Η
φαρμακευτική κιτρινόριζα
Kουρκουμάς (Curcuma longa)
K. Θ. Μπουχέλος
Ομότιμος
Καθηγητής Γεωπονικού Παν/μίου Αθηνών
Εισαγωγή
Πολλά βότανα και μπαχαρικά, περιέχουν άφθονες φαρμακολογικώς δραστικές οργανικές ουσίες οι οποίες δεν
αποτελούν βασικά κομμάτια του μεταβολισμού του φυτού, αλλά κλάδους των
πρωτογενών μεταβολιτών του.
Δεν πρέπει λοιπόν να μας ξαφνιάζει η
παρουσίαση τόσων φυτών με ευεργετικές για την υγεία ιδιότητες και δεν αποτελεί
αυτό υπερβολή, αρκεί σε κάθε περίπτωση, να υπάρχει εύστοχη γνωμάτευση της παθήσεως και υπεύθυνη κατευθυντήρια γραμμή
ως προς την δοσολογία και την διάρκεια της θεραπείας, από τον
κατάλληλον ειδικό γιατρό ή φαρμακοποιό.
Το φυτό
Ο κουρκουμάς (Curcuma longa ή
Curcuma domestica) είναι φυτό της Οικογενείας Zingiberaceae (ginger family)
των Αγγειοσπέρμων που περιλαμβάνουν ανθοφόρα, αρωματικά πολυετή
φυτά με οριζοντίως έρπουσες ρίζες ή κονδυλώδη ριζώματα.
 |
| H ρίζα |
Το ρίζωμά του είναι κίτρινο, με έντονη γεύση γνωστό
με πολλά ονόματα: κουρκούμη, κιτρινόριζα, χρυσόριζα, τουρμερικό (turmeric) ή και ινδικό
σαφράν. Προέρχεται από την τροπική Νότιο Ασία. Ο
όρος κουρκουμάς προέρχεται από την
αραβική λέξη “kurkum”. Ο όρος turmeric προέρχεται από το λατινικό “terra merita” = αξιέπαινη γη.
 |
| Turmeric |
Η τριμμένη κιτρινόριζα
χρησιμοποιείται στις κουζίνες της Νοτίου Ασίας και της Μέσης Ανατολής, ως
συστατικό σε μείγματα κάρυ αλλά και ως χρωστική είτε σε
διάφορα παρασκευάσματα ή ακόμη και
σε υφάσματα. Είναι ένα από τα βασικά
συστατικά της μουστάρδας. Την χρησιμοποιούν για να δώσουν σε γαριδάκια
και λοιπά φαγητά το χαρακτηριστικό πορτοκαλοκίτρινο
χρώμα. Ως πρόσθετο στα τρόφιμα χρησιμοποιείται γιατί παρέχει στο τρόφιμο
προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία
και έχει τον κωδικό Ε100.
Η ρίζα του κουρκουμά χρησιμοποιείται και σήμερα στην παραδοσιακή ασιατική
ιατρική αγιουβέρδα. Είναι το κορυφαίο βότανο turmeric , για
την αντιμετώπιση γαστρεντερικών ενοχλήσεων,
της δυσμηνόρροιας, καθώς και για την
τόνωση του οργανισμού. Μελέτες αποδεικνύουν ότι προστατεύει τις αρθρώσεις και μπορεί να δράσει ως
συμπληρωματική αγωγή για την αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδος και της ρευματοειδούς
αρθρίτιδος.
Έχει την ιδιότητα να καθαρίζει
τον οργανισμό μας, καθώς ανήκει στην κατηγορία των ισχυρών
αντιοξειδωτικών βοτάνων και εξαιρετικό για την αντιμετώπιση των φλεγμονών
του εντέρου. Στην σύγχρονη
βοτανοθεραπεία ο κουρκουμάς θεωρείται
ένα ήπιο φυσικό αντισηπτικό με
αντιβακτηριδιακούς παράγοντες, χρήσιμους
για την απολύμανση στα κοψίματα και
τα εγκαύματα χωρίς τις παρενέργειες
που έχουν άλλα αντιφλεγμονώδη
φάρμακα. Με αυτές τις ιδιότητες, είναι προφανής η χρήση του και στην
οδοντιατρική για περιδονoτολογικές
παθήσεις και τον καρκίνο του στόματος, υπό μορφήν γέλης (gel).
 |
| η σκόνη |
Οι κουρκουμίνες (φυσικές φαινόλες) είναι τα ουσιαστικά
ενεργειακά στοιχεία του βοτάνου που δίνουν στον κουρκουμά και το χαρακτηριστικό κίτρινο
χρώμα του. Οι ουσίες αυτές, έχουν μελετηθεί εκτενώς και από τοξικολογικής απόψεως, είναι
αρκετά ασφαλείς.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο κουρκουμάς ονομάζεται ινδικό σαφράν. Έχει περίπου το ίδιο
χρώμα με το γνωστό σαφράν που παράγεται
από τον Κρόκο Κοζάνης, αλλά είναι πολύ πιο φθηνός.
Στην αγορά βρίσκεται ως αποξηραμένη ρίζα, σκόνη αποξηραμένης ρίζας, και σπανίως ως φρέσκια
ρίζα. Τον συναντούμε σε μορφή μπαχαρικού όπως το πιπέρι καγιέν. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο φαγητό και την σαλάτα. Τον συναντούμε όμως πλέον, πολύ πιο δυνατόν και σε μορφή κάψουλας.
Ως
αφέψημα βράζουμε 5γρ. σε ένα ποτήρι
νερό και το πίνουμε, λίγο-λίγο όλη την ημέρα. Ως έγχυμα 20 σταγόνες μέσα σε λίγο νερό ή σε
χυμό ή σε τσάι πριν από τα γεύματα.
Προσοχή
Η συχνή χρήση του προκαλεί ξινίλες στο στομάχι. Η διαρκής χρήση
του μπορεί να προκαλέσει έλκος.
Οι περισσότερες φαρμακευτικές ουσίες που κυκλοφορούν ως φάρμακα, είτε προέρχονται από φυτά, είτε αποτελούν τροποποιημένα
μόρια φυτικής προελεύσεως. Προσέξτε
αν την έρευνα για δεδομένο φάρμακο,
χρηματοδοτεί η φαρμακευτική εταιρεία που το παράγει και το πόσο ενεργό
συστατικό περιέχει ανά γραμμάριο εκχυλίσματος .
Βιβλιογραφία
Aggarwal BB, Sundaram C, Malani N, Ichikawa H (2007). "Curcumin: the Indian solid gold". Adv
Exp Med Biol 595 (1): 1–75
Chattopadhyay, Ishita et al.
(10 July 2004). "Turmeric
and curcumin: Biological actions and medicinal applications". Current
Science (Indian Academy of Sciences)
87 (1): 44–53.
Clinical
trials on turmeric. National
Institutes of Health, Clinical Trials Registry. December 2013.
Henrotin Y, Clutterbuck AL, Allaway D, et al.
(February 2010). "Biological actions of curcumin on articular
chondrocytes". Osteoarthr. Cartil. 18 (2): 141–9.
Herbs at a Glance:
Turmeric, Science & Safety. National Center for Complementary and
Alternative Medicine (NCCAM), National Institutes of Health. 2012.
Nagpal M, Sood S (2013). "Role of
curcumin in systemic and oral health: An overview". J Nat Sci Biol Med 4 (1): 3–7.
Tayyem RF, Heath DD, Al-Delaimy WK, Rock CL (2006). "Curcumin content of turmeric and curry
powders". Nutr Cancer 55 (2): 126–131.
Αρθρα του Κ.Μπουχελου
Μια πρόταση για τους φοίνικες
Η «άμπελος του θεού των κεραυνών» και ο καρκίνος
Ακάρεα της σκόνης του σπιτιού
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου