάβετε
με το χέρι το λάκκο φύτευσης και αυτός να είναι πιο τακτοποιημένος από την εκσκαφή
με τσάπα εκσκαφέα, υπάρχει όμως περίπτωση να δημιουργηθούν προβλήματα από τους
απρόσεκτους χειρισμένους σε ορισμένους τύπους εδαφών.
Η
υαλοποίηση ή η λείανση των τοιχωμάτων του κοιλώματος σε ένα σκαμμένο λάκκο από τη διάνοιξη του με
υδραυλική τσάπα, μπορεί να εμποδίσει τη διείσδυση της ρίζας στο περιβάλλον έδαφος,
προκαλώντας έτσι κόλλημα στην ανάπτυξη των ριζών.
Το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με τη χρήση ενός αιχμηρού
εργαλείου, όπου με αυτό κάνουμε τραχείς τις επιφάνειες των τοιχωμάτων του λάκκου
φύτευσης πριν από τη τοποθέτηση της μπάλας του δέντρου. Με αυτό τον τρόπο μπορεί
να εξαλειφθεί ή να μειωθεί σημαντικά το πρόβλημα, αν και αυτή η τεχνική
δεν είναι πολύ πρακτική.
Ένα άλλο πιθανό πρόβλημα είναι ότι το στενότερο σχήμα στο βαθύτερο σημείο του σκαμμένου λάκκου μπορεί να μειώσει σημαντικά τον αριθμό των σημαντικών λεπτών ριζών που είναι τροφοδότες και περιλαμβάνονται στην μπάλα. Από την εμπειρία μας συμπεραίνουμε ότι το σημαντικότερο όφελος για το φυτό προέρχεται από το χαλαρό έδαφος γύρω από τη μπάλα του δέντρου η του θάμνου σαν ένα ευνοϊκό μέσο για την επέκταση της ρίζας. Στην εκσκαφή του λάκκου μηχανικά με υδραυλική τσάπα δεν παρέχεται αυτή η ευνοϊκή κατάσταση.
Ένα άλλο πιθανό πρόβλημα είναι ότι το στενότερο σχήμα στο βαθύτερο σημείο του σκαμμένου λάκκου μπορεί να μειώσει σημαντικά τον αριθμό των σημαντικών λεπτών ριζών που είναι τροφοδότες και περιλαμβάνονται στην μπάλα. Από την εμπειρία μας συμπεραίνουμε ότι το σημαντικότερο όφελος για το φυτό προέρχεται από το χαλαρό έδαφος γύρω από τη μπάλα του δέντρου η του θάμνου σαν ένα ευνοϊκό μέσο για την επέκταση της ρίζας. Στην εκσκαφή του λάκκου μηχανικά με υδραυλική τσάπα δεν παρέχεται αυτή η ευνοϊκή κατάσταση.
Ελίά 900 έτων πριν ολοκληρωθεί η μεταφύτευση της στα Προπύλαια (φωτ. ΤΟΠΙΟΔΟΜΗ) |
Έλεγχος της
διάβρωσης και της πρόσχωσης
Η διάβρωση και η πρόσχωση στην επιφάνεια του εδαφικού υλικού μπορεί να προκληθεί κυρίως από το νερό της βροχής αλλά και από τον τρόπο άρδευσης σε ορισμένα σημεία. Το φαινόμενο αυτό εξαρτάται:
α. Από τη μείωση
της απορρόφησης του νερού από το εδαφικό υλικό στη περιοχή του έργου λόγω
κατασκευής δρόμων, κτιρίων, πεζοδρόμιων και χώρων στάθμευσης.
β. Από τις αλλαγές
στις περιοχές απορροής που προκαλείται από την ταξινόμηση των εργασιών, από τις εκτροπές
και τους δρόμους.
γ. Από τις αλλαγές
στον όγκο και στη διάρκεια των συγκεντρώσεων του νερού που προκαλείται από τη
μεταβολή της κλίσης, την απόσταση και την τραχύτητα απορροής στην επιφάνεια.
δ.Από τη συμπίεση του εδάφους από τα βαρέα μηχανήματα.
Αυτό μπορεί να μειώσει τη πρόσληψη νερού από το έδαφος από 1/16 στο 1/20 του
αρχικού ρυθμού.
ε. Από τη
τροποποίηση η τις μεταβολές του καθεστώτος των υπόγειων υδάτων, που μπορεί να
επηρεάσει αρνητικά τα συστήματα παροχέτευσης, διήθησης, της ευστάθειας των
πρανών, της επιβίωσης της υπάρχουσας
βλάστησης και των νέων χώρων πρασίνου που έχουν δημιουργηθεί.
στ.
Από την έκθεση και σύσταση των υλικών κάτω από την επιφάνεια, που μπορεί να
είναι πολύ βραχώδη, πάρα πολύ όξινα ή με
κάθε άλλο τρόπο δυσμενή για την εγκατάσταση
και ανάπτυξη της βλάστησης .
ζ. Από τη παρεμπόδιση
της απορροής με τη κατασκευή νέων κτιρίων, π.χ. από τα αναχώματα και τους
χώρους που θάφτηκαν σκουπίδια, μπάζα κ.λ.π., του έργου.
η. Από τη
λανθασμένη χρονική στιγμή στην ακολουθία εργασιών κατασκευής και ανάπτυξης
δραστηριοτήτων.
Εικόνα 5. Από τη τοποθεσία lucida Land Care In Desertification Affected
AreasFromScienceTowardsApplication
Ο στόχος είναι, ο
προγραμματισμός σχεδίων για τον έλεγχο της
διάβρωσης και των ιζημάτων και η λήψη μέτρων που θα μειώσουν σημαντικά αυτούς
τους κινδύνους.
Είναι δύσκολο βέβαια να εξαλειφθούν εντελώς ορισμένοι από τους κινδύνους αυτούς.
Ο
βασικός στόχος κατασκευής του έργου της ανάπλασης δεν μπορεί να επιτευχθεί,
όταν συμβαίνουν φυσικές καταστροφές που είναι απρόβλεπτες και οι παράγοντες σχεδιασμού ασφάλειας μπορεί να
ξεπεραστούν όταν συμβαίνουν αυτές.
Επιπλέον, είναι σημαντικό στο σχεδιασμό της μελέτηςνα υπάρχει
ισορροπία στην αναλογία κόστους-οφέλους ως προς το μέγεθος των μέτρων ελέγχου,
έτσι ώστε να μη γίνεται χρήση της
"υπερβολής" που συνεπάγεται άρα υπερβολικό κόστος κατασκευής.
Ο Σχεδιασμός
και μέτρα ελέγχου για τη διάβρωση και τα ιζήματα
Ορισμένες
βασικές πληροφορίες και δεδομένα πρέπει να συγκεντρωθούν και να αξιολογηθούν
κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σχεδιασμού, του κάθε έργου αστικής ανάπλασης, πριν
επιλεγούν διάφορες λύσεις και οι εκτιμήσεις και ερμηνείες
και θα χρησιμοποιηθούν στα σχέδιατης μελέτης.
Τα
στοιχεία αυτά θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη θέση και το μέγεθος του έργου, το
κλίμα, τη βλάστηση ή την κάλυψη της γης, τη προσβασιμότητα, τη χρήση γης, τη
γεωλογία, τη τοπογραφία, τα δίκτυα αποχέτευσης και υδρολογίας, και φυσικά για το
ίδιο το έδαφος.
Διάφορες
πηγές είναι διαθέσιμες για να αποκτήσετε αυτές τις πληροφορίες όπως η Ε.Μ.Υ.
για κλιματολογικά, ιστορικά στοιχεία από τις βιβλιοθήκες, εξέταση των
αεροφωτογραφιών Γ.Υ.Σ. και τοπογραφικοί χάρτες Γ.Υ.Σ. , πληροφορίες για το έδαφος από τα τοπικά γραφεία της Δ/νση Γεωργίας της Περιφέρειας
η από ΕΘΙΑΓΕ, για τα δίκτυα ύδρευσης-αποχέτευσης
ΕΥΔΑΠ κ.ο.κ.
Συγκεκριμένα οι
πληροφορίες για το έδαφος θα πρέπει να περιλαμβάνουν :
- Τους κινδύνους που μπορεί αυτό να διαβρωθεί η έχει τη τάση εύκολα να διαβρωθεί
- Τους περιορισμούς και τις δυνατότητες για τις κατασκευές στην επιφάνεια του έργου , όπως οι δρόμοι, τα κτίρια κ.λ.π.
- Τις ιδιότητες και τη μηχανική σύστασης των εδαφών
- Τη καταλληλότητα για επιφανειακού εδάφους για την εγκατάσταση βλάστησης
Επειδή η σταδιακή
κατασκευή του έργου και οι απαιτήσεις για τον έλεγχο της διάβρωσης και των
ιζημάτων είναι ενέργειες παράλληλες στη φύση, θα πρέπει να υπάρξει υψηλό
επίπεδο συντονισμού μεταξύ αυτών των δύο δραστηριοτήτων, το δε σχέδιο ελέγχου να
έχει τη μέγιστη αποτελεσματικότητα.
Μια
συνιστώμενη λίστα των στοιχείων που θα πρέπει να τύχουν προσοχής, είναι αυτά που
ελέγχουν τη διάβρωση και τη καθίζηση κατά τις φάσεις της κατασκευής, με την
ελαχιστοποίηση του κινδύνου των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αυτά
είναι :
- η τοποθέτηση της κατασκευής
- το τοπογραφικό διάγραμμα της περιοχής,
- η εκμετάλλευση τηςφυσικήςπλαγιάς,
- η αποφυγή υγροτόπων ή άλλων ευαίσθητων περιοχών
- αφήνοντας παρακείμενες περιοχές ανεκμετάλλευτές, που έχουν τις ιδιότητες να ρυθμίζουν η να επιδρούν στη προστασία γύρω από την περιοχή του έργου
- δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή σε κρίσιμους τομείς, όπως τα σύνορα νερό, απότομες πλαγιές, και ιδιαίτερα επιφάνειες που τα εδάφη εύκολα διαβρώνονται
- και παρατηρώντας τις φυσικές περιοχές
αποστράγγισης του χώρου και τη λήψη μέτρων για τον έλεγχο της διάβρωσης στην
πηγή, χρησιμοποιώντας τη φυσική αποστράγγιση σαν πλεονέκτημα για μέτρα ελέγχου.
Διαχείριση
του εδάφους γύρω από την υπάρχουσα και τη νέα εγκαταστημένη βλάστηση
Η διαχείριση
της επιφάνειας του εδάφους γύρω από μεμονωμένα δέντρα και εντός των συστάδων
των δέντρων, θάμνων, πολυετών και εποχιακών είναι εξίσου σημαντική για την
ευημερία των φυτών, όπως είναι η φύτευση και οι τεχνικές των καλλιεργητικών
φροντίδων τους.
Το έδαφος
γύρω από τα φυτά, ενδέχεται να λάβει τρεις τρόπους προστασίας:
(1) προστασία
των φυτών με γυμνό έδαφος γύρω τους
(2)
εδαφοκαλύψεις.
Καλύψεις του εδάφους με
φυτά που χρησιμοποιούνται και βελτιώνουν την εμφάνιση αποκρύπτοντας τη γυμνή γη.Η επιλογή του
τρόπου κάλυψης εξαρτάται από τις απαιτήσεις του σχεδιασμού της μελέτης πρασίνου,
από την αύξηση των φυτών και από τις εδαφολογικές συνθήκες.
Γυμνό έδαφος
Σε μερικά
δέντρα και θάμνους είναι ευεργετικό να έχουν γυμνό έδαφος(οχι χλοοτάπητα) γύρω από τους κορμούς
τους. Αυτή η μέθοδος μειώνει τον ανταγωνισμό για τη λήψη νερού και θρεπτικών
στοιχείων και τείνει να προστατεύει τους κορμούς από βλάβες λόγω τραυματισμού
από τη χρήση χορτοκοπτικού. Επίσης, ορισμένες ποικιλίες χλοοτάπητα έχουν αλληλο-ανταγωνιστικές
τάσεις με ορισμένα νεαρά φυτά, οπότε
εκεί στη γύρω από αυτά επιφάνεια, θα πρέπει να διατηρηθεί γυμνό το έδαφος, για τη
προστασία τους, με αποτελέσματα τα φυτά να
μην επηρεάζονται.
Μια συνηθισμένη πρόταση είναι να κρατηθεί το έδαφος γυμνό σε απόσταση 30 εκ. από το βλαστό η το στέλεχος του κορμού.Το έδαφος διατηρείται γυμνό από τη προσεκτική καλλιέργεια ή από την εφαρμογή επιλεκτικών ζιζανιοκτόνων. Προσοχή πρέπει να δίνεται κατά τη χρήση των ζιζανιοκτόνων και στην νομοθεσία
Μια συνηθισμένη πρόταση είναι να κρατηθεί το έδαφος γυμνό σε απόσταση 30 εκ. από το βλαστό η το στέλεχος του κορμού.Το έδαφος διατηρείται γυμνό από τη προσεκτική καλλιέργεια ή από την εφαρμογή επιλεκτικών ζιζανιοκτόνων. Προσοχή πρέπει να δίνεται κατά τη χρήση των ζιζανιοκτόνων και στην νομοθεσία
Προστασία
εδάφους με χρήση εδαφοκάλυψης
·
Το προστατευτικό στρώμα από φύλλα, έχει βρεθεί ότι
είναι πολύ ευεργετικό για την ανάπτυξη των φυτών για πολλούς λόγους όπως εξαλείφει τον ανταγωνισμό των ζιζανίων, την διάβρωση ή όταν υπάρχει προστατευτικό στρωμα γύρω από τη βάση των
δέντρων ελαχιστοποιούνται οι βλάβες του κορμού από το μηχανικό εξοπλισμό συντήρησης των χλοοταπήτων.
Επίγειες εδαφοκαλύψεις
· Καλλιέργεια φυτών χαμηλού ύψους μπορούν να
χρησιμοποιηθεί όταν ο ανταγωνισμός με τα δέντρα και τους θάμνους δεν είναι
σημαντικός. Τα φυτά μπορεί να είναι πολυετή ποώδη.
Συχνα προστίθουμε και έδαφός Αυξάνοντας
την ποσότητα του υπάρχοντος εδάφους, συμπληρώνοντας πάνω από την αρχική
επιφάνεια με εδαφικό υλικό αυτό μειώνει τον αερισμό του, σε αυτό το σημείο εις
βάρος του ριζικού συστήματος της
υπάρχουσας βλάστησης. Ο σχεδιασμός στη μελέτη πρασίνου πρέπει να περιλαμβάνει
κάποιο μέτρο για τη διατήρηση του αερισμού από την αρχική επιφάνεια του
εδάφους. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους.
Τα αποτελέσματα που προέκυψαν από αυστηρή επιβολή των
προδιαγραφών στη σύσταση του εδαφικού υλικού,- όπως αυτό φαίνεται από τη
βιβλιογραφία και την εμπειρία- δείχνουν ότι μεγάλος αριθμός των φυτών που
φυτεύτηκαν στα έργα, στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης τους, μπορεί να διατηρηθούν
και μετά από το κλονισμό τους(σοκ μεταφύτευσης), και αυτά διατηρούνται με ένα ελάχιστο κόστος από τον
ανάδοχο ασκώντας μια εύλογη και όχι υπερβολική σε κάποιο βαθμό φροντίδα στο
έργο. Ετσι μειώνεται το κόστος διαχείρησης και μεγαλώνει η επιτυχία του έργου
ΠΗΓΕΣ
1. Εδαφολογία
Νικ. Α. Πολυζόπουλου καθηγητής Α.Π.Θ.
Professor
of Soil Science Faculty of Forestry
State
University of New York
College
of Environmental Science and Forestry
Syracuse, NewYork
3.
Fungi
make steep slopes more stable By Brendan Bane
4. Μ. Καπάνταης
εδαφομείγματα - εδαφικά υποστρώματα ανάπτυξης φυτών (2014)
5.
lucida Land Care In
Desertification Affected Areas From Science Towards Application
6. Wikipedia
ΛΕΞΙΚΟ
Έδαφος.
Το
έδαφος αποτελεί το μέσο στήριξης και θρέψης των φυτών, συνιστά τη βάση της
αγροτικής και δασικής παραγωγής, το φυσικό φίλτρο και το προστατευτικό στρώμα
των αποθεμάτων του υπόγειου νερού καθώς επίσης και το ζωτικό χώρο ενός
απίστευτα μεγάλου αριθμού οργανισμών οι οποίοι συμμετέχουν στη διαδικασία της
ανακύκλωσης των θρεπτικών στοιχείων στη Γη.
Εδαφικό
υλικό η εδαφικό υπόστρωμα ανάπτυξης φυτών
Προϊόν
που το έχουμε λάβει από το επιφανειακό έδαφος και σε βάθος 30-40 εκ.,το οποίο
έχει εξυγιανθεί, έχει απαλλαγεί από πέτρες, ρίζες, ξύλα κ.λ.π. έχει
εμπλουτισθεί με εδαφοβελτιωτικά και θρεπτικά στοιχεία και οι ιδιότητες του το καθιστούν χρήσιμο για την ανάπτυξη φυτών.
Οι
τύποι εδαφικού υλικού προσδιορίζονται από τις βιολογικές ανάγκες ανάπτυξης των
φυτών π.χ. οξύφιλα είδη, η από τη χρήση του π.χ. χλοοτάπητας γηπέδων κ.λ.π.
Yπάρχει αναγκαιότητα αναλύσεων -όχι μόνο της κοκκομετρίας- αλλά και των μυκητολογικών είναι αναγκαία ώστε να αποφευχθεί η μεταφορά ασθενειών π.χ. Αρμελαρια με φερτά χώματα ή με τα μηχανήματα. Έτσι πιθανά και σε κήπο να έχουμε ριζοκτόνια από το χώμα που μεταφέρθηκε για την εγκατάσταση βλάστησης. Είναι αναγκαία επίσης η εργασία απολύμανσης των μηχανήματων πριν από κάθε εργασία στο έργο για τη πρόληψη μετάδοσης ασθενειών (π.χ. ασθένεια έλκους πλάτανου ) .
Yπάρχει αναγκαιότητα αναλύσεων -όχι μόνο της κοκκομετρίας- αλλά και των μυκητολογικών είναι αναγκαία ώστε να αποφευχθεί η μεταφορά ασθενειών π.χ. Αρμελαρια με φερτά χώματα ή με τα μηχανήματα. Έτσι πιθανά και σε κήπο να έχουμε ριζοκτόνια από το χώμα που μεταφέρθηκε για την εγκατάσταση βλάστησης. Είναι αναγκαία επίσης η εργασία απολύμανσης των μηχανήματων πριν από κάθε εργασία στο έργο για τη πρόληψη μετάδοσης ασθενειών (π.χ. ασθένεια έλκους πλάτανου ) .
Δομή του εδάφους
Με τον όρο δομή του εδάφους εννοούμε τη μορφή των
συσσωματωμάτων όσο και την κατανομή τους σε κατηγορίες μεγέθους. Γενικότερα, η
μηχανική σύσταση και η δομή του εδάφους μπορούν να καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό
τις φυσικοχημικές του ιδιότητες.
«Η δομή του εδάφους περιγράφει το πώς αυτό είναι συγκροτημένο, πόσα σωματίδια
συγκεντρώνονται σε συσσωματώματα και σβώλους. Τα χαλαρά συσσωματώματα
εξασφαλίζουν ευρείς χώρους πόρων, άσχετα με το ποια είναι η σύσταση του
εδάφους. Ως αποτέλεσμα η καλή δομή μπορεί να αντισταθμίσει μια όχι και τόσο
ιδανική σύσταση. Έδαφος με καλή δομή απορροφά περισσότερο νερό βροχής, πιο
γρήγορα και το υπερβολικό νερό αποστραγγίζεται το ίδιο γρήγορα. Οι ρίζες των
φυτών και οι οργανισμοί του εδάφους αναπτύσσονται πιο εύκολα και είναι καλύτερη
η κατεργασία του.»
Διάβρωση
Διάβρωση (ή διαβρωσιμότητα)είναι η εγγενής απόδοσης ή έλλειψη αντιστάσεως των
εδαφών και των πετρωμάτων σε διάβρωση. Επειδή η διάβρωση εξαρτάται από την
ικανότητα και τη συνοχή του υλικού, διάβρωσης αντιμετωπίζεται με διαφορετικούς
τρόπους, ανάλογα με το είδος της επιφάνειας που διαβρώνεται.
Εδαφοκάλυψη
Εδαφοκάλυψη
είναι κάθε φυτό που φυτρώνει σε μια περιοχή του εδάφους.Εκφράζεται σε ποσοστό επί του χώρου Η εδαφοκάλυψη παρέχει
προστασία στο εδαφικό υλικό από τη
διάβρωση και την ξηρασία .
Αποστράγγιση
Η τεχνητή
αποστράγγιση είναι η μέθοδός που δημιουργεί διαφυγή της περίσσειας του νερού από μια περιοχή, με την
επιφανειακή απορροή η με τη διήθηση δια μέσου του εδάφους.
Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τα φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά του
εδάφους, τον συντελεστή διαπερατότητας και το βάθος του πρώτου αδιαπέραστου
στρώματος.Η αποστράγγιση του εδάφους αποτελεί μια εξειδικευμένη εργασία η οποία
είναι απαραίτητη σε εκείνες τις περιπτώσεις όπου οι διεισδύσεις ύδατος μπορούν
να δημιουργήσουν σοβαρότατες ζημιές σε καλλιέργειες, χώρους πρασίνου,
κατοικίες, δρόμους κλπ. Όσον αφορά τις επιφάνειες των χώρων πρασίνου, η
αποστράγγιση θεωρείται απαραίτητη έχοντας ως στόχο την αποφυγή αλλοίωσης του
επιφανειακού ανάγλυφου, όταν συντρέχουν
οι παρακάτω προϋποθέσεις:
- Κακή
κοκομετρική σύσταση εδάφους.
- Χαμηλός
συντελεστής διαπερατότητας ύδατος.
- Αδιαπέραστο
στρώμα σε πολύ μικρό βάθος.
Η εκατοστιαία περιεκτικότητα
ενός Εδάφους σε άμμο, ιλύ και Άργιλο καθορίζει τη μηχανική σύσταση ή κοκκομετρική σύνθεση.
Δομή
Είναι η διάταξη των αρχικών τεμαχιδίων σε μεγαλύτερα συσσωματώματα και χαρακτηρίζεται από το μέγεθος και τη θέση μεταξύ
τους .
Ανάλογα άρθρο:
Ανάλογα άρθρο:
ΤΑ ΕΔΑΦΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΠΡΑΣΙΝΟΥ
Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις που έχουν προέρθει από τη μακροχρόνια λειτουργία των νεκροταφείων εντός των πολεοδομικών ιστών
ΦΥΤΑ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΔΑΦΟΥΣ
Άρθρα του Μανώλη Καπάνταη: