H Πευκοκάμπια η Πυτιοκάμπια

Εξάπλωση
Το φυλλοφάγο αυτό έντομο απαντάται κυρίως στις χώρες της μεσογειακής λεκάνης, καθώς και στην Πορτογαλία. Ακόμη, υπάρχει σε περιοχές της Ελβετίας, της Ουγγαρίας και της Βουλγαρίας
Στη χώρα μας το 1983 βρέθηκε σε όλα σχεδόν τα πευκοδάση μέχρι τα 1800 μ. (περιοχή Ολύμπου), με εξαίρεση τις περιοχές Φουρνά, Καρπενησίου και Χίου (Αβτζής 1983).

Ξενιστές
Στη πρώτη σειρά έρχονται τα είδη του πεύκου και στη δεύτερη τα διάφορα είδη κέδρου (Schwenke 1978). Ανάμεσα σε τρία θερμόφιλα είδη πεύκου (P. brutia, P. pinea και P. radiata) αποδείχθηκε πειραματικά, ότι η P. pinea (κουκουναριά) είναι η πιο ανθεκτική και η P. radiata η πιο ευπαθής (Ανtzis 1986).

Μορφολογία
Τα μπροστινά φτερά των ακμαίων έχουν χρώμα καφέ-σταχτί με σκοτεινές εγκάρσιες γραμμές, και τα πίσω είναι άσπρα με μία χαρακτηριστική σκοτεινή κηλίδα στην εσωτερική τους γωνία (Εικ. 3). Οι κεραίες του μεγαλύτερου θηλυκού είναι κτενοειδείς και του μικρότερου αρσενικού είναι φτερωτές.
Τα αυγά τοποθετούνται σε κυλίνδρους γύρω από βελόνες, σπάνια γύρω από λεπτούς κλαδίσκους, και καλύπτονται με λέπια, τα οποία υπάρχουν στο πίσω μέρος της κοιλιάς της θηλυκής πεταλούδας (Εικ. 4 επόμενης σελίδας).
'Εχει πέντε προνυμφικά στάδια. Η προνύμφη του πέμπτου σταδίου είναι 30-40 χιλ. Το επάνω μέρος του σώματός της είναι σταχτί με φυμάτια με πορτοκαλόχρωμες τρίχες, και το κάτω μέρος καστανοκίτρινο (Εικ. 5 επόμενης σελίδας). Η νύμφη σχηματίζεται στο έδαφος μέσα σε ένα λεπτό βομβύκιο, έχει μήκος 15-17 χιλ. και χρώμα καστανό.

Βιο-Οικολογία
Έχει μια γενιά το χρόνο και τα τέλεια πετούν περίπου τον Αύγουστο. Η πτήση πραγματοποιείται νωρίτερα σε υψηλότερες θέσεις στα βόρεια όρια εξάπλωσης του εντόμου, από ότι σε χαμηλότερες και θερμότερες περιοχές.
Τα αρσενικά κατά κανόνα εμφανίζονται πριν από τα θηλυκά και μπορούν να πετάξουν καλύπτοντας αποστάσεις μέχρι και 2 χιλιομέτρων.
Το θηλυκό ακμαίο αμέσως μετά την έξοδό του από το βομβύκιο παράγει μία φερομόνη, με την οποία προσελκύει το αρσενικό. Μετά τη σύζευξη, ακολουθεί η ωοτοκία σε κυλίνδρους. Κάθε κύλινδρος έχει 70 μέχρι 300 αβγά.

Οι προνύμφες του πρώτου σταδίου τρώγουν τις βελόνες κατά μήκος, οι οποίες στη συνέχεια ξεραίνονται και κυρτώνονται. Μπορούν να κατασκευάσουν μέχρι και 5 φωλιές σε διαφορετικά σημεία πάνω στο δέντρο.
Οι προνύμφες του δεύτερου σταδίου σχηματίζουν πιο μεγάλες και πιο συνεκτικές φωλιές, και αλλάζουν 3-4 φωλιές.

Η πιτυοκάµπη ή κάµπια των πεύκων ή λιτανεύουσα κάµπια αποτελεί έναν από τους πιο ζηµιογόνους οργανισµούς για τα πεύκα. Είναι νυχτόβιο λεπιδόπτερο και το προνυµφικό στάδιο του εντόµου προσβάλλει µαζικά τις βελόνες όλων των ειδών πεύκης, ιδιαίτερα αυτών που βρίσκονται σε φτωχά και υποβαθµισµένα εδάφη, µε αποτέλεσµα να απογυµνώνονται οι κόµες των δέντρων, να µειώνεται η αυξητική τους δραστηριότητα και να υποβαθµίζεται η αισθητική εµφάνιση αυτών. Εκτός από το πρόβληµα που δηµιουργεί η προσβολή στα δένδρα, η επαφή µε τις προνύµφες του είδους αυτού, προκαλεί στον άνθρωπο έντονο κνησµό και συχνά αλλεργίες και αναπνευστικά προβλήµατα, µια που οι κάµπιες, όταν νιώθουν πως απειλούνται, εκτοξεύουν στον αέρα µικροσκοπικά τριχίδια, τα οποία περιέχουν τοξίνη που προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις. 

            Η αντιµετώπιση των εντόµων αυτών θα γίνει µε βιολογική καταπολέµηση δηλ. ψεκασµό µε χρήση βιο-παρασκευασµάτων µε βάση το βακτήριο Bacillus thurigiensis, από τον αέρα και από το έδαφος κατά την περίοδο Σεπτεµβρίου – Νοεµβρίου, κατά την οποία το έντοµο βρίσκεται στο  στάδιο της προνύµφης.

Ο bacillus thuringiensis-var kustaki (βάκιλος της Θουριγγίας), είναι βιολογικό εντοµοκτόνο στοµάχου, µε εκλεκτική δράση κατά των προνυµφών των λεπιδόπτερων, δρα µε την κατάποση,

µε την οποία οι προνύµφες σταµατούν να τρέφονται και σε µερικές µέρες πεθαίνουν.  Η διενέργεια ψεκασµών κάλυψης, µέχρι απορροής, της κόµης των πεύκων σε επιλεγµένες χώρους, όπου έχει διαπιστωθεί το πρόβληµα.  

        Συγχρόνως, το συγκεκριµένο εντοµοκτόνο δεν είναι τοξικό για τον άνθρωπο, για άλλα θηλαστικά, για διάφορα έντοµα και κυρίως για τις µέλισσες. Οι εργασίες περιλαµβάνουν τις απολύτως απαραίτητες παρεµβάσεις για την καταπολέµηση του εντόµου στον τρέχοντα βιολογικό κύκλο και τη διατήρηση του πληθυσµού του σε χαµηλά επίπεδα.  

 Το διάλυμα  για να υπάρχει πλήρη κάλυψη των πεύκων υπολογίζεται σε περίπου 100 λίτρα ανά  ακμαίο  πεύκο με δραστική ουσία  το 0,05% (σε αναλογία 50 gr/100lt H2O).

 Κ. Τάτσης 

Πηγή: http://www.minagric.gr/greek/agro_pol/dasika/Pityocampa/Pityocampa.htm
για πληροφορίες καταπολέμησης info@topiodomi.gr   ή  2106017403