Λ Ε Ξ Ι Κ Ο
Ο Ν Ο Μ Α Τ Ω Ν
Κ Ο Λ Ε Ο Π Τ Ε Ρ Ω Ν
Ο Ν Ο Μ Α Τ Ω Ν
Κ Ο Λ Ε Ο Π Τ Ε Ρ Ω Ν
«Αρχή σοφίας η ονομάτων επίσκεψις» Αντισθένης
«Nomina si nescis, perit et cognitio rerum» Λινναίος
«Για να ξέρουμε τι εννοούμε και γιατί» Κ. Μπουχέλος
«Nomina si nescis, perit et cognitio rerum» Λινναίος
«Για να ξέρουμε τι εννοούμε και γιατί» Κ. Μπουχέλος
Σε όλα τα γνωστά ζώα και φυτά, έχουν δοθεί οι λεγόμενες «επιστημονικές ονομασίες» οι οποίες αποτελούν κοινό μέσον επικοινωνίας για την διεθνή επιστημονική κοινότητα. Ξεκίνησε από τον μέγα Αριστοτέλη και συστηματοποιήθηκε από τον Λινναίο και τους πιο πρόσφατους φυσιοδίφες.
Τα ονόματα αυτά έχει καθιερωθεί να προέρχονται από παραγραμματισμό και εκλατίνιση λέξεων, σχεδόν αποκλειστικώς της Αρχαίας Ελληνικής. Το γιατί, είναι προφανές: Η ελληνική γλώσσα, το μεγαλύτερο και τελειότερο μνημείο της Ανθρωπότητος και Μητέρα των γλωσσών, είναι η μόνη που είναι δυνατόν να καλύψει σε ονόματα, τον άπειρον αριθμό ζώων, φυτών αλλά και αστέρων ακόμη.
Το ότι η ελληνική προέλευση των ονομάτων δεν γίνεται πάντοτε αντιληπτή, ακόμη και από ελληνόφωνους επιστήμονες, είναι επίσης προφανές: Επί πολλές δεκαετίες τώρα, στην «εκπαίδευση» και όχι Παιδεία, σπανίως ή καθόλου τονίζεται η μεγάλη σημασία της, η προέλευση μεγάλου αριθμού «ξένων» γλωσσών από αυτήν, η αρρωγή της στην ψυχική υγεία και ευδοκίμηση αυτών που την ομιλούν σωστά, η τεράστια συμβολή της στην επικοινωνία των επιστημόνων του πλανήτη και τόσων άλλων, αφού κάποιοι φρόντισαν να «σκοτώσουν» τον Όμηρο…
Με επίσκεψη (σκέψη επί = εμβάθυνση) των ονομάτων, των εντόμων κυρίως - λόγω γνωστικού αντικειμένου - έβλεπα να ξεπηδάει η ερμηνεία: Betarmon = βητάρμων = βηματίζει αρμονι- κά, Dinoderus = δεινός (δυνατός) + δέρη (λαιμός). ∆έρη; λέμε όμως περιδέραιο ενώ δέρας = δέρμα (Τrachyderos) κ.ο.κ. Τότε, μου πέρασε η ιδέα πως η αφύπνιση σ’ αυτόν τον τομέα, θα ήταν ωφέλιμη σε όλους μας. Επειδή οι Τάξεις των εντόμων είναι πολλές, οι Οικογένειες πολύ περισσότερες και τα είδη ατελείωτα, ξεκίνησα από ονόματα γενών κολεοπτέρων.
Αρκετές φορές είναι δύσκολο ή αδύνατο να ερμηνευθεί η σημασία ονομάτων, καθώς δεν είναι πάντοτε εφικτό να «διαβάσει» κανείς την έμπνευση ή την ευαισθησία αυτού που «βάπτισε» το κάθε έντομο. Όταν πριν από αρκετά χρόνια ασχολήθηκα με το θέμα, τόσο με παρέσυρε το ενδιαφέρον επί του προκειμένου, ώστε ξεπέρασα τα 1000 ονόματα!
Ευχή μου είναι: κάποιοι να συνεχίσουν την προσπάθεια και με άλλες Τάξεις εντόμων, ζώων και φυτών. Έστω «να σώσουμε οτιδήποτε αν σώζεται». Αξίζει τον κόπο για μας και τα παιδιά μας. Να ξέρουμε, τουλάχιστον οι επιστήμονες, τι λέμε και τι εννοούμε!
Θα το βρείτε στο: Εντομολογική Εταιρεία Ελλάδος, Εκδόσεις, Λεξικό ονομάτων κολεοπτέρων
Ο Ν Ο Μ Α & ΕΝΤΟΜΟ (1)
Euthalia acontius
Ευθαλία: ευ ( = καλώς) + θάλλω (ανθίζω). Η Τhalia (Θάλεια) ήταν μία από τις 9 Μούσες. Ο αστεροειδής 23 Θάλεια (23 Thalia), που ανακαλύφθηκε το 1852, πήρε το όνομά του από τη μούσα αυτή.
Το έντομο Euthalia acontius (Lepidoptera: Nymphalidae), Η προνύμφη της, προσβάλλει το Mango.
Ο Ν Ο Μ Α & ΕΝΤΟΜΟ (2)
Eudicella euthalia (Coleoptera: Scarabaeidae)
Από τα ευ = καλός/μεγάλος + δίκελλα = αξίνα με δύο «δόντια» και Εuthalia (τα είπαμε) Τα τέλεια (σκαθάρια) έχουν μέγεθος 30 – 45 mm, τρέφονται με νέκταρ, γύρη ανθέων και με υπερώριμα φρούτα.
Από τα ευ = καλός/μεγάλος + δίκελλα = αξίνα με δύο «δόντια» και Εuthalia (τα είπαμε) Τα τέλεια (σκαθάρια) έχουν μέγεθος 30 – 45 mm, τρέφονται με νέκταρ, γύρη ανθέων και με υπερώριμα φρούτα.
Ο Ν Ο Μ Α & ΕΝΤΟΜΟ (3)
Άπις
Ο Άπις ήταν μυθικός βασιλιάς της Πελοποννήσου πολύ πριν φθάσει και εγκατασταθεί σ΄ αυτήν ο Πέλοπας και πάρει το όνομά του.
Φέρεται να ήταν γιος του Φορωνέα και της νύμφης Λαοδίκης και αδελφός της Νιόβης.
Ήταν βασιλιάς του Άργους και επί βασιλείας του η Πελοπόννησος λεγόταν Απία ή και Απίη. Φέρεται ως ένας από τους πρώτους νομοθέτες των Ελλήνων.
Σύμφωνα με έναν άλλο μύθο, ο Άπις παραχώρησε το βασίλειο του Άργους στον αδερφό του και μετανάστευσε στην Αίγυπτο, όπου έγινε βασιλιάς και βασίλευσε πολλά χρόνια. Μετά τον θάνατό του ονομάστηκε Όσιρις - Άπις ή Σάραπις και λατρεύτηκε σαν θεός. Apis melifera: η γνωστή μας μέλισσα!
Ομότιμος Καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ανάλογα άρθρα:
ΟΝΟΜΑΤΑ ΕΝΤΟΜΩΝ
Η Α Ρ Α Χ Ν Η
Ο ΠΟΤΑΜΟΣ ΚΑΙ Η ... ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ !
Α Λ Ο Γ Α Κ Ι .... Τ Η Σ … … Π Α Ν Α Γ Ι Α Σ !
Αρθρα του Κ Μπουχέλου:
του Κ.Μπουχελου:
Μια πρόταση για τους φοίνικες
Η «άμπελος του θεού των κεραυνών» και ο καρκίνος
Ακάρεα της σκόνης του σπιτιού
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου