ΑΝΘΡΑΚΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΥΔΙΑΣ

Εικ.1 . Φύλλα καρυδιάς με εκτεταμένες νεκρωτικές κηλίδες Εισαγωγή Η συμβολή της καρυδιάς (Juglans regia L. - Καρυδιά η βασιλική) στην ανάπτυξη της ορεινής οικονομίας της χώρας μας είναι σημαντική. Παράγει καρπούς σε ετήσια βάση και πολύτιμο ξύλο σε διάστημα 30-40 χρόνων. Η έκταση που καταλαμβάνει στην Ελλάδα ανέρχεται σε 700.000 στρ. περίπου, ενώ η ετήσια παραγωγή καρυδιών ανέρχεται σε 25.000 τόνους. Η ανθράκωση είναι η πιο καταστρεπτική ασθένεια της καρυδιάς, διαδεδομένη σε όλη την Ελλάδα. Προκαλείται από τον μύκητα Marssonina juglandis (Lib) Magn. με ασκογενή μορφήGnomonia leptostyla. Προσβάλλει τα φύλλα, τα καρύδια και ακόμη τους ετήσιους βλαστούς. Συμπτώματα Η προσβολή εκδηλώνεται στα φύλλα με νεκρωτικές κηλίδες 2-3 χιλ. που συχνά ενώνονται και σχηματίζουν μεγαλύτερες νεκρωτικές επιφάνειες (Εικ.1). Προσβεβλημένα φύλλα κιτρινίζουν και πέφτουν. Η υγρασία ευνοεί την εξέλιξη και διασπορά της ασθένειας. 'Ετσι, όταν ο Μάιος και ο Ιούνιος είναι βροχεροί, τότε είναι δυνατόν η ασθένεια να πάρει επιδημικές διαστάσεις και να προκληθεί έντονη φυλλόπτωση τον Ιούλιο - αρχές Αυγούστου (Εικ. 2). Η πρώιμη φυλλόπτωση έχει ως αποτέλεσμα την εξασθένηση των δένδρων και τη φτωχή καρποφορία ποσοτικά και ποιοτικά. Μόνο σε ακραίες περιπτώσεις είναι δυνατό να επέλθει και νέκρωση. Οι νεκρωτικές κηλίδες που εμφανίζονται στους καρπούς είναι μικρότερες εκείνων που προκαλούνται στα φύλλα (Εικ. 3 επόμενης σελίδας). Εάν η προσβολή αρχίσει ενώ τα καρύδια είναι ακόμη πολύ μικρά, τότε αυτά δεν αναπτύσσονται κανονικά και πέφτουν πρόωρα. Ο μύκητας Marssonina juglandis διαχειμάζει στα πεσμένα στο έδαφος φύλλα, όπου αναπτύσσει την ασκογόνο μορφή του Gnomonia leptostyla. Η απελευθέρωση των ασκοσπορίων συμπίπτει χρονικά με την έκπτυξη των φύλλων δηλ. περί τον Μάιο. Τα ασκοσπόρια μεταφέρονται συνήθως με τον αέρα και το υδρονέφος μετά από βροχές και προκαλούν στα φύλλα και τους βλαστούς την αρχική προσβολή. Επάνω στις κηλίδες που δημιουργούνται σύντομα εμφανίζονται καρποφορίες της κονιδιακής μορφής του μύκηταMarssonina juglandis. Τα κονιδιοσπόρια μεταδίδουν την ασθένεια ταχύτατα, ιδιαίτερα όταν ο καιρός είναι βροχερός. Εικ. 2. 'Εντονη προσβολή καρυδιάς Η απώλεια φωτοσυνθέτουσας φυλλικής επιφάνειας (Εικ. 1) ή η πρόωρη φυλλόπτωση (Εικ. 2) μειώνει την απόδοση των δένδρων σε καρπό αλλά υποβαθμίζει και την ποιότητά τους. Καρύδια που προέρχονται από προσβεβλημένα δένδρα έχουν μικρότερο ειδικό βάρος και μικρότερο ποσοστό ψίχας. Η ψίχα είναι συρρικνωμένη με σκοτεινό χρώμα. Γενικά η παραγωγή είναι υποβαθμισμένη, με αποτέλεσμα ο παραγωγός να έχει σημαντική οικονομική απώλεια.   Εικ.3 . Καρύδια προσβεβλημένα από ανθράκωση Αντιμετώπιση Η προσβολή είναι δυνατό να ελαττωθεί με λίπανση των δένδρων με αζωτούχα λιπάσματα, όπως θειική και νιτρική αμμωνία ή και ουρία. Μεικτά λιπάσματα (Ν-Ρ-Κ) έχουν μικρότερη αποτελεσματικότητα (Neely 1981). Για την καταπολέμηση της ασθένειας, στη βιβλιογραφία αναφέρονται 4 ψεκασμοί με ένα από τα παρακάτω μυκητοκτόνα: -Zineb (καρβαμιδικό μυκητοκτόνο) 240 γραμ. σε 100 λίτρα νερό ή όπως αναφέρεται στη συσκευασία. -Maneb (οργανικό μυκητοκτόνο) 240 γραμ. σε 100 λίτρα νερό ή όπως αναφέρεται στη συσκευασία. -Mancozeb (άλας αιθυλενοδισθειοκαρβαμιδικού ψευδαργύρου και μαγγανίου) 150 γραμ. σε 100 λίτρα νερό ή όπως αναφέρεται στη συσκευασία -Βορδιγάλειος πολτός: θειικός χαλκός 500-750 γραμ. σε 100 λίτρα νερό με ασβέστιο 170-250 γραμ. σε 100 λίτρα νερό. Στη γειτονική Βουλγαρία ο  Zankov 1980 προτείνει ένα χειμερινό ράντισμα με βορδιγάλειο πολτό 2% και από ένα ράντισμα με 1% πριν και μετά την άνθιση. Ικανοποιητικά αποτελέσματα έχουν δώσει επίσης και ο οξυκινολεϊκός χαλκός. Οι ψεκασμοί πρέπει να αρχίζουν με την έκπτυξη των φύλλων και να επαναλαμβάνονται ανά 15 ημέρες. Εάν ο καιρός είναι ξηρός, τότε οι δύο τελευταίοι ψεκασμοί μπορεί να παραλειφθούν. Ο βορδιγάλειος πολτός μπορεί να προκαλέσει φυλλόπτωση, γι' αυτό οι παραγωγοί θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, να αναμειγνύουν τη σωστή δοσολογία. Συνιστάται επίσης, όλοι οι παραγωγοί να συλλέγουν τα φύλλα μετά την πτώση τους το φθινόπωρο σε σωρούς και να τα καίνε ή να τα παραχώνουν. 'Έτσι, μειώνεται η ποσότητα μολύσματος που απελευθερώνεται την άνοιξη και η αρχική προσβολή αποτρέπεται ή μειώνεται σημαντικά. Βιβλιογραφία -Καϊλίδης, Δ. 1985 Δασική Παθολογία, 2η έκδοση, Εκδ. Γιαχούδη - Γιαπούλη Θεσσαλονίκη. -Μάνταλος Ν. 1981: Η Καρυδιά. Εκδ. Αγροτ. Τράπεζας της Ελλάδος. -Neely, D. 1981: Plant Disease, 65(7): 580-581. -Zankov, S. 1980: Rastitelna Zashchita, 28(9): 9-14. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΚΕΙΜΕΝΑ - ΕΙΚΟΝΕΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ  e-mail: diamandi@fri.gr ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών