Ο σχολικός κήπος

Ο σχολικός κήπος

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΚΗΠΟΥ

Ή λειτουργία του σχολικού κήπου καθορίζεται άπό τήν εργασία:

1) τού ύπεύθυνου διδασκάλου διευθυντού του

2) τών μαθητών, καί

3) άπό τήν συνεργασία έξωσχολικών παραγόντων.

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛ. ΚΗΠΟΥ.

 Ή ψυχή του σχολικού κήπου είναι ό διδάσκαλος πού ύπεύθυνα θά τόν άναλάβει. Σε αύτόν θά στηριχθεί ή επιτυχία του. Συνεπώς μεταξύ περισσοτέρων διδασκάλων ενός σχολείου, πρέπει νά προτιμάται άφ’ ενός εκείνος πού κατέχει περισσότερες τεχνικές γνώσεις (κατά προτίμηση μετεκπαιδευθείς σέ γεωργικό Φροντιστήριο ή Παιδαγωγική Ακαδημία μέ καθηγητή Γεωπονικών μαθημάτων) καί άφ’ ετέρου εκείνος πού έχει ενθουσιασμό, διάθεση γιά τήν εργασία αύτή, οργανωτικές ικανότητες καί μεταδοτικότητα/ ώστε νά προκαλέσει τό ενδιαφέρον τών μαθητών καί τών χωρικών, γιά τήν ίδρυση, λειτουργία καί πρόοδο τού σχολικού κήπου.

Αν τό σχολείο διαθέτει περισσοτέρους διδασκάλους ικανούς νά άναλάβουν τον σχολικό κήπο, θά ανατίθεται κάθε χρόνο ή διεύθυνσή του σέ ένα

Αν όμως κάποιος από αυτούς άποτύχει, πρέπει νά αποκλείεται γιά τά επόμενα χρόνια, ώστε νά περιορίζεται ή διεύθυνση του σχ. κήπου στους ικανούς.

Ή απασχόληση στον σχολικό κήπο, τους ευσυνείδητους διδασκάλους πού δεν έχουν πλήρης τεχνικές γνώσεις, θά τούς δώσει την ευκαιρία νά τις αποκτήσουν με τήν μελέτη και την πρακτική εργασία και συνεργασία με τούς πιό πεπειραμένους απ’ αύτούς, ακόμη δε θα τούς παροτρύνει στην απόκτησή των μέ παρακολούθηση Γεωργικών Φροντιστηρίων είτε Παιδαγωγικής Ακαδημίας. Στις προσπάθειές του ό διευθυντής του σχολικού κήπου μπορεί νά ζητεί βοήθεια και από έμπειρους προοδευτικούς γεωργούς καί άπό εξωσχολικούς παράγοντες. Σέ μεγάλους κήπους είναι άνάγκη νά βοηθάται άπό τόν επιστάτη, πού θά έκλέγεται νά έχει αρκετές πρακτικές γνώσεις (καλός γεωργός.)

Πρώτο μέλημα τού Διευθυντού τού σχολικού κήπου είναι νά καταρτίσειΠρόγραμμα εργασίας, πολυετές, μελετημένο, μέσα στά πλαίσια τής συγκεκριμένης πραγματικότητος του σχολείου και του περιβάλλοντος του (διαθέσιμη έκταση, ύπαρξη νερού, πρόσφορες καλλιέργειες, αμειψισπορά, συγκαλλιέργεια, διαθέσιμα: σπόροι, εργαλεία, λιπάσματα, φάρμακα κλπ. εφόδια, προθυμία βοήθειας χορικών κλπ., πού θά τό πραγματοποιεί μέ επιμονή, σύστημα και συνέπεια, μέχρι τήν πλήρη εκτέλεσή του.

Τό Πρόγραμμα εργασίας θά είναι άφ’ ενός γενικό γιά τήν ολοκλήρωση του σχολικού κήπου, και άφ’ ετέρου ειδικό γιά κάθε τμήμα του, συντεταγμένο μέ τήν βάση : άπό τό μερικό στο πλήρες, άπό τό εύκολώτερο στο δυσκολώτερο, άπό τό λιγώτερο δαπανηρό στο απαραίτητο πολυδάπανο.

Έκτος άπό τό Πρόγραμμα εργασίας, πού θά συνταχθεΐ μιά κι’ έξω και θ’ άναθεωρείται εκτάκτως, ό διδάσκαλος θά κρατά τό Ημερολόγιο εργασίας, πού θά είναι χρονιάτικο (Σχολικό έτος) καί στο όποιο βάσει του προγράμματος εργασίας, θά σημειώνει τις ώρες και τό είδος τής έκτελεσθείσης κάθε μέρα εργασίας στο σχολικό κήπο, τόσο άπό τον ίδιο, όσο καί άπό κάθε ομάδα καί άτομικά (περιληπτικά) τών μαθητών. Σέ ιδιαίτερη στήλη θά άναγράφεται ή γενομένη στήν αίθουσα διδασκαλία έπί θεμάτων του σχολικού κήπου καί σέ άλλη, οι επισκέψεις κτημάτων καί σχετικές μέ τον σχολικό κήπο εκδρομές, μέ τήν συντελεσθείσα κατ’ αύτές εργασία (π.χ. «παρακολούθηση λειτουργίας σιτοκαθαριστηρίου εις άποθήκην Γεωργ. Συνεταιρισμού» κ.ο.κ.).

 Άφ’ ετέρου σέ ειδικές στήλες του Ήμερολ. εργασίας θά σημειώνονται παρατηρήσεις έπί τής βλαστήσεως, τών καλλιεργητικών φροντίδων, λιπάνσεως, άρδεύσεως, ή εμφάνιση εχθρών καί ασθενειών, ή βαρύτης τής προσβολής των, τά άποτελέσματα τής έφαρμοσθείσης καταπτολεμήσεως κλπ. Ή επιμελής τήρηση του βιβλίου τούτου έχει μεγάλη σημασία, γιατί συμβουλευόμενος κανείς τό περιεχόμενό του βοηθείται νά ορίζει τις εργασίες του επομένου έτους, νά έρευνα τά αίτια επιτυχίας ή άποτυχίας τών διαφόρων εργασιών κλπ.

Ό διδάσκαλος πλήν της τακτικής διδασκαλίας κατά τήν εγκατάσταση κάθε καλλιεργείας καί τής άπασχολήσεώς του στις εποχιακές φροντίδες της, πρέπει νά διαθέτει χρόνο καί γιά τήν έποπτεία τών ομαδικών καί τών ατομικών κήπων. Όρίζει ημέρα έπιθεωρήσεως, όπότε μαζί μέ τους μαθητές, όλους μαζί είτε κατά ομάδες, περιέρχεται τον σχολικό κήπο καί κάνει κριτική - διδασκαλία τής έκτελεσθείσης εργασίας.

Αν στο σχολείο υπάρχουν πολλοί διδάσκαλοι, πρέπει καί αυτοί νά παίρνουν μέρος κατά διαστήματα στήν επιθεώρηση, άφ’ ενός γιά νά βλέπουν οί μαθητές πώς όλοι ένδιαφέρονται γιά τον σχολικό κήπο καί άφ’ ετέρου γιά νά πλουτίζουν τήν πείρα του. Είναι αυτονόητο, πώς δέν πρέπει ποτέ τυχόν διαφωνία ένός διδασκάλου πρός τον Διευθυντή τού σχολικού κήπου νά εκδηλώνεται παρουσία τών μαθητών, άλλά ιδιαιτέρως νά συζητείται καί έφ’ όσον παραμένει νά ζητείται υπεύθυνη γνώμη του τοπικού γεωπόνου.

Ή επιθεώρηση πρέπει νά γίνεται σέ μέρα γνωστή έκ τών προτέρων, ώστε νά δημιουργεΐται άμιλλα μεταξύ τών μαθητών, ποιός θά παρουσιάσει καλύτερο τον ατομικό του κήπο, καθώς καί μεταξύ τών ομάδων γιά τούς ομαδικούς κήπους. Άφ’ ετέρου είναι σκόπιμο ό διδάσκαλος νά κάνει εφόδους— αιφνιδιασμούς κατά τις ώρες τής εργασίας τών μαθητών, ώστε νά βεβαιώνεται περί τής κανονικής έκτελέσεώς της, νά εξακριβώνει ποιοι είναι επιμελείς καί ποιοι αμελείς, μήπως στούς ομαδικούς κήπους μερικοί φορτώνουν τήν εργασία τους σέ άλλους καί αύτοί τεμπελιάζουν, μήπως ό άρχηγός τής όμάδος φέρεται σατραπικά πρός τά μέλη της, μήπως εργάζονται ξένοι πρός τό σχολείο, μήπως τά παιδιά άτακτούν, μαλλώνουν κλπ.

Στήν περίπτωση πού τό σχολείο είναι μικτό καί υπάρχουν κορίτσια ανεπτυγμένα σωματικώς, μπορεί νά Θεωρήσει ό διδάσκαλος σκόπιμο νά φορούν φόρμες έργασίας όλα τά παιδιά, είτε νά αναθέτει στά κορίτσια ιδιαίτερα τμήματα έργασίας και ιδίως τά προσαρμοζόμενα πρός τήν γυναικεία φύση:  τήν φροντίδα των φυτών σέ γλάστρες, στις ζαρντινιέρες, σέ τμήματα τού ανθόκηπου, τό ζωοτεχνικό τμήμα (καθαριότητα, περιποίηση των ζώων, διατροφή τους κλπ), σηροτροφία.

Ό διδάσκαλος θά διανέμει στούς μαθητές άκριβοδικαίως τούς σπόρους, τά χημικά λιπάσματα κλπ, εξηγώντας έπαρκώς τήν ανάγκη αυξημένης χορηγήσεως στή μιά ή τήν άλλη περίπτωση.

Ό διδάσκαλος δεν πρέπει νά χάνει εύκαιρία γιά νά συζητεί μέ τούς μαθητές, ίδίως των τελευταίων τάξεων, σχετικά μέ τον τρόπο πού εργάζονται οί γονείς τών μαθητών, συγγενείς καί οί γείτονες, στις διάφορες καλλιέργειες καί μάλιστα εκείνες πού περιλαμβάνει ό σχολικός κήπος. Θά εξηγεί πειστικά, άποφεύγοντας κάθε βαριά έκφραση, τά μειονεκτήματα τών παλαιών συστημάτων καί τά πλεονεκτήματα τών έφαρμοζομένων στον σχολικό κήπο μεθόδων καλλιεργείας.

Χρήσιμα είναι επίσης τά υπαίθρια μαθήυατα στά χωράφια του χωριού. Οι μαθητές μαζί μέ τον διδάσκαλο παρακολουθούν τις εργασίες τών χωρικών άπό κοντά, τις κρίνουν καί συζητούν μέ κατανόηση γι’ αύτές.

Καί τό αντίστροφο πρέπει νά δέχεται καί νά επιδιώκει ό διδάσκαλος:  νά επισκέπτονται τον σχολικό κήπο οί χωρικοί τις απογευματινές ώρες καί νά συζητεί μαζί τους γιά τις μεθόδους πού εφαρμόζει. Ένα αναπτυγμένο καί καλά οργανωμένο σχολικό κήπο, πρέπει οί χωρικοί νά συνηθίζουν νά τόν επισκέπτονται συχνά, καί γιά πρόσληψη ώφελίμων γνώσεων, μά καί γιά άναψυχή όπως οί κάτοικοι τής πόλης τό πάρκο τους.

ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Ό σχολικός κήπος χρησιμεύει γιά τήν διδασκαλία όλων τών φυσιογνωστικών μαθημάτων.

Ό διδάσκαλος μπορεϊ νά βρει σ’ αύτόν θέματα καί εφαρμογές γιά όλη σχεδόν τήν ύλη διδασκαλίας.

Κατά βάση, είναι προτιμώτερο άπό τό πλήθος τών δυνατοτήτων πού προσφέρει, τά παιδιά νά μαθαίνουν λίγα καί καλά, νά τά χωνεύουν, νά τά αφομοιώνουν, παρά πολλά καί επιπόλαια πού δεν θά τά συγκρατήσουν. Ή προσπάθεια θά είναι ότι μαθαίνουν νά τό βλέπουν καί στήν πράξη.

Ό διδάσκαλος πρέπει νά έχει προετοιμάσει τό φυσιογνωστικό μάθημα μέ τά μέσα έποπτείας πού τού δίνει ό σχολικός κήπος, νά έχει προβλέψει τις άπορίες καί ερωτήσεις τών μαθητών καί έχει προετοιμάσει τις απαντήσεις: σαφείς καί πλήρεις.

Πηγαίνοντας στον κήπο νά κρατά μαζί του—μέ τήν βοήθεια καί τών παιδιών—ότι θά τού χρειασθεί: εικόνες, χάρτες, σχέδια, σπόρους, λιπάσματα, εργαλεία, εμβολιαστήρια κλπ., και όχι τήν τελευταία στιγμή νά βλέπει ότι κάτι του λείπει καί νά τό παραλείπει ή νά χάνει ώρα μέχρι νά τό πάρει. Νά μπαίνει αμέσως είτε μέ σύντομη εισαγωγή στο θέμα, χωρίς νά χάνεται σέ πολυλογίες και αοριστολογίες. Τά παιδιά πρέπει όλα τά παραδείγματα νά τά βλέπουν καί αν είναι δυνατόν και νά τά πιάνουν, νά τά χειρίζονται. Ή τέχνη του διδασκάλου είναι νά κρατά τό ενδιαφέρον καί νά εντείνει τήν προσοχή τών μαθητών, χωρίς νά τούς κουράζει.

Ή ύλη καί τό πρόγραμμα διδασκαλίας πρέπει νά έχουν προσαρμοσθεί πρός τό κλίμα και τις καλλιέργειες, τις εργασίες του τόπου. Είναι ασυγχώρητο νά διδάσκει γιά τον θερισμό τήν εποχή τής σποράς καί άντιστρόφως. Κατ’ άρχήν πρέπει νά διδάσκει τον βελτιωμένο τρόπο γιά τις εργασίες πού γίνονται στο χωριό καί κατόπιν νέους τρόπους πού μπρρούν καί επιβάλλεται νά διαδοθούν. Ότι γίνεται έξω στο χωράφι νά διδάσκεται καί στον σχολικό κήπο. Αν δέν διατίθενται τά μέσα, νά πηγαίνει ό διδάσκαλος τούς μαθητές σέ γειτονικά κτήματα π.χ. σέ ελαιοκομική περιφέρεια, αν δέν διαθέτει ό σχολικός κήπος έστω καί μιά ελιά (στήν αρχή τής ίδρύσεως του), πρέπει νά πάρει ό διδάσκαλος τά παιδιά νά πάνε σέ γειτονικό λιόφυτο νά τά διδάξει τό επίκαιρο μέρος τής ελαιοκομίας (φυτολογικό θέμα) καί στο ελαιοτριβεία τήν εποχή τής έκθλίψεως του έλαιοκάρπου. Βέβαια οί έξοδοι θά γίνονται συχνότερα στά μεγάλα παιδιά καί πολύ άραιά γιά τις μικρές τάξεις πού θά συνδυάζονται μέ τον περίπατο.

Είναι σωστό, κάθε μάθημα, νά έχει αντικείμενο τήν διδασκαλία ενός μόνο συγκεκριμένου θέματος, π.χ. προκειμένου περί δημητριακών:

1ο Μάθημα. (Στο σχολείο, μέσα στήν αίθουσα): Πώς διακρίνουμε τους σπόρους τών δημητριακών. Ποικιλίες. Σημασία βελτιωμένων ποικιλιών γιά μεγαλύτερη απόδοση καί καλύτερη ποιότητα.

2ο Μάθημα. (Μισή ώρα μέσα στο σχολείο καί μισή ώρα στήν αποθήκη τοΰ Συνεταιρισμού: Πώς καθαρίζεται πριν τήν σπορά τό σπορικό (μέ τό χέρι, κρισάρα, στο σποροκαθαριστήριο).

3.ο Μάθημα. (Στο σχολείο, στό υπόστεγο του σχολικού κήπου) : Πώς άπολυμαίνουμε τον σπόρο γιά δαυλίτη - άνθρακα. Αναλογίες, παρασκευή φαρμάκων, στέγνωμα σπόρου κλπ.

4ο Μάθημα. (Στό σχολείο): Σημασία όργανικής καί χημικής λιπάνσεως. 'Απλά καί σύνθετα χημ. λιπάσματα. Τύποι και συνδυασμοί.

5ο Μάθημα. (Στον σχολικό κήπο - υπόστεγο) : Προπαρασκευή συνδυασμών τών απλών χημικών λιπασμάτων γιά λίπανση π.χ. του σίτου.

6ο Μάθημα. (Στό σχολείο): Γιατί προετοιμάζουμε τό έδαφος πριν σπείρουμε.

7ο Μάθημα. (Στον σχολικό κήπο) : Προετοιμασία εδάφους γιά σπορά. Στους άτομικούς κήπους, τσάπισμα έκτάσεως τρεις φορές σταυρωτά κλπ.

8ο Μάθημα, (Στά χωράφια) : Πώς γίνεται τό όργωμα μέ τό άλέτρι καί πώς μέ τό τρακτέρ (αν υπάρχει). Πώς πρέπει νά οργώνουμε. Σκέπασμα τού σπόρου. Σπαρτική μηχανή.

9ο Μάθημα. (Στον σχολικό κήπο) : Σπορά μέ τό χέρι κατά γραμμές. Βάθος σποράς. Σκέπασμα του σπόρου, κ.ο.κ.

Σέ κάθε περίπτωση, πρώτα θά καταπιάνεται ό διδάσκαλος μέ τά ύλικά διδασκαλίας (σπόροι, λιπάσματα κλπ.), κι’ έπειτα θά τά δίνει στους μαθητές νά τά χειρίζονται καί αυτοί. Ό επιστάτης ή ένας καλός γεωργοτεχνίτης (εθελοντικά προσφερόμενος ή επί πληρωμή) μπορεί νά έκτελεί υποδειγματικά, υπό τον έλεγχο καί επεξήγηση του διδασκάλου, ορισμένες εργασίες (π.χ. κατασκευή άλίας ποτιστικής κλπ).

Είναι αυτονόητο πώς τήν προσπάθεια του διδασκάλου θά διευκολύνει πολύ ή ύπαρξη μηχανήματος προβολής εικόνων καί ακόμη περισσότερο σχολικού κινηματογράφου, στόν όποιο θά προβάλλονται σχετικές διδακτικές ταινίες. Αλλά καί στήν περίπτωση πού ό Γεωπόνος Γεωργικών Εφαρμογών διαθέτει τέτοια, πρέπει ό διδάσκαλος μαζί μέ τούς μαθητές του νά παρακολουθούν άνελλειπώς—καί νά ζητούν—τις προβολές των.

Ή χρησιμοποίηση του περιεχομένου καί τών εργασιών του σχολικού κήπου, άπό τον διδάσκαλο, γιά τήν εμπειρική διδασκαλία τών φυσιογνωστικών μαθημάτων, έξαρτάται άπό τήν παρατηρητικότητα—ικανότητα καί τήν πείρα του. Είναι άπειρα τά παραδείγματα καί άπό άφάνταστα ποικίλες πηγές, που μπορεί νά βρει καί νά παρουσιάσει στους μαθητές του, σάν εφαρμογή γιά τήν κατανόηση τών διδασκόμενων.

Σάν υπόδειγμα, άναγράφουμε κατωτέρω μερικές τέτοιες περιπτώσεις.

Άπό τήν Φυτολογία, προκειμένου περί τών ετησίων φυτών, αποκτούν, μέ τήν βοήθεια του σχολικού κήπου, γνώσεις τής μεγάλης ποικιλίας τών σπόρων, τούς διακρίνουν καί συλλέγουν κατά τήν ώρίμασή τους, σέ τομή βλέπουν τό έμβρυο καί τις κοτυληδόνες, μαθαίνουν τήν δοκιμή τής βλαστικής ίκανότητος του σπορικού, τήν σημασία του καθαροΰ σπόρου, τήν απολύμανση τών σπορικών, τήν σημασία τής λιπάνσεως, τήν παρασκευή τών λιπαντικών συνδυασμών, τήν άμειψισπορά καί τήν θεμελιώδη σημασία της, τήν προετοιμασία του εδάφους γιά σπορά, παρακολουθούν τό φύτρωμα, τήν ανάπτυξη τών πρώτων φύλλων, τήν βλάστηση, τήν άνθοφορία (μέρη του άνθους καί σημασία τους), τήν γονιμοποίηση (τρόποι γονιμοποιήσεως, σημασία εντόμων γι’ αύτήν κλπ.), τό δέσιμο τού σπόρου, τήν ώρίμαση, τήν συγκομιδή. Διδάσκονται τήν σημασία καί τήν καλή εκτέλεση τών καλλιεργητικών φροντίδων: βοτανίσματα, σκαλίσματα. ποτίσματα, λίπανση, τούς εχθρούς καί άσθένειες τών φυτών καί τήν καταπολέμησή τω ν.

Όμοίως γιά τά κηπευτικά φυτά, τήν άνάγκη έπαρκούς χρήσεώς των, τήν παραγωγή φυντανιών κλπ. τρόπους πολλαπλασιασμού (παραφυάδες κλπ.), τήν μεταφύτευσή τους, άμειψισπορά, συγκαλλιέργεια καί παράλληλο άνάπτυξή τους στήν εντατική εκμετάλλευση, εντατική λίπανση καί άρδευση, συγκομιδή, κονσερβοποίηση κλπ.

Προκειμένου περί τών δένδρων, διδάσκονται τήν χρησιμότητά τους. Τά διακρίνουν σέ δασικά, όπωροφόρα, ξηρών καρπών, καλλωπιστικά. Μαθαίνουν πώς ζεϊ τό δέντρο, πώς ξεχειμωνιάζει (άειθαλή - φυλλοβόλα), κατάλληλο έδαφος, πώς πολλαπλασιάζονται (σπόροι, σπορεία, φυτώρια, μοσχεύματα, καταβολάδες, παραφυάδες, εμβολιασμοί), ποικιλίες καί παραγωγική σημασία τους, φύτευση τών δένδρων, προετοιμασία εδάφους—λίπανση, κλάδεμα, ποτίσματα, εχθροί καί άσθένειες— καταπολέμηση, συγκομιδή.

Άπό τά άνθη μαθαίνουν τούς τρόπους πολλαπλασιασμού καί καλλιεργείας των, τις διάφορες κατηγορίες των : ετήσια, πολύχρονα, άναρριχώμενα, γιά γλάστρες κλπ. καί τήν οικονομική σημασία τους.

Άπό τό μάθημα τής Φυσικής Πειραματικής: βαρύτης (νήμα στάθμης γιά τοποθέτηση πασσάλων κλπ), όριζοντίωση πρασιών, επιφάνεια ύδατος στή δεξαμενή κλπ)- βάρη (σημασία ζυγίσεως: λιπασμάτων, φαρμάκων, παραγωγής)•συνοχή σωμάτων (κατά τό σπάσιμο πέτρας, σκάψιμο του κήπου)• άδιαχώρητο(έκτόπιση του αέρα άπό τό νερό-φυσαλίδες)• πορώδες (εισχώρηση του νερού στό έδαφος καί του αέρος)- τριχοειδείς σωλήνες (ύγρασία ποτισμένου εδάφους, άνοδος του νερού, αποξήρανση του εδάφους κλπ)• μοχλοί (χρήση άξίνας - τσάπας κατά τό σκάψιμο, κατά τό κλάδεμα τό ψαλίδι, ανέμη πηγαδιού, χέρι άντλίας κλπ)• θερμότης (παραγωγή άνεμων, παγετοί και επίδραση έπί φυτών, βρασμός κατά παρασκευή φαρμάκων - θειασβεστίου κλπ, χρήση θερμομέτρου)•φακοί (επίδραση σταγόνων επί τών φύλλων τό μεσημέρι), κ. ο. κ.

Άπό τό μάθημα τής Χημείας : στοιχεία (συστατικά τών φυτών, τών τροφών τους, τών καρπών τους)• ενώσεις στοιχείων (άζωτο - νάτριο - οξυγόνο καί σχέση τους μέ τό λίπασμα νιτρικό νάτριο ή νίτρο κ.ο.κ.)• χημικά λιπάσματα, γεωργικά φάρμακα.

Άπό τό μάθημα τής Γεωμετρίας: γραμμές (κατά τήν χάραξη του κήπου: ευθεία, καμπύλη, κύκλος, έλλειψη, τεθλασμένη)• έπιφάνειες (τετράγωνο, ρόμβος, εμβαδόν - μέτρηση έπιφανείας, στρέμμα).

Κατά τήν δυνατότητα παρουσιάσεως στους μαθητές περισσοτέρων παραδειγμάτων, ή επιλογή τών προσφορωτέρων, παραστατικωτέροον και σαφεστέρων, άποτελεί ικανότητα τού διδάσκοντος.

Πηγή: Ο σχολικός κήπος-Αριστ. Ι. Κριάρη/Γεωπόνου-Αθήναι 1954- φτιαχνω

Μελισσόχορτο- Το μαγικό βοτάνι

Πολυετής πόα, αυτοφυής στην Ελλάδα, συναντάται σε θαμνότοπους και δάση, με τετραγωνικό πολύκλαδο βλαστό 0-80 cm και ευμεγέθη, ωοειδή, πριονωτά, αντίθετα φύλλα.Τα φύλλα του έχουν ένα χαρακτηριστικό άρωμα λεμονιού που είναι απαλό και καταπραϋντικό κάτι που είναι ιδανικό, μιας και το φυτό φαίνεται να έχει την τάση να αυξάνεται κοντά σε κατοικίες.


Το φυτό Μέλισσα (Melissa officinalis) είναι γνωστό επίσης ως βάλσαμο λεμονιού (μελισσόχορτο), βάλσαμο κεριού μέλισσας ή κοινώς βάλσαμο. Η Melissa officinalis ανήκει στην οικογένεια της μέντας Lamiaceae. Και όντας τέτοια, είναι γνωστή για την αναζωογονητική της ποιότητα, όπως το λεμόνι ή η κιτρονέλλα. Το όνομα “Μέλισσα” ελήφθη από το ελληνικό "melisso-phyllon" που σημαίνει κυριολεκτικά "φύλλο μέλισσας. Ονομάστηκε έτσι επειδή το φυτό είναι τόσο πλούσιο σε νέκταρ που φυτεύεται συνήθως για τη διατροφή των μελισσών.

Τρόπος αναπαραγωγής : Αγενής αναπαραγωγή με μοσχεύματα μαλακού ξύλου – κορυφής. Πολλαπλασιασμός με σπόρο δημιουργεί ανομοιομορφία φυτικού υλικού, κατά συνέπεια υποβάθμιση παραγωγής. Υπόστρωμα ριζοβολίας μείγμα τύρφης (τύπου KTS1): περλίτη (1:3). Χρήση ορμόνης ριζοβολίας 2000 ppm IBA δίνει ομοιόμορφα ανεπτυγμένο ριζικό σύστημα και συγχρονισμό ριζοβολίας. Διατήρηση των μοσχευμάτων σε υδρονέφωση (90% σχετική υγρασία) για τουλάχιστον 14 ημέρες. Εγκλιματισμός των ριζοβολημένων μοσχευμάτων με σταδιακή μείωση της σχετικής υγρασίας σε διάστημα 15 ημερών. 

Τρόπος καλλιέργειας : 

• Προετοιμασία εδάφους στον αγρό : Βαθύ όργωμα τη διάρκεια του καλοκαιριού. Σε περίπτωση συμβατικής καλλιέργειας προσθήκη 50kg/στρ λιπάσματος 11-15-15. Για βιολογικές καλλιέργειες μπορεί να χρησιμοποιηθεί καλά χωνεμένη κοπριά ή σκευάσματα εγκεκριμένα για βιολογικές καλλιέργειες. Ψιλοχωμάτισμα θα πρέπει να προηγηθεί της φύτευσης. 
• Εποχή – πυκνότητα φύτευσης : Μέσα φθινοπώρου, μετά τις πρώτες βροχές. Εναλλακτικά αρχές άνοιξης μετά την παρέλευση του κινδύνου των παγετών. Πυκνότητα φύτευσης 3.200 - 4.000 φυτά το στρέμμα (0,70 έως 1 m μεταξύ των γραμμών Χ 0,30 - 0,40 m επί των γραμμών). Οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών καθορίζονται από τα καλλιεργητικά εργαλεία των παραγωγών.Με τις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα, το υπέργειο τμήμα καταστρέφεται, ενώ το πλούσιο, αβαθές ριζικό σύστημα επιζεί και βγάζει νέους βλαστούς την επόμενη άνοιξη.  
• Εδαφικές απατήσεις - Λίπανση : Προσαρμόζεται σε ποικίλα εδάφη, προτιμά εύρος pH 6 - 7,5 και γενικά εδάφη που δεν «νεροκρατούν». Απαιτείται αζωτούχος λίπανση σε δύο δόσεις (περίπου 10-15 μονάδες), μια τον Φεβρουάριο πριν την έναρξη της βλάστησης και μια μετά την πρώτη κοπή. Η λίπανση καλύτερα να εφαρμόζεται με το νερό της άρδευσης. Σε περίπτωση βιολογικής καλλιέργειας χρησιμοποιούνται ανάλογα σκευάσματα εγκεκριμένα για βιολογική καλλιέργεια. 
• Άρδευση : Εξαρτάται από την περιοχή καλλιέργειας, γενικά αυξημένες ανάγκες. Συνίσταται η φύτευση σε ποτιστικά αγροτεμάχια και η άρδευση με σταλάκτοφόρους σωλήνες. Άρδευση θα πρέπει να ακολουθήσει οπωσδήποτε την πρώτη συγκομιδή. Πρακτικά από Ιούλιο – Αύγουστο απαιτεί 2-3 ποτίσματα ανά 20 ημέρες, σε περίπτωση ανομβρίας.Αν το μελισσόχορτο καταπονηθεί από έλλειψη νερού, παίρνει σκούρο πράσινο χρώμα, μειώνεται η παραγωγή και υποβαθμίζεται η ποιότητα του προϊόντος.
• Εχθροί - Ασθένειες : Ανθεκτικό φυτό γενικά. Πιθανές προσβολές από αφίδες, ωίδιο και σηψιριζίες. Σε πιο ζεστές περιοχές προσβολές από τετράνυχο. Καταπολέμηση ζιζανίων με σκαλίσματα.
• Συγκομιδή - Ξήρανση : Λίγο πριν την έναρξη της άνθισης, εποχή στην οποία η σύσταση των αιθέριων ελαίων βρίσκεται στην καλύτερη αναλογία. Μετά την έναρξη της άνθισης η σύσταση των αιθέριων ελαίων αλλάζει και η ποιότητα υποβαθμίζεται. Τον πρώτο χρόνο της καλλιέργειας γίνεται μία συγκομιδή προς το τέλος του καλοκαιριού όταν ξεκινά η άνθιση. Από το δεύτερο έτος μπορούν να γίνουν μέχρι τρεις συγκομιδές το χρόνο, η πρώτη τέλος Μαΐου, η δεύτερη τέλος Ιουλίου –αρχές Αυγούστου και η τρίτη τέλος Σεπτεμβρίου σε περίπτωση που οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν. Μεγάλη προσοχή στην ξήρανση. Συνθήκες ξήρανσης υψηλών θερμοκρασιών (>35οC) και ατμοσφαιρικής υγρασίας μπορούν να οδηγήσουν σε πλήρη καταστροφή της συγκομιδής. Συγκομίζεται ολόκληρο το υπέργειο τμήμα με χορτοκοπτικό μηχάνημα, συλλέγεται και μεταφέρεται για ξήρανση (σε θερμοκρασίες μικρότερες 40οC), ή απευθείας απόσταξη. 
• Η απόδοση μπορεί να φτάσει τα 1.200 κιλά νωπό βάρος ή 400 κιλά ξηρά φύλλα και η τιμή πώλησης στην Ελλάδα διαμορφώνεται από 4 έως 6 ευρώ το κιλό. Η παραγωγική ζωή της φυτείας είναι 5-8 χρόνια. Τα νωπά ή ξηρά φύλλα χρησιμοποιούνται ως καρύκευμα στη μαγειρική και ζαχαροπλαστική, για την παρασκευή ποτών. Είναι σημαντικό μελισσοτροφικό φυτό.

  

Η περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο είναι χαμηλή. Κυμαίνεται από 0,05 – 0,8 % ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες και την εποχή συγκομιδής. Η δεύτερη συγκομιδή δίνει μεγαλύτερη περιεκτικότητα. Η απόσταξη μπορεί να γίνει και σε νωπή βιομάζα. Τα κύρια συστατικά του αιθέριου ελαίου είναι γερανιάλη και νεράλη. Το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία για να αποδώσει το άρωμα του λεμονιού. Πρόσφατα χρησιμοποιείται στη φαρμακολογία ως αντιβακτηριακό, αντισπασμωδικό και αντιοξειδωτικό. 

Μελισσόχορτο, Melissa officinalis L., οικογένεια Labiatae

Βιολογικές ιδιότητες : 

Το μελισσόχορτο στη διατροφή των αγροτικών ζώων 

Από πειράματα, στα οποία έγινε προσθήκη βιταμίνης Ε ή μελισσόχορτου στα σιτηρέσια κρεοπαραγωγών ορνιθίων διαπιστώθηκε ότι το μελισσόχορτο προστιθέμενο στα σιτηρέσια των κρεοπαραγωγών ορνιθίων σε αναλογία 5 ή 10 g/kg τροφής έχει παραπλήσιες θετικές επιδράσεις με τη βιταμίνη Ε στις αποδόσεις των ορνιθίων (ρυθμός ανάπτυξης, κατανάλωση και εκμετάλλευση τροφής, τελικό σωματικό βάρος κ.ά.), λειτουργώντας έτσι ως φυσικός αντιοξειδωτικός παράγοντας. 

Η προσθήκη μελισσόχορτου στα σιτηρέσια κρεοπαραγωγών ορνιθίων σε ποσοστά μέχρι 10g/kg τροφής: 1.) Bελτιώνει ορισμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ορνίθειου κρέαρος (π.χ. περιεκτικότητα σε φυσικά αντιοξειδωτικά). 2.) Aυξάνει την οξειδωτική σταθερότητα και το χρόνο συντήρησης του σφαγίου. 3.)Mειώνει το επίπεδο της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων στον ορρό του αίματος. 4.)Mε την ήπια ηρεμιστική του δράση συμβάλλει την ευζωία των πτηνών. 

Φαρμακευτικές ιδιότητες και χρήση : 

To Μελισσοχορτο φαίνεται να είναι ένα βοτανο με πάρα πολλές χρήσεις - κλινικές μελέτες εντοπίζουν όλο και περισσότερες ιδιότητες του. Παρουσιάζει έντονη αντιοξειδωτική δράση και μέτρια αντιβακτηριδιακή.

Τα μέρη του φυτού που χρησιμοποιούμε είναι κατ’ αρχάς τα φύλλα που είναι ευεργετικά για την κατάθλιψη και την ένταση και γενικά για την αντιμετώπιση διαταραχών του νευρικού συστηματος ,καθώς και στην αποφυγή ανάπτυξης έλκους.Βοηθάει την λειτουργία της καρδιάς και ηρεμεί τους έντονους παλμούς της, και διώχνει μακριά την θλίψη και το άγχος επειδή επηρεάζει το τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με την ψυχική διάθεση.!!! 
Το μελισσόχορτο βοηθάει το μυαλό να καθαρίσει, αυξάνει την αντίληψη και ενισχύει τη μνήμη. Τα φύλλα του έχουν φυσώδεις ιδιότητες κατά συνέπεια είναι ιδανικό για όσους υποφέρουν από πεπτικές διαταραχές ενώ ταυτόχρονα είναι αποτελεσματικό σε περιπτώσεις αϋπνίας. Κλινικές μελέτες έδειξαν πως η δράση του αυτή οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στο ροσμαρινικό οξύ (rosmarinic acid) που περιέχει το βοτανο.Πρόσφατη συστηματική έρευνα σε φοιτητές έδειξε πως η κατανάλωση Μελισσόχορτου μειώνει σημαντικά το stress κατά τη διάρκεια των εξετάσεων - οδηγώντας σε καλύτερη συγκέντρωση και επιδόσεις (για ως και 6 ώρες μετά τη κατανάλωση). 
 Τα ζεστά αφεψήματα με μελισσόχορτο ανακουφίζουν από τον πυρετό, τη καταρροίκή έμφραξη και την ιγμορίτιδα. Το μελισσόχορτο είναι δροσιστικό και έτσι τα φύλλα του είναι καλά για εμπύρετα κρυολογήματα. 
Επίσης με νωπά φύλλα μπορούμε να φτιάξουμε ένα δροσιστικό ρόφημα το καλοκαίρι.
 
Εξωτερικά το βότανο χρησιμοποιείται σε πληγές και επώδυνα πρηξίματα Το αιθέριο έλαιο του Μελισσόχορτου έχει τις ίδιες ιδιότητες με τα φύλλα, αλλά είναι πολύ πιο ισχυρό. Με λίγες μόνο σταγόνες μπορούμε να φτιάξουμε ένα πολύ ισχυρό αντίδοτο για την κατάθλιψη.
 
Άλλες χρήσεις που έχει αυτό το θαυμάσιο βότανο είναι σαν αλοιφή που την χρησιμοποιούμε για ερεθισμούς, δαγκώματα εντόμων ή για να απωθούμε τα έντομα. Η αντιβακτηριακή και αντισταμινική του δράση καθιστά το μελισσόχορτο άριστη θεραπεία για μολύνσεις και αλλεργίες, όπως ο αλλεργικός κατάρρους, το έκζεμα και οι φλεγμονώδεις παθήσεις των ματιών. Όσο αφορά το αναπαραγωγικό σύστημα, το βότανο ανακουφίζει από σπασμούς και πόνους της περιόδου. Το τσάι μελισσόχορτου διευκολύνει τον τοκετό αν ληφθεί τις τελευταίες εβδομάδες της εγκυμοσύνης.
 
Η εξωτερική χρήση (σε μορφή κρέμας) βοηθάει στην αντιμετώπιση του έρπη Το έλαιο του μελισσοβότανου το χρησιμοποιούμε ως αλοιφή ή ως ήπιο μασάζ για την κατάθλιψη, την ένταση, το άσθμα και την βρογχίτιδα.

 
 *Tips:

• Για τη προετοιμασία ροφήματος βάλτε 4 κουταλιές της σούπας μελισσόχορτο σε ένα λίτρο (4 ποτήρια) βρασμένο νερό, αφήστε το πέντε λεπτά και σουρώστε (έγχυμα). Μπορείτε να πιείτε μέχρι τέσσερα ποτήρια την ημέρα (= για κατάθλιψη, ημικρανίες, νευρικές κρίσεις).
• Σε ένα μπουκάλι καλό λευκό κρασί ρίξτε τρεις κουταλιές της σούπας μελισσάκι αφήστε το 48 ώρες σε ζεστό μέρος (30 με 40 βαθμούς). Μπορείτε να πίνετε μέχρι δυο ποτηράκια του κρασιού την ημέρα. Στην υγειά σας!  

πηγή: επιστροφή στην φυση

για πληροφορίες στο 2106017403  και www.bioprasino.gr

Καλλιέργεια μανιταριών στο σπίτι...

http://

Το μανιτάρι pleurotus (pleurotus ostreatus) είναι ένας μύκητας ο οποίος στην Ελλάδα απαντάται στους κορμούς και στα κούτσουρα των δένδρων από τις αρχές του φθινοπώρου μέχρι τα μέσα του χειμώνα. Τώρα αν θέλουμε να έχουμε τα δικά μας μανιτάρια ώστε να είμαστε σίγουροι για το τί τρώμε και ένας πιο οικονομικός τρόπος φυσικά μπορούμε να φτιάξουμε ένα υπόστρωμα καλλιέργειας ή για μεγαλύτερη ευκολία να πάρουμε ένα έτοιμο από ένα μαγαζί με γεωργικά είδη.  Προτείνω σ'αυτή την περίπτωση να ρωτήσετε τον γεωπόνο τα υλικά που έχει φτιαχτεί, κανονικά η σύσταση του υποστρώματος αποτελείται από άχυρου σίτου, μυκήλιο μανιταριού, και είναι χωρίς λιπάσματα ή άλλα χημικά, και τί είδους μανιτάρια θα παραχθούν απ'το συγκεκριμένο υπόστρωμα..Συνήθως οι τιμές κυμαίνονται από 15-45 ευρω ανάλογα με τα κιλά του υποστρώματος και την ποικιλία.

 Οι συσκευασίες προετοιμασμένου υποστρώματος (άχυρο σε σάκους) έχουν μπολιαστεί με μυκήλιο και έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους για 17 ημέρες (περίοδος επώασης) ώστε να είναι έτοιμες για καλλιέργεια στον χώρο του καταναλωτή... Όλες οι συσκευασίες περιέχουν το ανάλογο αποστειρωμένο υπόστρωμα εμβολιασμένο με μυκήλιο.

Όταν έχουμε έτοιμο υπόστρωμα η καλλιέργεια είναι πολύ απλή:

Τοποθετούμε το σάκο σε σταθερό μέρος. Διατηρούμε πάντα υγρό, με συνεχή ψεκασμό, το σωρό του υποστρώματος και σύντομα από τις τρύπες του σάκου θα βγουν τα πρώτα μανιτάρια (δεν αφαιρούμε το μαύρο περίβλημα). 

Χώροι καλλιέργειας: Προτείνετε δροσερό και σκιερό περιβάλλον. Κλειστοί χώροι, όπως δωμάτια κατοικιών, αποθήκες, υπόγεια, γκαράζ, στάβλοι κ.τ.λ.)

Προφυλαγμένοι ανοιχτοί χώροι, γωνίες, μεσοτοιχίες, υπόστεγα, σε κήπους, αυλές κ.λ.π. Δεν πρέπει να εκτίθενται ποτέ στον ήλιο ή στον αέρα.Σε περίπτωση που ο χώρος είναι κλειστός χωρίς φυσικό φωτισμό φροντίζουμε να ανάβουμε κάποιο φως για 5-7 ώρες.

• ΦΩΣ: Τα πλευρότους χρειάζονται φως. Τοποθετήστε το σε φωτεινό μέρος αλλά όχι απευθείας στον ήλιο. Κατά την διάρκεια της νύχτας ας μείνει στο σκοτάδι.
• ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ: Ιδανική θερμοκρασία για να φυτρώσουν τα μανιτάρια είναι 10-18 βαθμούς.
• ΝΕΡΟ-ΥΓΡΑΣΙΑ: Το υπόστρωμα δεν χρειάζεται πότισμα μέχρι να δώσει την πρώτη σοδειά. Αφού πάρουμε την πρώτη σοδειά βουτάμε το υπόστρωμα στη μπανιέρα ή σε μια μεγάλη λεκάνη με νερό και το αφήνουμε για δυο περίπου ώρες να πάρει αρκετό νερό μετά το αφήνουμε κάπου να στραγγίξει και δεν ασχολούμαστε καθόλου μαζί του μέχρι να πάρουμε την νέα σοδειά. Στη συνέχεια τοποθετήστε το πάνω σε μια υγρή επιφάνεια που να έχει μόνιμα νερό (αφρολέξ, πιατάκι, χώμα). ποτίστε χρησιμοποιώντας ένα ψεκαστήρι χειρός ψεκάζοντας σε όλη την επιφάνειά του γύρω-γύρω 1-2 φορές την ημέρα μέχρι τα μανιτάρια να μεγαλώσουν.
• ΣΥΛΛΟΓΗ: Κάτω από καλές συνθήκες θα ξεκινήσουν να φυτρώνουν σε 7-14 ημέρες. Μαζέψτε τα όταν φτάσουν σε επιθυμητό επίπεδο (όταν οι άκρες τους γίνουν ίσιες) ή όταν δεν μεγαλώνουν άλλο. Μαζέψτε όλα από την μία τρύπα μονομιάς τραβώντας τα απότομα από το σημείο που φυτρώνουν. Μην χρηισιμοποιήσετε μαχαίρι, από το ίδιο σημείο θα ξαναφυτρώσουν μετά από καιρό αφού επαναλάβετε τα ίδια στάδια. Όταν σταματήσει να παράγει μανιτάρια, μην το πετάξετε, αλλά ανακυκλώστε το περιεχόμενο ενσωματώνοντάς το στο χώμα για λίπασμα.

Προσοχή: Μη ξεχάσετε και μην καθυστερήσετε να κόψετε τα μανιτάρια όταν ωριμάσουν. 

πηγη:eπιστροφη στην φυση

για πληροφορίες στο 2106017403  και www.bioprasino.gr

ΑΝΑΛΟΓΑ ΑΡΘΡΑ:

Περί Μανιταριών ο λόγος

Τα μυστικά για σωστή και αποδοτική καλλιέργεια μανιταριών

Κέρδη από την καλλιέργεια μανιταριών... στο σπίτι μας????!!!

Μανιτάρια: γνωρίστε τα είδη και τα οφέλη τους

Καλλιέργεια μανιταριών στο σπίτι...

ΝΟΣΤΙΜΑ ΚΑΙ ΦΡΕΣΚΑ PLEUROTUS OSTREATUS ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Σας!!

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΜΑΝΙΤΑΡΙΟΥ PLEUROTUS OSTREATUS

Νοέμβριος στο αγρόκτημα

Νοέμβριος στο αγρόκτημα

Σπέρνουμε: Σιτάρι, κριθάρι, φακές, ρεβίθια, μαρούλια, πράσα,  καρότα

Φυτεύουμε: Κρεμμύδια σκόρδα, μπιζέλια, κουκιά, καρότα

Μεταφυτεύουμε: Μάπες, μπρόκολα κουνουπίδια, μαρούλια, πράσα, σέλινο, αγκινάρες

Συγκομιδή: Λεμόνια, πορτοκάλια, μανταρίνια, ελιές, μαρούλια, Κρεμμύδια , ραδίκια, ζοχούς, ρόκα, σπανάκι, σέσκλα, λάπατα, σινάπια, τσουκνίδες, μάραθο, καρότα

Μεταφύτευουμε:
Μάπες, μπρόκολα κουνουπίδια, μαρούλια, πράσα, σέλινο, αγκινάρες.

Τα μπρόκολα και τα κουνουπίδια πάνε μια χαρά με την κομπόστα που χρησιμοποίσα στη μεταφύτευση. Δίπλα στη μία σειρά μεταφύτευσα και μερικά μαρουλάκια και ενδιάμεσα μερικά κρεμυδάκια ακόμα για αργότερα.

Μεταφύτευση σέλινου σε σειρές μαζί με σκόρδα και τα δύο από τα καλύτερα λαχανικά με θεραπευτικές ιδιότητες.
Νοέμβριος στο αγρόκτημα

Συγκομιδή:
Λεμόνια, πορτοκάλια, μανταρίνια, ελιές, μαρούλια, κρεμμύδια, ραδίκια, ζοχούς, ρόκα, σπανάκι, σέσκλα, λάπατα, σινάπια, τσουκνίδες, μάραθο.

Τα μαρούλια και τα κρεμμύδια που μεταφύτευσα πριν από ενάμιση μήνα περίπου είναι έτοιμα λόγο της καλοκαιρίας.
Το σπανάκι θα αργήσει λίγο ακόμα γιατί άργησα να το σπείρω, είναι μόλις δύο εβδομάδων.


Δεντροκομικές εργασίες το μήνα Νοέμβριο
Οι δενδροκομικές εργασίες συνεχώς αυξάνονται και αποβαίνουν σπουδαιότερες. Στους οπωροκήπους εκτελούνται εμφυτεύσεις των οπωροφόρων, φυλλοβόλων και αιθαλών. Οι οποίες όμως δέον να αποπερατώνονται πριν τους χειμερινούς παγετούς, ιδίως στις βόριες και ορεινές περιοχές. Επίσης αρχίζουν τα κλαδέματα σχηματισμού και τακτοποιήσεως της καρποφορίας των δένδρων, οι ανανεώσεις των γερασμένων ή παρηκμασμένων δένδρων και γενικών τα αναγκαία καθαρίσματα από τα ξερά και άχρηστα κλαδιά.
Εφαρμόζονται αρόσεις ή περιλακώσεις και συγχρόνως κάλυψης των λιπασμάτων για όσα οπωροφόρα καθυστερούνται και λαμβάνονται όλα τα μέτρα για την πρόληψη ή καταπολέμηση των διαφόρων ζωικών ή φυσικών παρασίτων.
Στα φυτώρια εκριζώνονται τα ανεπτυγμένα δενδρύλλια, συσκευάζονται και αποστέλλονται για την οριστική τους μεταφύτεψη, τα δε υπόλοιπα υποβάλλονται σε κλαδέματα για το σχηματισμό των πρώτων βραχιόνων. Τα εκ των σπορείων μεταφυτεύονται σε αραιότερες αποστάσεις σε προπαρασκευασμένες βραγιές. Προς το σκοπό της προβλαστήσεώς τους, ενστρωματώνονται οι σκληροκέλυφοι σπόροι εντός άμμου, ως είναι τα αμύγδαλα, καρύδια, δαμάσκηνα, ροδάκινα, κεράσια και κάστανα.
Για την καταπολέμηση των ασθενειών πρέπει να εκτελούνται ψεκασμοί με πυκνό βορδιγάλλειο πολτό σε όλα τα οπωροφόρα, για πρόληψη, στα μεν πυρηνμόκαρπα, του εξώασκου, του κορινέου κλπ. συγγενών παρασίτων, στα δε γιγαντόκαρπα, του φουσικλαδίου, του γυμνοσποραγγείου και άλλων παρεμφερών μικρομυκήτων. Τα ψωριόντα γενικώς ψεκάζονται δια γαλακτώματος πετρελαιοσάπουνου, θειασβεστίου ή προτιμότερο δια χειμερινού πολτού σιέλλ.
Πηγή: Πλήρης οδηγός του Δενδροκαλλιεργητού-Παράρτημα "Γεωργικού δελτίου" μηνός Ιουλίου 1937

ΒόταναΦυτεύουμε από κλαδιά ή παρακλάδια με ρίζες, αψιθιά , δενδρολίβανο, απήγανο και άλλα μικρά φυτά και θάμνους.


Γενικές εργασίες και φροντίδες
Ξεβοτάνισμα ζιζανίων από τα κηπευτικά μας, αλλά και συγκομιδή και αποξήρανση των ωφέλιμων όπως η τσουκνίδα, την οποία δεν την πετάμε ποτέ αλλά την φυλάμε αποξηραμένη, για χρήση σαν λίπασμα και προστασία των φυτών μας.
www.bioprasino.gr
Σκαλίζουμε τα λαχανικά μας και τα λιπάρουμε με φουσκί, κομπόστα ή βιολογικό λίπασμα κατά προτίμηση.
Ψεκάζουμε αν χρειάζεται για ασθένειες και με χειμερινό πολτό τα φυλλοβόλα δένδρα μας.
Καθαρίζουμε κλαδεύοντας τις ελιές μας από τα άγρια παρακλάδια για να διευκολύνουμε το μάζεμά τους.
Οργώνουμε το χωράφι μας για να είναι έτοιμο για την σπορά των δημητριακών μας.
Σπέρνουμε μέχρι τέλος Νοεμβρίου περίπου τα δημητριακά μας.
Μαζεύουμε τις ελιές μας και βγάζουμε το πολύτιμο Ελληνικό ελαιόλαδο.
Μαζεύουμε φύλλα και υλικά για την κομπόστα μας.
πηγη φιαχνω

Οι εργασίες στον κήπο αλλά και μια βόλτα – έκπληξη για να πάρετε ιδέες από την φύση!

• Κλαδέψτε σε σχήματα τους θάμνους που σας έχουν «ξεφύγει» και τους φυλλοβόλους θάμνους όπως οι Σπειραίες, οι Βεϊγκέλιες, οι Λαντάνες, οι Τριανταφυλιές κλπ.
• Σπείρετε ή φυτέψτε τώρα για όψιμη συγκομιδή το λάχανο, το κουνουπίδι και το μπρόκολο και μεταφυτέψτε σε προστατευμένες περιοχές από παγετό ή ψύχος.
• Φυτέψτε -όσοι δεν προλάβατε ακόμα- τους βολβούς σας, που θα ανθίσουν την άνοιξη. Προλαβαίνετε ακόμα να βάλετε τις τουλίπες, τους νάρκισσους, τα κρινάκια, τα ζουμπούλια και τις φρέζιες στα παρτέρια σας.
• Πολλαπλασιάστε τα φυτά σας. Τώρα είναι και η εποχή για πολλαπλασιασμό με μοσχεύματα. Να χρησιμοποιείται πάντα αποστειρωμένο κλαδευτήρι όταν χωρίζεται 2 ριζώματα ή όταν κλαδεύεται ένα κλαδί. Αφαιρέστε τα κατώτερα φύλλα, αν υπάρχουν και εμβαπτίστε τη βάση του σε ένα διάλυμα με ορμόνη ριζοβολίας. Κατόπιν φυτέψτε το σε απολυμασμένο υπόστρωμα (σακιά εδαφοβελτιωτικών σφραγισμένα) και στηρίξτε το καλά για να μην κουνιέται. Ποτίστε καλά και φροντίστε να παραμένει υγρό το χώμα κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Τοποθετείστε το σε μία ψυχρή γωνιά ενός παραθύρου, και αφήστε το να ξεχειμωνιάσει.Την άνοιξη θα είναι ριζωμένο και έτοιμο για μεταφύτευση σε ένα σκιερό αρχικό σημείο του κήπου.

• Σκαλίστε το χώμα γύρω από τα φυτά σας, για να αναπνεύσει το έδαφος. Τώρα είναι η εποχή για να σκαλίσετε τα συνεκτικά και αργιλώδη εδάφη που επικρατούν στην Αττική αλλά και στη νησιωτική Ελλάδα. Τα αμμουδερά  και στραγγερά εδάφη αντιθέτως, μπορείτε να τα σκαλίσετε το Μάρτιο.
• Μαζέψτε τα πεσμένα φύλλα από τα δάπεδα και το γκαζόν σας, γιατί παρ’ όλο που είναι όμορφα όταν μένουν στο έδαφος, χαρίζοντας τις μπρούτζινες και χρυσαφένιες αποχρώσεις στον κήπο, μπορούν να δημιουργήσουν πρόβλημα ολισθηρότητας ή να σαπίσουν το γρασίδι που έχετε στον κήπο. Όταν ο καιρός είναι στεγνός μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα μηχανοκίνητο «φυσητήρα». Σε κάθε άλλη περίπτωση μια τσουγκράνα είναι η απλούστερη μέθοδος.
• Αραιώστε τα μπαμπού σας, για να αναζωογονηθούν. Τώρα μπορείτε να κόψετε από τη βάση τους τα καλάμια από τα μπαμπού που έχουν ηλικία άνω των 3 ετών. Αυτό θα ζωηρέψει το χρώμα των υπολοίπων και θα δώσει νέα δύναμη στο φυτό.
• Επιδιορθώστε τον φράχτη σας. Τώρα που ο κήπος αρχίζει να «αδειάζει» και τα φυλλοβόλα φυτά χάνουν το φύλλωμά τους, μπορεί να ανακαλύψετε ότι ο φράχτης σας θέλει επισκευή. Μη διστάσετε να τον επιδιορθώσετε μέσα στον χειμώνα, έτσι ώστε να μη σας εμποδίζουν οποιαδήποτε φρέσκια βλάστηση ή φύλλωμα, κάτι που την άνοιξη είναι αδύνατο να συμβεί.
• Κάντε μια βόλτα στα βασιλικά κτήματα στο Τατόϊ. Είναι η ομορφότερη εποχή του χρόνου για να δει κανείς τις τεράστιες βελανιδιές που τα κλαδιά τους στοιχειώνουν με τη μεγαλοπρέπεια τους το -ούτως ή άλλως- στοιχειωμένο παλάτι, ενώ τα πεσμένα φύλλα, δημιουργούν ακόμα πιο υποβλητική ατμόσφαιρα. Τώρα που οι Κυριακές είναι δροσερές, είναι μία από τις πιο ευχάριστες οικογενειακές βόλτες. Ο χώρος φυλάσσεται. Αναζητήστε τη διαδρομή από τις εξόδους της Εθνικής οδού, «Κρυονέρι», ή «Βαρυμπόμπη». Εάν πάλι έχετε χρόνο, ταξιδέψτε στη βορειοδυτική Ελλάδα, όπου τα χρυσο-κόκκινα φύλλα των δένδρων, όπως οι βελανιδιές και οι οξιές,  σχηματίζουν τις ωραιότερες παλέτες χρωμάτων στα ορεινά τοπία της Μόνιμος σύνδεσμοςΠίνδου.  Το κείμενο αποτελεί μέρος άρθρου που έχει δημοσιευθεί στο περιοδικό «Οικία και Διακόσμηση», τεύχος Νο 96, Νοέμβριος 2008. 

για πληροφορίες στο 2106017403  και www.bioprasino.gr