 |
Η φίλη μας Γεωργία Κ. έχει συλλέξει (και ήδη έχει αρχίσει να δοκιμάζει) πολύ ενδιαφέρουσες συνταγές για τη χρήση βασικών βοτάνων στην παραδοσιακή θεραπευτική. Γράφει:
"Στον Ελληνικό χώρο οι παραδοσιακές θεραπείες αναπτύχθηκαν πολύ καθώς, αν και ευλογημένος καθώς ανθίζουν πλήθος θεραπευτικών βοτάνων, δεν ήταν ποτέ πλούσιος τόπος από άποψη πόρων. Στις παραδοσιακές οικογένειες φρόντιζαν να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες σε φάρμακα από τα δώρα της φύσης που άνθιζαν σε κάθε τόπο. Εφάρμοζαν την πρόληψη και όχι μόνο τη θεραπεία όσον αφορά τη χρήση των βοτάνων, καθώς δεν περίμεναν να αρρωστήσουν, αλλά αντίθετα προλάβαιναν τα κρυολογήματα και αντιμετώπιζαν έγκαιρα ότι μπορούσαν. Όταν πια αρρώσταιναν, ακόμα και τότε γνώριζαν τους πρακτικούς τρόπους αντιμετώπισης και μόνο σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις θα κατέφευγαν στον πρακτικό, τη μαμή, τον παπά, τη μάγισσα, ή το γιατρό της περιοχής.
Η ρίγανη είναι γνωστή από παλιά για τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Μαζί με το θυμάρι και το φασκόμηλο αποτελούν τα βασικά θεραπευτικά βότανα που δεν έλλειπαν από τα ελληνικά σπίτια και χρησίμευαν ως φρουροί της υγείας, μιας και η αγορά φαρμάκων και η πρόσβαση του γιατρού δεν ήταν πάντα εύκολη. Άλλα θεραπευτικά ήταν το ελαιόλαδο, το λεμόνι, το κρασί ή το ξύδι, τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά ή χόρτα, που τρώγονταν στην εποχή τους. Και δύο ακόμα βασικά συστατικά που προστατεύουν από πλήθος ασθενειών αλλά και μπορούν να χρησιμεύσουν σε καταπλάσματα, το σκόρδο και το κρεμμύδι, με αντισηπτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες αντίστοιχα.
Ο τρόπος χορήγησης μπορεί να είναι από το στόμα ως αφέφημα, σκόνη, σιρόπι κλπ, ή ως εισπνοές πάνω από κατσαρόλα όπου βράζει νερό με τα απαραίτητα βότανα, ή ως καταπλάσματα επάνω σε πληγές, τραύματα, οιδήματα ή ακόμα σαν αρωματικά στη μαγειρική, σε σάλτσες, κρέατα, ως μαγειρεμένα χόρτα ή σαν σαλάτα. Το βάμμα, το έλαιο και η σκόνη αποτελούν φαρμακευτικά σκευάσματα και θέλουν ιδιαίτερη προσοχή στη δοσολογία και πάντα σε επικοινωνία με τον ολιστικό γιατρό. Χρειάζεται να ενημερώνουμε όποιον γιατρό μας παρακολουθεί γιατί η χρήση κάποιου βοτάνου μπορεί να αντενδείκνυται στην πάθησή μας, να εξουδετερώνει ή να αυξάνει τη δράση κάποιου φαρμάκου που λαμβάνουμε.
Παρακάτω παραθέτουμε μια συνοπτική περιγραφή ορισμένων βοτάνων, με στόχο να γνωστοποιήσουμε ορισμένες βασικές ιδιότητές τους, ώστε να αντλήσουμε στοιχεία από την παράδοση και να κάνουμε το ξεκίνημα μιας έρευνας στον τομέα της βοτανολογίας, αλλά και να έχουμε μια πρακτική εφαρμογή και χρήση τους.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ
Στον Μεσαίωνα στην Ευρώπη θεωρήθηκε ευλογημένο θείο βότανο, από εκεί πήρε και το όνομά του και το χρησιμοποιούσαν για τελετουργική κάθαρση. Στην παραδοσιακή θεραπευτική θεωρείται ότι συντελλεί στην κάθαρση του αίματος. Είναι τονωτικό, δυναμωτικό, βοηθά στην πέψη, είναι αποχρεμπτικό, σπασμολυτικό, απελευθερώνει από φουσκώματα και συλλογή αερίων. Εντριβές και καταπλάσματα βοηθούν σε ρευματισμούς αρθρίτιδες και παθήσεις του δέρματος. Μπορεί να θεραπεύσει την ανορεξία, το έλκος στομάχου. Οι πεπτικές του ιδιότητες ήταν γνωστές και για αυτό στη βόρεια, κεντρική Ευρώπη παρασκεύαζαν λικέρ από το είδος Αγγελική Αρχαγγελική, όπως το Benedictine. Στα μέρη μας πιο εύκολα βρίσκουμε την Αγγελική την άγρια, ή των δασών, οι ιδιότητες είναι κοινές.
BAΛΣAMO
Επουλωτικό πληγών κυρίως με καταπλάσματα από λάδι που έχει παρασκευαστεί βάζοντας για αρκετό καιρό μέσα σε αυτό κυρίως άνθη του φυτού. Επίσης καταπλάσματα με κοπανισμένα φύλλα θεραπεύουν μώλωπες, τσιμπήματα, εγκαύματα, τραύματα, εκδορές. Το αφέψημα είναι βάλσαμο για το πεπτικό, για το στομάχι, το ήπαρ και όλες τις παθήσεις που συσχετίζονται, κυρίως για το έλκος και τον ίκτερο. Αλλά και βάλσαμο για την ψυχή, θεωρείται ότι βοηθά στην θεραπεία της κατάθλιψης. Ακόμα εμμηναγωγό, αιμοστατικό και κατά των ελωδών πυρετών.
ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ
Όχι μόνο για το φαγητό ή τον αγιασμό, αλλά και εξαίρετο θεραπευτικό βότανο. Το αιθέριο έλαιό του είναι αντισπασμωδικό. Ίσως έλαβε το όνομά του γιατί συσχετίζεται με παθήσεις της κεφαλής. Έλεγαν οι παλιοί ότι καθαρίζει το κεφάλι, χρησιμοποιείται κατά του πονοκεφάλου, της ζαλάδας, νευρικής ημικρανίας. Βοηθά μαζί με το δεντρολίβανο τη μνήμη και τη συγκέντρωση. Φέρνει ευχάριστη διάθεση, απελευθερώνοντας τη σκέψη, από τα περιττά. Με κρασί φτιάχνουμε κάτι χωνευτικό. Τονωτικό, διουρητικό, αντισηπτικό, αποχρεμπτικό. Χρησιμοποιείται κατά της δυσκοιλιότητας μαζί με λάδι στη σαλάτα.
ΓΛΥΚΑΝΙΣΟ
Το άρωμα του ούζου, ορισμένων ειδών τσίπουρου και ρακί. Είναι τονωτικό και ενεργοποιεί το νευρικό σύστημα, αλλά και αντίστοιχα τονώνει και ενεργοποιεί το πεπτικό σύστημα. Το λικέρ από σπόρους γλυκάνισου σε οινόπνευμα βοηθά στην πέψη σε επώδυνη δυσπεψία. Είναι καλό αποχρεμπτικό, κατάλληλο για το στομάχι, αντισπασμωδικό, διουρητικό, εμμηναγωγό. Ως κατάπλασμα βοηθά σε εκχυμώσεις.
ΔΕΝΤΡΟΛΙΒΑΝΟ
Ένα από τα πιο ευλογημένα βότανα με σημαντική παρουσία ως φυτό ή αιθέριο έλαιο, στην τελετουργική ή μαγική χρήση των βοτάνων. Θεωρείται ότι καθαρίζει το αίμα, αλλά και προκαλλεί διαύγεια πνεύματος. Βοηθά τη μνήμη και τη συγκέντρωση, την εγρήγορση, δρα ως τονωτικό και κρατά ξύπνιο το νου χωρίς να τον κουράζει με υπερένταση όπως κάνει ο καφές. Είναι πολύ ευεργετικό για το δέρμα και τα μαλλιά. Είναι εμμηναγωγό. Δρα κατά νευρικών παθήσεων, τοποθέτηση του φυτού στο κεφάλι θεωρείται ότι ξεκουράζει τους πνευματικά κουρασμένους. Τα βλαστάρια του σε κρασί φτιάχνουν ένα καλό τονωτικό της καρδιάς, βελτιώνοντας την κυκλοφορία του αίματος. Δρα κατά του ικτέρου, της χρόνιας χολοκυστίτιδας και ηπατίτιδας. Βοηθά σε επούλωση πληγών, σε ρευματικούς πόνους και οιδήματα, αλλά και το αφέψημά του μπορεί να βοηθήσει ακόμα και σε γαγγραινώδεις πληγές.
ΘΥΜΑΡΙ
Το όνομά του συσχετίζεται με το θυσιάζω και το αρωματίζω. Ένα από τα βασικά αντιβιοτικά είτε σε μορφή βοτάνου είτε ως αιθέριο έλαιο. Πολύ καλό για το αναπνευστικό, αλλά και για παρασιτώσεις του εντέρου, ανθελμινθικό, κατά των οξύουρων και κατά των κολικών, που οφείλονται σε λοίμωξη. Έτσι όπως και η ρίγανη βοηθά στη διάρροια, στη δυσεντερία, δρα ως αντιπυρετικό σε τυφοειδή πυρετό. Το έγχυμα μπορεί να θεραπεύσει την ψώρα και άλλες δερματοπάθειες. Στο αναπνευστικό βοηθά στη θεραπεία του κρυολογήματος (και πονοκεφάλου που προκαλείται από αυτό) άσθματος, του κοκκύτη, της φυματίωσης, της χρόνιας βρογχίτιδας, και χρόνιου κατάρρου, της λευκόρροιας, αλλά και της αμηνόρροιας. Επίσης καθαρίζει τον αέρα και δρα προληπτικά για να αποφεύγονται κρυολογήματα.
ΚΟΡΙΑΝΔΡΟΣ
Οι σπόροι του είτε ως αφέψημα ή έγχυμα βοηθούν πολύ σε πεπτικές διαταραχές. Χορηγείται κατά της δυσπεψίας, για το στομάχι, ως αντιφυσιτικό, εφιδρωτικό, κατά παθήσεων του εντέρου. Κατάλληλο για καταστάσεις υστερίας και κεφαλαλγία που προκαλείται. Ο χυμός του θεωρείται ότι προκαλεί έντονη μέθη.
ΛΕΒΑΝΤΑ
Η λεβάντα από παλιά θεωρούνταν ότι βοηθά στην αυπνία, φέρνει ωραία όνειρα και γλυκό ύπνο, όχι τυχαία γιατί το χρώμα της συσχετίζεται με το υψηλότερο τσάκρα ευνοόντας τη σύνδεση με την άλλη πλευρά. Αντίστοιχα ως αφέψημα, τονώνει το νευρικό σύστημα. Επίσης είναι αντισπασμωδικό, αντιβηχικό, κατά του άσθματος, του κοκκύτη, της γρίππης και της λαρυγγίτιδας, ένα ακόμα από τα φυσικά αντιβιοτικά, για το φαρμακείο του σπιτιού. Διουρητικό, μειώνει τον πονόδοντο, θεραπεύει την ουλίτιδα. Δρα ως ηρεμιστικό και βοηθά στον πόνο του στομάχου που οφείλεται σε νευρικότητα και άγχος, ηρεμώντας και καθαρίζοντας το τσάκρα του ηλιακού πλέγματος. Λίγες σταγόνες στο μαξιλάρι μπορούν να μειώσουν την αυπνία, ενώ στο δέρμα μαζί με κάποιο λάδι να αλλάξουν την όψη ενός άρρωστου ή απλά κουρασμένου δέρματος σε υγιές και φωτεινό.
Το αιθέριο έλαιο είναι παρασιτοκτόνο, εκτός από τη θεραπεία και προσωπική υγιεινή είναι κατάλληλο και για την υγιεινή του σπιτιού.
ΡΙΓΑΝΗ
Ένα από τα πρώτα βότανα που γνώρισα είτε στην μαγειρική της μανιάτισσας γιαγιάς είτε ως θεραπευτικό για τη διάρροια από τη μακεδόνισσα μαμά. Είναι το φάρμακο που έχω συστήσει σε πάρα πολύ κόσμο με θεαματικά αποτελέσματα. Η μητέρα μου πάντα όταν πρόκειται να ταξιδέψει έχει μαζί της σε ένα σακουλάκι λίγη ρίγανη, για την αντιμετώπιση της γνωστής διάρροιας των ταξιδιωτών. Καλό τονωτικό, αποχρεμπτικό, κατά της δυσμηνόρροιας, αντισπασμωδικό,εφιδρωτικό, μειώνει τον πονόδοντο. Ακόμα έχει σημαντικές επουλωτικές ιδιότητες. Βοηθά σε ρευματισμούς, στη θεραπεία του άσθματος, σε καταρροϊκές παθήσεις. Στεγνό κατάπλασμα με ζεσταμένα και κοπανισμένα φρέσκα φύλλα βοηθά σε ψύξεις και στραβολαίμιασμα.
ΤΑΡΑΞΑΚΟ
Το λεγόμενο δόντι του λέοντος ή κοινώς πικραλίδα. Το ταπεινό αυτό χόρτο που πολλές φορές βρέθηκε στη σαλάτα μας ή το μαζέψαμε από το δρόμο, είναι ένα καλό καθαριστικό του αίματος, διουρητικό, υπακτικό, τονωτικό, θεραπεύει το σκορβούτο. Είναι καλό για τις φλεμονές του στήθους, για τον βήχα, για δερματικές παθήσεις, αλλά επιδρά σημαντικά στη μείωση της χοληστερόλης, θεραπεύει τις παθήσεις του ήπατος, τη διόγκωση ήπατος και σπληνός σε ελονοσία. Θεραπεύει το διαβήτη, δρα κατά της παχυσαρκίας, ρυθμίζει τη λειτουργία των ενδοκρινών αδένων και του λεμφικού συστήματος. Δρα κατά της κόπωσης και τονώνει την πνευματική διάυγεια. Μπορούμε να το λάβουμε ως αφέψημα, βάμμα ή στη σαλάτα…
ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ
Πνευματικό και θεραπευτικό. Το κάψιμο των φύλλων του ή του αιθερίου ελαίου, καθαρίζει το χώρο σε όλα τα επίπεδα. Δρα κατά του κρυολογήματος, του ρευματικού πυρετού, κατά της ατονίας του πεπτικού. Ακόμα χρησιμοποιούνταν για να μειώνει το νυκτερινό ιδρώτα των φυματικών. Δρα κατά της νευρασθένειας. Είναι επίσης ένα ακόμα φυσικό αντιβιοτικό, απολυμαντικό, αποχρεμπτικό, βοηθά την πέψη. Είναι καλό για στοματικές πλύσεις και γαργάρες. Τονώνει τη μνήμη και νικά την τεμπελιά και νωθρότητα. Είναι το κατεξοχήν φυσικό οιστρογόνο, άρα ρυθμίζει την έμμηνο ρύση, δρα κατά της αμμηνόρροιας, δυσμηνόρροιας, λευκόρροιας, βοηθά ακόμα τις γυναίκες στην εμμηνόπαυση, εναρμονίζοντας τις ορμόνες. Κάνει καλό στο δέρμα με ατμόλουτρα. Το αφέψημά του θεραπεύει, λαρυγγίτιδα, φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα, σταφυλίτιδα κλπ. Είναι επίσης καλό τονωτικό για τα μαλλιά.
ΧΑΜΟΜΗΛΙ
Το χαμομήλι φημίζεται για τις καταπραϋντικές, κατευναστικές του ιδιότητες είτε στο πεπτικό, είτε στο δέρμα, είτε στη νοητική και ψυχική ηρεμία. Είναι ένα φυσικό ήπιο αλλά δραστικό αντιφλεγμονώδες. Είναι καλό αντισπασμωδικό, βοηθά στη θεραπεία των ρευματισμών, του κρυολογήματος, του πυρετού,μειώνει τους κολικούς του εντέρου. Αναφέρεται ότι βοηθά σε παράλυση της γλώσσας. Ενδείκνυται ακόμα σε ανορεξία, είναι τονωτικό, διουρητικό, ήπιο ηρεμιστικό, κατάλληλο σε δυσμηνόρροια και υστερία. Από τη γιαγιά και τη μητέρα μου γνωρίζω ότι στη Μακεδονία και στον Πόντο από παλιά και ως σήμερα δίνουν στα νευρικά, ανήσυχα μωρά χαμομήλι (ή τίλιο), αραιωμένο στο νερό τους για να σταματούν το κλάμα. Μάλιστα το προτιμούσαν όταν το μωρό είχε και κωλικούς. Στην ομοιοπαθητική υπάρχει αντίστοιχο φάρμακο, που είναι κατάλληλο για ένα συγκεκριμένο τύπο ανήσυχου μωρού, που του ταιριάζει το χαμομήλι. Θεωρείται ακόμα ότι βοηθά την εύκολη γέννα. Το κατάπλασμά του είναι αντιρευματικό. Ενδείκνυται ακόμα για εξωτερικούς στο δέρμα ή εσωτερικούς ερεθισμούς στους βλεννογόνους, και άρα αντίστοιχες λοσιόν, καταπλάσματα, και στοματικές ή κολπικές πλύσεις. Οι κομπρέσες χαμομηλιού εμποτισμένου σε γάζα, ξεκουράζουν και θεραπεύουν τα ερεθισμένα κόκκινα μάτια. Χαρίζει στα μαλλιά λαμπερό ξανθό χρώμα και φωτίζει τις φυσικές ανταύγειες, όταν μετά το λούσιμο τα ξεπλένουμε με χαμομήλι.
Αντιμετώπιση βασικών παθήσεων με τη χρήση βοτάνων κατά τον παραδοσιακό τρόπο...
Τα βότανα ήταν μέσα στην καθημερινότητα των παλιών και φτάνουν μέχρι σήμερα να τα συναντούμε σε φαγητά και συνταγές μαγειρικές ή θεραπευτικές. Τα βότανα στα φαγητά δεν τα έβαζαν μόνο για τη νοστιμιά αλλά και τη συντήρηση και τις ιδιότητες που προσέφεραν, ακόμα και αν ήταν απλά το άρωμά τους. Όλα συντονίζονταν σε μια τελετουργία παλιά και ξεχασμένη που όμως φανερώνει τις ρίζες της στην παράδοση κάθε τόπου.
Ήδη έχουν αναφερθεί ορισμένες θεραπείες ή πρακτικές εφαρμογές, αλλά θα περιγράψουμε κάποιες ακόμα συνταγές. Προσοχή δοκιμάστε τις συνταγές αλλά σε κάθε περίπτωση επισκεφτείτε ή ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού σας. Κάτι μπορεί να είναι πολύ σοβαρότερο από ό,τι φαίνεται και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί αντί για καλό να προξενήσουμε βλάβη στον εαυτό μας ή σε κάποιον δικό μας από κακή χρήση των βοτάνων.
Παραδείγματα από την κουζίνα και το φαρμακείο της γιαγιάς μου στην παράδοση της Μάνης, πικραλίδες σαλάτα, φασκόμηλο και πορτοκάλι στο χοιρινό, δεντρολίβανο στο κατσικάκι, λαδορίγανη χτυπημένη με λεμόνι, πάντα στο σερβίρισμα των ψαριών, θυμάρι, ρίγανη και μαϊντανό στα κεφτεδάκια, βασιλικό στον αγιασμό και σαν έκφραση αγάπης, προσφοράς, στο δίσκο σερβιρίσματος του νερού και του καφέ συνήθως για έναν εκλεκτό καλεσμένο ή ένα αγαπημένο πρόσωπο της οικογένειας.
Στα κρυολογήματα πάντα τσάι του βουνού ή φασκόμηλο με μέλι και λεμόνι και χυμό φρεσκοστημένου πορτοκαλιού. Σε πονόλαιμογαργάρες με λεμόνι και αλάτι. Μαντζουράνα σε κοιλιακούς πόνους. Λεμονάδα με σόδα για ναυτία ή δυσπεψία. Επίσης χυμό λεμονιού γιαπρόκληση εμετού. Ξύδι στο ξέβγαλμα των μαλλιών για υγιή μαλλιά, ακόμα και τώρα σε ηλικία 95+ η γιαγιά έχει πέρα από τους γκρίζους κροτάφους, μαύρα μαλλιά…
Από τον πατέρα μου έμαθα τις εισπνοές ευκαλύπτου για τοκρυολόγημα, τις λαρυγγίτιδες κλπ και το αλατόνερο για να καθαρίσει ο ρινοφάρυγγας με πλύσεις, εισπνοή και έπειτα φύσημα της μύτης ή φτύσιμο από το στόμα. Μάλιστα δρα προληπτικά το καλοκαίρι στη θάλασσα να κάνουμε κάτι αντίστοιχο με θαλασσινό νερό. Επίσης την τονωτική δύναμη της ζεστής σοκολάτας όταν σε αυτή προσθέτουμε μπαχάρια, πιπέρια, γαρύφαλλο και κανέλλα. Το κονιάκ και το μέλι είναι το επιπρόσθετο στοιχείο που βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση όλων αυτών των συστατικών ή και σε οποιοδήποτε αφέψημα, απλά χρειάζεται πολύ προσοχή σε κάποια ιδιαίτερα δραστικά γιατί μπορεί να αυξηθεί επικίνδυνα η απορρόφηση. Σε χτυπήματα, διαστρέμματαχτυπημένο κρεμμύδι ως κατάπλασμα. Το σκόρδο, ρίχνει την πίεση, ειδικά τα φρέσκα σκορδάκια. Η κρεμμυδόσουπα προλαβαίνει τοκρυολόγημα.
Από παραδοσιακές συνταγές, οδηγίες και ερευνώντας τις θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων παραθέτουμε ορισμένες ακόμα θεραπείες για κάποιες κοινές παθήσεις ή συνηθισμένες καταστάσεις:
Τα πρησμένα μάτια ηρεμούν με κατάπλασμα ωμής πατάτας, σε γάζα.
Τα κόκκινα μάτια με κατάπλασμα από χαμομήλι.
Τα μάτια με μαύρους κύκλους με αγγούρι φρεσκοκομμένο σε φέτα ή κατάπλασμα και δροσερό.
Για την κόπωση: το φασκόμηλο για την νοητική και ψυχική, το θυμάρι για νοητική κυρίως κόπωση, το βάλσαμο για ψυχική κυρίως κόπωση, το κάρδαμο και το σπανάκι για σωματική και ενεργειακή κόπωση. Αν δεν είστε σίγουροι για το αίτιο ή είναι γενικευμένη η κόπωση, κάντε συνδυασμούς που σας ταιριάζουν σαν γεύσεις και αρώματα, θα βρείτε το καταλληλότερο για εσάς.
Κατάθλιψη: Στα πρώτα σύννεφα δοκιμάστε φασκόμηλο, βάλσαμο, μελισσόχορτο και μιλήστε με τον γιατρό σας, υπάρχουν φυσικές λύσεις πριν καταφύγετε στα αντικαταθλιπτικά.
Εγκαύματα: Υπάρχουν διάφορες παραδοσιακές συνταγές οι πιο ακίνδυνες κατάπλασμα από πατάτα ωμή τριμμένη, ή κατάπλασμα από κοπανισμένο λάχανο.
Τα οιδήματα των κάτω άκρων αντιμετωπίζονται με καταπλάσματα από λάχανο, λιωμένα βραστά φύλλα τυλιγμένα σε γάζες.
Δυσκοιλιότητα τέλος με ξερά δαμάσκηνα μουλιασμένα σε νερό μια νύχτα, το πρωί πίνετε το χυμό και τρώτε τα δαμάσκηνα. Άλλος απλός τρόπος, ζεστό νερό με μέλι κάθε πρωί. Σε ζόρικες καταστάσεις τα φύλλα Αιγύπτου, αλλά πολλή προσοχή και όχι τακτικά γιατί αδρανοποιείται η λειτουργία του εντέρου.
Διάρροια. Ρίγανη πρώτα από όλα.
Ακμή. Ανάλογα με τη βαρύτητα μπορεί να βοηθήσει λοσιόν από χυμό τομάτας το βράδυ και λίγο χυμό λεμονιού σε βαμβακερό ύφασμα ή γάζα το πρωί, ή με αφέψημα λεβάντας ή χαμομηλιού, ξεπλένετε το πρόσωπό σας πρωί και βράδυ. Σε μεμονωμένα σπυράκια, τοπικά μόνο λεμόνι.
Δυσμηνόρροια. Βρείτε τι σας ταιριάζει καλύτερα. Αφέψημα από δεντρολίβανο, φασκόμηλο, ή μαντζουράνα, που συνήθως έχει τα καλύτερα αποτελέσματα στο συγκεκριμένο πρόβλημα.
Εμμηνόπαυση. Προτιμήστε το φασκόμηλο
Σε αραιομηνόρροια ή σε καθυστέρηση δοκιμάστε την Αρτεμισία, αλλά μπορεί να βοηθήσει και το φασκόμηλο γιατί ρυθμίζει τις γυναικείες ορμόνες.
Κρυολογήματα, Αμυγδαλίτιδα, Λαρυγγίτιδα, Φαρυγγίτιδα κλπ ό,τι έχουμε ήδη αναφέρει, εισπνοές ευκαλύπτου, γαργάρες με χυμό λεμονιού και αλατόνερο και τα κατάλληλα αφεψήματα πχ θυμάρι, φασκόμηλο κλπ Η μαντζουράνα ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Εντριβή με οινόπνευμα ή πετρέλαιο το βράδυ πριν τον ύπνο.
Στη βραχνάδα γαργάρες με αλατόνερο ή γαργάρες με φασκόμηλο και ξίδι αραιωμένο στο αφέψημα.
Ωτίτιδα. Σε βαμβάκι ελαιόλαδο ή χυμός δεντρολίβανου ή χυμός μαντζουράνας.
Αναιμία. Στη σαλάτα εκτός από το σπανάκι...μαιντανός και ως φρέσκος χυμός από τα φύλλα,φρέσκη πικραλίδα (ταραξάκο), αφέψημα από ρίζα αγγελικής.
Αιμορροϊδες. Υπάρχουν διάφορες συνταγές με λάχανο, μελιντζάνα, κ.α. αλλά δοκιμάστε σκόνη από τριμμένες φλούδες σκόρδου, είναι η πιο αποτελεσματική συνταγή.
Για την ουρική αρθρίτιδα τσουκνίδα και ταραξάκο σε αφέψημα.
Χοληστερίνη τέλος με ταραξάκο.
Διαταραχές του ήπατος θα βρείτε λύσεις στα βότανα που αναφέραμε παραπάνω, αλλά βοηθά και η αγκινάρα έστω και στη διατροφή.
Γαστρίτιδα και αυξημένη οξύτητα του στομάχου, αγνό ελαιόλαδο. Για το έλκος μαστίχα Χίου. Διαβάστε και τα βότανα που αναφέρονται στην αρχή.
Τονωτικά μαλλιών για την τριχόπτωση : δεντρολίβανο, τίλιο, εκουιζέτο, φασκόμηλο, αχιλλαία, δάφνη, μάλαθρο, τσουκνίδα, χαμομήλι κ.α
Επουλωτικά πληγών ως κατάπλασμα: κυρίως ρίγανη, βάλσαμο, μαντζουράνα, δεντρολίβανο, δίκταμο.
Διαστρέματα, τραυματισμοί, οιδήματα το δραστικότερο είναι κατάπλασμα από κοπανισμένο κρεμμύδι, επίσης είναι πολύ δραστικό και σε οιδήματα από τσιμπήματα εντόμων.
Και μια σκόνη για τα δόντια με σόδα και αλάτι σε ίσα μέρη, μικρή ποσότητα πάνω στην οδοντόβουρτσα.
Μιας και αναφερθήκαμε στον οδοντίατρο κλείνοντας παραθέτω κάτι ακόμα από τις χρήσεις των βοτάνων όπως έφτασαν από τις ρίζες της παράδοσης μέσα στην οικογένειά μου εως εμένα. Η μητέρα μου στην θεραπευτική της δράση ως οδοντίατρος, πάντα μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση, που συχνά κάναμε μαζί τα τελευταία χρόνια (πχ.εξαγωγή οδόντος), δίνει σαν οδηγία μπουκώματα και ξέπλυμα με χαμομήλι, τακτικά μέχρι να επουλωθεί η πληγή. Σε αυτήν αφιερώνω τη μικρή αυτή εργασία καθώς οδήγησε τα πρώτα μου βήματα στο δρόμο της θεραπείας. Όταν κάποτε σε αρκετά μικρή ηλικία, μετά από ένα τραυματισμό που είχε οδηγήσει σε απώλεια της όρασης και δακρύρροια τελικά κατάφερα να δω μετά από την αγάπη της μαμάς σε συνδυασμό με τις κομπρέσες χαμομηλιού, κατάλαβα τόσο τη θεραπευτική δύναμη των βοτάνων όσο και της αγάπης...
• Βιβλιογραφία :
1. Σύγχρονη πλήρης θεραπευτική με τα ΒΟΤΑΝΑ. Ιγνατίου Ζαχαρόπουλου.Εκδ. Ψυχάλου. 1972.
2. Βότανα Θεραπευτικά. Εκδ. Ωρίων. 1982.
3. Η Μαγεία των κρυστάλλων, πολύτιμων λίθων και μετάλλων. Scott Cunningam.Eκδ. Κονιδάρη. 1990-91.
4. Μαγική Αρωματοθεραπεία. Scott Cunningam.Eκδ.Αλκυών. 2005.
5. To βιβλίο των Τσάκρα S.Sharamon, B.J.Baginski. Εκδόσεις Δίοπτρα. 1997.
6. Σύγχρονη Αρωματοθεραπεία. Γ. Παπαιωάνου.Εκδ. ΜEDICUM. 2001.
7. Κλινική Φυτοθεραπεία, Αρωματοθεραπεία. Αντώνης Καβάγιας. Εκδ. Λίτσας. 1997.
8. Ενεργειακή Αρωματοθεραπεία, Patricia Davis.Εκδ.Σέλλας. 1994.
9. Oι αρχαίοι Έλληνες Αλχημιστές και η γέννεση της Αλχημείας. M.Berthelot. Εκδ. Κορόντζη. 2002.
10. 150 βότανα για 150 χρόνια ζωής.Κ.Α.Κατσαμπούλας. Εκδ.Δρόμων. 2004.
11. Οδηγός Βοτανοθεραπείας. Η Νέα Ολιστική Βοτανοθεραπεία. David Hoffman.Εκδ. Διόπτρα. 1997.
12. Οδηγός των φαρμακευτικών φυτών. P. Schauenberg, F. Paris. Εκδ. Γκιούρδας. 1981.
13. Πληροφορίες, μέσω εθνοφαρμακολογίας, για θεραπευτικές ιδιότητες βοτάνων στην ελληνική παράδοση, από αρχαιότητα εως σήμερα.
14. ΒΟΤΑΝΑ, Χαρακτηριστικά και Πρακτικές Εφαρμογές. Νοητική Εργασία Αλεξάνδρα Τζανακάκη.
15. Πώς να γιατρευτείτε με βότανα και ρίζες. Ρέα Πλάκα, Μαίρη Σπυριδογιαννάκη. Εκδ.Καραμπερόπουλος.
"Στον Ελληνικό χώρο οι παραδοσιακές θεραπείες αναπτύχθηκαν πολύ καθώς, αν και ευλογημένος καθώς ανθίζουν πλήθος θεραπευτικών βοτάνων, δεν ήταν ποτέ πλούσιος τόπος από άποψη πόρων. Στις παραδοσιακές οικογένειες φρόντιζαν να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες σε φάρμακα από τα δώρα της φύσης που άνθιζαν σε κάθε τόπο. Εφάρμοζαν την πρόληψη και όχι μόνο τη θεραπεία όσον αφορά τη χρήση των βοτάνων, καθώς δεν περίμεναν να αρρωστήσουν, αλλά αντίθετα προλάβαιναν τα κρυολογήματα και αντιμετώπιζαν έγκαιρα ότι μπορούσαν. Όταν πια αρρώσταιναν, ακόμα και τότε γνώριζαν τους πρακτικούς τρόπους αντιμετώπισης και μόνο σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις θα κατέφευγαν στον πρακτικό, τη μαμή, τον παπά, τη μάγισσα, ή το γιατρό της περιοχής.
Η ρίγανη είναι γνωστή από παλιά για τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Μαζί με το θυμάρι και το φασκόμηλο αποτελούν τα βασικά θεραπευτικά βότανα που δεν έλλειπαν από τα ελληνικά σπίτια και χρησίμευαν ως φρουροί της υγείας, μιας και η αγορά φαρμάκων και η πρόσβαση του γιατρού δεν ήταν πάντα εύκολη. Άλλα θεραπευτικά ήταν το ελαιόλαδο, το λεμόνι, το κρασί ή το ξύδι, τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά ή χόρτα, που τρώγονταν στην εποχή τους. Και δύο ακόμα βασικά συστατικά που προστατεύουν από πλήθος ασθενειών αλλά και μπορούν να χρησιμεύσουν σε καταπλάσματα, το σκόρδο και το κρεμμύδι, με αντισηπτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες αντίστοιχα.
Ο τρόπος χορήγησης μπορεί να είναι από το στόμα ως αφέφημα, σκόνη, σιρόπι κλπ, ή ως εισπνοές πάνω από κατσαρόλα όπου βράζει νερό με τα απαραίτητα βότανα, ή ως καταπλάσματα επάνω σε πληγές, τραύματα, οιδήματα ή ακόμα σαν αρωματικά στη μαγειρική, σε σάλτσες, κρέατα, ως μαγειρεμένα χόρτα ή σαν σαλάτα. Το βάμμα, το έλαιο και η σκόνη αποτελούν φαρμακευτικά σκευάσματα και θέλουν ιδιαίτερη προσοχή στη δοσολογία και πάντα σε επικοινωνία με τον ολιστικό γιατρό. Χρειάζεται να ενημερώνουμε όποιον γιατρό μας παρακολουθεί γιατί η χρήση κάποιου βοτάνου μπορεί να αντενδείκνυται στην πάθησή μας, να εξουδετερώνει ή να αυξάνει τη δράση κάποιου φαρμάκου που λαμβάνουμε.
Παρακάτω παραθέτουμε μια συνοπτική περιγραφή ορισμένων βοτάνων, με στόχο να γνωστοποιήσουμε ορισμένες βασικές ιδιότητές τους, ώστε να αντλήσουμε στοιχεία από την παράδοση και να κάνουμε το ξεκίνημα μιας έρευνας στον τομέα της βοτανολογίας, αλλά και να έχουμε μια πρακτική εφαρμογή και χρήση τους.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ
Στον Μεσαίωνα στην Ευρώπη θεωρήθηκε ευλογημένο θείο βότανο, από εκεί πήρε και το όνομά του και το χρησιμοποιούσαν για τελετουργική κάθαρση. Στην παραδοσιακή θεραπευτική θεωρείται ότι συντελλεί στην κάθαρση του αίματος. Είναι τονωτικό, δυναμωτικό, βοηθά στην πέψη, είναι αποχρεμπτικό, σπασμολυτικό, απελευθερώνει από φουσκώματα και συλλογή αερίων. Εντριβές και καταπλάσματα βοηθούν σε ρευματισμούς αρθρίτιδες και παθήσεις του δέρματος. Μπορεί να θεραπεύσει την ανορεξία, το έλκος στομάχου. Οι πεπτικές του ιδιότητες ήταν γνωστές και για αυτό στη βόρεια, κεντρική Ευρώπη παρασκεύαζαν λικέρ από το είδος Αγγελική Αρχαγγελική, όπως το Benedictine. Στα μέρη μας πιο εύκολα βρίσκουμε την Αγγελική την άγρια, ή των δασών, οι ιδιότητες είναι κοινές.
BAΛΣAMO
Επουλωτικό πληγών κυρίως με καταπλάσματα από λάδι που έχει παρασκευαστεί βάζοντας για αρκετό καιρό μέσα σε αυτό κυρίως άνθη του φυτού. Επίσης καταπλάσματα με κοπανισμένα φύλλα θεραπεύουν μώλωπες, τσιμπήματα, εγκαύματα, τραύματα, εκδορές. Το αφέψημα είναι βάλσαμο για το πεπτικό, για το στομάχι, το ήπαρ και όλες τις παθήσεις που συσχετίζονται, κυρίως για το έλκος και τον ίκτερο. Αλλά και βάλσαμο για την ψυχή, θεωρείται ότι βοηθά στην θεραπεία της κατάθλιψης. Ακόμα εμμηναγωγό, αιμοστατικό και κατά των ελωδών πυρετών.
ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ
Όχι μόνο για το φαγητό ή τον αγιασμό, αλλά και εξαίρετο θεραπευτικό βότανο. Το αιθέριο έλαιό του είναι αντισπασμωδικό. Ίσως έλαβε το όνομά του γιατί συσχετίζεται με παθήσεις της κεφαλής. Έλεγαν οι παλιοί ότι καθαρίζει το κεφάλι, χρησιμοποιείται κατά του πονοκεφάλου, της ζαλάδας, νευρικής ημικρανίας. Βοηθά μαζί με το δεντρολίβανο τη μνήμη και τη συγκέντρωση. Φέρνει ευχάριστη διάθεση, απελευθερώνοντας τη σκέψη, από τα περιττά. Με κρασί φτιάχνουμε κάτι χωνευτικό. Τονωτικό, διουρητικό, αντισηπτικό, αποχρεμπτικό. Χρησιμοποιείται κατά της δυσκοιλιότητας μαζί με λάδι στη σαλάτα.
ΓΛΥΚΑΝΙΣΟ
Το άρωμα του ούζου, ορισμένων ειδών τσίπουρου και ρακί. Είναι τονωτικό και ενεργοποιεί το νευρικό σύστημα, αλλά και αντίστοιχα τονώνει και ενεργοποιεί το πεπτικό σύστημα. Το λικέρ από σπόρους γλυκάνισου σε οινόπνευμα βοηθά στην πέψη σε επώδυνη δυσπεψία. Είναι καλό αποχρεμπτικό, κατάλληλο για το στομάχι, αντισπασμωδικό, διουρητικό, εμμηναγωγό. Ως κατάπλασμα βοηθά σε εκχυμώσεις.
ΔΕΝΤΡΟΛΙΒΑΝΟ
Ένα από τα πιο ευλογημένα βότανα με σημαντική παρουσία ως φυτό ή αιθέριο έλαιο, στην τελετουργική ή μαγική χρήση των βοτάνων. Θεωρείται ότι καθαρίζει το αίμα, αλλά και προκαλλεί διαύγεια πνεύματος. Βοηθά τη μνήμη και τη συγκέντρωση, την εγρήγορση, δρα ως τονωτικό και κρατά ξύπνιο το νου χωρίς να τον κουράζει με υπερένταση όπως κάνει ο καφές. Είναι πολύ ευεργετικό για το δέρμα και τα μαλλιά. Είναι εμμηναγωγό. Δρα κατά νευρικών παθήσεων, τοποθέτηση του φυτού στο κεφάλι θεωρείται ότι ξεκουράζει τους πνευματικά κουρασμένους. Τα βλαστάρια του σε κρασί φτιάχνουν ένα καλό τονωτικό της καρδιάς, βελτιώνοντας την κυκλοφορία του αίματος. Δρα κατά του ικτέρου, της χρόνιας χολοκυστίτιδας και ηπατίτιδας. Βοηθά σε επούλωση πληγών, σε ρευματικούς πόνους και οιδήματα, αλλά και το αφέψημά του μπορεί να βοηθήσει ακόμα και σε γαγγραινώδεις πληγές.
ΘΥΜΑΡΙ
Το όνομά του συσχετίζεται με το θυσιάζω και το αρωματίζω. Ένα από τα βασικά αντιβιοτικά είτε σε μορφή βοτάνου είτε ως αιθέριο έλαιο. Πολύ καλό για το αναπνευστικό, αλλά και για παρασιτώσεις του εντέρου, ανθελμινθικό, κατά των οξύουρων και κατά των κολικών, που οφείλονται σε λοίμωξη. Έτσι όπως και η ρίγανη βοηθά στη διάρροια, στη δυσεντερία, δρα ως αντιπυρετικό σε τυφοειδή πυρετό. Το έγχυμα μπορεί να θεραπεύσει την ψώρα και άλλες δερματοπάθειες. Στο αναπνευστικό βοηθά στη θεραπεία του κρυολογήματος (και πονοκεφάλου που προκαλείται από αυτό) άσθματος, του κοκκύτη, της φυματίωσης, της χρόνιας βρογχίτιδας, και χρόνιου κατάρρου, της λευκόρροιας, αλλά και της αμηνόρροιας. Επίσης καθαρίζει τον αέρα και δρα προληπτικά για να αποφεύγονται κρυολογήματα.
ΚΟΡΙΑΝΔΡΟΣ
Οι σπόροι του είτε ως αφέψημα ή έγχυμα βοηθούν πολύ σε πεπτικές διαταραχές. Χορηγείται κατά της δυσπεψίας, για το στομάχι, ως αντιφυσιτικό, εφιδρωτικό, κατά παθήσεων του εντέρου. Κατάλληλο για καταστάσεις υστερίας και κεφαλαλγία που προκαλείται. Ο χυμός του θεωρείται ότι προκαλεί έντονη μέθη.
ΛΕΒΑΝΤΑ
Η λεβάντα από παλιά θεωρούνταν ότι βοηθά στην αυπνία, φέρνει ωραία όνειρα και γλυκό ύπνο, όχι τυχαία γιατί το χρώμα της συσχετίζεται με το υψηλότερο τσάκρα ευνοόντας τη σύνδεση με την άλλη πλευρά. Αντίστοιχα ως αφέψημα, τονώνει το νευρικό σύστημα. Επίσης είναι αντισπασμωδικό, αντιβηχικό, κατά του άσθματος, του κοκκύτη, της γρίππης και της λαρυγγίτιδας, ένα ακόμα από τα φυσικά αντιβιοτικά, για το φαρμακείο του σπιτιού. Διουρητικό, μειώνει τον πονόδοντο, θεραπεύει την ουλίτιδα. Δρα ως ηρεμιστικό και βοηθά στον πόνο του στομάχου που οφείλεται σε νευρικότητα και άγχος, ηρεμώντας και καθαρίζοντας το τσάκρα του ηλιακού πλέγματος. Λίγες σταγόνες στο μαξιλάρι μπορούν να μειώσουν την αυπνία, ενώ στο δέρμα μαζί με κάποιο λάδι να αλλάξουν την όψη ενός άρρωστου ή απλά κουρασμένου δέρματος σε υγιές και φωτεινό.
Το αιθέριο έλαιο είναι παρασιτοκτόνο, εκτός από τη θεραπεία και προσωπική υγιεινή είναι κατάλληλο και για την υγιεινή του σπιτιού.
ΡΙΓΑΝΗ
Ένα από τα πρώτα βότανα που γνώρισα είτε στην μαγειρική της μανιάτισσας γιαγιάς είτε ως θεραπευτικό για τη διάρροια από τη μακεδόνισσα μαμά. Είναι το φάρμακο που έχω συστήσει σε πάρα πολύ κόσμο με θεαματικά αποτελέσματα. Η μητέρα μου πάντα όταν πρόκειται να ταξιδέψει έχει μαζί της σε ένα σακουλάκι λίγη ρίγανη, για την αντιμετώπιση της γνωστής διάρροιας των ταξιδιωτών. Καλό τονωτικό, αποχρεμπτικό, κατά της δυσμηνόρροιας, αντισπασμωδικό,εφιδρωτικό, μειώνει τον πονόδοντο. Ακόμα έχει σημαντικές επουλωτικές ιδιότητες. Βοηθά σε ρευματισμούς, στη θεραπεία του άσθματος, σε καταρροϊκές παθήσεις. Στεγνό κατάπλασμα με ζεσταμένα και κοπανισμένα φρέσκα φύλλα βοηθά σε ψύξεις και στραβολαίμιασμα.
ΤΑΡΑΞΑΚΟ
Το λεγόμενο δόντι του λέοντος ή κοινώς πικραλίδα. Το ταπεινό αυτό χόρτο που πολλές φορές βρέθηκε στη σαλάτα μας ή το μαζέψαμε από το δρόμο, είναι ένα καλό καθαριστικό του αίματος, διουρητικό, υπακτικό, τονωτικό, θεραπεύει το σκορβούτο. Είναι καλό για τις φλεμονές του στήθους, για τον βήχα, για δερματικές παθήσεις, αλλά επιδρά σημαντικά στη μείωση της χοληστερόλης, θεραπεύει τις παθήσεις του ήπατος, τη διόγκωση ήπατος και σπληνός σε ελονοσία. Θεραπεύει το διαβήτη, δρα κατά της παχυσαρκίας, ρυθμίζει τη λειτουργία των ενδοκρινών αδένων και του λεμφικού συστήματος. Δρα κατά της κόπωσης και τονώνει την πνευματική διάυγεια. Μπορούμε να το λάβουμε ως αφέψημα, βάμμα ή στη σαλάτα…
ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ
Πνευματικό και θεραπευτικό. Το κάψιμο των φύλλων του ή του αιθερίου ελαίου, καθαρίζει το χώρο σε όλα τα επίπεδα. Δρα κατά του κρυολογήματος, του ρευματικού πυρετού, κατά της ατονίας του πεπτικού. Ακόμα χρησιμοποιούνταν για να μειώνει το νυκτερινό ιδρώτα των φυματικών. Δρα κατά της νευρασθένειας. Είναι επίσης ένα ακόμα φυσικό αντιβιοτικό, απολυμαντικό, αποχρεμπτικό, βοηθά την πέψη. Είναι καλό για στοματικές πλύσεις και γαργάρες. Τονώνει τη μνήμη και νικά την τεμπελιά και νωθρότητα. Είναι το κατεξοχήν φυσικό οιστρογόνο, άρα ρυθμίζει την έμμηνο ρύση, δρα κατά της αμμηνόρροιας, δυσμηνόρροιας, λευκόρροιας, βοηθά ακόμα τις γυναίκες στην εμμηνόπαυση, εναρμονίζοντας τις ορμόνες. Κάνει καλό στο δέρμα με ατμόλουτρα. Το αφέψημά του θεραπεύει, λαρυγγίτιδα, φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα, σταφυλίτιδα κλπ. Είναι επίσης καλό τονωτικό για τα μαλλιά.
ΧΑΜΟΜΗΛΙ
Το χαμομήλι φημίζεται για τις καταπραϋντικές, κατευναστικές του ιδιότητες είτε στο πεπτικό, είτε στο δέρμα, είτε στη νοητική και ψυχική ηρεμία. Είναι ένα φυσικό ήπιο αλλά δραστικό αντιφλεγμονώδες. Είναι καλό αντισπασμωδικό, βοηθά στη θεραπεία των ρευματισμών, του κρυολογήματος, του πυρετού,μειώνει τους κολικούς του εντέρου. Αναφέρεται ότι βοηθά σε παράλυση της γλώσσας. Ενδείκνυται ακόμα σε ανορεξία, είναι τονωτικό, διουρητικό, ήπιο ηρεμιστικό, κατάλληλο σε δυσμηνόρροια και υστερία. Από τη γιαγιά και τη μητέρα μου γνωρίζω ότι στη Μακεδονία και στον Πόντο από παλιά και ως σήμερα δίνουν στα νευρικά, ανήσυχα μωρά χαμομήλι (ή τίλιο), αραιωμένο στο νερό τους για να σταματούν το κλάμα. Μάλιστα το προτιμούσαν όταν το μωρό είχε και κωλικούς. Στην ομοιοπαθητική υπάρχει αντίστοιχο φάρμακο, που είναι κατάλληλο για ένα συγκεκριμένο τύπο ανήσυχου μωρού, που του ταιριάζει το χαμομήλι. Θεωρείται ακόμα ότι βοηθά την εύκολη γέννα. Το κατάπλασμά του είναι αντιρευματικό. Ενδείκνυται ακόμα για εξωτερικούς στο δέρμα ή εσωτερικούς ερεθισμούς στους βλεννογόνους, και άρα αντίστοιχες λοσιόν, καταπλάσματα, και στοματικές ή κολπικές πλύσεις. Οι κομπρέσες χαμομηλιού εμποτισμένου σε γάζα, ξεκουράζουν και θεραπεύουν τα ερεθισμένα κόκκινα μάτια. Χαρίζει στα μαλλιά λαμπερό ξανθό χρώμα και φωτίζει τις φυσικές ανταύγειες, όταν μετά το λούσιμο τα ξεπλένουμε με χαμομήλι.
Αντιμετώπιση βασικών παθήσεων με τη χρήση βοτάνων κατά τον παραδοσιακό τρόπο...
Τα βότανα ήταν μέσα στην καθημερινότητα των παλιών και φτάνουν μέχρι σήμερα να τα συναντούμε σε φαγητά και συνταγές μαγειρικές ή θεραπευτικές. Τα βότανα στα φαγητά δεν τα έβαζαν μόνο για τη νοστιμιά αλλά και τη συντήρηση και τις ιδιότητες που προσέφεραν, ακόμα και αν ήταν απλά το άρωμά τους. Όλα συντονίζονταν σε μια τελετουργία παλιά και ξεχασμένη που όμως φανερώνει τις ρίζες της στην παράδοση κάθε τόπου.
Ήδη έχουν αναφερθεί ορισμένες θεραπείες ή πρακτικές εφαρμογές, αλλά θα περιγράψουμε κάποιες ακόμα συνταγές. Προσοχή δοκιμάστε τις συνταγές αλλά σε κάθε περίπτωση επισκεφτείτε ή ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού σας. Κάτι μπορεί να είναι πολύ σοβαρότερο από ό,τι φαίνεται και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί αντί για καλό να προξενήσουμε βλάβη στον εαυτό μας ή σε κάποιον δικό μας από κακή χρήση των βοτάνων.
Παραδείγματα από την κουζίνα και το φαρμακείο της γιαγιάς μου στην παράδοση της Μάνης, πικραλίδες σαλάτα, φασκόμηλο και πορτοκάλι στο χοιρινό, δεντρολίβανο στο κατσικάκι, λαδορίγανη χτυπημένη με λεμόνι, πάντα στο σερβίρισμα των ψαριών, θυμάρι, ρίγανη και μαϊντανό στα κεφτεδάκια, βασιλικό στον αγιασμό και σαν έκφραση αγάπης, προσφοράς, στο δίσκο σερβιρίσματος του νερού και του καφέ συνήθως για έναν εκλεκτό καλεσμένο ή ένα αγαπημένο πρόσωπο της οικογένειας.
Στα κρυολογήματα πάντα τσάι του βουνού ή φασκόμηλο με μέλι και λεμόνι και χυμό φρεσκοστημένου πορτοκαλιού. Σε πονόλαιμογαργάρες με λεμόνι και αλάτι. Μαντζουράνα σε κοιλιακούς πόνους. Λεμονάδα με σόδα για ναυτία ή δυσπεψία. Επίσης χυμό λεμονιού γιαπρόκληση εμετού. Ξύδι στο ξέβγαλμα των μαλλιών για υγιή μαλλιά, ακόμα και τώρα σε ηλικία 95+ η γιαγιά έχει πέρα από τους γκρίζους κροτάφους, μαύρα μαλλιά…
Από τον πατέρα μου έμαθα τις εισπνοές ευκαλύπτου για τοκρυολόγημα, τις λαρυγγίτιδες κλπ και το αλατόνερο για να καθαρίσει ο ρινοφάρυγγας με πλύσεις, εισπνοή και έπειτα φύσημα της μύτης ή φτύσιμο από το στόμα. Μάλιστα δρα προληπτικά το καλοκαίρι στη θάλασσα να κάνουμε κάτι αντίστοιχο με θαλασσινό νερό. Επίσης την τονωτική δύναμη της ζεστής σοκολάτας όταν σε αυτή προσθέτουμε μπαχάρια, πιπέρια, γαρύφαλλο και κανέλλα. Το κονιάκ και το μέλι είναι το επιπρόσθετο στοιχείο που βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση όλων αυτών των συστατικών ή και σε οποιοδήποτε αφέψημα, απλά χρειάζεται πολύ προσοχή σε κάποια ιδιαίτερα δραστικά γιατί μπορεί να αυξηθεί επικίνδυνα η απορρόφηση. Σε χτυπήματα, διαστρέμματαχτυπημένο κρεμμύδι ως κατάπλασμα. Το σκόρδο, ρίχνει την πίεση, ειδικά τα φρέσκα σκορδάκια. Η κρεμμυδόσουπα προλαβαίνει τοκρυολόγημα.
Από παραδοσιακές συνταγές, οδηγίες και ερευνώντας τις θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων παραθέτουμε ορισμένες ακόμα θεραπείες για κάποιες κοινές παθήσεις ή συνηθισμένες καταστάσεις:
Τα πρησμένα μάτια ηρεμούν με κατάπλασμα ωμής πατάτας, σε γάζα.
Τα κόκκινα μάτια με κατάπλασμα από χαμομήλι.
Τα μάτια με μαύρους κύκλους με αγγούρι φρεσκοκομμένο σε φέτα ή κατάπλασμα και δροσερό.
Για την κόπωση: το φασκόμηλο για την νοητική και ψυχική, το θυμάρι για νοητική κυρίως κόπωση, το βάλσαμο για ψυχική κυρίως κόπωση, το κάρδαμο και το σπανάκι για σωματική και ενεργειακή κόπωση. Αν δεν είστε σίγουροι για το αίτιο ή είναι γενικευμένη η κόπωση, κάντε συνδυασμούς που σας ταιριάζουν σαν γεύσεις και αρώματα, θα βρείτε το καταλληλότερο για εσάς.
Κατάθλιψη: Στα πρώτα σύννεφα δοκιμάστε φασκόμηλο, βάλσαμο, μελισσόχορτο και μιλήστε με τον γιατρό σας, υπάρχουν φυσικές λύσεις πριν καταφύγετε στα αντικαταθλιπτικά.
Εγκαύματα: Υπάρχουν διάφορες παραδοσιακές συνταγές οι πιο ακίνδυνες κατάπλασμα από πατάτα ωμή τριμμένη, ή κατάπλασμα από κοπανισμένο λάχανο.
Τα οιδήματα των κάτω άκρων αντιμετωπίζονται με καταπλάσματα από λάχανο, λιωμένα βραστά φύλλα τυλιγμένα σε γάζες.
Δυσκοιλιότητα τέλος με ξερά δαμάσκηνα μουλιασμένα σε νερό μια νύχτα, το πρωί πίνετε το χυμό και τρώτε τα δαμάσκηνα. Άλλος απλός τρόπος, ζεστό νερό με μέλι κάθε πρωί. Σε ζόρικες καταστάσεις τα φύλλα Αιγύπτου, αλλά πολλή προσοχή και όχι τακτικά γιατί αδρανοποιείται η λειτουργία του εντέρου.
Διάρροια. Ρίγανη πρώτα από όλα.
Ακμή. Ανάλογα με τη βαρύτητα μπορεί να βοηθήσει λοσιόν από χυμό τομάτας το βράδυ και λίγο χυμό λεμονιού σε βαμβακερό ύφασμα ή γάζα το πρωί, ή με αφέψημα λεβάντας ή χαμομηλιού, ξεπλένετε το πρόσωπό σας πρωί και βράδυ. Σε μεμονωμένα σπυράκια, τοπικά μόνο λεμόνι.
Δυσμηνόρροια. Βρείτε τι σας ταιριάζει καλύτερα. Αφέψημα από δεντρολίβανο, φασκόμηλο, ή μαντζουράνα, που συνήθως έχει τα καλύτερα αποτελέσματα στο συγκεκριμένο πρόβλημα.
Εμμηνόπαυση. Προτιμήστε το φασκόμηλο
Σε αραιομηνόρροια ή σε καθυστέρηση δοκιμάστε την Αρτεμισία, αλλά μπορεί να βοηθήσει και το φασκόμηλο γιατί ρυθμίζει τις γυναικείες ορμόνες.
Κρυολογήματα, Αμυγδαλίτιδα, Λαρυγγίτιδα, Φαρυγγίτιδα κλπ ό,τι έχουμε ήδη αναφέρει, εισπνοές ευκαλύπτου, γαργάρες με χυμό λεμονιού και αλατόνερο και τα κατάλληλα αφεψήματα πχ θυμάρι, φασκόμηλο κλπ Η μαντζουράνα ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Εντριβή με οινόπνευμα ή πετρέλαιο το βράδυ πριν τον ύπνο.
Στη βραχνάδα γαργάρες με αλατόνερο ή γαργάρες με φασκόμηλο και ξίδι αραιωμένο στο αφέψημα.
Ωτίτιδα. Σε βαμβάκι ελαιόλαδο ή χυμός δεντρολίβανου ή χυμός μαντζουράνας.
Αναιμία. Στη σαλάτα εκτός από το σπανάκι...μαιντανός και ως φρέσκος χυμός από τα φύλλα,φρέσκη πικραλίδα (ταραξάκο), αφέψημα από ρίζα αγγελικής.
Αιμορροϊδες. Υπάρχουν διάφορες συνταγές με λάχανο, μελιντζάνα, κ.α. αλλά δοκιμάστε σκόνη από τριμμένες φλούδες σκόρδου, είναι η πιο αποτελεσματική συνταγή.
Για την ουρική αρθρίτιδα τσουκνίδα και ταραξάκο σε αφέψημα.
Χοληστερίνη τέλος με ταραξάκο.
Διαταραχές του ήπατος θα βρείτε λύσεις στα βότανα που αναφέραμε παραπάνω, αλλά βοηθά και η αγκινάρα έστω και στη διατροφή.
Γαστρίτιδα και αυξημένη οξύτητα του στομάχου, αγνό ελαιόλαδο. Για το έλκος μαστίχα Χίου. Διαβάστε και τα βότανα που αναφέρονται στην αρχή.
Τονωτικά μαλλιών για την τριχόπτωση : δεντρολίβανο, τίλιο, εκουιζέτο, φασκόμηλο, αχιλλαία, δάφνη, μάλαθρο, τσουκνίδα, χαμομήλι κ.α
Επουλωτικά πληγών ως κατάπλασμα: κυρίως ρίγανη, βάλσαμο, μαντζουράνα, δεντρολίβανο, δίκταμο.
Διαστρέματα, τραυματισμοί, οιδήματα το δραστικότερο είναι κατάπλασμα από κοπανισμένο κρεμμύδι, επίσης είναι πολύ δραστικό και σε οιδήματα από τσιμπήματα εντόμων.
Και μια σκόνη για τα δόντια με σόδα και αλάτι σε ίσα μέρη, μικρή ποσότητα πάνω στην οδοντόβουρτσα.
Μιας και αναφερθήκαμε στον οδοντίατρο κλείνοντας παραθέτω κάτι ακόμα από τις χρήσεις των βοτάνων όπως έφτασαν από τις ρίζες της παράδοσης μέσα στην οικογένειά μου εως εμένα. Η μητέρα μου στην θεραπευτική της δράση ως οδοντίατρος, πάντα μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση, που συχνά κάναμε μαζί τα τελευταία χρόνια (πχ.εξαγωγή οδόντος), δίνει σαν οδηγία μπουκώματα και ξέπλυμα με χαμομήλι, τακτικά μέχρι να επουλωθεί η πληγή. Σε αυτήν αφιερώνω τη μικρή αυτή εργασία καθώς οδήγησε τα πρώτα μου βήματα στο δρόμο της θεραπείας. Όταν κάποτε σε αρκετά μικρή ηλικία, μετά από ένα τραυματισμό που είχε οδηγήσει σε απώλεια της όρασης και δακρύρροια τελικά κατάφερα να δω μετά από την αγάπη της μαμάς σε συνδυασμό με τις κομπρέσες χαμομηλιού, κατάλαβα τόσο τη θεραπευτική δύναμη των βοτάνων όσο και της αγάπης...
• Βιβλιογραφία :
1. Σύγχρονη πλήρης θεραπευτική με τα ΒΟΤΑΝΑ. Ιγνατίου Ζαχαρόπουλου.Εκδ. Ψυχάλου. 1972.
2. Βότανα Θεραπευτικά. Εκδ. Ωρίων. 1982.
3. Η Μαγεία των κρυστάλλων, πολύτιμων λίθων και μετάλλων. Scott Cunningam.Eκδ. Κονιδάρη. 1990-91.
4. Μαγική Αρωματοθεραπεία. Scott Cunningam.Eκδ.Αλκυών. 2005.
5. To βιβλίο των Τσάκρα S.Sharamon, B.J.Baginski. Εκδόσεις Δίοπτρα. 1997.
6. Σύγχρονη Αρωματοθεραπεία. Γ. Παπαιωάνου.Εκδ. ΜEDICUM. 2001.
7. Κλινική Φυτοθεραπεία, Αρωματοθεραπεία. Αντώνης Καβάγιας. Εκδ. Λίτσας. 1997.
8. Ενεργειακή Αρωματοθεραπεία, Patricia Davis.Εκδ.Σέλλας. 1994.
9. Oι αρχαίοι Έλληνες Αλχημιστές και η γέννεση της Αλχημείας. M.Berthelot. Εκδ. Κορόντζη. 2002.
10. 150 βότανα για 150 χρόνια ζωής.Κ.Α.Κατσαμπούλας. Εκδ.Δρόμων. 2004.
11. Οδηγός Βοτανοθεραπείας. Η Νέα Ολιστική Βοτανοθεραπεία. David Hoffman.Εκδ. Διόπτρα. 1997.
12. Οδηγός των φαρμακευτικών φυτών. P. Schauenberg, F. Paris. Εκδ. Γκιούρδας. 1981.
13. Πληροφορίες, μέσω εθνοφαρμακολογίας, για θεραπευτικές ιδιότητες βοτάνων στην ελληνική παράδοση, από αρχαιότητα εως σήμερα.
14. ΒΟΤΑΝΑ, Χαρακτηριστικά και Πρακτικές Εφαρμογές. Νοητική Εργασία Αλεξάνδρα Τζανακάκη.
15. Πώς να γιατρευτείτε με βότανα και ρίζες. Ρέα Πλάκα, Μαίρη Σπυριδογιαννάκη. Εκδ.Καραμπερόπουλος.
πολλα χορτα με ιδιότητες θα βρειτε στα:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου